Kariżma—Tifħir lil Bniedem jew Glorja lil Alla?
“ĦAKKIEM għandu jibbrilla fuq is-sudditi tiegħu, mhux biss sal-punt li jkun attwalment aħjar minnhom, imma li għandu wkoll jitfaʼ xi xorta taʼ seħer fuqhom,” kiteb Xenophon, ġeneral Grieg famuż. Illum, ħafna nies dan is-“seħer” isejħulu kariżma.
M’għandniex xi ngħidu, mhux il-ħakkiema umani kollha għandhom kariżma. Imma dawk li għandhom, jużaw l-abbiltà tagħhom biex jispiraw devozzjoni u jimmanipulaw il-mases tan-nies għall-iskopijiet tagħhom stess. Forsi l-iktar eżempju reċenti magħruf kien Adolf Hitler. “[Fl-1933] għall-maġġuranza tal-Ġermaniżi Hitler kellu—jew kien dalwaqt se jassumi—il-bixra taʼ mexxej kariżmatiku veru,” jikteb William L. Shirer fil-ktieb tiegħu The Rise and Fall of the Third Reich. “Kellhom isegwuh b’għajnejhom magħluqin, bħallikieku kien jippossiedi fehma divina, għat-tnax-il sena tempestużi taʼ wara.”
L-istorja reliġjuża hija wkoll mimlija b’mexxejja kariżmatiċi li ispiraw lin-nies biex ikunu devoti lejhom imma li ġabu diżastru fuq is-segwaċi tagħhom. Ġesù wissa, “Araw li ħadd ma jqarraq bikom. Għax għad jiġu ħafna f’ismi u jgħidu ‘Jien hu l-Messija,’ u jqarrqu b’ħafna nies.” (Mattew 24:4, 5) Uħud kariżmatiċi li b’mod falz qalu li huma l-Messija, ma dehrux biss fl-ewwel seklu. Matul is-snin sebgħin, Jim Jones ipproklama lilu nnifsu bħala l-“messija tal-People’s Temple.” Ġie deskritt bħala “qassis kariżmatiku” b’“qawwa stramba fuq in-nies,” u fl-1978 hu instiga wieħed mill-akbar suwiċidji tal-massa fl-istorja.a
Evidentement, il-kariżma tistaʼ tkun don perikoluż. Madankollu, il-Bibbja, titkellem dwar tip differenti taʼ don, jew doni, mingħand Alla, li huma disponibbli għal kulħadd għal benefiċċju taʼ kulħadd. Il-kelma Griega għal dan id-don hija khaʹri·sma, u tidher 17-il darba fil-Bibbja. Wieħed skular Grieg jiddefinixxiha bħala ‘don b’xejn u mhux mistħoqq, xi ħaġa mogħtija lill-bniedem mingħajr ma jaħdem għaliha u mingħajr ma jkun jistħoqqlu, xi ħaġa li tiġi mill-grazzja taʼ Alla u li qatt ma setgħet tiġi akkwistata jew ipposseduta bl-isforz tal-bniedem innifsu.’
Mela mill-ħarsa Skritturali, khaʹri·sma hija don li naqilgħu, grazzi għall-qalb tajba mhix mistħoqqa taʼ Alla. X’inhuma xi ftit minn dawn id-doni li Alla b’qalb tajba tana? U kif nistgħu nużawhom biex inġibulu tifħir? Ejjew nikkunsidraw tlieta minn dawn id-doni sbieħ.
Il-Ħajja taʼ Dejjem
L-akbar don huwa mingħajr ebda dubju d-don tal-ħajja taʼ dejjem. Pawlu kiteb lill-kongregazzjoni Rumana: “Il-ħlas tad-dnub hu l-mewt, imma d-don [khaʹri·sma] li tana Alla huwa l-ħajja taʼ dejjem fi Kristu Ġesù Sidna.” (Rumani 6:23) Taʼ min jinnota li l-“ħlas” (il-mewt) huwa xi ħaġa li aħna ħaqqna, allavolja kontra r-rieda tagħna, min-natura midinba tagħna. Mill-banda l-oħra, il-ħajja taʼ dejjem li Alla jagħmel disponibbli hija xi ħaġa li ma jistħoqqilna xejn affattu, li qatt ma stajna naqilgħu bil-merti tagħna stess.
Id-don tal-ħajja taʼ dejjem għandna ngħożżuh u naqsmuh maʼ ħaddieħor. Nistgħu ngħinu lin-nies isiru jafu lil Jehovah, biex jaqduh, u b’hekk jiġu ffavoriti bid-don tal-ħajja taʼ dejjem. Apokalissi 22:17 jgħid: “L-Ispirtu u l-Għarusa jgħidu: ‘Ejja!’ Min jismaʼ, ħa jgħid: ‘Ejja!’ U min hu bil-għatx, ħa jiġi, ħa jieħu b’xejn min irid l-ilma tal-Ħajja.”
Kif nistgħu mmexxu lil oħrajn lejn dan l-ilma li jagħti l-ħajja? Prinċipalment billi nużaw il-Bibbja b’mod effettiv fil-ministeru tagħna. Veru li f’xi partijiet tad-dinja, in-nies rari jaqraw jew jaħsbu fuq affarijiet spiritwali; minkejja dan, dejjem hemm opportunitajiet biex ‘inqajmu widint’ xi ħadd. (Isaija 50:4) F’dan ir-rigward, nistgħu nkunu fiduċjużi fil-qawwa li timmotiva tal-Bibbja, għax “il-kelma taʼ Alla hi ħajja u qawwija.” (Lhud 4:12) Sew jekk huwa l-għerf prattiku tal-Bibbja, il-faraġ u t-tama li toffri, jew l-ispjegazzjoni tagħha dwar l-iskop tal-ħajja, il-Kelma taʼ Alla tistaʼ tmiss il-qalb u tqabbad lin-nies it-triq tal-ħajja.—2 Timotju 3:16, 17.
Iktar minn hekk, il-letteratura bbażata fuq il-Bibbja tistaʼ tgħinna ngħidu “Ejja!” Il-profeta Isaija bassar li matul dan iż-żmien taʼ dlam spiritwali, Jehovah ‘kellu jiddi fuq’ il-poplu tiegħu. (Isaija 60:2) Il-pubblikazzjonijiet tal-Watch Tower Society jirriflettu din il-barka mingħand Jehovah, u kull sena jmexxu eluf taʼ nies lejn Jehovah, is-Sors taʼ tidwil spiritwali. Fil-paġni tagħhom il-prominenza ma tingħatax lil individwi. Bħalma tispjega l-introduzzjoni taʼ It-Torri taʼ l-Għassa, “l-iskop taʼ It-Torri taʼ l-Għassa huwa biex jeżalta lil Alla Jehovah bħala l-Mulej Sovran taʼ l-univers. . . . Jinkuraġġixxi fidi fis-Sultan t’Alla li issa qiegħed isaltan, Ġesù Kristu, li d-demm imxerred tiegħu jiftaħ il-mogħdija għall-bnedmin sabiex jiksbu ħajja eterna.”
Pijuniera Kristjana full-time, li għal ħafna snin kellha ħafna suċċess fil-ministeru tagħha, tikkummenta fuq il-valur taʼ It-Torri taʼ l-Għassa u Stenbaħ! biex jgħinu lin-nies jersqu qrib lejn Alla: “Meta dawk li nistudja l-Bibbja magħhom jibdew jaqraw u jieħdu gost b’It-Torri taʼ l-Għassa u Stenbaħ!, jagħmlu progress mgħaġġel. Inqis ir-rivisti bħala għajnuna imprezzabbli biex ngħin lin-nies isiru jafu lil Jehovah.”
Privileġġi taʼ Servizz
Timotju kien dixxiplu Kristjan li ġie mogħti don ieħor li kien jixraqlu attenzjoni speċjali. L-appostlu Pawlu qallu: “Tinsiex il-grazzja [khaʹri·sma] li għandek fik, li kienet mogħtija lilek bis-saħħa tal-kliem tal-profezija u bit-tqegħid taʼ l-idejn tal-presbiteri fuqek.” (1 Timotju 4:14) X’kienet din il-grazzja (jew don)? Kienet tinvolvi l-ħatra taʼ Timotju bħala indokratur li jivvjaġġa, privileġġ taʼ servizz li kellu jieħu ħsiebu bir-responsabbiltà. Fl-istess silta, Pawlu ħeġġeġ lil Timotju: “Ħu ħsieb il-qari tal-Kotba Mqaddsa, it-twissijiet u t-tagħlim. Għasses fuqek innifsek u fuq it-tagħlim tiegħek; żomm sħiħ f’dawn il-ħwejjeġ, għax, jekk tagħmel hekk, issalva lilek innifsek u lil dawk li jisimgħuk.”—1 Timotju 4:13, 16.
L-anzjani llum ukoll għandhom bżonn jgħożżu l-privileġġi tagħhom taʼ servizz. Bħalma jindika Pawlu, mod wieħed li jistgħu jagħmlu hekk huwa billi ‘jgħassu fuq it-tagħlim tagħhom.’ Minflok ma jimitaw lil mexxejja kariżmatiċi dinjin, huma jidderieġu l-attenzjoni lejn Alla, mhux lejhom infushom. Ġesù, l-Eżemplar tagħhom, kien għalliem li jispikka li bla dubju kellu personalità qawwija, imma bl-umiltà ta glorja lil Missieru. “It-tagħlim tiegħi m’huwiex tiegħi, imma taʼ dak li bagħatni,” iddikjara hu.—Ġwann 5:41; 7:16.
Ġesù gglorifika lil Missieru tas-sema billi uża l-Kelma taʼ Alla bħala l-awtorità tat-tagħlim tiegħu. (Mattew 19:4-6; 22:31, 32, 37-40) Bl-istess mod Pawlu enfasizza l-bżonn għall-indokraturi li ‘jżommu sħiħ mal-kelma taʼ min jemminha’ rigward l-arti tagħhom tat-tagħlim. (Titu 1:9) Billi jibbażaw b’mod sod it-taħditiet tagħhom fuq l-Iskrittura, l-anzjani, fil-fatt, se jkunu qegħdin jgħidu bħalma qal Ġesù: “Il-kliem li ngħidilkom jien, ma ngħidux minn moħħi.”—Ġwann 14:10.
Kif jistgħu l-anzjani ‘jżommu sħiħ mal-kelma taʼ min jemminha’? Billi jiċċentraw it-taħditiet u l-inkarigi tagħhom tal-laqgħat fuq il-kelma taʼ Alla, billi jispjegaw u jenfasizzaw l-iskritturi li jużaw. Tixbihat drammatiċi jew aneddoti li jnisslu tbissima, speċjalment jekk ikunu eċċessivi, jistgħu jaljenaw lill-udjenza mill-Kelma taʼ Alla u jiġbdu l-attenzjoni lejn l-abbiltà tal-kelliemi nnifsu. Il-versi tal-Bibbja, mill-banda l-oħra, huma dak li se jilħqu l-qalb u jqanqlu lill-udjenza. (Salm 19:8-10 [Salm 19:7-9, NW]; Salm 119:40; qabbel Luqa 24:32.) Taħditiet bħal dawn jiġbdu inqas attenzjoni lejn il-bniedem u jagħtu iktar glorja lil Alla.
Mod ieħor li bih l-anzjani jistgħu jsiru għalliema iktar effettivi huwa billi jitgħallmu minn xulxin. Bħalma Pawlu għen lil Timotju, hekk ukoll jistaʼ anzjan jgħin lil ieħor. “Kif il-ħadid isinn il-ħadid, hekk bniedem jirfina lil sieħbu.” (Proverbji 27:17; Filippin 2:3) L-anzjani jibbenefikaw billi jaqsmu l-ideat u s-suġġerimenti maʼ xulxin. Anzjan li nħatar reċentement spjega: “Anzjan taʼ l-esperjenza ħa l-ħin biex jurini kif kien jibni taħdita pubblika. Fil-preparazzjoni tiegħu, hu inkluda mistoqsijiet rettoriki, tixbihat, eżempji, jew esperjenzi qosra, kif ukoll siltiet Skritturali li hu kien fittex bir-reqqa. Tgħallimt minnu kif inżid il-varjetà fit-taħditiet tiegħi sabiex dawn ma jkunux xotti u monotoni.”
Dawk kollha minna li ngawdu privileġġi taʼ servizz, kemm jekk aħna anzjani, qaddejja ministerjali, jew pijunieri, għandna bżonn li ngħożżu d-don tagħna. Ftit qabel ma miet, Pawlu fakkar lil Timotju biex ‘iqanqal bħal nar l-għotja [khaʹri·sma] taʼ Alla li kienet fih,’ li fil-każ taʼ Timotju kienet tinvolvi xi don speċjali taʼ l-ispirtu. (2 Timotju 1:6, NW) Fi djar Iżraeliti, ħġejjeġ tan-nar ħafna drabi kienu biss ġamar jaqbad. Kien possibbli li ‘tqanqalhom’ biex jipproduċu l-fjammi u iktar sħana. B’hekk, aħna inkuraġġiti li nagħmlu ħilitna u l-aħjar tagħna f’dawn l-inkarigi, billi nqanqlu bħal nar kwalunkwe don spiritwali li ġejna fdati bih.
Doni Spiritwali li Jridu Jinqasmu maʼ Oħrajn
L-imħabba taʼ Pawlu għal ħutu f’Ruma ġagħlitu jikteb: “Nixtieq ħafna narakom u naqsam magħkom id-doni [khaʹri·sma] spiritwali biex inwettaqkom, jiġifieri nqawwu lil xulxin permezz tal-fidi li għandna, jien lilkom u intom lili.” (Rumani 1:11, 12) Pawlu qies l-abbiltà tagħna li nqawwu l-fidi taʼ oħrajn billi nkellmuhom, bħala don spiritwali. It-tpartit taʼ doni spiritwali bħal dawn se jirriżulta fit-tisħiħ tal-fidi u f’inkuraġġiment reċiproku.
U żgur li dan huwa meħtieġ. F’din is-sistema mill-agħar li ngħixu fiha, ilkoll kemm aħna niffaċċjaw xi stress b’mod jew ieħor. Madankollu, tpartit regulari taʼ inkuraġġiment, jistaʼ jgħinna nipperseveraw. L-idea taʼ tpartit—kemm li tagħti u kemm li tirċievi—hija importanti biex inżommu b’saħħitna spiritwalment. Veru, ilkoll kemm aħna neħtieġu l-inkuraġġiment minn żmien għal żmien, imma lkoll kemm aħna nistgħu nibnu lil xulxin ukoll.
Jekk noqogħdu b’sebaʼ għajnejn għal kredenti sħabna li jkollhom qalbhom sewda, ‘bil-faraġ li bih Alla jfarraġ lilna, inkunu nistgħu nfarrġu lil dawk kollha li jinsabu f’kull xorta taʼ hemm.’ (2 Korintin 1:3-5) Il-kelma Griega għal faraġ (pa·raʹkle·sis) litteralment tfisser “li ssejjaħ maʼ ġenbek.” Jekk, meta jkun hemm bżonna, aħna nkunu ħdejn ħutna biex nagħtuhom daqqa t’id, bla dubju aħna stess se nirċievu l-istess appoġġ taʼ mħabba meta jkollna bżonn.—Koħèlet 4:9, 10; qabbel Atti 9:36-41.
Iż-żjajjar pastorali taʼ mħabba mill-anzjani huma wkoll taʼ benefiċċju kbir. Għalkemm hemm okkażjonijiet meta ż-żjajjar isiru sabiex jingħata xi parir Skritturali dwar kwistjoni li tinħtieġ l-attenzjoni, il-biċċa l-kbira taż-żjajjar pastorali huma okkażjonijiet taʼ inkuraġġiment, li ‘jqawwu l-qlub.’ (Kolossin 2:2) Meta indokraturi jagħmlu żjajjar bħal dawn li jsaħħu l-fidi, huma verament ikunu qed jaqsmu don spiritwali. Bħal Pawlu, se jsibu li din il-forma taʼ għoti hija premjanti, u se jrabbu ‘x-xewqa biex jaraw’ lil ħuthom.—Rumani 1:11.
Dan kien minnu fil-każ taʼ anzjan fi Spanja, li jirrakkonta l-esperjenza li ġejja: “Ricardo, tifel taʼ 11-il sena, kien jidher li ma tantx kien jesprimi interess fil-laqgħat u fil-kongregazzjoni inġenerali. Għalhekk, tlabt lill-ġenituri taʼ Ricardo għall-permess biex inżur lil binhom, u dawn qablu mill-ewwel. Kienu jgħixu fil-muntanji, xi siegħa ’l bogħod bil-karozza mid-dar tiegħi. Ricardo milli jidher ħa gost li jara l-interess li ħadt fih, u aġixxa mill-ewwel. F’kemm ili ngħidlek sar pubblikatur mhux mgħammed u membru enerġetiku tal-kongregazzjoni. Il-karattru riżervat tiegħu nbidel f’personalità iktar ferrieħa u sar iżjed fuq tiegħu. Diversi wħud fil-kongregazzjoni saqsew: ‘X’ġaralu Ricardo?’ Qishom bdew jinnotawh għall-ewwel darba. Meta nirrifletti fuq dik iż-żjara pastorali kruċjali, inħossni li bbenefikajt iktar minn Ricardo. Meta jidħol fis-Sala tas-Saltna, wiċċu jixgħel, u jiġi jiġri lejja biex jilqagħni. Kienet ħaġa taʼ ferħ li nara l-progress spiritwali tiegħu.”
Bla dubju, żjajjar pastorali, bħal din, jiġu mberkin bil-kbir. Żjajjar bħal dawn huma fi qbil mat-talba taʼ Ġesù: “Irgħa n-nagħaġ tiegħi.” (Ġwann 21:16) Naturalment, l-anzjani m’humiex l-uniċi li jistgħu jagħtu doni spiritwali bħal dawn. Kulħadd fil-kongregazzjoni jistaʼ jqanqal lil oħrajn għall-imħabba u xogħlijiet mill-aħjar. (Lhud 10:23, 24) Bħalma dawk li jixxabbtu maʼ muntanja jkunu marbutin flimkien b’ħabel, hekk ukoll aħna magħqudin flimkien b’irbit spiritwali. Dak li nagħmlu u ngħidu bilfors li se jeffettwa lil oħrajn. Rimarka sarkastika jew kritika ħarxa tistaʼ ddgħajjef l-irbit li jgħaqqadna. (Efesin 4:29; Ġakbu 3:8) Mill-banda l-oħra, kliem taʼ inkuraġġiment magħżul sew u għajnuna bl-imħabba jistgħu jgħinu lil ħutna jissuperaw id-diffikultajiet tagħhom. B’dan il-mod se nkunu qegħdin naqsmu maʼ oħrajn doni spiritwali taʼ valur dejjiemi.—Proverbji 12:25.
Nirriflettu l-Glorja taʼ Alla Iktar bi Sħiħ
Ovvjament kull Kristjan għandu ammont taʼ kariżma. Aħna ġejna mogħtijin it-tama imprezzabbli taʼ ħajja taʼ dejjem. Għandna wkoll doni spiritwali li nistgħu naqsmu maʼ xulxin. U nistgħu nistinkaw biex nispiraw jew inqanqlu lil oħrajn lejn miri tajbin. Uħud oħrajn għandhom doni miżjudin fl-għamla taʼ privileġġi taʼ servizz. Dawn id-doni kollha huma prova tal-qalb tajba mhix mistħoqqa taʼ Alla. U ladarba kwalunkwe don li aħna jistaʼ jkollna rċevejnieh mingħand Alla, żgur li m’għandna l-ebda raġuni biex niftaħru.—1 Korintin 4:7.
Bħala Kristjani, nagħmlu tajjeb li nsaqsu lilna nfusna, ‘Se nuża kwalunkwe ammont taʼ kariżma li jistaʼ jkolli biex nagħti glorja lil Jehovah, id-Donatur taʼ “kull ħaġa tajba . . . u kull don perfett”? (Ġakbu 1:17) Se nimita lil Ġesù u nimministra lil oħrajn skond l-abbiltajiet u ċ-ċirkostanzi tiegħi?’
L-appostlu Pietru jiġbor ir-responsabbiltà tagħna f’dan ir-rigward: “Kull wieħed minnkom jgħix skond id-don [khaʹri·sma] li rċieva u jinqeda bih għall-ġid taʼ l-oħrajn, hekk tkunu amministraturi tajbin tal-grazzja taʼ Alla, li hi taʼ ħafna xorta. Jekk xi ħadd għandu d-don tal-kelma, jippriedka l-kliem taʼ Alla; jekk xi ħadd għandu d-don tal-ministeru, iħaddmu bis-setgħa li Alla tah, u hekk f’kollox ikun igglorifikat Alla b’Ġesù Kristu.”—1 Pietru 4:10, 11.
[Nota taʼ taħt]
a Total taʼ 913-il persuna mietu, inkluż Jim Jones innifsu.
[Sors taʼ l-istampa f’paġna 23]
Corbis-Bettmann
UPI/Corbis-Bettmann