Iż-​Żgħażagħ Jistaqsu . . .

Għala Ma Jħobbunix il-​Ġenituri Tiegħi?

“Qabel ma missieri telaq ’l ommi, konna mmorru l-​baħar, nieklu f’xi restorant, u noħorġu bil-​karozza flimkien. Imbagħad waqafna għalkollox. Missieri nbidel. Naħseb li telaq lili wkoll.”​—Karen.a

ĦAFNA huma dawk iż-​żgħażagħ li jħossuhom b’dan il-​mod. Bħal Karen, iħossu li missierhom m’għadux iħobbhom—jew li qatt ma ħabbhom. Hawnhekk m’aħniex qed nitkellmu dwar id-​dwejjaq li jiġu bħala r-​riżultat taʼ xi nuqqas taʼ qbil temporanju bejn iż-​żgħażagħ u l-​ġenituri; lanqas m’aħna qed nirreferu għall-​fastidju li kultant jistgħu jieħdu ż-​żgħażagħ minħabba d-​dixxiplina tal-​ġenituri. Iżda, xi drabi, veru jiġri li l-​ġenituri jittraskuraw lil uliedhom, u li ma jagħtuhomx l-​attenzjoni u d-​dixxiplina li għandhom bżonn. F’każijiet oħrajn, iż-​żgħażagħ jiġu ripetutament trattati b’mod iebes u aħrax, forsi bi kliem li jweġġaʼ jew swat.

M’hemm xejn li jweġġgħek iktar emozzjonalment milli tiġi mwarrab minn missierek jew minn ommok. “Dan ġagħalni nħossni abbandunata u li ħadd ma jridni,” tgħid Karen. Jekk ġieli kont f’sitwazzjoni diffiċli bħal din, ikkunsidra xi suġġerimenti kif tistaʼ tikkontrolla s-​sentimenti tiegħek. Tistaʼ tibqaʼ ċert li anki jekk m’għandekx l-​appoġġ tal-​ġenituri tiegħek, xorta tistaʼ tirnexxi f’ħajtek!

Ifhem lill-​Ġenituri Tiegħek

L-​ewwelnett, huwa xieraq li tistenna li l-​ġenituri tiegħek iħobbuk. L-​imħabba tal-​ġenituri lejn uliedhom għandha tkun xi ħaġa naturali u taʼ min joqgħod fuqha daqs tlugħ ix-​xemx. Alla jistenna li l-​ġenituri juru mħabba bħal din. (Kolossin 3:21; Titu 2:4) Allura, għala l-​ġenituri xi kultant jittraskuraw, jabbandunaw, jew jittrattaw ħażin ’l uliedhom?

Waħda mir-​raġunijiet tistaʼ tkun l-​esperjenza taʼ ħajjithom stess. Staqsi lilek innifsek, ‘Il-​ġenituri tiegħi fejn tgħallmu dwar kif għandhom irabbu lit-​tfal?’ Bosta drabi, il-​ġenituri jkunu tgħallmu biss mill-​esperjenzi taʼ tfulithom stess mal-​ġenituri tagħhom. U f’din id-​dinja iebsa taʼ llum, b’għadd li qatt ma kien hawn bħalu taʼ nies li ma jafux juru l-​affezzjoni naturali, dan it-​taħriġ ikun spiss mimli nuqqasijiet. (2 Timotju 3:​1-5) Kultant, ir-​riżultat ikun li l-​istorja terġaʼ tirrepeti ruħha, fejn il-​ġenituri jittrattaw ħażin ’l uliedhom bħalma kienu ġew trattati ħażin huma meta kienu tfal.

Barra minn hekk, il-​ġenituri jistgħu jkunu mnikktin profondament minħabba diversi raġunijiet. X’uħud jipprovaw jaħarbu mill-​miżerja u l-​frustrazzjoni billi jintilfu fix-​xogħol, l-​alkoħol, u d-​droga. Per eżempju, William u Joan trabbew minn missier li kien jisker. “Missieri kien isibha diffiċli biex ifaħħarna,” tgħid Joan. “Madankollu, l-​agħar ħaġa kienet meta kien jaqbad jixrob u jibda jirrabja. Kien jispiċċa joqgħod jgħajjat maʼ ommi l-​ħin kollu. Spiss kont inħossni mbeżżgħa.” Anki jekk il-​ġenituri ma jkunux abbużivi, l-​aġir tagħhom jistaʼ jixorbilhom saħħithom tant li ma jkunux jistgħu jagħtu ’l uliedhom l-​imħabba u l-​attenzjoni li għandhom bżonn.

William iħoss li jistaʼ jifhem għala missieru kien jaġixxi b’mod li ma tistenniehx. “Missieri trabba f’Berlin, il-​Ġermanja, matul it-​Tieni Gwerra Dinjija,” jispjega hu. “Meta kien għadu tifel, hu għadda minn ħafna terrur u ra ħafna mwiet. Kuljum kien ikollu jħabbat wiċċu mal-​mewt sempliċement għax ried jitrejjaq. Inħoss li missieri ġie effettwat bl-​ikrah minn dak li għadda minnu.” Tabilħaqq, il-​Bibbja tagħraf il-​fatt li dawk li jiġu trattati bl-​aħrax jistgħu jaġixxu mingħajr ma jirraġunaw.—Koħèlet 7:7.

Iħossu William u Joan li l-​esperjenzi li għadda minnhom missierhom jiskużaw il-​mod kif ittrattahom? “Le,” jgħid William. “L-​isfond tiegħu ma jiskużax is-​sakra u l-​kondotta ħażina tiegħu. Madankollu, li nkun konxju taʼ dan għenni nifhem iktar l-​imġiba taʼ missieri.”

Il-fatt li taċċetta li l-​ġenituri tiegħek huma imperfetti u li titgħallem xi ħaġa dwar l-​isfond tagħhom se jgħinek ħafna biex tifhimhom. Proverbji 19:11 jgħid: “Bniedem bil-​għaqal idum ma jagħdab.”

Kif Tikkontrolla l-​Emozzjonijiet Tiegħek

Hemm emozzjonijiet tad-​dwejjaq oħrajn li jistgħu jnikktuk minħabba s-​sitwazzjoni li għandek id-​dar. Per eżempju, in-​nuqqas t’attenzjoni min-​naħa taż-​żewġ ġenituri ġiegħel lil Patricia tħossha li ‘ma tiswa għalxejn u mhux taʼ min iħobbha.’ LaNeisha kienet issibha bi tqila biex tafda lill-​irġiel b’mod ġenerali minħabba li missierha telaq mid-​dar meta kellha biss tmien snin. U Shayla bdiet tixxennaq għall-​attenzjoni mingħand kważi kulmin kienet tiltaqaʼ miegħu, sempliċement biex timla l-​vojt li kienet tħallilha ommha li ħajjitha kienet “kontrollata mid-​drogi.”

Ir-rabja u l-​għira jistgħu jkunu problema wkoll. Meta Karen rat li missierha reġaʼ żżewweġ u beda juri l-​imħabba li kienet tixxennaq għaliha hi lill-​familja l-​ġdida tiegħu, għamlet żmien meta bdiet tgħir ħafna. Kultant, Leilani saħansitra ħasset li kienet tobgħod lill-​ġenituri tagħha. “Kont il-​ħin kollu niġġieled magħhom,” tgħid hi.

Dawn l-​emozzjonijiet nistgħu nifhmuhom meta nikkunsidraw iċ-​ċirkustanzi. Madankollu, kif tistaʼ tittratta dawn l-​emozzjonijiet taʼ dwejjaq b’mod prattiku u li jgħinek tegħlibhom? Ikkunsidra s-​suġġerimenti li ġejjin.

• Ersaq qrib lejn Jehovah. (Ġakbu 4:8) Tistaʼ tagħmel dan billi taqra l-​Bibbja personalment u tassoċja regolarment man-​nies tiegħu. Meta tara l-​mod kif Jehovah jimxi maʼ oħrajn, se tara kemm huwa verament leali. Int tistaʼ tafdah. “Tistaʼ mara tinsa t-​tarbija tagħha, u ma tħennx għal bin ġufha?” staqsa Jehovah lill-​Iżraelin. “Mqar jekk din tinsa, jien ma ninsiek qatt!” wiegħed hu. (Isaija 49:15) Għalhekk, itlob ’l Alla regolarment. Toqgħodx tinkwieta dwar li tuża l-​kliem eżatt. Hu jifhmek. (Rumani 8:26) Żomm f’moħħok li Jehovah iħobbok anki meta jidher li m’hemm ħadd iktar li jħobbok.—Salm 27:10.

• Iftaħ qalbek maʼ xi ħadd matur li tistaʼ tafdah. Agħmel ħbieb maʼ wħud li huma maturi spiritwalment. Għidilhom onestament dak li qed tħoss u x’qed jinkwetak. Fil-​kongregazzjoni Kristjana tax-​Xhieda taʼ Jehovah tistaʼ ssib missirijiet u ommijiet spiritwali. (Mark 10:​29, 30) Madankollu, għandu mnejn ikollok tieħu l-​inizjattiva biex tiftaħ qalbek magħhom. L-​oħrajn ma jkunux jafu x’int tħoss jekk ma tgħidilhomx. Is-​serħan li tħoss meta ttaffi l-​piż emozzjonali jistaʼ jkun verament taʼ faraġ għalik.—1 Samwel 1:​12-18.

• Żomm ruħek okkupat billi tagħmel affarijiet għal oħrajn. Biex tevita l-​periklu li toqgħod titħassar lilek innifsek, ipprova toqgħodx taħseb dwar l-​aspetti negattivi tas-​sitwazzjoni tiegħek. Minflok, tgħallem apprezza dak li għandek. Ħu vantaġġ mill-​opportunitajiet kollha li huma disponibbli għalik billi ma toqgħodx taħseb fl-​affarijiet persunali tiegħek biss, iżda tieħu wkoll interess persunali f’oħrajn. (Filippin 2:4) Agħmel miri spiritwali, u mbagħad stinka biex tilħaqhom b’attitudni pożittiva. Li taqdi l-​bżonnijiet taʼ l-​oħrajn fil-​ministeru huwa mod mill-​aqwa kif tkun iffokat fuq l-​oħrajn u mhux fuqek innifsek.

• Kompli uri rispett lejn il-​ġenituri tiegħek. Dejjem ftakar li trid iżżomm mal-​prinċipji u l-​livelli tal-​Bibbja. Dan jinkludi li tonora lill-​ġenituri tiegħek. (Efesin 6:​1, 2) Dan l-​unur mhux se jħallik turi attitudni taʼ tpattija u vindikazzjoni. Ftakar, li jidhru kemm jidhru li qed jagħmlu ħażin il-​ġenituri tiegħek, b’daqshekk qatt m’int se tkun ġustifikat biex tagħmel il-​ħażen. Għalhekk, ħalli l-​affarijiet f’idejn Jehovah. (Rumani 12:​17-21) Hu “jħobb is-​sewwa” u jħoss sens taʼ protezzjoni kbira lejn it-​tfal. (Salm 37:28; Eżodu 22:​21-23 [22:​22-24, NW]) Hekk kif tkompli turi r-​rispett li jixraq lill-​ġenituri tiegħek, ipprova ikkultiva l-​frott taʼ l-​ispirtu t’Alla—fuq kollox, il-​frotta taʼ l-​imħabba.—Galatin 5:​22, 23.

Tistaʼ Tirnexxi

Mingħajr ebda dubju n-​nuqqas taʼ mħabba min-​naħa tal-​ġenituri jistaʼ jweġġgħek. Iżda l-​fatt li l-​ġenituri tiegħek m’humiex ġenituri tajbin ma jiddeterminax x’tip taʼ persuna se ssir. Tistaʼ tagħżel li tirnexxi u jkollok riżultat hieni billi tapplika f’ħajtek il-​prinċipji tal-​Bibbja li semmejna qabel.

William, li kkwotajna iktar kmieni, huwa volontier full-time fl-​uffiċċju tal-​fergħa tax-​Xhieda taʼ Jehovah. Hu jgħid: “Jehovah tana ħafna provvedimenti biex jgħinna nkampaw f’dawn is-​sitwazzjonijiet taʼ swied il-​qalb. Kemm aħna privileġġati li għandna Missier tas-​sema li jħobbna u jieħu ħsiebna daqshekk!” Oħtu Joan, taqdi bħala pijuniera full-time fejn hemm iktar bżonn taʼ evanġelizzaturi. “Meta bdejna nikbru, rajna differenza ċara ‘bejn min jaqdi ’l Alla u min ma jaqdihx,’” tgħid hi. (Malakija 3:18) “L-​esperjenzi tagħna saħħewlna d-​determinazzjoni biex niġġieldu għall-​verità u nagħmluha parti minna.”

Dan jistaʼ jiġri lilek ukoll. “Dawk li jiżirgħu fid-​dmugħ jaħsdu bl-​għana tal-​ferħ,” tgħid il-​Bibbja. (Salm 126:5) Kif nistgħu napplikawh dan il-​vers? Meta tistinka biex tapplika l-​prinċipji xierqa f’sitwazzjonijiet diffiċli, il-​ferħ se jieħu post il-​biki hekk kif tesperjenza l-​barka t’Alla.

Mela kompli aħdem biex tersaq iktar qrib t’Alla Jehovah. (Lhud 6:10; 11:6) Anki jekk qattajt snin sħaħ mimlijin ansjetà, frustrazzjoni, u ħtija, dawn l-​emozzjonijiet bil-​mod il-​mod jittaffew u minflokhom ikollok “is-​sliem taʼ Alla, sliem li jgħaddi kull ma l-​moħħ jistaʼ jifhem.”—Filippin 4:​6, 7.

[Nota taʼ taħt]

[Kaxxa f’paġna 21]

Tħossok . . .

• Li ma tiswa għal xejn?

• Li ma jaqbillekx jew m’huwiex għaqli li tiftaħ qalbek maʼ oħrajn?

• Li għandek bżonn l-​inkuraġġiment il-​ħin kollu?

• Li ma tistax tikkontrolla r-​rabja jew l-​għira?

Jekk twieġeb fl-​affermattiv għal mistoqsijiet bħal dawn, tkellem kemm jistaʼ jkun malajr maʼ ġenitur, anzjan, jew ħabib matur spiritwalment u li tistaʼ tafdah.

[Stampi f’paġna 22]

Ħu azzjonijiet pożittivi biex tikkontrolla l-​emozzjonijiet tiegħek