Daniel
11 ”Tá xa̱a̱ ku̱a̱ʼa̱n iin ku̱i̱ya̱ ña̱ xáʼndachíñu ta̱ Darío ta̱ ñuu Media, yi̱ʼi̱ chi̱ndeétáʼi̱n xíʼin ta̱ Miguel ta nda̱sandakúi̱-inira. 2 Ña̱ nda̱a̱ kúú ña̱ ka̱ʼi̱n xíʼún:
”Kana u̱ni̱ka na̱ rey chí Persia ta ku̱a̱ʼáníka ña̱ ku̱i̱ká kuumií ta̱ ku̱mí nu̱úka ña̱ kuumií inkaka na̱ rey. Ta tá ná ndundakúra xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱i̱ká ña̱ kuumiíra, kuniñúʼura ndiʼi ña̱ʼa ña̱ kúúmiíra ña̱ kanitáʼanra xíʼin na̱ chíñu ñuu Grecia.
3 ”Ta ndeta* iin rey ta̱ ndakúní, ku̱a̱ʼání ñuu náʼnu kaʼndachíñura nu̱ú ta keʼéra ña̱ kúni̱ miíra. 4 Soo tá ná kuumiíra ku̱a̱ʼáníka ndee̱, ndata̱ʼví ña̱ xáʼndachíñura ta ku̱mí ndata̱ʼví ña̱yóʼo, soo su̱ví na̱ se̱ʼera kúú na̱ ndakiʼin ña̱yóʼo ta ña̱ kaʼndachíñura va̱ása kooña nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱xi̱yoña tá ki̱xáʼara xáʼndachíñura. Ndiʼi-xa̱ʼa̱ ña̱ kaʼndachíñura ta ndaya̱ʼaña ndaʼa̱ inkana.
5 ”Ta ndundakú ta̱ rey ta̱ íyo chí sur, ta̱yóʼo kúú ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ soldadora. Soo ndundakúka inka ta̱a ta ku̱a̱ʼání ñuu kaʼndachíñura nu̱ú nu̱úka inka ta̱ xi̱xaʼndachíñu.*
6 ”Tá ná ya̱ʼa ku̱i̱ya̱, ndakutáʼan na̱yóʼo, ta se̱ʼe-síʼi ta̱ rey ta̱ íyo chí sur ku̱ʼu̱nñá nu̱ú ta̱ rey ta̱ íyo chí norte ta keʼéna iin trato. Soo va̱ása kooka ndee̱ñá ni va̱ása kooka ndee̱ ta̱ rey. Ndataxina ñáyóʼo ndaʼa̱ inkana xíʼin na̱ nda̱kiʼin miíñá ku̱a̱ʼa̱n xíʼinna ta saátu ndakiʼinna yiváñá xíʼin ta̱ chi̱ndeétáʼan xíʼinñá tiempo saá. 7 Ta iin ta̱ kee ti̱xin veʼe se̱ʼe-síʼira kúú ta̱ ndakiʼin chiñura. Ta̱yóʼo kitara ta kanitáʼanra xíʼin na̱ soldado ta ku̱ʼu̱nra kanitáʼanra xíʼin ñuu ña̱ kútu̱ní ndási nu̱ú xáʼndachíñu ta̱ rey ta̱ íyo chí norte, kanitáʼanra xíʼinna ta kuchiñura. 8 Saátu ndakiʼinra ndióxi̱ na̱yóʼo ku̱ʼu̱n xíʼinra chí Egipto, ndakiʼinra ña̱ʼa ña̱ ndásakáʼnuna ña̱ ku̱vaʼa xíʼin ka̱a, ña̱ʼa ña̱ plata xíʼin ña̱ oro ña̱ ndáyáʼviní kúúmiína, ta ndakiʼintura na̱ ñúʼu veʼeka̱a ku̱ʼu̱n xíʼinra. Ta sava ku̱i̱ya̱ kuxíkára nu̱ú ta̱ rey ta̱ íyo chí norte, 9 ta̱ rey ta̱ íyo chí norte ki̱ʼvira ñuʼú ta̱ rey ta̱ íyo chí sur, soo ndikóra nu̱ú ñuʼú miíra.
10 ”Koo tu̱ʼva na̱ se̱ʼera ña̱ ku̱ʼu̱nna kanitáʼanna ta sandátakana ku̱a̱ʼání na̱ soldado. Ta nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé ti̱kui̱í tá ndákutúrá iin ñuu saá keʼé ta̱yóʼo. Soo ndikóra ta kanitáʼanra nda̱a̱ ná xa̱a̱ra ñuura ña̱ kútu̱ní ndási.
11 ”Ta̱ rey ta̱ íyo chí sur sa̱a̱níra ta kitara kanitáʼanra xíʼin ta̱ rey ta̱ íyo chí norte. Ta̱yóʼo* sandátakara ku̱a̱ʼání na̱ yiví, soo ta̱ inka* kúú ta̱ kuchiñu xíʼin na̱yóʼo. 12 Ta ndakiʼinna ndiʼi na̱ yiví yóʼo ku̱ʼu̱n xíʼinna. Ni̱nuní kunira ta sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ku̱a̱ʼánína; soo va̱ása vií kuniñúʼura ndee̱ ña̱ kuumiíra.
13 ”Ta ndikó ta̱ rey ta̱ íyo chí norte ta sandátakara ku̱a̱ʼáníka na̱ yiví nu̱úka na̱ sa̱ndátakara yichi̱ nu̱ú. Tá ná ya̱ʼa ku̱i̱ya̱, kitara xíʼin ku̱a̱ʼání na̱ soldado ta saátu ku̱ʼu̱n ku̱a̱ʼání ña̱ʼa xíʼinra. 14 Tiempo saá, ku̱a̱ʼánína kanitáʼanna xíʼin ta̱ rey ta̱ íyo chí sur.
”Ta na̱ se̱ʼe na̱ kui̱ʼná na̱ ndóo ñuún, chikaa̱na-inina ña̱ kuni̱na saxínuna iin visión, soo va̱ása kuchiñuna.
15 ”Tasaá kita ta̱ rey ta̱ íyo chí norte, ta katara yitu̱n satá iin ñuu ña̱ va̱ʼa ki̱ʼvira iniña, ta kuchiñura ndakiʼinra ñuu ña̱ kútu̱ní ndási. Ta na̱ soldado ta̱ rey ta̱ íyo chí sur ta saátu na̱ ta̱a na̱ va̱ʼaní xíni̱ kanitáʼan, va̱ása kuchiñukana kanitáʼanna. Ta ni va̱ása kooka ndee̱na ña̱ kundeéna nu̱ú na̱ sáa̱-ini xíni miína. 16 Na̱ ku̱ʼu̱n kanitáʼan xíʼinra keʼéna ña̱ kúni̱ miína, soo va̱ása koo na̱ kuchiñu xíʼinra. Ki̱ʼvira nu̱ú Ñuʼú ña̱ liviní, kuumiíra ndee̱ ña̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱ra na̱ sáa̱-ini xíniñaʼá. 17 Chikaa̱-inira ña̱ kitara kanitáʼanra ta ku̱ʼu̱n ndiʼi na̱ soldado xíʼinra na̱ íyo nu̱ú xáʼndachíñura ta keʼéna iin trato xíʼinra; keʼéra ña̱ chi̱kaa̱-inira keʼéra ta taxina ná sandíʼi-xa̱ʼa̱ra se̱ʼe-síʼi ná ñaʼá. Va̱ása kuchiñuñá saáchi va̱ása nda̱kúka koo iniñá xíʼinra. 18 Ta ta̱yóʼo ku̱ʼu̱nra kanitáʼanra xíʼin ku̱a̱ʼání ñuu ña̱ íyo chí yuʼú tá mar, ta kuchiñura ki̱ʼvira ku̱a̱ʼání ñuu yóʼo, soo iin ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ soldado va̱ása taxira ña̱ ni̱nuka kuni ta̱yóʼo, ta va̱ása sakúkaʼankara nu̱úra. Ta mií ta̱yóʼo kúú ta̱ kixáʼa kukaʼan nu̱ú. 19 Tasaá ndandikóra ñuu miíra ña̱ kútu̱ní ndási, va̱ása kuchiñura ta ndakavara, ta va̱ása ndani̱ʼínara.
20 ”Koo inka rey ta̱ ndakiʼin chiñu nu̱ú ta̱yóʼo ta nu̱ú xáʼndachíñura taxira ña̱ ná ya̱ʼa iin ta̱ ndákaya xu̱ʼún ña̱ impuesto, soo tá ná ya̱ʼa ki̱vi̱, kuvi ta̱ rey yóʼo, va̱ása kuvira xa̱ʼa̱ ña̱ sa̱a̱na xíʼinra á xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱ʼu̱nra nu̱ú ku̱a̱chi.
21 ”Ndeta iin ta̱ kǒo ndáyáʼvi ta̱ ndakiʼin chiñu nu̱ú ta̱yóʼo, ta va̱ása na̱ʼa̱na ña̱ íxato̱ʼónara xa̱ʼa̱ ña̱ kúúra rey. Iin tiempo ña̱ va̱ʼaní ndóona kúú ña̱ kixaa̱ra, ta sandáʼvirana ña̱ va̱ʼa kixáʼara kaʼndachíñura ñuu yóʼo. 22 Kaʼndachíñura nu̱ú ku̱a̱ʼání na̱ soldado na̱ íyo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ku̱a̱ʼání ti̱kui̱í tá ndákutúrá, ta saátu kaʼnína ta̱ níʼi yichi̱ nu̱ú na̱ ñuu, ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ nu̱ú trato ña̱ ke̱ʼéra. 23 Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ndakutáʼan inkana xíʼinra, ta̱yóʼo kixáʼara sandáʼvira ta ndundakúra xa̱ʼa̱ ña̱ chindeétáʼan iin tiʼvi na̱ yiví xíʼinra. 24 Tá kúúña tiempo ña̱ va̱ʼaní ndóona, ki̱ʼvira ñuu ña̱ kúikání, keʼéra ña̱ va̱ása níkeʼé na̱ táʼanra na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá. Ndataʼvíra ña̱ nda̱kiʼinra ta saátu ndataʼvíra ña̱ ku̱i̱ká xíʼin na̱ yiví. Ndakani-inira keʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin ñuu ña̱ kútu̱ní ndási, soo loʼova tiempo keʼéra ña̱yóʼo.
25 ”Ndundakú-inira ta chikaa̱ra ndee̱ ña̱ va̱ʼa ku̱ʼu̱nra kanitáʼanra xíʼin ta̱ rey ta̱ íyo chí sur, ta ku̱ʼu̱n ku̱a̱ʼání na̱ soldado xíʼinra, tasaá ta̱ rey ta̱ íyo chí sur, koo tu̱ʼvara ña̱ kanitáʼanra xíʼinra xíʼin ku̱a̱ʼání na̱ soldadora na̱ ndakúní. Soo va̱ása kuchiñura chi ka̱ʼa̱n-táʼanna ña̱ keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinra. 26 Ta na̱ xíxi ña̱ va̱ʼa ña̱ xíxira kúú na̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱ miíra.
”Va̱ása kuchiñu na̱ soldadora nu̱ú na̱ kanitáʼan xíʼinna ta ku̱a̱ʼánína kuvi.
27 ”U̱vi̱ saá na̱ rey yóʼo chikaa̱-inina ña̱ keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa, inkáchi mesa kundoona ta ka̱ʼa̱nna ña̱ vatá* xíʼin táʼanna, soo va̱ása vií kana ña̱ kuni̱na keʼéna, saáchi ña̱yóʼo ndiʼiña mií tiempo ña̱ xa̱a̱ nda̱kaxin Ndióxi̱.
28 ”Ndandikóra ñuura ta ku̱a̱ʼání ña̱ ku̱i̱ká ku̱ʼu̱n xíʼinra, ta chikaa̱-inira ña̱ ku̱ʼu̱nra contra trato ña̱ ki̱ndoo Ndióxi̱ xíʼin na̱ ñuura. Keʼéra ña̱ kúni̱ miíra ta ndikóra ñuura.
29 ”Ta mií tiempo ña̱ nda̱kaxin Ndióxi̱, ta̱ rey ña̱ norte ndikóra chí sur ña̱ kanitáʼanra xíʼinra. Soo síínva ña̱ kundoʼora vitin, 30 saáchi barco tú kee chí Kitim, kixinú ta kanitáʼannú xíʼinra ta sakúkaʼanna nu̱úra.
”Ta̱yóʼo ndikóra ta na̱ʼa̱ra ña̱ ndeéní sáa̱ra xíʼin trato ña̱ ke̱ʼé Ndióxi̱ ta keʼéra ña̱ kúni̱ miíra. Ta̱yóʼo ndikóra ta chindeétáʼanra xíʼin na̱ sa̱ndákoo trato Ndióxi̱. 31 Kixi ku̱a̱ʼání na̱ soldado xíʼinra ta va̱ása ixato̱ʼóna templo Ndióxi̱ ña̱ kúú ñuu ña̱ kútu̱ní ku̱vaʼa, ta va̱ása taxikana ña̱ so̱kó* ni̱ʼina ña̱ʼa.
”Kanindichina ña̱ʼa ña̱ kininí káa, ña̱ sándiʼi-xa̱ʼa̱.
32 ”Sandáʼvira na̱ íyo contra xíʼin trato Ndióxi̱ ta chikaa̱ra-inina ña̱ ná ixaso̱ʼona nu̱ú Ndióxi̱. Soo na̱ yiví na̱ xíni̱ Ndióxi̱, nda̱kú koo inina ta va̱ʼa kana ña̱ keʼéna. 33 Ta na̱ ndíchi sanáʼa̱na ku̱a̱ʼání na̱ yiví. Ta sava ki̱vi̱ saxóʼvi̱nana,* kanitáʼanna xíʼinna xíʼin espada, kaʼminana xíʼin ñuʼu̱, tiinnana ku̱ʼu̱n xíʼinna ta ndakiʼinna ña̱ʼa ña̱ kúúmiína. 34 Soo tá ná saxóʼvi̱nana chindeétáʼan loʼona xíʼinna. Ku̱a̱ʼánína sandáʼvinana ña̱ va̱ʼa ndakutáʼanna xíʼinna. 35 Saxóʼvi̱na sava na̱ ndíchi ta xa̱ʼa̱ na̱yóʼo kotondosóna na̱ yiví ta va̱ása kuumiíkana ña̱ yaku̱a̱ nda̱a̱ ná kixaa̱ ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi; saáchi ña̱yóʼo kuuña tiempo ña̱ xa̱a̱ nda̱kaxin Ndióxi̱.
36 ”Ta̱ rey keʼéra ña̱ kúni̱ miíra, ni̱nuní kunira, ndasakáʼnura miíra nu̱ú ndiʼika na̱ ndióxi̱, ta ka̱ʼa̱n-ndi̱va̱ʼara xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ta̱ káʼnuka nu̱ú ndiʼika na̱ ndióxi̱. Va̱ʼa kana ña̱ keʼéra nda̱a̱ ná kixaa̱ ki̱vi̱ ña̱ taxi Ndióxi̱ castigo ndaʼa̱ra, saáchi ña̱ xi̱nu kúúva ña̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ keʼéra. 37 Va̱ása ixato̱ʼóra Ndióxi̱ na̱ táʼanra na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá, ta ni va̱ása ixato̱ʼóra ña̱ kúni̱ ná ñaʼá keʼéná, saátu va̱ása ixato̱ʼóra inka ndióxi̱, saáchi ndasakáʼnura miíra nu̱ú ndiʼina. 38 Ña̱ keʼéra kúú ña̱ ndasakáʼnura ndióxi̱ ña̱ chíndeétáʼan xíʼin na̱ xíka nu̱ú ku̱a̱chi. Kuniñúʼura oro, plata, yu̱u̱ ña̱ liviní xíʼin ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní ña̱ ndasakáʼnura ndióxi̱ ña̱ kǒo níxi̱xini̱ na̱ táʼanra na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá. 39 Iin ndióxi̱ ña̱ ndásakáʼnu na̱ inka ñuu chindeétáʼan xíʼinra ña̱ kanitáʼanra xíʼin ñuu ña̱ kútu̱níka ndási. Taxira ná ndukáʼnu na̱ chindeétáʼan xíʼinra* ta taxira ña̱ kaʼndachíñuna nu̱ú ku̱a̱ʼánína. Ndataʼvíra ñuʼú xíʼinna soo chaʼvina xa̱ʼa̱ña.
40 ”Tiempo so̱ndíʼi, ta̱ rey ta̱ íyo chí sur ki̱ʼvira ku̱a̱chi xíʼin ta̱ rey ta̱ íyo chí norte. Tasaá ta̱ rey ta̱ íyo chí norte ndeéní ku̱ʼu̱nra kanitáʼanra xíʼinra, ku̱ʼu̱nra xíʼin carreta, xíʼin na̱ yósó* kuáyi̱ ta saátu xíʼin ku̱a̱ʼání barco. Ki̱ʼvira ñuu náʼnu ta keʼéra nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé ti̱kui̱í tá ndákutúrá. 41 Ta saátu ki̱ʼvira nu̱ú Ñuʼú ña̱ liviní. Tá ná kanitáʼanra xíʼin ku̱a̱ʼání ñuu, kuchiñura xíʼinñá. Soo ñuu yóʼo kúú ña̱ ka̱ku ndaʼa̱ra: ñuu Edom, ñuu Moab ta saátu na̱ ndáyáʼviní nu̱ú na̱ ammonita. 42 Ta̱yóʼo kuniñúʼura ndee̱ra ña̱ kanitáʼanra xíʼin na̱ ñuu náʼnu, ta va̱ása ka̱ku ñuu Egipto ndaʼa̱ra. 43 Kuisochíñura xíʼin ña̱ʼa ña̱ oro xíʼin plata ña̱ íyo se̱ʼé ta saátu ndiʼika ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼvi ña̱ íyo chí Egipto. Ta na̱ ñuu Libia xíʼin na̱ ñuu Etiopía kundiku̱nnara.
44 ”Soo ndi̱ʼiní-inira tá ná kuniso̱ʼora xa̱ʼa̱ ña̱ kúu chí nu̱ú kíta ñu̱ʼu* ta saátu chí norte, ta sa̱a̱níra ta ku̱ʼu̱nra sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ku̱a̱ʼánína. 45 Katara veʼe válíra ma̱ʼñú nu̱ú ndíkaa̱ tá mar káʼnu ta saátu nu̱ú níndichi yuku̱ ña̱ yi̱i̱ nu̱ú Ñuʼú ña̱ liviní. Ndiʼi-xa̱ʼa̱ra ta kǒo nda̱a̱ ni iin na̱ chindeétáʼan xíʼinra.