Il-​Ħarsa tal-​Bibbja

Veru li Ġesù Miet fuq Salib?

IS-​SALIB huwa wieħed mill-​iktar simboli reliġjużi familjari li jaf bihom il-​bniedem. Miljuni jqimuh u jikkunsidrawh bħala li huwa l-​istrument sagru li fuqu Ġesù ngħata l-​mewt. Adolphe-Napoleon Didron, kittieb Kattoliku Ruman u arkeologu, qal: “Is-​salib ġie meqjum bħal, jew kważi daqs, Kristu; din l-​injama qaddisa ġiet meqjuma kważi daqs Alla Nnifsu.”

Xi wħud jgħidu li s-​salib jgħinhom biex iħossuhom eqreb t’Alla meta jitolbu. Oħrajn jużawh bħala amulet, billi jaħsbu li jipproteġihom mill-​ħażen. Imma għandhom il-​Kristjani jużaw is-​salib bħala oġġett taʼ qima? Veru li Ġesù miet fuq salib? Il-​Bibbja x’tgħallem dwar dan is-​suġġett?

Is-​Salib X’Jissimbolizza?

Ħafna qabel l-​era Kristjana, is-​slaleb kienu jintużaw mill-​Babiloniżi tal-​qedem bħala simboli fil-​qima tagħhom lejn l-​alla tal-​fertilità Tammuż. Is-​salib beda jintuża wkoll fl-​Eġittu, fl-​Indja, fis-​Sirja, u fiċ-​Ċina. Imbagħad, sekli wara, l-​Iżraelin ħassru l-​qima lejn Ġeħova b’atti taʼ venerazzjoni lil alla falz Tammuż. Il-​Bibbja tirreferi għal din il-​qima bħala xi ħaġa ‘mistkerrha.’—Eżekjel 8:​13, 14, Saydon.

L-​Evanġelji taʼ Mattew, Marku, Luqa, u Ġwanni jużaw il-​kelma Griega stawros meta jirreferu għall-​istrument t’esekuzzjoni li Ġesù miet fuqu. (Mattew 27:40; Marku 15:30; Luqa 23:26) Il-​kelma stawros tirreferi għal arblu, zokk, jew travu wieqaf. Il-​ktieb The Non-Christian Cross, minn J. D. Parsons, jispjega li mill-​kitbiet kollha li jifformaw it-​Testment il-​Ġdid m’hemmx sentenza waħda li fil-​Grieg oriġinali ġiet miktuba b’tali mod li tagħti xi evidenza, kemm diretta u kemm indiretta, li l-​istawros użat fil-​każ taʼ Ġesù kien differenti mill-​istawros ordinarju, u żgur li m’hemm l-​ebda prova li kien magħmul minn żewġ biċċiet injam imsammrin flimkien biex jifformaw salib, u mhux minn biċċa injama waħda.

Bħalma hemm dokumentat f’Atti 5:​30, l-​appostlu Pietru uża l-​kelma ksilon, li tfisser “siġra,” bħala kelma sinonima għal stawros, li tfisser biċċa injama ordinarja dritta jew siġra, u mhux salib b’żewġ biċċiet taʼ injam. Kien biss wara xi 300 sena mill-​mewt taʼ Ġesù li xi wħud li qalu li huma Kristjani bdew idaħħlu l-​idea li Ġesù ngħata l-​mewt fuq salib b’żewġ biċċiet taʼ injam. Madankollu, din l-​idea kienet ibbażata fuq it-​tradizzjoni u fuq l-​użu ħażin tal-​kelma Griega stawros. Taʼ min jinnota li xi wħud mill-​iktar tpinġijiet antiki li fihom tidher l-​esekuzzjoni Rumana juru arblu taʼ l-​injam jew siġra.

“Ħarsu Ruħkom mill-​Idoli”

Kwistjoni importanti għal dawk li huma Kristjani veri hija dwar jekk hux xieraq li tingħata qima lill-​istrument użat biex jinqatel Ġesù fuqu. Kemm jekk kien zokk tat-​tortura wieqaf, u kemm jekk kien salib, vleġġa, lanza, jew sikkina, għandu strument bħal dan jintuża fil-​qima?

Ejja ngħidu li xi ħadd għażiż għalik inqatel b’mod aħrax u l-​arma ngħatat lill-​qorti bħala evidenza. Tipprova int tikseb l-​arma li ntużat fil-​qtil, tieħu ritratti tagħha, u tistampa ħafna kopji tagħha biex tqassamhom? Se tipproduċi int repliki tagħha taʼ qisien differenti? Se tagħmel xi wħud minnhom bħala ornamenti biex jintlibsu? Jew se timmanifattura int repliki tagħha u tbigħhom lill-​ħbieb u l-​qraba biex iqimuhom? Wisq probabbli dan il-​ħsieb jiddiżgustak! Madankollu, dawn huma l-​affarijiet li saru bis-​salib!

Barra minn hekk, l-​użu tas-​salib fil-​qima m’huwiex differenti mill-​użu taʼ l-​istatwi fil-​qima, prattika kundannata fil-​Bibbja. (Eżodu 20:​2-5; Dewteronomju 4:​25, 26) Meta wissa lil sħabu l-​Kristjani, l-​appostlu Ġwanni rrifletta eżattament it-​tagħlim tal-​Kristjanità vera meta qal: “Ħarsu ruħkom mill-​idoli.” (1 Ġwanni 5:21) Huma għamlu dan anki meta kellhom jiffaċċjaw il-​mewt fl-​arena Rumana.

Madankollu, il-​Kristjani taʼ l-​ewwel seklu rrispettaw ferm il-​mewt taʼ Kristu bħala sagrifiċċju. Illum ukoll, għalkemm il-​Kristjani veri ma jqimux l-​istrument li ntuża biex jittortura u joqtol lil Ġesù, huma jikkommemoraw il-​mewt taʼ Ġesù bħala mezz li bih Alla jipprovdi salvazzjoni għall-​bnedmin imperfetti. (Mattew 20:28) Din l-​akbar espressjoni taʼ l-​imħabba t’Alla se ġġib barkiet bla għadd għal dawk li jħobbu l-​verità, inkluż il-​prospett taʼ ħajja taʼ dejjem.—Ġwanni 17:3; Rivelazzjoni 21:​3, 4.

[Stampa f’paġna 12]

Xi tpinġijiet antiki taʼ l-​arti li fihom tidher l-​esekuzzjoni Rumana juru arblu taʼ l-​injam

[Sors]

Rare Books Division, The New York Public Library, Astor, Lenox and Tilden Foundations