Kapitlu 9

X’Jiġrilhom il-​Maħbubin Mejtin Tagħna?

1. In-​nies kif iħossuhom meta l-​mewt tolqot lil xi ħadd maħbub?

“WIEĦED isofri meta xi ħadd maħbub imut għaliex il-​mewt hija telfa għal ġo baħħ li ħadd ma jistaʼ jifhmu.” Dan huwa dak li qal iben meta mietlu missieru u ftit wara mietet ommu wkoll. L-​uġigħ tiegħu u s-​sens taʼ telfa profonda ġagħlitu jħossu li kien qiegħed “jegħreq emozzjonalment.” Forsi int sofrejt b’mod simili. Stajt qgħadt tberren dwar fejn huma l-​maħbubin tiegħek u jekk għadx xi darba terġaʼ tarahom.

2. Liema mistoqsijiet taʼ taħbil il-​moħħ iqumu rigward il-​mewt?

² Xi ġenituri mnikktin intqalilhom, “Alla jaqtaʼ l-​isbaħ fjuri biex jeħodhom fis-​sema.” Tassew li hekk jiġri? Marru l-​maħbubin mejtin tagħna ġo xi qasam taʼ l-​ispirti? Huwa dan dak li xi wħud isejħulu Nirvana, deskritt bħala stat ferrieħi taʼ li wieħed ikun ħieles mill-​uġigħ u x-​xewqat kollha? Għaddew il-​maħbubin tagħna minn xi bieb għal ġo ħajja immortali fil-​ġenna? Jew bħalma jsostnu oħrajn, hija l-​mewt waqgħa għal ġo turment li ma jintemm qatt għal dawk li offendew lil Alla? Jistgħu l-​mejtin jeffettwaw lil ħajjietna? Biex niksbu tweġibiet veri għal mistoqsijiet bħal dawn, jeħtieġ li nikkonsultaw il-​Kelma t’Alla, il-​Bibbja.

X’INHU L-​“ISPIRTU” FIL-​BNEDMIN?

3. Sokrate u Platone liema opinjoni kellhom rigward il-​mejtin, u din kif teffettwa lin-​nies illum?

³ Il-​filosfi Griegi tal-​qedem Sokrate u Platone sostnew li jrid ikun hemm xi ħaġa immortali b’mod inerenti fir-​raġel u l-​mara—ruħ li tibqaʼ ħajja wara l-​mewt u qatt ma tmut tassew. Mad-​dinja kollha, miljuni jemmnu dan illum. Dan it-​twemmin taʼ spiss inissel daqstant biżaʼ mill-​mejtin daqs kemm inissel tħassib dwar il-​qagħda tajba tagħhom. Il-​Bibbja tgħallimna xi ħaġa differenti ġmielha dwar il-​mejtin.

4. (a) Ġenesi x’jgħidilna dwar ir-​ruħ? (b) Alla x’poġġa f’Adam biex jagħmlu ħaj?

⁴ F’li nikkunsidraw il-​kundizzjoni tal-​mejtin, irridu niftakru li l-​missier oriġinali tagħna, Adam, ma kellux ruħ. Hu kien ruħ. F’att taʼ ħolqien li jispira l-​biżaʼ, Alla fforma lill-​bniedem—ir-​ruħ—mill-​elementi bażiċi taʼ l-​art u mbagħad nefaħ ġo fih “nifs il-​ħajja.” Ġenesi 2:7 jgħidilna: “Il-​Mulej Alla sawwar il-​bniedem mit-​trab taʼ l-​art u nefaħlu fi mnifsejh nifs il-​ħajja, u l-​bniedem sar ruħ ħajja.” Il-​ħajja t’Adam kienet sostnuta bin-​nifs. Madankollu, iktar mill-​infiħ t’arja fil-​pulmuni tal-​bniedem kien involut meta Alla poġġa n-​nifs tal-​ħajja f’Adam. Il-​Bibbja titkellem dwar “[i]l-forza tal-​ħajja” li hija attiva fil-​ħlejjaq ħajjin taʼ l-​art.—Ġenesi 7:22, NW.

5, 6. (a) X’inhi l-​“forza tal-​ħajja”? (b) X’jiġri meta l-​“ispirtu” msemmi f’Salm 146:4 jieqaf milli jagħti l-​ħajja lill-​ġisem?

⁵ X’inhi “l-​forza tal-​ħajja”? Din hija x-​xrara vitali tal-​ħajja li Alla poġġa fil-​ġisem bla ħajja t’Adam. Din il-​forza kienet imbagħad sostnuta permezz tal-​proċess tan-​nifs. Imma x’inhi r-​“ruħ [“spirtu,” NW]” li hemm referenza għaliha f’​Salm 146:4? Dak il-​vers jgħid dwar wieħed li jmut: “Malli toħroġ ruħu [“spirtu,” NW], lejn l-​art jerġaʼ jmur; jintemmu dak in-​nhar ħsibijietu.” Meta l-​kittieba tal-​Bibbja użaw il-​kelma “ruħ [“spirtu,” NW]” b’dan il-​mod, ma kellhomx f’moħħhom ruħ imneżżaʼ mill-​ġisem li tkompli tgħix wara li l-​ġisem imut.

⁶ Ir-​“ruħ [“spirtu,” NW]” li titlaq mill-​bnedmin mal-​mewt hija l-​forza tal-​ħajja li oriġinat mill-​Ħallieq tagħna. (Salm 36:10 [36:9, NW]; Atti 17:28) Din il-​forza tal-​ħajja m’għandha l-​ebda karatteristika tal-​ħlejqa li lilha tagħti l-​ħajja, sewwa sew bħalma l-​elettriku ma jiħux il-​karatteristiċi tat-​tagħmir li lilu jħaddem. Meta xi ħadd imut, l-​ispirtu (il-forza tal-​ħajja) jieqaf milli jagħti l-​ħajja liċ-​ċelloli tal-​ġisem, bħalma bozza tintefa meta l-​elettriku jintefa. Meta l-​forza tal-​ħajja tieqaf milli ssostni lill-​ġisem uman, il-​bniedem—ir-​ruħ—imut.—Salm 104:29; Koħelet 12:1, 7.

“FIT-​TRAB TERĠAʼ TMUR”

7. X’kellu jiġrilu Adam jekk ma jobdix lil Alla?

⁷ Jehovah spjega b’mod ċar dak li l-​mewt kellha tfisser għall-​midneb Adam. Alla qal: “Bil-​għaraq taʼ ġbinek tiekol ħobżok, sakemm terġaʼ lura lejn l-​art, għax minnha int meħud. Għax trab int u fit-​trab terġaʼ tmur.” (Ġenesi 3:19) Adam fejn kellu jirritorna? Lejn l-​art, lejn it-​trab li minnu kien ġie maħluq. Mal-​mewt Adam kellu sempliċement jieqaf milli jeżisti!

8. Bħala erwieħ, il-​bnedmin b’liema mod m’humiex superjuri għall-​annimali?

⁸ F’dan ir-​rigward, il-​mewt umana m’hijiex differenti minn dik taʼ l-​annimali. Dawn ukoll huma erwieħ, u l-​istess spirtu, jew forza tal-​ħajja, jagħtihom l-​enerġija. (Ġenesi 1:24) F’​Koħelet 3:19, 20, ir-​raġel għaref Salamun jgħidilna: “Bħalma tmut il-​bhima jmut ukoll il-​bniedem, għax l-​istess hu nifs il-​ħajja [“spirtu,” NW] li hemm fihom ilkoll. Xejn m’hu aħjar il-​bniedem mill-​bhima [fil-mewt] . . . Ilkoll mit-​trab saru, u lkoll lejn it-​trab jerġgħu jmorru.” Il-​bniedem kien superjuri għall-​bhejjem f’li hu ġie maħluq fix-​xbiha t’Alla, billi jirrifletti l-​kwalitajiet taʼ Jehovah. (Ġenesi 1:26, 27) Madankollu, mal-​mewt il-​bnedmin u l-​annimali t-​tnejn li huma jirritornaw lejn it-​trab.

9. X’inhi l-​kundizzjoni tal-​mejtin, u fejn imorru?

⁹ Salamun kompla jispjega x’kienet tfisser il-​mewt, billi qal: “Il-​ħajjin, għall-​inqas, jafu li għad imutu, iżda l-​mejtin ma jafu xejn.” Iva, il-​mejtin ma jafu assolutament xejn. Għal din ir-​raġuni, Salamun ħeġġeġ: “Kull ma ssib x’tagħmel, agħmlu b’ħiltek kollha għax ma jkunx hemm ħidma jew ħsieb, xjenza jew għerf, f’art l-​imwiet fejn int sejjer.” (Koħelet 9:5, 10) Il-​mejtin fejn imorru? Lejn art l-​imwiet (Ebrajk, sheʼohlʹ), il-​qabar komuni taʼ l-​umanità. Il-​maħbubin mejtin tagħna m’huma konxji taʼ xejn. M’humiex qegħdin isofru, u ma jistgħu jeffettwawna bl-​ebda mod.

10. Għala nistgħu ngħidu li l-​mewt m’għandhiex għalfejn tkun finali?

¹⁰ Irridu aħna lkoll u l-​maħbubin tagħna bil-​fors ngħixu biss ftit snin u mbagħad nieqfu milli neżistu għal dejjem? Mhux skond il-​Bibbja. Fi żmien l-​irvell t’Adam, Alla Jehovah immedjatament istitwixxa arranġamenti biex ireġġaʼ lura l-​konsegwenzi terribbli tad-​dnub tal-​bniedem. Il-​mewt ma kenitx parti mill-​iskop t’Alla għall-​umanità. (Eżekjel 33:11; 2 Pietru 3:9) Għalhekk, il-​mewt m’għandhiex għalfejn tkun finali għalina jew għall-​maħbubin tagħna.

“RIEQED”

11. Ġesù kif iddeskriva l-​kundizzjoni tal-​ħabib mejjet tiegħu Lażżru?

¹¹ Huwa l-​iskop taʼ Jehovah li jeħles lilna u lill-​maħbubin mejtin tagħna mill-​mewt Adamika. Għalhekk, il-​Kelma t’Alla tirreferi għall-​mejtin bħala li huma reqdin. Per eżempju, malli sar jaf li l-​ħabib tiegħu Lażżru kien miet, Ġesù Kristu qal lid-​dixxipli Tiegħu: “Ħabibna Lażżru rieqed; iżda ħa mmur u nqajmu.” Ladarba d-​dixxipli ma fehmux immedjatament din l-​istqarrija, Ġesù qal bla tlaqliq: “Lażżru miet.” (Ġwann 11:11, 14) Ġesù mbagħad mar fil-​belt taʼ Betanja, fejn ħut Lażżru Marta u Marija kienu qegħdin jitnikktu minħabba l-​mewt taʼ ħuhom. Meta Ġesù qal lil Marta, “Ħuk jerġaʼ jqum,” hi esprimiet il-​fidi tagħha fl-​iskop t’Alla li jreġġaʼ lura l-​effetti tal-​mewt taʼ fuq il-​familja umana. Hi qalet: “Jiena naf li jerġaʼ jqum fil-​qawmien mill-​imwiet fl-​aħħar jum.”—Ġwann 11:23, 24.

12. Marta li kienet imnikkta liema tama kellha rigward il-​mejtin?

¹² Marta m’esprimiet ebda ħsieb dwar ruħ immortali li tkompli tgħix x’imkien ieħor wara l-​mewt. Ma kenitx temmen li Lażżru kien diġà mar lejn xi qasam taʼ l-​ispirti biex ikompli l-​eżistenza tiegħu. Marta kellha fidi fit-​tama taʼ l-​għaġeb taʼ rxoxt mill-​mewt. Li fehmet kien, mhux li ruħ immortali kienet telqet mill-​ġisem taʼ Lażżru, imma li ħuha l-​mejjet kien waqaf milli jeżisti. Ir-​rimedju kellu jkun l-​irxoxt taʼ ħuha.

13. Liema qawwa mogħtija minn Alla għandu Ġesù, u kif wera din il-​qawwa?

¹³ Ġesù Kristu hu l-​wieħed mogħti l-​qawwa minn Alla Jehovah biex jifdi lill-​umanità. (Ħosea 13:14) Għalhekk, b’risposta għall-​istqarrija taʼ Marta, Ġesù qal: “Jien hu l-​qawmien u l-​ħajja. Kull min jemmen fija, wkoll jekk imut, igħix.” (Ġwann 11:25) Ġesù wera l-​qawwa tiegħu mogħtija minn Alla f’dan ir-​rigward meta mar lejn il-​qabar taʼ Lażżru, li kien ilu mejjet għal erbat ijiem, u ġabu lura għall-​ħajja. (Ġwann 11:38-44) Immaġina ftit il-​ferħ taʼ dawk li raw dan l-​irxoxt jew oħrajn imwettqin minn Ġesù Kristu!—Mark 5:35-42; Luqa 7:12-16.

14. L-​irxoxt u l-​idea taʼ ruħ immortali għala huma inkompatibbli?

¹⁴ Ieqaf għal mument u ikkunsidra dan: Ħadd ma jkollu bżonn jiġi rxoxtat, jew miġjub lura għall-​ħajja, li kieku r-​ruħ immortali baqgħet ħajja wara l-​mewt. Fil-​fatt, ma kenitx tkun qalb tajba li jiġi rxoxtat xi ħadd bħal Lażżru lura għall-​ħajja imperfetta fuq l-​art li kieku hu kien diġà għadda għall-​premju taʼ l-​għaġeb fis-​sema. Attwalment, il-​Bibbja qatt ma tuża l-​espressjoni “ruħ immortali.” Minflok, l-​Iskrittura tgħid li r-​ruħ umana li qiegħda tidneb tassew li tmut. (Eżekjel 18:4, 20, KŻ) Mela l-​Bibbja tipponta lejn il-​provvediment taʼ rxoxt bħala r-​rimedju reali għall-​mewt.

“DAWK KOLLHA LI JKUNU FL-​OQBRA”

15. (a) It-​terminu “qawmien mill-​imwiet” x’ifisser? (b) L-​irxoxt taʼ individwi għala ma se jkun t’ebda problema għal Alla Jehovah?

¹⁵ Il-​kelma li d-​dixxipli taʼ Ġesù wżaw għal “qawmien mill-​imwiet” litteralment tfisser “li tqajjem” jew “bil-​wieqfa.” Din hija qawma mill-​kundizzjoni bla ħajja tal-​mewt—bħal li kieku, qawma bil-​wieqfa mill-​qabar komuni taʼ l-​umanità. Alla Jehovah jistaʼ faċilment jirxoxta lil xi persuna. Għala? Għaliex Jehovah hu l-​Oriġinatur tal-​ħajja. Illum, bnedmin jistgħu jirrekordjaw l-​ilħna u l-​immaġnijiet taʼ rġiel u nisa fuq vidjotejp u jistgħu jerġgħu jisimgħu u jaraw dak li jkunu rrekordjaw wara li l-​individwi jmutu. Żgur, allura, li l-​Ħallieq tagħna li jistaʼ kollox jistaʼ jirrekordja d-​dettalji taʼ kwalunkwe individwu u jirxoxta l-​istess persuna, billi jagħtih jew jagħtiha ġisem ifformat ġdid.

16. (a) Ġesù għamel liema wegħda dwar dawk kollha fl-​oqbra tal-​mafkar? (b) X’inhu dak li se jiddetermina kif se jirriżulta l-​irxoxt taʼ individwu?

¹⁶ Ġesù Kristu qal: “Tiġi s-​siegħa meta dawk kollha li jkunu fl-​oqbra jisimgħu leħnu [taʼ Ġesù] u joħorġu: dawk li jkunu għamlu t-​tajjeb iqumu għall-​ħajja, imma dawk li jkunu għamlu l-​ħażin iqumu għall-​kundannna.” (Ġwann 5:28, 29) Dawk kollha fil-​memorja taʼ Jehovah se jiġu rxoxtati u istruwiti fil-​mogħdijiet tiegħu. Għal dawk li jaġixxu f’armonija maʼ l-​għarfien dwar Alla, dan se jkun ifisser irxoxt taʼ ħajja. Madankollu, se jkun ifisser irxoxt taʼ ġudizzju kundannatorju għal dawk li jiċħdu t-​tagħlim u l-​istat taʼ ħakkiem t’Alla.

17. Min se jiġi rxoxtat?

¹⁷ Naturalment, dawk li segwew korsa taʼ tjieba bħala qaddejja taʼ Jehovah se jiġu rxoxtati. Fil-​fatt, it-​tama taʼ l-​irxoxt saħħet lil ħafna biex jiffaċċjaw il-​mewt, saħansitra f’każi taʼ persekuzzjoni vjolenti. Kienu jafu li Alla setaʼ jreġġagħhom lura għall-​ħajja. (Mattew 10:28) Imma miljuni taʼ nies mietu mingħajr ma wrew jekk kinux se jaġixxu fi qbil mal-​livelli taʼ tjieba t’Alla. Huma wkoll se jiġu rxoxtati. Fiduċjuż fl-​iskop taʼ Jehovah f’dan ir-​rigward, l-​appostlu Pawlu qal: “Nittama f’Alla, . . . li kemm it-​tajbin u kemm il-​ħżiena għad iqumu minn bejn l-​imwiet.”—Atti 24:15.

18. (a) L-​appostlu Ġwanni rċieva liema viżjoni dwar l-​irxoxt? (b) X’jiġi meqrud fl-​“għadira tan-​nar,” u din l-​“għadira” x’tissimbolizza?

¹⁸ L-​appostlu Ġwanni rċieva viżjoni eċċitanti taʼ wħud irxoxtati qegħdin bil-​wieqfa quddiem it-​tron t’Alla. Ġwanni mbagħad kiteb: “Il-​baħar radd lura l-​mejtin li kien hemm ġo fih, u hekk ukoll il-​mewt u l-​qiegħ taʼ l-​art [“Ħades,” NW] raddew lura l-​mejtin li kien hemm ġo fihom, u kull wieħed minnhom sar ħaqq minnu fuq l-​egħmejjel tiegħu. Imbagħad il-​Mewt u Post il-​Mejtin [“Ħades,” NW] ġew mixħuta fil-​belliegħa tan-​nar—din il-​għadira tan-​nar hija t-​tieni mewt.” (Apokalissi 20:12-14) Aħseb ftit dwar dak! Il-​mejtin kollha li huma fil-​memorja t’Alla għandhom il-​prospett taʼ ħelsien minn Ħades (Grieg, haiʹdes), jew Xeol, il-​qabar komuni taʼ l-​umanità. (Salm 16:10; Atti 2:31) Se jkollhom l-​opportunità li juru bil-​għemejjel tagħhom jekk humiex se jaqdu lil Alla. Imbagħad “il-​Mewt u Post il-​Mejtin” se jiġu mitfugħin f’dik li hija msejħa l-​“belliegħa tan-​nar,” li tissimbolizza qerda kompleta, bħalma jfisser ukoll it-​terminu “infern [“Geħenna,” NW].” (Luqa 12:5) Il-​qabar komuni nnifsu taʼ l-​umanità se jkun ġie mbattal u se jieqaf milli jeżisti meta jitlesta l-​irxoxt. Kemm huwa taʼ faraġ li titgħallem mill-​Bibbja li Alla ma jittortura lil ħadd!—Ġeremija 7:30, 31.

IRXOXT GĦAL LIEMA POST?

19. Xi wħud mill-​bnedmin għala se jiġu rxoxtati għas-​sema, u Alla liema xorta taʼ ġisem se jagħtihom?

¹⁹ Numru limitat taʼ rġiel u nisa se jiġu rxoxtati għal ħajja fis-​sema. Bħala slaten u qassisin maʼ Ġesù, huma se jieħdu sehem f’li jannullaw l-​effetti kollha tal-​mewt li l-​umanità wirtet mingħand l-​ewwel bniedem, Adam. (Rumani 5:12; Apokalissi 5:9, 10) Alla kemm se jieħu fis-​sema biex jaħkmu maʼ Kristu? Skond il-​Bibbja, 144,000 biss. (Apokalissi 7:4; 14:1) Jehovah se jagħti lil kull wieħed minn dawn l-​uħud irxoxtati ġisem spirtu sabiex ikunu jistgħu jgħixu fis-​sema.—1 Korintin 15:35, 38, 42-45; 1 Pietru 3:18.

20. X’se jiġi mġarrab mill-​umanità ubbidjenti, inklużi l-​uħud irxoxtati?

²⁰ Il-​maġġoranza l-​kbira taʼ dawk li mietu se jiġu rxoxtati fuq art magħmula ġenna. (Salm 37:11, 29; Mattew 6:10) Parti mir-​raġuni għall-​irxoxtar taʼ xi wħud għas-​sema hija biex l-​iskop t’Alla għall-​art isir komplet. Ġesù Kristu u l-​144,000 fis-​sema se jwasslu b’mod progressiv lill-​umanità ubbidjenti lura għall-​perfezzjoni li l-​ġenituri oriġinali tagħna rmew. Dan se jinkludi lil uħud irxoxtati, bħalma kien indikat minn Ġesù meta qal lir-​raġel moribond imdendel fuq zokk ħdejh: “Tkun fil-​Ġenna miegħi.”—Luqa 23:42, 43.

21. Skond il-​profeta Isaija u l-​appostlu Ġwanni, x’se jiġrilha l-​mewt?

²¹ Fuq l-​art magħmula Ġenna, il-​mewt, li llum tipproduċi futilità bħal din, se tiġi mneħħija. (Rumani 8:19-21) Il-​profeta Isaija ddikjara li Alla Jehovah se “jeqred il-​mewt għal dejjem.” (Isaija 25:8) L-​appostlu Ġwanni ġie mogħti viżjoni dwar iż-​żmien meta l-​umanità ubbidjenti se tesperjenza libertà mill-​uġigħ u l-​mewt. Iva, “Alla nnifsu jkun magħhom, Alla tagħhom. Hu jixxottalhom kull demgħa minn għajnejhom: ma jkunx hemm iżjed mewt, anqas biki jew agħjat jew tbatija ma jkun hemm iżjed, għax għabu l-​ħwejjeġ taʼ qabel.”—Apokalissi 21:1-4.

22. L-​għarfien dwar l-​irxoxt kif jeffettwak?

²² It-​tagħlim ċar tal-​Bibbja jneħħi l-​konfużjoni dwar x’jiġri mill-​mejtin. L-​Iskrittura tistqarr bla tlaqliq li l-​mewt hija “l-​aħħar għadu” li se jiġi meqrud. (1 Korintin 15:26) X’saħħa u faraġ nistgħu niksbu minn għarfien dwar it-​tama taʼ l-​irxoxt! U kemm nistgħu nkunu kuntenti li l-​maħbubin mejtin tagħna li huma fil-​memorja t’Alla se jqumu mir-​raqda tal-​mewt biex igawdu l-​affarijiet tajbin kollha li hu għandu maħżunin għal dawk li jħobbuh! (Salm 145:16) Barkiet bħal dawn se jiġu mwettqin permezz tas-​Saltna t’Alla. Imma meta kellha tibda l-​ħakma tagħha? Ejjew naraw.

ITTESTJA L-​GĦARFIEN TIEGĦEK

X’inhu l-​ispirtu fil-​bnedmin?

Int kif tiddeskriviha l-​kundizzjoni tal-​mejtin?

Min se jiġi rxoxtat?

[Stampa f’paġna 85]

Sewwa sew bħalma Ġesù sejjaħ lil Lażżru mill-​qabar, hekk ukoll miljuni se jiġu rxoxtati

[Stampa f’paġna 86]

Il-​ferħ se jkun prevalenti meta ‘Alla jeqred il-​mewt għal dejjem’