Primero ña̱ Reyes
2 Tá xa̱a̱ ku̱nu̱mí kuvi ta̱ David, xa̱ʼndara chiñu yóʼo nu̱ú se̱ʼera ta̱ Salomón: 2 “Yi̱ʼi̱ xa̱a̱ ku̱nu̱míva kuvii̱, ña̱kán ndakú va̱ʼa koo iniún ta va̱ása yi̱ʼvíún. 3 Xíniñúʼu kandíxaún Jehová Ndióxi̱ún, ta kundiku̱ún yichi̱ra, chiñu ña̱ xáʼndara ta saátu ley ña̱ ta̱xira, nda̱a̱ táki̱ʼva xa̱a̱ ni̱ka̱ʼyi̱ña nu̱ú Ley ta̱ Moisés. Saá kúú ña̱ va̱ʼaní kana ndiʼi ña̱ keʼún ni nda̱a̱ ndáaka nu̱ú ná ku̱ʼún. 4 Tasaá saxínu Jehová ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼi̱n: ‘Tá ná kiʼin na̱ se̱ʼún kuenta ta nda̱kúní kundiku̱nna yichíi̱ xíʼin ndiʼi níma̱na ta saátu xíʼin ndiʼi ña̱ tákuna,* ndiʼi tiempo koo iin na̱ se̱ʼún nu̱ú trono na̱ ñuu Israel’.
5 ”Ta xa̱a̱ kúnda̱a̱ va̱ʼa iniún xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼé ta̱ Joab se̱ʼe ñá Zeruyá xíʼi̱n, ta saátu ña̱ ke̱ʼéra xíʼin u̱vi̱ na̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ soldado na̱ ñuu Israel: ta̱ Abner se̱ʼe ta̱ Ner xíʼin ta̱ Amasá se̱ʼe ta̱ Jéter. Ta̱yóʼo xa̱ʼnírana tá kǒo ku̱a̱chi íyo, ta ni̱ka̱ʼyi̱ cinturón ña̱ ndíkaa̱ tokóra xíʼin ni̱i̱ ta saátu ndu̱xa̱n ña̱ ñúʼu xa̱ʼa̱ra. 6 Yóʼó xíniñúʼu ndíchiní koún ta va̱ása taxiún ña̱ ná kuvi miíra nda̱a̱ tá xa̱a̱ ná kuchée va̱ʼara.*
7 ”Soo xíniñúʼu na̱ʼún ña̱ ndixaní kúʼvi̱-iniún* xíniún na̱ se̱ʼe ta̱ Barzilái ta̱ galaadita. Saáchi na̱yóʼo chi̱ndeétáʼanna xíʼi̱n tá xi̱nui̱ nu̱ú ñaniún ta̱ Absalón, ña̱kán saátu xíniñúʼu taxiún ña̱ kuxu na̱yóʼo xíʼún nu̱ú mesaún.
8 ”Ta saátu yatin yóʼo íyo ta̱ Simeí se̱ʼe ta̱ Guerá ta̱ benjaminita, ta̱ ñuu Bahurim. Ta ta̱yóʼo kúú ta̱ ndeéní sa̱kúisochiʼña* yi̱ʼi̱ tá ku̱a̱ʼi̱n chí Mahanaim. Soo tá ni̱xa̱a̱ra nda̱kutáʼanra xíʼi̱n chí yu̱ta Jordán, chi̱naʼíi̱* ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ Jehová: ‘Va̱ása kaʼníi̱ yóʼó xíʼin espada’. 9 Soo xa̱ʼa̱ ña̱ kúún iin ta̱a ta̱ ndíchi ta xíni̱ún ndáaña xíniñúʼu keʼún, xíniñúʼu taxiún castigo ndaʼa̱ra. Va̱ása xíniñúʼu taxiún ña̱ ná kuvi miíra nda̱a̱ tá ná kuchée va̱ʼara”.*
10 Tándi̱ʼi, ni̱xi̱ʼi̱ ta̱ David ta nda̱kindee̱ra xíʼin na̱ táʼanra na̱ xi̱ndoo xi̱naʼá ta sa̱ndúxu̱nnara Ñuu ta̱ David. 11 Ta 40 ku̱i̱ya̱ kúú ña̱ xa̱ʼndachíñu ta̱ David nu̱ú na̱ ñuu Israel. U̱xa̱ ku̱i̱ya̱ xa̱ʼndachíñura chí Hebrón, ta 33 ku̱i̱ya̱ xa̱ʼndachíñura chí Jerusalén.
12 Tasaá, ta̱ Salomón xi̱koora* nu̱ú trono yivára ta̱ David. Tá ni̱ya̱ʼa tiempo ni̱xa̱a̱ra ku̱ura iin rey ta̱ ndakúní.
13 Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo, ta̱ Adonías se̱ʼe ñá Haguit ni̱xa̱ʼa̱nra xi̱tora ñá Bat-Seba siʼí ta̱ Salomón. Ta ñákán ni̱nda̱ka̱tu̱ʼunñára: “¿Á ta̱ va̱xi va̱ʼa kúún?”. Ta ta̱yóʼo nda̱kuiinra: “Ta̱ va̱xi va̱ʼava kúi̱”. 14 Tasaá ka̱chikara: “Íyo iin ña̱ kúni̱i̱ ka̱ʼi̱n xíʼún”. Ta ñáyóʼo ka̱chiñá: “Ka̱ʼa̱n xíʼi̱n”. 15 Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nkara: “Kúnda̱a̱ va̱ʼa iniún ña̱ yi̱ʼi̱va kúú ta̱ xi̱niñúʼu xa̱a̱ kaʼndachíñu, ta ndiʼi na̱ ñuu Israel xi̱ndatuna ña̱ ná xa̱i̱ koi̱ rey. Soo va̱ása níxa̱i̱ kaʼndachíñui̱ chi ñanii̱ kúú ta̱ ki̱xáʼa xáʼndachíñu, saáchi saá kúú ña̱ xi̱kuni̱ Jehová ná kooña. 16 Soo vitin íyo iin kuití ña̱ kúni̱i̱ ndukúi̱ nu̱ún. Ta va̱ása kasiún ña̱yóʼo nu̱úi̱”. Ta ñákán ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra: “Ka̱ʼa̱n xíʼi̱n ndáaña kúni̱ún”. 17 Tasaá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá: “Ixaún ña̱ ma̱ní ka̱ʼa̱n xíʼin ta̱ rey Salomón, ña̱ ná taxira ñá Abisag ñá sunamita ña̱ kooñá ñá síʼi̱ saáchi kandíxavara ña̱ ka̱ʼún xíʼinra”. 18 Ta ñá Bat-Seba nda̱kuiinñá: “Va̱ʼa, ka̱ʼa̱nvai̱ xíʼin ta̱ rey xa̱ʼún”.
19 Xa̱ʼa̱ ña̱kán, ñá Bat-Seba ni̱xa̱ʼa̱nñá nu̱ú ta̱ rey Salomón ña̱ va̱ʼa ka̱ʼa̱nñá xa̱ʼa̱ ta̱ Adonías xíʼinra. Ndi̱ku̱n saá, ta̱ rey nda̱kundichira ta ni̱xa̱ʼa̱nra nda̱kutáʼanra xíʼinñá, ta chi̱ndeera xi̱níra* nu̱úñá ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱ra ña̱ íxato̱ʼórañá. Tándi̱ʼi, xi̱koora nu̱ú trono ta ni̱ka̱ʼa̱nra ña̱ ná ku̱ʼu̱nna xa̱ʼa̱ inka trono ña̱ va̱ʼa koo siʼíra chí ndaʼa̱ kúaʼara. 20 Ta ñákán ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra: “Íyo iin ña̱ʼa loʼo ña̱ kúni̱i̱ ndukúi̱ nu̱ún. Ta kúni̱i̱ ña̱ ná keʼúnña xa̱ʼíi̱”. Tasaá ta̱ rey ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinñá: “Va̱ʼa ndukúvaúnña nu̱úi̱ a̱má, ta keʼévai̱ña xa̱ʼún”. 21 Ta ñáyóʼo ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼinra: “Taxi ña̱ ná tindaʼa̱ ñaniún ta̱ Adonías xíʼin ñá Abisag ñá sunamita”. 22 Soo ta̱ rey Salomón ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin siʼíra: “¿Nda̱chun ndúkún ñá Abisag ñá sunamita ña̱ kooñá xíʼin ta̱ Adonías? Si̱ín ña̱ kúma̱ní ndukún kúú ña̱ ná koora rey, saáchi ta̱kán kúú ñanii̱ ta̱ chée ta chíndeétáʼan ta̱ su̱tu̱ Abiatar ta saátu ta̱ Joab se̱ʼe ñá Zeruyá xíʼinra”.
23 Tasaá ta̱ Salomón chi̱naʼára* ña̱yóʼo xa̱ʼa̱ Jehová: “Ndeéní ná koo castigo ña̱ taxi Ndióxi̱ ndaʼíi̱, tá ná va̱ása kuvi ta̱ Adonías xa̱ʼa̱ ña̱ ndu̱kúra ña̱yóʼo. 24 Chínaʼíi̱ xa̱ʼa̱ Jehová, Ndióxi̱ ta̱ táku ta̱ ta̱xi ña̱ kútu̱ní ná koi̱ nu̱ú trono yivái̱ ta̱ David ta saátu ta̱xira trono yóʼo ndaʼíi̱ ta taxitura ña̱ kaʼndachíñu na̱ se̱ʼi̱,* nda̱a̱ táki̱ʼva ki̱ndoora xíʼi̱n, vitin chínaʼíi̱ ña̱ kuviva ta̱ Adonías”. 25 Ta ndi̱ku̱n saá, ta̱ rey Salomón chi̱ndaʼára ta̱ Benaya se̱ʼe ta̱ Jehoiadá ku̱a̱ʼa̱nra, ta ta̱yóʼo ni̱xa̱ʼa̱nra ka̱nira ta̱ Adonías ta xa̱ʼnírara.
26 Ta ta̱ rey Salomón ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ su̱tu̱ Abiatar: “Kúáʼan chí nu̱ú ñuʼún ña̱ íyo chí Anatot. Ta̱ xíniñúʼu kuvi kúúvaún soo va̱ása kaʼníi̱ yóʼó ki̱vi̱ vitin, saáchi xi̱ndisoún Arca táta káʼnu Jehová nu̱ú yivái̱ ta̱ David ta ni̱xo̱ʼvi̱ún* xíʼinra nu̱ú ndiʼi tu̱ndóʼo ña̱ ni̱ya̱ʼara nu̱ú”. 27 Ña̱kán ta̱ Salomón ta̱vára ta̱ Abiatar ta va̱ása nítaxikara ña̱ koora su̱tu̱ nu̱ú Jehová, tasaá ni̱xi̱nu tu̱ʼun ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n Jehová xa̱ʼa̱ na̱ veʼe ta̱ Elí chí Siló.
28 Tá ku̱ndaa̱-ini ta̱ Joab xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, xi̱nura ku̱a̱ʼa̱nra chí tabernáculo Jehová ta nda̱tiinra ndiki̱ altar (saáchi ni va̱ása níchindeétáʼanví ta̱ Joab xíʼin ta̱ Absalón, soo chi̱ndeétáʼanvara xíʼin ta̱ Adonías). 29 Tasaá na̱túʼunna xíʼin ta̱ rey Salomón: “Ta̱ Joab xi̱nura ku̱a̱ʼa̱nra chí tabernáculo Jehová ta kán níndichira síi̱n* altar”. Ña̱kán ta̱ Salomón chi̱ndaʼára ta̱ Benaya se̱ʼe ta̱ Jehoiadá ku̱a̱ʼa̱nra ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Kúáʼan ta kaʼníúnra”. 30 Ta ta̱ Benaya ni̱xa̱ʼa̱nra chí tabernáculo Jehová ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Joab: “Ña̱yóʼo kúú ña̱ káʼa̱n ta̱ rey: ‘Kita’”. Soo ta̱kán ni̱ka̱ʼa̱nra: “Va̱ása, chi yóʼo kuvivai̱”. Tasaá ndi̱kó ta̱ Benaya ta na̱túʼunra xíʼin ta̱ rey xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Joab. 31 Tasaá ta̱ rey ni̱ka̱ʼa̱nra: “Keʼé ña̱ káʼa̱nra. Kaʼníra ta sandúxu̱únra. Kǒo taxiún ña̱ kuiso na̱ veʼe yivái̱ ni miíi̱ ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ ni̱i̱ na̱ yiví na̱ kǒo ku̱a̱chi níxikuumií na̱ xa̱ʼní ta̱ Joab. 32 Jehová taxira ña̱ mií ta̱yóʼo ná kuiso ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ ña̱ kuvira, saáchi yivái̱ ta̱ David va̱ása níkunda̱a̱-inira ta ta̱yóʼo ni̱xa̱ʼa̱nra ta xa̱ʼníra u̱vi̱ na̱ ta̱a xíʼin espada, na̱ nda̱kúní-ini ta viíka xi̱keʼéna nu̱ú miíra: xa̱ʼníra ta̱ Abner se̱ʼe ta̱ Ner, ta̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ soldado na̱ ñuu Israel, ta saátu ta̱ Amasá se̱ʼe ta̱ Jéter ta̱ xi̱niʼi yichi̱ nu̱ú na̱ soldado na̱ tribu ta̱ Judá. 33 Ta̱ Joab xíʼin na̱ veʼera ndiʼi tiempo kuisona ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ ña̱ ni̱xi̱ʼi̱ na̱yóʼo; soo ndiʼi tiempo ná chindeétáʼan Jehová xíʼin ta̱ David ta saátu xíʼin na̱ se̱ʼera na̱ xa̱a̱ koo rey, ña̱ va̱ʼa viíní ná kundoona ta kǒo kundi̱ʼi-inina”. 34 Ña̱kán ta̱ Benaya se̱ʼe ta̱ Jehoiadá ni̱xa̱ʼa̱nra ka̱nira ta̱ Joab ta xa̱ʼnírara. Ta sa̱ndúxu̱nnara yatin nu̱ú ni̱xi̱yo veʼera chí nu̱ú ñuʼú yi̱chí. 35 Tándi̱ʼi, ta̱ rey ta̱xira chiñu ña̱ xi̱kuumií ta̱ Joab ndaʼa̱ ta̱ Benaya se̱ʼe ta̱ Jehoiadá ña̱ kuniʼira yichi̱ nu̱ú na̱ soldado, ta chiñu ña̱ xi̱kuumií ta̱ Abiatar ta̱xiraña ndaʼa̱ ta̱ su̱tu̱ Sadoc.
36 Tasaá ta̱ rey chi̱ndaʼára na̱ ni̱xa̱ʼa̱n ka̱na ta̱ Simeí ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Ixava̱ʼa veʼún chí Jerusalén ta yóʼo koún, ta nda̱a̱ ni loʼo va̱ása kitaún ñuu yóʼo. 37 Ki̱vi̱ ná kitaún ñuu yóʼo ta ya̱ʼún chí yoso̱ ña̱ Cedrón, ni loʼo va̱ása kaka-iniún ña̱ kuvivaún. Ta miíún kuumií ku̱a̱chi xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo”. 38 Ta̱ Simeí nda̱kuiinra yuʼú ta̱ rey: “Va̱ʼava ña̱ ni̱ka̱ʼún, táta rey. Yi̱ʼi̱ ta̱ káchíñu nu̱ún, keʼévai̱ ña̱ ni̱ka̱ʼún”. Ña̱kán ta̱ Simeí ki̱ndoora ni̱xi̱yora chí Jerusalén ku̱a̱ʼá tiempo.
39 Soo tá ni̱ya̱ʼa u̱ni̱ ku̱i̱ya̱, u̱vi̱ na̱ káchíñundáʼvi nu̱ú ta̱ Simeí xi̱nuse̱ʼéna ta ku̱a̱ʼa̱nna nu̱ú íyo ta̱ Akís se̱ʼe ta̱ Maacá, ta̱ kúú rey ñuu Gat. Tá na̱túʼunna xíʼin ta̱ Simeí “Na̱ káchíñundáʼvi nu̱ún ndóona chí Gat”, 40 ta̱ Simeí kama chi̱núura tayi̱ sa̱tá burro sa̱na̱ra ta ku̱a̱ʼa̱nra chí Gat ña̱ va̱ʼa kotora ta̱ Akís tasaá ndani̱ʼíra na̱ káchíñundáʼvi nu̱úra. Soo tá ndi̱kó ta̱ Simeí ña̱ ni̱xa̱ʼa̱nra chí Gat xíʼin na̱ káchíñundáʼvi nu̱úra, 41 na̱túʼunna xíʼin ta̱ Salomón xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “Ta̱ Simeí ki̱tara chí Jerusalén ta ni̱xa̱ʼa̱nra chí Gat, ta ndi̱kóra”. 42 Tá xi̱niso̱ʼo ta̱ rey ña̱yóʼo, chi̱ndaʼára na̱ ku̱a̱ʼa̱n ka̱ʼa̱n ña̱yóʼo xíʼin ta̱ Simeí: “¿Á va̱ása níka̱ʼi̱n xíʼún ña̱ chinaʼún xa̱ʼa̱ Jehová tá ni̱ka̱ʼi̱n ña̱yóʼo ‘Ki̱vi̱ ná kitaún ku̱ʼún, ni loʼo va̱ása kaka-iniún ña̱ kuvivaún’? ¿Ta á va̱ása níka̱ʼún xíʼi̱n ‘Va̱ʼava ña̱ ni̱ka̱ʼún ta kandíxavai̱ yóʼó’? 43 Tá saá, ¿nda̱chun va̱ása nísaxínún ña̱ chi̱naʼún nu̱ú Jehová ta ni va̱ása níkandíxaún ña̱ ni̱ka̱ʼi̱n xíʼún?”. 44 Tasaá ta̱ rey ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Simeí: “Miíún kúnda̱a̱va-iniún xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼún xíʼin yivái̱ ta̱ David. Ta vitin, Jehová taxira ña̱ ná ndikó ndiʼi ña̱ va̱ása va̱ʼa ke̱ʼún nu̱ú miíún. 45 Soo Jehová taxira bendición ndaʼa̱ yi̱ʼi̱, ta taxira ña̱ ndiʼi tiempo ná kaʼndachíñu na̱ se̱ʼe yivái̱ ta̱ David”. 46 Ña̱kán ta̱ rey xa̱ʼndara chiñu nu̱ú ta̱ Benaya se̱ʼe ta̱ Jehoiadá, ta ta̱yóʼo ni̱xa̱ʼa̱nra ka̱nira ta̱ Simeí ta xa̱ʼnírara.
Tasaá iinlá ta̱ Salomón ki̱xáʼa xáʼndachíñu.