Rajtha Tikber fil-​Korea

Kif rakkontata minn Milton Hamilton

“Jiddispjaċina ninformawkom li l-​gvern tar-​Repubblika tal-​Korea annulla l-​viżi kollha tagħkom il-​missjunarji u wera li intom m’intomx milqugħin fil-​pajjiż. . . . Minħabba dan l-​iżvilupp, intom qed tintbagħtu temporanjament biex taqdu fil-​Ġappun.”

FL-​AĦĦAR taʼ l-​1954, jien u marti rċivejna dan il-​messaġġ minn Brooklyn, New York, fl-​Istati Uniti. Iktar kmieni dik is-​sena konna ggradwajna mit-​23 klassi taʼ l-​Iskola taʼ Gilegħad fin-​naħa taʼ fuq taʼ l-​istat taʼ New York. Meta rċivejna l-​ittra, konna qed naqdu temporanjament f’Indianapolis, Indiana.

Marti, Liz (li qabel kienet Liz Semock), u jien konna fl-​istess klassi fl-​iskola sekondarja. Iktar tard, fl-​1948, iżżewwiġna. Hi kienet tħobbu l-​ministeru full-time imma ma xtaqitx titlaq mill-​Istati Uniti biex taqdi f’pajjiż barrani. X’ġegħelha tbiddel il-​ħsieb?

Liz qablet li tiġi miegħi għal-​laqgħa li saret għal dawk li xtaqu jsiru studenti taʼ Gilegħad. Din il-​laqgħa nżammet matul il-​konvenzjoni internazzjonali li saret fil-​Yankee Stadium, New York, fis-​sajf taʼ l-​1953. Wara din il-​laqgħa inkuraġġanti mlejna l-​applikazzjonijiet biex immorru Gilegħad. Ħaġa taʼ l-​iskantament, aħna ġejna mistidnin biex nattendu l-​klassi li kien imiss, li kellha tibda fi Frar taʼ l-​1954.

Ġejna assenjati biex immorru l-​Korea, minkejja li kienu għadhom kif intemmu tliet snin taʼ gwerra fis-​sajf taʼ l-​1953, li ħalliet warajha ħerba kbira fil-​pajjiż. Bħalma ġejna istruwiti fl-​ittra kwotata hawn fuq, aħna morna l-​ewwel il-​Ġappun. Wara li domna nivvjaġġaw għal 20 ġurnata fl-​oċean, wasalna hemmhekk f’Jannar taʼ l-​1955 flimkien maʼ sitt missjunarji sħabna, li wkoll kienu ngħataw l-​inkarigu biex jaqdu fil-​Korea. Lloyd Barry, l-​indokratur tal-​fergħa tal-​Ġappun f’dak iż-​żmien, iltaqaʼ magħna ħdejn il-​moll fis-​6:00 taʼ fil-​għodu. Ma domniex ma tlaqna lejn id-​dar missjunarja f’Yokohama. Iktar tard, dak l-​istess jum, ħriġna fil-​ministeru.

Sa fl-​Aħħar Wasalna l-​Korea

Maż-​żmien ksibna l-​viżi biex nidħlu fir-​Repubblika tal-​Korea. Fis-​7 taʼ Marzu, 1955, l-​ajruplan telaq mill-​Ajruport Internazzjonali taʼ Haneda f’Tokjo għat-​titjira taʼ tliet sigħat lejn l-​Ajruport taʼ Yoido f’Seoul. Kien hemm iktar minn 200 Xhud Korean jilqgħuna, u aħna bdejna nibku bil-​ferħ. Lura f’dak iż-​żmien kien hemm biss 1,000 Xhud fil-​Korea kollha. Bħal ħafna nies oħrajn tal-​Punent, aħna konna naħsbu li n-​nies kollha tal-​pajjiżi taʼ l-​Orjent huma wiċċ wieħed u jaġixxu bħal xulxin. Ma domniex ma indunajna li konna żbaljati. Il-​Koreani mhux biss għandhom il-​lingwa u l-​alfabet tagħhom stess imma wkoll l-​ikel tradizzjonali, il-​karatteristiki fiżiċi, u l-​ilbies tradizzjonali tagħhom stess, kif ukoll affarijiet oħrajn li huma uniċi, bħalma hu l-​mod kif inhu disinjat il-​bini tagħhom.

L-ewwel sfida kbira tagħna kienet li nitgħallmu l-​lingwa. Ma kienx hemm kotba disponibbli għalina li jgħinuna nitgħallmu l-​Korean. Malajr indunajna li kien impossibbli li timita eżatt il-​mod kif jitlissen il-​kliem Korean billi sempliċement illissnuh kif jinħass bl-​Ingliż. Individwu jistaʼ jitgħallem il-​pronunzja korretta biss jekk jitgħallem l-​alfabet Korean.

Żbalji għamilna kemm trid. Per eżempju, Liz staqsiet lil inkwilina jekk kellhiex Bibbja. Din kollha ċċassata marret u ġabet kaxxa sulfarini. Liz kienet talbitha sungnyang (sulfarini) minflok sungkyung, il-​kelma għal “Bibbja.”

Wara ftit xhur ngħatajna l-​inkarigu biex immorru niftħu dar missjunarja f’Pusan, belt kbira fin-​nofsinhar tal-​Korea fejn hemm port. Hemmhekk stajna nikru tliet kmamar żgħar għalina t-​tnejn u għaż-​żewġ aħwa nisa li kienu se jaqdu flimkien magħna. Fil-​kmamar ma kienx hemm provvista taʼ l-​ilma jew tojlit li jifflaxxja. Bil-​lejl biss kien ikun hemm biżżejjed pressa biex l-​ilma jkun jistaʼ jitlaʼ minn ġo pajp sat-​tieni sular. Għalhekk, kull wieħed minna, meta kien ikun imissu, kien iqum fis-​sigħat bikrin taʼ fil-​għodu biex jimla l-​ilma fir-​reċipjenti li kellna. L-​ilma kellna ngħalluh jew nitfgħulu l-​klorin biex ikun tajjeb għax-​xorb.

Kellna sfidi oħrajn. Il-​provvista taʼ l-​elettriku tant kienet limitata li la stajna nużaw magna tal-​ħasil u lanqas ħadida tal-​mogħdija. Il-​kċina tagħna kienet fl-​intrata, u ħlief spiritiera tal-​pitrolju ma kienx hemm fiha. Fi żmien qasir, kull wieħed minna tgħallem jipprepara ikla fil-​ġurnata li fiha kien imissu jsajjar. Tliet snin wara li wasalna, kemm jien u kemm Liz qabditna l-​epatite. Il-​biċċa l-​kbira mill-​missjunarji dak iż-​żmien kienet taqbadhom din il-​marda. Għaddew ix-​xhur sakemm fiqna, u kellna problemi oħrajn taʼ saħħa.

Megħjunin Biex Negħlbu l-​Ostakli

Għal dawn l-​aħħar 55 sena, il-​peniżola Koreana kienet wieħed mill-​postijiet l-​iktar instabbli politikament fl-​Asja. Id-​DMZ, jew iż-​żona demilitarizzata, taqsam il-​peniżola. Qiegħda 55 kilometru lejn it-​tramuntana taʼ Seoul, il-​belt kapitali tar-​Repubblika tal-​Korea. Fl-​1971, żarna Frederick Franz mill-​kwartieri ġenerali taʼ Brooklyn. Jien mort miegħu d-​DMZ, l-​iktar fruntiera fortifikata fuq l-​art. Matul is-​snin, uffiċjali tal-​Ġnus Magħquda spiss iltaqgħu hemmhekk maʼ rappreżentanti taż-​żewġ gvernijiet.

M’għandniex xi ngħidu, aħna nibqgħu newtrali rigward il-​politika taʼ din id-​dinja, inkluż is-​sitwazzjoni li hemm fuq il-​peniżola Koreana. (Ġw. 17:14) Minħabba li rrifjutaw li jiggwerraw kontra popli oħrajn, iktar minn 13,000 Xhud Korean qattgħu total taʼ 26,000 sena fil-​ħabs. (2 Kor. 10:3, 4) L-​aħwa żgħażagħ kollha f’dak il-​pajjiż huma konxji li se jiffaċċjaw din il-​kwistjoni, imma ma jċedux minħabba l-​biżaʼ. Huwa taʼ dispjaċir kbir li l-​gvern jittimbra bħala “kriminali” lil ministri Kristjani li l-​uniku “delitt” tagħhom hu li jirrifjutaw li jagħmlu kompromess min-​newtralità Kristjana tagħhom.

Lura fl-​1944, matul it-​tieni gwerra dinjija, jien ukoll irrifjutajt li nidħol fis-​servizz militari, u b’hekk kelli nqattaʼ sentejn u nofs fil-​ħabs fl-​Amerika ġo Lewisburg, Pennsylvania. Għalhekk, għalkemm ħutna Koreani ffaċċjaw żmien iktar diffiċli fil-​ħabs, jien familjari maʼ dak li għaddew minnu dawn ix-​Xhieda żgħażagħ. Ħafna ġew inkuraġġiti meta saru jafu li xi wħud minna l-​missjunarji fil-​Korea għaddejna minn esperjenza simili.—Is. 2:4.

Niffaċċjaw Sfida

In-​newtralità tagħna kienet involuta fi kwistjoni li nqalgħet fl-​1977. Xi uffiċjali immaġinaw li aħna konna influwenzajna lil xi żgħażagħ Koreani biex jirrifjutaw li jidħlu fis-​servizzi armati u jużaw l-​armi. Għalhekk, il-​gvern iddeċieda li jiċħad il-​permessi taʼ dħul mill-​ġdid lill-​missjunarji li jitilqu mill-​pajjiż, tkun xi tkun ir-​raġuni. Din ir-​restrizzjoni damet mill-​1977 sa l-​1987. Kieku tlaqna mill-​Korea matul dawk is-​snin, ma kinux iħalluna nirritornaw. B’hekk, qatt ma morna lura pajjiżna saħansitra għal żjara matul dawk is-​snin.

Ħafna drabi ltqajna maʼ l-​uffiċjali tal-​gvern u spjegajna l-​pożizzjoni newtrali tagħna bħala segwaċi taʼ Kristu. Eventwalment, huma rrealizzaw li aħna ma konniex se nċedu minħabba l-​biżaʼ, u b’hekk din ir-​restrizzjoni sa fl-​aħħar intemmet—wara għaxar snin. Matul dawk is-​snin kien hemm xi missjunarji li kellhom jitilqu mill-​pajjiż għal raġunijiet bħalma huma kwistjonijiet taʼ saħħa, imma l-​bqija minna bqajna hemmhekk, u aħna kuntenti li għamilna hekk.

F’nofs is-​snin tmenin, xi opponenti tal-​ministeru tagħna akkużaw b’mod falz lid-​diretturi tal-​korporazzjoni legali tagħna li kienu qed jgħallmu liż-​żgħażagħ biex jirrifjutaw li jidħlu fil-​militar. Għal dan, il-​gvern sejjaħ lil kull wieħed u waħda minna biex jinterrogana. Fit-​22 taʼ Jannar, 1987, l-​uffiċċju tal-​prosekutur sab li l-​akkużi kienu bla bażi. Dan għen biex l-​affarijiet iċċaraw għall-​futur.

Alla Jbierek ix-​Xogħol Tagħna

Fil-​Korea, l-​oppożizzjoni għax-​xogħol taʼ l-​ippridkar tagħna kienet ħraxet matul is-​snin minħabba n-​newtralità tagħna. Għaldaqstant sar iktar u iktar diffiċli biex insibu postijiet għall-​assembleat il-​kbar tagħna. Għalhekk, ix-​Xhieda ħadu l-​inizjattiva u bnew Sala taʼ l-​Assemblea f’Pusan, l-​ewwel waħda fl-​Orjent. Kien il-​privileġġ tiegħi li nagħti t-​taħdita tad-​dedikazzjoni fil-​5 t’April, 1976, quddiem udjenza taʼ 1,300 ruħ.

Mill-1950 ’l hawn, kien hemm għaxriet t’eluf taʼ rġiel tal-​militar mill-​Istati Uniti stazzjonati fil-​Korea. Wara li marru lura l-​Istati Uniti, ħafna minnhom saru Xhieda attivi. Spiss nirċievu ittri mingħandhom, u nqisuha bħala barka li għenniehom spiritwalment.

B’sogħba, jien tlift lill-​maħbuba sieħba tiegħi, Liz, meta mietet fis-​26 taʼ Settembru, 2006. Tgħidx kemm nimmissjaha. Matul il-​51 sena li kienet ilha hawnhekk, hi aċċettat bil-​ferħ kwalunkwe inkarigu u qatt ma gergret. Hi qatt ma ssuġġeriet jew tagħtni x’nifhem li trid tmur lura lejn l-​Istati Uniti, dik l-​art li darba kienet qalet li qatt ma riedet titlaq minnha!

Jien għadni naqdi bħala membru tal-​familja Betel fil-​Korea. Il-​familja żdiedet minn sempliċi erbgħa min-​nies fl-​ewwel snin għal 250 illum. Huwa l-​privileġġ tiegħi li naqdi fil-​Kumitat tal-​Fergħa li hu magħmul minn sebat irġiel li jindokraw ix-​xogħol hawnhekk.

Filwaqt li l-​Korea kienet fqira ħafna meta wasalna, issa hija waħda mill-​iktar ġnus avanzati tad-​dinja. Hawn iktar minn 95,000 Xhud fil-​Korea, kważi 40 fil-​mija minnhom qed jaqdu bħala pijunieri regulari jew awżiljarji. Dan kollu jżid mar-​raġunijiet għala jien apprezzajt il-​fatt li stajt naqdi lil Alla hawnhekk u nara l-​merħla t’Alla tikber.

[Stampa f’paġna 24]

Naslu l-​Korea maʼ missjunarji sħabna

[Stampa f’paġna 24, 25]

Naqdu f’Pusan

[Stampa f’paġna 25]

Maʼ Ħuna Franz fid-​DMZ, fl-​1971

[Stampa f’paġna 26]

Maʼ Liz ftit qabel ma mietet

[Stampa f’paġna 26]

Il-​fergħa tal-​Korea fejn għadni naqdi bħala membru tal-​familja Betel