Kien is-Seklu 20 Dominat minn Satana?
“Fl-agħar tiegħu, dan kien is-seklu taʼ Satana. Fl-ebda żmien ieħor ma kienu n-nies urew daqshekk ħila, u xenqa, biex joqtlu miljuni taʼ nies oħrajn minħabba r-razza, ir-reliġjon jew il-klassi tagħhom.”
Il-ħamsin anniversarju tal-ħelsien taʼ vittmi innoċenti maqfulin f’kampijiet tal-konċentrament tan-Nazi qanqal il-kumment t’hawn fuq f’editorjal taʼ The New York Times tas-26 taʼ Jannar, 1995. L-Olokawst—wieħed mill-iktar ġenoċidji magħrufin fl-istorja—qered xi sitt miljun Lhudi. Kważi tliet miljun ċittadin Pollakk li ma kinux Lhud, mietu f’dak li ġie msejjaħ bħala l-“Olokawst Minsi.”
“Kalkolu wieħed juri li mill-1900 sa l-1989, il-gwerra qatlet 86 miljun ruħ,” jgħid Jonathan Glover fil-ktieb tiegħu Humanity—A Moral History of the Twentieth Century. Hu jkompli jgħid: “L-imwiet li kien hemm fil-gwerer tas-seklu għoxrin kienu fuq skala tant kbira li diffiċli tifhimha. Kull medja li toħroġ mill-għadd taʼ mwiet m’hijiex fi qbil mal-fatti, ladarba xi żewġ terzi (58 miljun) minnhom inqatlu fiż-żewġ gwerer dinjin. Iżda kieku dawn l-imwiet seħħew b’mod uniformi tul iż-żmien, kieku l-gwerer qatlu 2,500 ruħ kuljum. Dan ifisser iktar minn 100 ruħ kull siegħa, bla waqfien, għal disgħin sena sħaħ.”
Minħabba f’hekk, is-seklu 20 ġie msejjaħ bħala wieħed mill-iktar sekli mdemmijin li l-bniedem qatt ra. Fil-ktieb tagħha Hope Against Hope, Nadezhda Mandelstam kitbet: “Rajna l-ħażen jirbaħ wara li l-prinċipji tax-xogħol umanitarju ġew imkasbrin u injorati apposta.” Fil-ġlieda bejn it-tajjeb u l-ħażin, rebaħ tassew il-ħażin?
[Sors tal-Istampa f’paġna 2]
QOXRA: Mother and daughter: J.R. Ripper/SocialPhotos
[Sors tal-Istampa f’paġna 3]
Ritratt mill-U.S. Department of Energy