Ġiet Disinjata?

Il-​Qoxra tal-​Mollusk

◼ Il-​qxur tal-​frott tal-​baħar jidhru fraġli, imma ġeneralment ma jinkisrux kif ġieb u laħaq. “Ftit minnhom kien ikolli nagħtihom bil-​martell biex naqlgħalhom xi biċċa,” jgħid l-​inġinier Kenneth Vecchio, hu u jirrifletti fuq tfulitu. Il-​qoxra tal-​molluskia hi b’saħħitha b’mod speċjali.

Ikkunsidra dan: Is-​saff ġewwieni tal-​qoxra tal-​molluski (imsejjaħ nakkru, jew madriperla) għandu qxur mikroskopiċi li d-​distanza taʼ bejniethom hija biss ftit nanumetri, jew waħdiet minn elf miljun taʼ metru. “Osservajna l-​madriperla fil-​livelli tan-​nanumetri u huwa tal-​għaġeb kemm hu diffiċli li tissepara l-​partijiet li fiha, u dan x’aktarx huwa fattur importanti li jagħmel il-​materjal tant b’saħħtu,” tgħid Christine Ortiz, professoressa assoċjata li taħdem għad-​Dipartiment tax-​Xjenza u l-​Inġinerija tal-​Materjali fl-​Istitut tat-​Teknoloġija f’Massachusetts, l-​Istati Uniti.

Il-kittieb xjentifiku Charles Petit jiddeskrivi li l-​madriperla taħt il-​lenti tidher “organizzata b’mod tal-​għaġeb.” Hu jispjega: “Jekk taqtaʼ sezzjoni minnha u tara l-​materjal tagħha minn ġewwa taħt il-​mikroskopju, se tinnota bħal xogħol tal-​briks. Tara biċċiet ċatti, magħmulin minn mineral f’forma taʼ kristalli tal-​karbonat tal-​kalċju, kull waħda b’sitt naħat, imqegħdin saffi saffi puliti fuq xulxin. Dak li jgħaqqad il-​biċċiet flimkien huwa gomma flessibbli mimlija proteini li oriġinarjament tkun nixxiet mill-​frott tal-​baħar.”

Ix-xjenzati jemmnu li s-​sigrieti tal-​qoxra tal-​mollusk jistgħu jintużaw b’ħafna modi—għall-​għata protettiv iktar b’saħħtu, għall-​materjal tal-​karozzi, u għall-​ġwienaħ tal-​ajruplani, biex insemmu ftit minnhom. “In-​natura tuża prinċipji taʼ disinji strutturali li jitkejlu bin-​nanumetri biex tipproduċi materjali li jaħdmu b’mod superjuri,” tgħid Ortiz. “F’ħafna aspetti, l-​inġinieri umani għadhom ma laħqux l-​istess livell taʼ kapaċità.”

Int x’taħseb? Il-​qoxra tal-​mollusk, bis-​saħħa inkredibbli tagħha, ġiet b’kumbinazzjoni? Jew ġiet disinjata?

[Nota taʼ taħt]

[Stampa f’paġna 16]

Sezzjoni tas-​saff ġewwieni tal-​qoxra tal-​mollusk kif tidher minn ġewwa meta mkabbra

[Sors tal-​Istampa]

Stampa taʼ ġewwa: © Għajn tax-​Xjenza/Photo Researchers, Inc.