Ngħixu f’Soċjetà taʼ “Uża u Armi”

NIES li jgħixu f’pajjiżi żviluppati jarmu muntanji taʼ skart. Per eżempju, ikkunsidra kemm jintrema żibel kull sena fl-​Istati Uniti. Intqal li l-​użin ekwivalenti f’ilma jistaʼ jimla 68,000 swimming pool daqs dawk użati għal-​logħob Olimpiku. Xi ftit snin ilu, ġie kalkulat li kull sena r-​residenti tal-​Belt taʼ New York waħedhom ipproduċew biżżejjed skart biex jidfnu s-​Central Park enormi tal-​belt taħt 4 metri taʼ skart!a

Mhux taʼ b’xejn li l-​Istati Uniti ġiet imsejħa “eżempju taʼ twissija għall-​bqija tad-​dinja” f’dik li hi soċjetà konsumista taʼ “uża u armi.” Imma dan m’huwiex l-​uniku pajjiż. Huwa stmat li l-​iskart li jipproduċu kull sena n-​nies tal-​Ġermanja jistaʼ faċilment jimla ferrovija tal-​merkanzija li t-​tul tagħha jwassal mill-​kapitali, Berlin, sal-​kosta taʼ l-​Afrika, madwar 1,800 kilometru ’l bogħod. U fil-​Britannja darba ġie kalkulat li f’sena, familja taʼ erbgħa min-​nies tarmi karti daqskemm jipproduċu sitt siġriet.

Il-​pajjiżi li għadhom qed jiżviluppaw m’humiex meħlusin mill-​akkumular taʼ l-​iskart. Skond rivista popolari, l-​aħbar ħażina hi li l-​biċċa l-​kbira mis-​6 biljun ruħ fuq din il-​pjaneta bdew huma wkoll jarmu ammonti kbar taʼ skart bħalma jagħmlu l-​Istati Uniti u l-​kumplament tal-​pajjiżi żviluppati. Iva, irridu u ma rridux, il-​biċċa l-​kbira minna llum nagħmlu parti minn soċjetà taʼ “uża u armi.”

M’għadniex xi ngħidu, in-​nies minn dejjem kellhom affarijiet x’jarmu. Imma llum hawn iktar affarijiet oħra fil-​pakketti u l-​laned milli kien hawn snin ilu, u għalhekk kullimkien tistaʼ ssib oġġetti ppakkjati f’pakketti jew laned li jintremew wara li jintużaw. Barra minn hekk, il-​kwantità taʼ gazzetti, rivisti, fuljetti tar-​reklami, u karti stampati oħra żdiedu ferm ukoll.

Id-dinja tagħna li hi tant industrijalizzata u xjentifika ħolqot ukoll tipi ġodda taʼ skart. Il-​gazzetta Ġermaniża Die Welt issostni li “kull sena fl-​Unjoni Ewropea jiġu mormijin madwar disaʼ miljun karozza.” M’huwiex faċli li teħles minnhom. Saħansitra problema akbar hija l-​mistoqsija, Kif tistaʼ teħles mill-​iskart nukleari jew kimiku? Lura fl-​1991, l-​Istati Uniti ġie rapportat li kellha “muntanji taʼ skart radjoattiv u l-​ebda sit permanenti fejn jiġi maħżun.” Miljun ċilindru taʼ sustanzi qattiela jingħad li kienu maħżunin temporanjament bil-​periklu dejjem preżenti li jintilfu, jinsterqu, u li ssir ħsara lill-​ambjent jekk jiġu maniġġati ħażin. Fl-​1999 biss, madwar 20,000 sors fl-​Istati Uniti pproduċew iktar minn 40 miljun tunnellata taʼ skart perikoluż.

Fattur ieħor hu li l-​popolazzjoni tad-​dinja żdiedet ħafna matul dawn l-​aħħar snin. Iktar nies, iktar skart! U l-​biċċa l-​kbira mill-​popolazzjoni moħħhom fil-​konsumiżmu. Il-​Worldwatch Institute reċentement ikkonkluda: “Mill-​1950 ’l hawn użajna iktar oġġetti u servizzi milli użajna fil-​kumplament taʼ l-​istorja kollha tal-​bniedem.”

Huwa minnu li ftit huma dawk fil-​pajjiżi żviluppati li jixtiequ li dawn ‘l-​oġġetti u s-​servizzi’ jispiċċaw. Per eżempju, aħseb ftit kemm hu komdu li tmur f’ħanut u taqbad oġġetti taʼ l-​ikel u tad-​dar li jkunu diġà ppakkjati u tiħodhom id-​dar f’xi basket tal-​karti jew tal-​plastik li jkun tak tal-​ħanut. Kieku n-​nies f’daqqa waħda jiġu mċaħħdin minn dan l-​ippakkjar modern, kieku malajr jirrealizzaw kemm verament ma jistgħux jgħaddu mingħajru. U minħabba l-​fatt li dan l-​ippakkjar hu iktar iġjeniku, dan jikkontribwixxi, għall-​inqas b’mod indirett, għal saħħa aħjar.

Iżda minkejja dawn il-​vantaġġi, hemm xi lok għal tħassib li s-​soċjetà taʼ “uża u armi” forsi esaġerat f’dan? Milli jidher hemm, għax id-​diversi soluzzjonijiet li ġew maħsubin biex jittrattaw l-​akkumular taʼ l-​iskart ftit li xejn naqsu t-​turrun taʼ skart li jarmi l-​bniedem. Agħar minn hekk, l-​attitudnijiet li hemm wara s-​soċjetà taʼ “uża u armi” taʼ llum għandhom implikazzjonijiet saħansitra iktar inkwetanti.

[Nota taʼ taħt]

[Stampa f’paġna 4]

Li teħles mill-​iskart perikoluż b’mod li ma jagħmel ebda ħsara jippreżenta sfidi serji