Daniel
5 Ta̱ rey Belsasar ke̱ʼéra iin vikó xa̱ʼa̱ mil na̱ ta̱a na̱ ndáyáʼviní na̱ xi̱kachíñu nu̱úra ta xi̱ʼira vino nu̱ú na̱yóʼo. 2 Tá xa̱a̱ ni̱xi̱nira, xa̱ʼndara chiñu ña̱ ná kuniʼina copa ña̱ oro xíʼin plata ku̱ʼu̱n xíʼinna nu̱úra, ña̱yóʼo xi̱kuu ña̱ ta̱vá yivára ta̱ Nabucodonosor ini templo ña̱ ñuu Jerusalén. Ta̱ rey xi̱kuni̱ra koʼora ini ña̱yóʼo xíʼin na̱ ta̱a na̱ ndáyáʼviní na̱ xi̱kachíñu nu̱úra, ná síʼira* ta saátu xíʼin inkaka ná ni̱xi̱yo xíʼinra. 3 Tasaá níʼina copa ña̱ oro ña̱ ta̱vána ini templo Ndióxi̱ ña̱ ni̱xi̱yo ñuu Jerusalén, ta ta̱xinaña ndaʼa̱ ta̱ rey. Ta miíra xíʼin na̱ ta̱a na̱ ndáyáʼviní na̱ xi̱kachíñu nu̱úra, ná síʼira ta saátu inkaka ná ni̱xi̱yo xíʼinra, xi̱ʼina vino ini ña̱yóʼo. 4 Xi̱ʼina vino ta nda̱sakáʼnuna ndióxi̱ ña̱ ku̱vaʼa xíʼin oro, plata, cobre, hierro, yitu̱n ta saátu yu̱u̱.
5 Tasaá ndi̱ku̱n nde̱ta* ndaʼa̱ iin ta̱a ta ki̱xáʼaña káʼyiña kándíka nama̱ veʼe* ta̱ rey chí nu̱ú xítondaa candelabro, ta ta̱ rey xi̱nira ña̱ káʼyi ndaʼa̱ kán kándíka nama̱. 6 Tasaá ku̱yaa nu̱ú ta̱ rey ta ki̱xáʼara yíʼvira; ki̱xáʼa kísi xa̱ʼa̱ra ta ki̱xáʼa kánindaatáʼan koʼndora.*
7 Ta ndeéní ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ rey ña̱ ná sandátakana na̱ ndáku,* na̱ caldeo* xíʼin na̱ káʼvi xa̱ʼa̱ tí ki̱mi. Ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱yóʼo xíʼin na̱ ndíchi na̱ íyo ñuu Babilonia: “Nda̱a̱ ndáaka na̱ ná kuchiñu kaʼvi ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ yóʼo ta ná ka̱ʼa̱nna xíʼi̱n ndáaña kúni̱ kachiña, taxii̱ ti̱ko̱to̱ ndíʼí* kundixina, chikaa̱na siki̱ tí oro su̱kúnna, ta na̱yóʼo koo na̱ u̱ni̱ na̱ kundayáʼviní ta taxii̱ ná kaʼndachíñuna”.
8 Tasaá ni̱ki̱ʼvi ndiʼi na̱ ndíchi na̱ káchíñu nu̱ú ta̱ rey, soo va̱ása níkuchiñu nda̱a̱ ni iin na̱yóʼo kaʼvina ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ kándíka nama̱, ni va̱ása níkuchiñuna ka̱ʼa̱nna ndáaña kúni̱ kachiña. 9 Tasaá ni̱yi̱ʼvíní ta̱ rey Belsasar ta iin ku̱yaa nu̱úra, ta iin ku̱a̱ʼa̱n-ini na̱ ta̱a na̱ ndáyáʼvi na̱ káchíñu nu̱úra.
10 Tá ku̱ndaa̱-ini ñá reina xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ rey ta saátu ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n na̱ ta̱a na̱ ndáyáʼviní na̱ xi̱kachíñu nu̱úra, ni̱ki̱ʼviñá nu̱ú íyo vikó ta ka̱chiñá: “Ndiʼi tiempo ná kutakún táta rey. ¿Nda̱chun ku̱yaa nu̱ún? Va̱ása xíniñúʼu ndi̱ʼiví-iniún ta yi̱ʼvíún. 11 Nu̱ú xáʼndachíñún íyo iin ta̱a ta̱ kúúmií ndee̱ ndióxi̱ ña̱ yi̱i̱. Tá xi̱taku yiváún, xi̱kunda̱a̱-inina ña̱ va̱ʼaní xi̱xini̱ ta̱ ta̱a yóʼo ta ndíchiní ni̱xi̱yora nda̱a̱ táki̱ʼva ndíchi na̱ ndióxi̱. Yiváún ta̱ rey Nabucodonosor, ta̱xira chiñu ndaʼa̱ra ña̱ kiʼinra kuenta xíʼin na̱ su̱tu̱ na̱ kéʼé magia, na̱ ndáku, na̱ caldeo xíʼin na̱ káʼvi xa̱ʼa̱ tí ki̱mi; ña̱yóʼo kúú ña̱ ke̱ʼé yiváún táta rey. 12 Ta̱ Daniel, ta̱ chi̱núu ta̱ rey ki̱vi̱ ña̱ kunaníra Beltsasar, ndíchiní ni̱xi̱yora ta va̱ʼaní xi̱kunda̱a̱-inira xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ kachi xa̱ni, xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo kúnda̱a̱-inina xa̱ʼa̱ ta saátu ña̱ yo̱ʼvi̱ní.* Ña̱kán kana ta̱ Daniel ná kixira ta ta̱yóʼo ka̱ʼa̱n xíʼún ndáaña kúni̱ kachi ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ kándíka nama̱”.
13 Tasaá ni̱xa̱ʼa̱nna xíʼin ta̱ Daniel nu̱ú ta̱ rey. Ta ta̱ rey ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunra ta̱ Daniel: “¿Á yóʼó kúú ta̱ Daniel ta̱ ni̱xi̱yo chí Judá, ta̱ nda̱kiʼin yivái̱ ta̱ rey ki̱xaa̱ xíʼinra? 14 Ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼi̱n ña̱ kúúmiíún ndee̱ na̱ ndióxi̱, ndíchiníún ta va̱ʼaní kúnda̱a̱-iniún xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ʼa. 15 Ni xa̱a̱ ki̱xi na̱ ndíchi xíʼin na̱ ndáku nu̱úi̱ ña̱ va̱ʼa kaʼvina ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ kándíka nama̱ ta ka̱ʼa̱nna xíʼi̱n ndáaña kúni̱ kachiña, soo kǒo níkuchiñu nda̱a̱ ni iinna ka̱ʼa̱nna xíʼi̱n ndáaña kúni̱ kachiña. 16 Soo xi̱niso̱ʼi̱ xa̱ʼún ña̱ kivi ka̱ʼún ndáaña kúni̱ kachiña ta kúnda̱a̱-iniún xíʼin ña̱ʼa ña̱ yo̱ʼvi̱ní. Ña̱kán tá ná kuchiñún kaʼviún ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ kándíka nama̱ ta ka̱ʼún xíʼi̱n ndáaña kúni̱ kachiña, taxii̱ ti̱ko̱to̱ ndíʼí kundixiún, chikaa̱na siki̱ tí oro su̱kún ta ndasai̱ yóʼó ta̱ u̱ni̱ ta̱ ndáyáʼviní nu̱ú xáʼndachíñui̱ ta kaʼndachíñún”.
17 Tasaá nda̱kuiin ta̱ Daniel yuʼú ta̱ rey: “Kivi kindo̱ún xíʼin ña̱ kúni̱ún taxiún ndaʼíi̱ ta kivi taxiúnña ndaʼa̱ inkana. Soo ni saá, kaʼvivai̱ ña̱ ni̱ka̱ʼyi̱ kándíka nama̱ nu̱ún ta ka̱ʼi̱n xíʼún ndáaña kúni̱ kachiña. 18 Táta rey, Ndióxi̱ ta̱ káʼnu ta̱xira ña̱ ná kaʼndachíñu yiváún ta̱ Nabucodonosor, ta̱xira ná ndukáʼnura, ná ixato̱ʼónara ta va̱ʼaní ná kunaʼa̱ra. 19 Ta xa̱ʼa̱ ña̱ ta̱xi Ndióxi̱ ná ndukáʼnuníra, na̱ yiví na̱ ndóo ñuu válí xíʼin ñuu náʼnu, na̱ káʼa̱n xa̱a̱ síín síín tu̱ʼun xi̱yiʼvínína xi̱xininara. Xi̱xaʼníra na̱ xi̱kuni̱ miíra á xi̱taxira kutaku na̱ xi̱kuni̱ miíra, xi̱taxira nda̱yí* ndaʼa̱ na̱ xi̱kuni̱ miíra á xi̱sakúkaʼanra nu̱ú na̱ xi̱kuni̱ miíra. 20 Soo tá ki̱xáʼara ni̱nu kúnira ta ndu̱ndeé níma̱ra ta ki̱xáʼara kéʼéra ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuta̱aní-inira, ki̱ndaana chiñu ndaʼa̱ra ña̱ xáʼndachíñura ta va̱ása níndukáʼnukara. 21 Ta̱vánara ta va̱ása níxi̱yokara xíʼin na̱ yiví, níma̱ra ndu̱uña níma̱ kití ta xi̱ndikaa̱ra xíʼin burro yukú. Xa̱xíra ku̱ʼu̱ nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé tí si̱ndi̱ki̱ ta nda̱xira xíʼin yúyú, tasaá ki̱ʼinra kuenta ña̱ mií Ndióxi̱ ta̱ káʼnu kúú ta̱ xáʼndachíñu nu̱ú na̱ xáʼndachíñu nu̱ú na̱ yiví ta miíra ndáka̱xin na̱ kaʼndachíñu.
22 ”Soo yóʼó ta̱ Belsasar, yóʼó ta̱ kúú se̱ʼera, ni xi̱kunda̱a̱-iniún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo va̱ása vitá níxi̱yo iniún. 23 Ki̱xáʼún ndákanixi̱níún ña̱ káʼnukaún nu̱ú Ndióxi̱ ta̱ íyo chí ndiví. Ni̱ka̱ʼún ña̱ ná taxina copa ña̱ ni̱xi̱yo veʼe Ndióxi̱ ndaʼún ta xi̱ʼún vino iniña xíʼin na̱ ta̱a na̱ ndáyáʼviní na̱ káchíñu nu̱ún, xíʼin ná síʼún ta saátu xíʼin inkaka ná ni̱xi̱yo xíʼún. Ta nda̱sakáʼnún ndióxi̱ ña̱ ku̱vaʼa xíʼin plata, oro, cobre, hierro, yitu̱n ta saátu yu̱u̱, ndióxi̱ ña̱ va̱ása xíto, ña̱ va̱ása xíniso̱ʼo, ña̱ va̱ása kúnda̱a̱-ini. Soo va̱ása níndasakáʼnún Ndióxi̱ ta̱ kivi taxi ña̱ kutakún. 24 Ña̱kán chi̱ndaʼára iin ndaʼa̱ ña̱ kaʼyiña tu̱ʼun yóʼo. 25 Ta ña̱yóʼo kúú ña̱ ka̱ʼyiña: MENÉ, MENÉ, TEQUEL xíʼin PARSÍN.
26 ”Ña̱yóʼo kúni̱ kachi tu̱ʼun yóʼo: MENÉ kúni̱ kachiña: Ndióxi̱ nda̱kaʼvira ki̱vi̱ ña̱ xáʼndachíñún ta xa̱a̱ ndi̱ʼivaña.
27 ”TEQUEL kúni̱ kachiña: Ndióxi̱ ka̱taki̱ʼvara yóʼó ta ki̱ʼinra kuenta ña̱ va̱ása ve̱evíún.
28 ”PERÉS kúni̱ kachiña: Ndióxi̱ ndataʼvíra ña̱ xáʼndachíñún, iin táʼví ndataxira ndaʼa̱ na̱ medo ta inka táʼví ndataxira ndaʼa̱ na̱ persa”.
29 Tasaá xa̱ʼnda ta̱ Belsasar chiñu ña̱ ná taxina ti̱ko̱to̱ ndíʼí kundixi ta̱ Daniel, chi̱kaa̱na iin siki̱ tí oro su̱kúnra, ta ta̱ nátúʼun* xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ ta̱ rey kúú ta̱ ni̱ka̱ʼa̱n xíʼin na̱ ñuu xa̱ʼa̱ ta̱ Daniel ña̱ koora ta̱ u̱ni̱ ta̱ kaʼndachíñu.
30 Mií ñuú saá xa̱ʼnína ta̱ Belsasar ta̱ rey caldeo. 31 Ta ta̱ Darío ta̱ ñuu Media kúú ta̱ ki̱xáʼa xáʼndachíñu; 62 ku̱i̱ya̱ xi̱kuumiíra.