Il-​Battalja Kontra l-​Mard u l-​Mewt—Qiegħda Tiġi Mirbuħa?

QATT IKTAR mard, qatt iktar mewt! Għall-​biċċa l-​kbira tan-​nies dan jistaʼ jinstemaʼ bħala fantasija. Wara kollox, kif kiteb it-​tabib mediku u professur tal-​batteroloġija Wade W. Oliver: “Mill-​iktar storja bikrija miktuba, il-​mard fassal b’mod inkalkulabbli d-​destin tal-​umanità . . . Epidemiji kbar ġew fuq il-​bniedem b’ħeffa tal-​biżaʼ . . . In-​nuqqas taʼ saħħa minn dejjem ostina ruħu fil-​passi tiegħu.”

Hemm xi raġuni biex temmen li bidla drastika hija iminenti? Hija x-​xjenza medika qrib taʼ li telimina l-​mard kollu u forsi saħansitra l-​mewt infisha?

Bla dubju, it-​tobba u riċerkaturi għamlu xogħol tal-​għaġeb fil-​ġlieda kontra l-​mard. Liema bniedem infurmat jistaʼ jonqos li jkun grat għall-​kura b’suċċess tal-​kolera, li ġiet milħuqa sa fl-​aħħar fi tmiem is-​seklu 19, jew għall-​iżvilupp taʼ titqib kontra l-​biżaʼ tal-​ġidri? Dak it-​titqib ġie żviluppat fl-​1796 minn Edward Jenner minn marda inqas perikoluża fuq il-​baqar li tkun bħal ulċera kontaġġuża. Fl-​1806, il-​president tal-​Istati Uniti Thomas Jefferson esprima dak li ħafna oħrajn kienu jħossu meta kiteb lil Jenner: “Tiegħek hi r-​riflessjoni komda li l-​umanità qatt ma tistaʼ tinsa li int kont teżisti; ġnus futuri se jkunu jafu mill-​istorja biss li dik il-​misħuta ġidri eżistiet.”

Barra minn hekk, is-​suċċessi f’riċerka medika f’konnessjoni maʼ mard bħalma hu d-​difterite u poliomjelite jridu wkoll jiġu msemmijin b’mod favorevoli u bi gratitudni. U ftit huma dawk illum li m’għandhomx ħlief tifħir għall-​progress iktar riċenti fil-​kura tal-​mard tal-​qalb u l-​kanċer. Però, in-​nies għadhom qed imutu mill-​mard tal-​qalb u l-​kanċer. Il-​mira taʼ li jiġu eliminati l-​mard u n-​nuqqas taʼ saħħa kollha wriet li ma tistax tintlaħaq.

Il-​Mard “Ġdid”

B’mod taʼ paradoss, l-​era tal-​lum li rat id-​dħul taʼ CAT scans u operazzjonijiet rikostruttivi rat ukoll it-​twelid taʼ ħsad taʼ mard “ġdid,” bħalma hi l-​Legionnaires’ disease, toxic shock syndrome, u l-​marda magħrufa tajjeb tal-​qattiela AIDS.

Veru, ħafna jiddubitaw kemm hu ġdid dan il-​mard. Artiklu fil-​U.S. News & World Report jikkummenta li, f’xi każi, il-​mard li ilu hawn fostna għal ħafna żmien sempliċement sarlu dianjosi iktar bir-​reqqa u ġie mogħti ismijiet ġodda. Il-​Legionnaire’s disease, per eżempju, ġiet identifikata għall-​ewwel darba fl-​1976, imma forsi qabel kien sarilha dianjosi żballjata bħala pulmonite virali. Bl-​istess mod, toxic shock syndrome jistaʼ qabel ġie mħallat mal-​iscarlet fever.

Minkejja dan, għadd taʼ mardiet jidhru bla ebda dubju li huma ġodda. L-​AIDS hija bla dubju l-​iktar waħda magħrufa minn dawn kollha. Din il-​marda li timmanka u toqtol ġiet identifikata u mogħtija isem għall-​ewwel darba fl-​1981. Marda oħra “ġdida” u inqas magħrufa hija l-​Brazilian purpuric fever. Ġiet identifikata fil-​Brażil fl-​1984 u għandha rata taʼ mortalità li stmata li hi taʼ 50 fil-​mija.

L-​ebda Kura Ma Tidher

Mela, minkejja l-​aqwa sforzi tal-​bniedem, kura sħiħa u permanenti għan-​nuqqas taʼ saħħa tal-​bniedem ma tidher imkien. Huwa veru li minn ras għal ras il-​bniedem qed igħix 25 sena iktar mis-​sena 1900 lil hawn. Imma din il-​bidla hija dovuta minħabba t-​teknikalitajiet mediċi li naqqsu r-​riskju taʼ mewt għat-​trabi tat-​twelid u t-​tfal żgħar. Il-​għomor tal-​bniedem bażikament jibqaʼ qrib it-​“tliet egħxieren u għaxar snin” tal-​Bibbja.—Salm 90:10, King James Version.

B’hekk il-​mewt f’Diċembru tal-​1987 taʼ Anna Williams waslet sal-​aħbarijiet għax hi kienet għalqet 114-il sena. Billi kkummenta dwar il-​mewt taʼ Miss Williams, wieħed kittieb kiteb: “Ix-​xjenzati jaħsbu li l-​età bejn il-​116 u l-​120 sena hija probabbilment l-​ogħla limitu taʼ kemm jistaʼ jgħix il-​bniedem. Imma għala għandu jkun hekk? Il-​ġisem tal-​bniedem għala għandu jisfaxxa fix-​xejn wara 70, 80, jew saħansitra 115-il sena?”

Fis-snin sittin, ix-​xjenzati mediċi skoprew li ċ-​ċelloli tal-​bniedem jidhru li għandhom il-​kapaċità li jinqasmu biss għal madwar 50 darba. Ladarba jintlaħaq dan il-​limitu, jidher li ma jistaʼ jsir xejn biex iżomm liċ-​ċelloli ħajjin. Dan jidher li jikkontradixxi lit-​teorija xjentifika taʼ qabel li ċ-​ċelloli tal-​bniedem jistgħu jibqgħu ħajjin għal żmien indefinit jekk ikollhom il-​kundizzjonijiet xierqa.

Flimkien maʼ dan hemm ir-​realizzazzjoni li ħafna mis-​sofferenzi tal-​bniedem ivvintahom il-​bniedem stess. Kif ikkonkluda wieħed riċerkatur: “Il-​mard ma ġiex mirbuħ permezz taʼ soluzzjonijiet biomediċi biss. L-​istorja tal-​mard hija miġbura b’mod intimu flimkien maʼ fatturi soċjali u morali.”

L-organizzazzjoni Dinjija tas-​Saħħa osservat: “Imlejna lilna nfusna bil-​ġrieħi, bit-​tama li x-​xjenza, t-​tobba u l-​isptarijiet jistgħu jsibu l-​kura, minflok ma skansajna l-​istess kaġuni għall-​mard mill-​bidu. Naturalment ma nistgħux ngħaddu mingħajr faċilitajiet taʼ kura medika li attwalment isalvaw il-​ħajja, imma ejjew nagħmluha ċara li dawn ma jtejbulniex ‘saħħitna’—iwaqqfuna milli mmutu. . . . Il-​kilba taʼ li jeqred lilu nnifsu li għandu dak li jpejjep u dak li jisker, l-​effetti fuq il-​moħħ u l-​ġisem li jħalli n-​nuqqas taʼ mpjieg—dawn huma xi wħud mill-​‘mardiet ġodda.’ Għala nħallu l-​‘epidemija tal-​inċidenti fit-​toroq,’ li tiknes ħajjiet u tiżżvojta r-​riżorsi finanzjarji tagħna?”

Il-mard, in-​nuqqas taʼ saħħa, is-​sofferenza, u l-​mewt għadhom b’hekk kollha magħna. Minkejja dan, għandna raġuni għalfejn inħarsu ’l quddiem kunfidenti lejn żmien meta mhux se jkun hemm iktar mard u iktar mewt. Imma l-​aqwa ħaġa, hemm kull raġuni biex nemmnu li ż-​żmien hu qrib.

[Kaxxa f’paġna 4]

IL-​“MARDIET TAL-​EĠITTU”

Li l-​bniedem ilu jiġġieled għal xejn kontra l-​mard minn żminijiet bikrin huwa nnotat saħansitra fil-​Bibbja. Mosè, per eżempju, għamel referenza nteressanti għall-​“mardiet ħżiena kollu tal-​Eġittu.”—Dewteronomju 7:15.

Dawn milli jidher inkludew elefantjasiji, diżenteriji ġidri, bubonic plague, u oftalmia. Il-​poplu taʼ Mosè nħeles minn mardiet bħal dawn l-​iktar minħabba l-​prattiċi avvanzati tal-​iġjene li ġew imposti fuqhom mill-​patt tal-​Liġi.

Eżami bir-​reqqa taʼ mumji Eġizzjani, madankollu, wassal għal li jiġu identifikati partita “mardiet tal-​Eġittu” oħra. Dawn inkludew l-​artrite, spondilite, mard tas-​snien u x-​xedaq, appendiċite, u gotta. Kitba bikrija sekulari, magħrufa bħala l-​Ebers Papyrus, saħansitra ssemmi mard bħal tumuri, uġigħ taʼ stonku u l-​fwied, diabete, ġdim, konġuntivite, u nuqqas taʼ smigħ.

Tobba tal-​Eġittu tal-​qedem għamlu ħilithom kollha biex jikkumbattu dan il-​mard, xi wħud minnhom saru speċjalizzati mhux ħażin fil-​qasam mediku tagħhom. L-​istoriku Grieg Herodotus kiteb: “Il-​pajjiż [l-Eġittu] huwa mimli tobba; wieħed jikkura l-​mard tal-​għajnejn biss; ieħor dawk tar-​ras, is-​snien, iż-​żaqq, jew l-​organi interni.” Madankollu, ħafna mill-​“mediċina” Eġizzjana kienet verament tlablib reliġjuż u kienet ’il bogħod milli tkun xjentifika.

Tobba taʼ żmien modern gawdew suċċess bil-​wisq akbar fil-​battalja tagħhom kontra l-​mard. Xorta waħda, ir-​riċerkattriċi medika Jessie Dobson waslet għal din il-​konklużjoni provokanti: “X’jista, mela, wieħed jitgħallem minn studju tal-​mardiet taż-​żminijiet imgħoddija? Il-​konklużjoni ġenerali minn stħarriġ tal-​evidenza tidher li hi li l-​mardiet u l-​flaġġelli tal-​passat rimot ma jidhirx li huma differenti minn dak tal-​preżent . . . Milli jidher il-​kapaċità u l-​isforzi kollha tar-​riċerka paċenzjuża għamlu ftit li xejn biex ineħħu l-​mard.”—Disease in Ancient Man.