Għala Qegħdin Jitolbu Maħfra?

L-​IDEA li l-​knejjes għandhom jindmu minn ħtijiethom u jirriformaw lilhom infushom m’hijiex ġdida. Religioni e miti (Reliġjonijiet u Ħrejjef), dizzjunarju tar-​reliġjon, jgħid li l-​integrità li kienet tallega li kellha l-​knisja tal-​bidu kienet tiġbed l-​interess tan-​nies matul il-​Medju Evu u wasslet lil ħafna biex jitolbu riforma reliġjuża.

Fis-sena 1523, wara li Luteru kisirha maʼ Ruma, Papa Adrijanu VI ttanta jfejjaq il-​ferita billi bagħat dan il-​messaġġ lid-​Dieta taʼ Nuremburgu: “Nafu tajjeb li għal ħafna snin saru affarijiet li jistħoqqilhom stmerrija fis-​Santa Sede . . . Se nkunu diliġenti għall-​aħħar f’li nirriformaw l-​ewwelnett il-​Kurja Rumana, li minnha, x’aktarx, kellu l-​bidu tiegħu dan il-​ħażen kollu.” Madankollu, din l-​ammissjoni ma rnexxietx f’li tfejjaq ix-​xiżma u lanqas f’li tbiegħed il-​korruzzjoni mill-​Kurja tal-​Papa.

Iktar reċenti, il-​knejjes ġew ikkritikati għas-​skiet li żammew rigward l-​Olokawst. Ġew akkużati wkoll li ma skuraġġewx lill-​membri tagħhom milli jieħdu sehem fil-​gwerer. Fis-​sena 1941, fl-​eqqel tat-​Tieni Gwerra Dinjija, qassis bl-​isem taʼ Primo Mazzolari staqsa: “Ruma għala ma rreaġixxietx bl-​aħrax għat-​tkissir tal-​Kattoliċiżmu bħalma kienet tagħmel, u kif għad għandha d-​drawwa li tagħmel, fil-​każ taʼ duttrini inqas perikolużi?” Duttrini inqas perikolużi minn xiex? Il-​qassis kien qed jitkellem dwar in-​nazzjonaliżmu li jqanqal il-​gwerer, u li f’dak iż-​żmien kien qed jagħmel ħerba miċ-​ċivilizzazzjoni.

Il-fatt hu, iżda, li sa żminijiet pjuttost reċenti, jekk ir-​reliġjonijiet jammettu li għandhom tort, din kienet tkun l-​eċċezzjoni u mhux ir-​regola. Fis-​sena 1832, bi tweġiba għal xi wħud li kienu qed iħeġġu lill-​Knisja Kattolika biex ‘tissaħħaħ mill-​ġdid,’ Papa Gregorju XVI qal: “Hija ħaġa verament assurda u inġurjuża li tipproponi ċertu ‘restawr u tisħiħ mill-​ġdid’ għall-​protezzjoni u t-​tkabbir [tal-knisja], bħallikieku din tistaʼ titqies suġġetta għad-​difetti.” Xi ngħidu għal difetti li tant kienu jispikkaw li ħadd ma jistaʼ jiċħad li saru? Ġew adottati diversi strateġiji biex jiġu ġġustifikati. Per eżempju, xi teologi sostnew li l-​knisja hija kemm qaddisa u kemm midinba. L-​istituzzjoni nfisha jingħad li hi qaddisa​—li Alla jħarisha mill-​iżball. Xorta waħda, il-​membri tagħha huma midinbin. B’hekk, meta jsiru xi atroċitajiet f’isem il-​knisja, mhux l-​istituzzjoni nfisha għandha tinżamm responsabbli, imma individwi li huma fi ħdan il-​knisja. Hija din ħaġa raġunata? Mhux għat-​teologu Kattoliku Ruman Hans Küng, li kiteb: “Ma teżisti ebda Knisja perfetta li hija separata mill-​membri imperfetti tagħha.” Hu spjega: “Il-​Knisja li m’għandha ebda dnub xi tqerr ma teżistix.”

L-​Ekumeniżmu u l-​Waqfa Morali

Int tistaʼ tkun kurjuż dwar liema żviluppi wasslu lill-​knejjes biex jitolbu l-​maħfra issa. Għall-​ewwel, il-​Protestanti u l-​Ortodossi ammettew li kienu responsabbli għal “firdiet fil-​passat” fost denominazzjonijiet differenti. Dan għamluh fil-​konferenza ekumenika “Fidi u Ordni” li nżammet f’Lausanne, l-​Isvizzera, fl-​1927. Eventwalment il-​Knisja Kattolika Rumana għamlet l-​istess. B’mod speċjali mill-​Vatikan IIa ’l hawn, prelati f’pożizzjoni għolja, inklużi Papiet, bdew jitolbu maħfra għal firdiet ġewwa l-​Kristjaneżmu b’regolarità li dejjem tiżdied. Għal liema skop? Milli jidher, iridu li jkun hemm iktar unità fil-​Kristjaneżmu. Il-​kittieb Kattoliku taʼ l-​istorja Nicolino Sarale stqarr li fil-​“proġett taʼ ‘stqarrijiet taʼ mea culpa’” taʼ Ġwanni Pawlu II, “hemm strateġija, u din hija l-​ekumeniżmu.”

Madankollu, iktar mill-​ekumeniżmu huwa involut. Illum, l-​istorja infamja tal-​Kristjaneżmu hija magħrufa sew. “Min hu Kattoliku ma jistax sempliċement jinjora din l-​istorja kollha,” jgħid it-​teologu Hans Urs von Balthasar. “L-​istess Knisja li minnha jagħmel parti l-​Papa għamlet jew ippermettiet li jsiru affarijiet li llum żgur ma nistgħux napprovawhom.” Għaldaqstant, il-​Papa waqqaf kummissjoni biex “titfaʼ dawl fuq il-​paġni mudlama tal-​knisja sabiex . . . tkun tistaʼ tintalab maħfra.” Raġuni oħra, allura, għala l-​knisja hija lesta li tikkritika lilha nfisha tidher li hi xewqa biex tikseb lura l-​waqfa morali li kellha.

Bl-istess ħsieb f’moħħu, il-​kittieb taʼ l-​istorja Alberto Melloni, meta kkummenta fuq it-​talbiet għall-​maħfra li għamlet il-​knisja, kiteb: “Fir-​realtà, dak li xi kultant tkun qed titlob il-​knisja huwa ħelsien temporanju mill-​akkużi u r-​responsabbiltà.” Iva, il-​Knisja Kattolika tidher li qed tipprova tfarfar minn fuq spallejha l-​piż tad-​dnubiet li għamlet fil-​passat sabiex terġaʼ tikseb il-​kredibilità f’għajnejn in-​nies. Irridu ngħidu onestament, iżda, li tidher li hi iktar ikkonċernata li tkun fil-​paċi mad-​dinja milli m’Alla.

Imġiba bħal din tfakkarna f’Sawl, l-​ewwel sultan taʼ Iżrael. (1 Samwel 15:1-12) Hu kkommetta żball serju, u meta dan ġie mikxuf, għall-​ewwel ipprova jiġġustifika lilu nnifsu​—iġib skuża għall-​iżball tiegħu—​lil Samwel, profeta leali t’Alla. (1 Samwel 15:13-21) Fl-​aħħar, is-​sultan kellu jammetti maʼ Samwel: “Dnibt għax ksirt il-​kelma tal-​Mulej.” (1 Samwel 15:24, 25) Iva, hu ammetta l-​ħtija li kellu. Imma l-​kliem li qal wara dan lil Samwel jikxef x’kellu l-​iktar f’moħħu: “Dnibt! Imma issa agħtini l-​ġieħ quddiem ix-​xjuħ tal-​poplu tiegħi u quddiem Iżrael.” (1 Samwel 15:30) Evidentement, Sawl kien iktar ikkonċernat bil-​pożizzjoni tiegħu f’għajnejn Iżrael milli b’li jkun irrikonċiljat m’Alla. Din l-​attitudni ma rriżultatx f’li Alla jaħfirlu lil Sawl. Taħseb li attitudni simili se tirriżulta f’li Alla jaħfrilhom lill-​knejjes?

Mhux Kulħadd Jaqbel

Mhux kulħadd jaqbel li l-​knejjes għandhom jitolbu maħfra pubblikament. Per eżempju, xi Kattoliċi Rumani ma jiħdux pjaċir meta l-​Papa tagħhom jitlob maħfra talli xi nies kienu nżammu bħala skjavi jew jaċċetta lura “eretiċi” bħal Hus u Calvin. Skond sorsi mill-​Vatikan, id-​dokument mibgħut lill-​kardinali li ppropona “eżami tal-​kuxjenza” dwar l-​istorja tal-​millennju li għadda taʼ Kattoliċiżmu, ġie kkritikat minn kardinali li attendew konċistorju li nżamm f’Ġunju taʼ l-​1994. Meta l-​Papa xorta waħda ried jinkludi l-​punti fundamentali taʼ dak il-​proponiment f’enċiklika, il-​kardinal Taljan Giacomo Biffi ħareġ nota pastorali li fiha afferma: “Il-​Knisja m’għandha ebda dnub.” Minkejja dan, hu ammetta: “Li nitolbu maħfra għal żbalji ekkleżjastiċi tas-​sekli li għaddew . . . għandu mnejn iservi biex ma nidhrux daqshekk koroh.”

“L-​ammissjoni tad-​dnub hija wieħed mill-​iktar suġġetti kontroversjali fil-​Knisja Kattolika,” jgħid il-​kummentatur għall-​Vatikan Luigi Accattoli. “Jekk il-​Papa jammetti l-​iżbalji tal-​missjunarji, jeżistu missjunarji li onestament jinkeddu b’dan.” Iżjed minn hekk, wieħed ġurnalist Kattoliku Ruman kiteb: “Jekk inhu veru li l-​Papa għandu idea daqstant terribbli taʼ l-​istorja tal-​Knisja, huwa diffiċli li tifhem kif issa jistaʼ jippreżenta lil din l-​istess Knisja bħala l-​protagonista tad-​‘drittijiet tal-​bniedem,’ l-​‘omm u għalliema’ li hi waħedha tistaʼ tiggwida lill-​umanità lejn it-​tielet millennju tassew promettenti.”

Il-Bibbja twissi kontra turija taʼ ndiema li tkun motivata minn xejn għajr il-​mistħija taʼ meta wieħed jinqabad fl-​iżball. Din ix-​xorta taʼ ndiema rari twassal għal bidla permanenti fl-​individwu li jindem. (Qabbel 2 Korintin 7:8-11.) Indiema li għandha valur f’għajnejn Alla hija akkumpanjata minn “frott li jixraq lill-​indiema”​—jiġifieri, evidenza tas-​sinċerità taʼ l-​indiema.—Luqa 3:8.

Il-Bibbja tgħid li l-​individwu li jindem u jammetti ħtijietu jrid jaqtaʼ l-​għemejjel ħżiena, jieqaf milli jagħmilhom. (Proverbji 28:13) Ġara dan? Sewwa, wara l-​ammissjonijiet kollha taʼ żbalji li saru mill-​Knisja Kattolika Rumana u knejjes oħrajn, x’ġara f’konflitti ċivili reċenti fl-​Afrika ċentrali u fl-​Ewropa tal-​Lvant, fejn kienu involuti popolazzjonijiet kbar taʼ “Kristjani”? Aġixxew il-​knejjes bħala forza għall-​paċi? Il-​mexxejja kollha tagħhom tkellmu pubblikament f’unità kontra l-​atroċitajiet li l-​membri tagħhom kienu qegħdin jikkommettu? Le. Mhux talli hekk, imma xi ministri reliġjużi saħansitra ħadu sehem fil-​massakri!

Ġudizzju Divin

Meta tkellem dwar l-​istqarrijiet ripetuti taʼ mea culpa li għamel il-​Papa, il-​Kardinal Biffi staqsa b’ironija: “Rigward dnubiet storiċi, ma jkunx aħjar għalina lkoll li nistennew il-​ġudizzju universali?” Sewwa, il-​ġudizzju taʼ l-​umanità kollha huwa imminenti. Alla Jehovah jafhom tajjeb il-​paġni mudlama taʼ l-​istorja tar-​reliġjon. Dalwaqt, se jitlob kont minn dawk ħatjin. (Apokalissi 18:4-8) Sadanittant, huwa possibbli li wieħed isib forma taʼ qima li mhix ikkontaminata mill-​ħtija tad-​demm, l-​intolleranza qattiela, u d-​delitti l-​oħrajn li l-​knejjes tal-​Kristjaneżmu qed jitolbu skuża għalihom? Iva.

Kif nistgħu nagħmlu dan? Billi napplikaw ir-​regola li stqarr Ġesù Kristu: “Mill-​frott tagħhom tagħrfuhom.” Ir-​rekord taʼ l-​istorja, li xi reliġjonijiet jixtiequ li jintesa, jgħinna nidentifikaw mhux biss lil dawk li Ġesù sejħilhom “profeti foloz” imma wkoll lil dawk li pproduċew “frott tajjeb.” (Mattew 7:15-20) Min huma dawn? Nistidnuk biex dan tiskoprih int stess billi teżamina l-​Bibbja max-​Xhieda taʼ Jehovah. Ara min illum tassew qed jipprova jimxi mal-​Kelma t’Alla minflok ma jfittex li jibqaʼ jżomm pożizzjoni influwenti fid-​dinja.—Atti 17:11.

[Nota taʼ taħt]

[Stampa f’ paġna 5]

Il-​knejjes qegħdin jitolbu skuża għal atroċitajiet bħal dawn

[Sors]

The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck