¿Á ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuʼú yóʼo xíʼin bomba náʼnu? | ¿Ndáaña káʼa̱n Biblia?
Na̱ yiví yíʼvina ña̱ kixáʼa iin ku̱a̱chi káʼnu nu̱ú kivi kuniñúʼuna bomba náʼnu, saáchi na̱ chíñu na̱ íyo iníísaá nu̱ú ñuʼú ku̱a̱ʼáníkaña kúúmiína. Xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo ku̱a̱ʼání na̱ yiví ndíʼi̱-inina chi tá ku̱a̱ʼáka bomba yóʼo ná koo, kivi kixáʼana kuniñúʼunaña ña̱ kanitáʼanna. Ta saátu yíʼvina chi tá iin ñuu ná sakáʼndina iin bomba loʼo, kivi kixáʼa iin ku̱a̱chi káʼnu nu̱ú kuniñúʼuna bomba náʼnu ña̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱na ñuyǐví yóʼo. Ña̱yóʼo kúú ña̱ káʼa̱n tutu ña̱ naní Boletín de Científicos Atómicos (Bulletin of the Atomic Scientists): “Ndiʼi ki̱vi̱ yíʼviyó ña̱ kixáʼana kanitáʼanna ta kuniñúʼuna bomba náʼnu”.
¿Á kivi kixáʼana kuniñúʼuna bomba náʼnu ña̱ kanitáʼanna? ¿Ndáaña kundoʼo ñuʼú yóʼo? ¿Ndáaña kivi keʼéyó tá yíʼviyó ña̱ kuniñúʼuna bomba náʼnu? ¿Ndáaña káʼa̱n Biblia xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo?
Nu̱ú artículo yóʼo ndakuiinyó pregunta yóʼo:
¿Á ni̱ka̱ʼa̱n Biblia ña̱ kuniñúʼuna bomba náʼnu ña̱ kanitáʼanna?
¿Ndáaña kivi keʼún tá yíʼviún ña̱ kanitáʼanna xíʼin bomba náʼnu?
¿Á ni̱ka̱ʼa̱n Biblia ña̱ kuniñúʼuna bomba náʼnu ña̱ kanitáʼanna?
Va̱ása káʼa̱nví Biblia ña̱ kuniñúʼu na̱ yiví bomba náʼnu ña̱ kanitáʼanna soo káʼa̱nvaña ndáa ki̱ʼva kúú ña̱ koona ta káʼa̱ntuña ndáaña keʼéna ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo kivi kixáʼana kuniñúʼuna bomba náʼnu ña̱ kanitáʼanna.
Koto ndáa ki̱ʼva kítáʼan ña̱ káʼa̱n Biblia xíʼin ña̱ kúu tiempo vitin:
Texto ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia: Na̱ discípulo ta̱ Jesús ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra: “Ka̱ʼa̱n xíʼinndi̱, [...] ¿ndáa señal na̱ʼa̱ nu̱úndi̱ ña̱ xa̱a̱ íyoún xíʼinndi̱ ta saátu ña̱ xa̱a̱ ku̱yatin ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuyǐví?”. Ta ña̱yóʼo nda̱kuiin ta̱ Jesús yuʼúna: “Kanitáʼan iin ñuu xíʼin inka ñuu, ta iin país xíʼin inka país” (Mateo 24:3, 7).
Ña̱ kúu ñuyǐví: Ku̱a̱ʼání ñuu náʼnu xíniñúʼuna tu̱xi̱í ña̱ kanitáʼanna ta sava ñuu yóʼo nda̱a̱ kivi ixava̱ʼana bomba náʼnu ña̱ kuniñúʼuna kanitáʼanna.
“Tiempo vitin ndeéníka ndi̱va̱ʼa-ini na̱ yiví ta íyoníka ku̱a̱chi” (Proyecto de Datos de Localización y Eventos de Conflictos Armados).
Texto ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia: “Tiempo so̱ndíʼi, ta̱ rey ta̱ íyo chí sur ki̱ʼvira ku̱a̱chi xíʼin ta̱ rey ta̱ íyo chí norte” (Daniel 11:40).
Ña̱ kúu ñuyǐví: Nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱, íyo ñuu ña̱ sáa̱-ini xínitáʼan ta ñuu ña̱ kítáʼan xíʼinña ndeéní kéetáʼanña ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱ña ndáaña kúú ña̱ ndakúka. Ta sava ñuu íyo bomba náʼnu soo va̱ása xíniñúʼuvína bomba yóʼo ña̱ kanitáʼanna, soo ni saá ndákundeévana íxava̱ʼana bomba yóʼo.
“Ti̱xin u̱xu̱ ku̱i̱ya̱ ña̱ xa̱a̱ ni̱ya̱ʼa íyoníka ku̱a̱chi xíʼin na̱ ñuu, ta na̱ ñuu náʼnu chíndeétáʼanna xíʼin xa̱a̱ síín síín ñuu yóʼo” (Programa de Datos sobre Conflictos de la Universidad de Uppsala).
Texto ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia: “Ki̱vi̱ nu̱ú ndíʼi, koo tiempo ña̱ yo̱ʼvi̱ní ta kǒo kundeé-inina xíʼinña”. Na̱ yiví “va̱ása kindo̱o-inina xíʼin ni iin ña̱ʼa, ka̱ʼa̱nna tu̱ʼun síkí, va̱ása ka̱ʼnu̱-inina, ndi̱va̱ʼaní koo inina” (2 Timoteo 3:1-3).
Ña̱ kúu ñuyǐví: Nda̱a̱ táki̱ʼva ndóʼó ku̱a̱ʼání na̱ yiví tiempo vitin, na̱ chíñu na̱ íyo iníísaá ñuyǐví íxayo̱ʼvi̱níña xíʼinna ña̱ inkáchi kindo̱ona xa̱ʼa̱ iin ña̱ʼa. Ta nu̱úka ña̱ ndasaviína ku̱a̱chi ña̱ kúúmiína xíʼin táʼanna, káʼa̱nna keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼin táʼanna. Ta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo nda̱a̱ kivi kuniñúʼuna bomba náʼnu ña̱ kanitáʼanna.
“Tá ná va̱ása ndani̱ʼíyó ki̱ʼva ña̱ kutáʼan viíyó, ndundeéníka ku̱a̱chi” (Ta̱ Samir Saran xíʼin ñá Jane Harman, Foro Económico Mundial).
¿Á taxi Ndióxi̱ ña̱ kanitáʼanna xíʼin bomba náʼnu?
Va̱ása káʼa̱nví Biblia xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, soo ni saá káʼa̱nña ña̱ koo tu̱ndóʼo ña̱ ndeéní yi̱ʼvína xíʼin tiempo vitin (Lucas 21:11). Iin ña̱yóʼo kúú ña̱ ku̱u tá sa̱káʼndina bomba náʼnu tá ni̱xi̱yo Segunda Guerra Mundial. Ta káʼa̱nva Biblia nda̱chun kúú ña̱ táxi Ndióxi̱ kánitáʼan na̱ yiví. Tá kúni̱ún kunda̱a̱ka-iniún xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, koto video ña̱ naní ¿Nda̱chun táxi Ndióxi̱ ña̱ íyoní tu̱ndóʼo ñuyǐví yóʼo?
¿Ndáaña kundoʼo ñuʼú yóʼo?
Va̱ása ndiʼi-xa̱ʼa̱víña. Ni ná sakáʼndina bomba náʼnu, va̱ása taxiví Ndióxi̱ ña̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱na ñuʼú yóʼo. Tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña ña̱ nda̱a̱ ni iin ki̱vi̱ va̱ása sandíʼi-xa̱ʼa̱na ñuʼú yóʼo ta na̱ yiví kundoona nu̱úña ndiʼi tiempo.
Savana ndákanixi̱nína ña̱ chí nu̱únínu ndáa si̱lóʼo kuití na̱ yiví kindo̱o nu̱ú ñuʼú yóʼo ta ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinna kutakuna chi ndeéní ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuʼú yóʼo ta kooní veneno ña̱ sandákoo bomba. Soo tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nñá ña̱ nduva̱ʼava ñuʼú yóʼo ni ná ndiʼi-xa̱ʼa̱ nu̱úña.
Ndióxi̱ kúni̱ra ña̱ si̱íní ná kundooyó nu̱ú iin ñuʼú ña̱ liviní.
Ndióxi̱ viíní i̱xava̱ʼara ñuʼú yóʼo chi kivi ndaʼa miíña. Saátu kúnda̱a̱-iniyó ña̱ kuniñúʼura ndee̱ra ña̱ ndasaviíra ñuʼú yóʼo tasaá kivi kundoo na̱ yiví nu̱úña ndiʼi tiempo (Salmo 37:11, 29; Apocalipsis 21:5).
¿Ndáaña kivi keʼún tá yíʼviún ña̱ kanitáʼanna xíʼin bomba náʼnu?
Savana yíʼvina ña̱ kixáʼa iin ku̱a̱chi ña̱ ndeéní ta sakáʼndina bomba náʼnu ña̱ kivi sandíʼi-xa̱ʼa̱ ku̱a̱ʼání ña̱ʼa. ¿Ndáa ki̱ʼva chindeétáʼan tu̱ʼun Ndióxi̱ xíʼinyó ña̱ va̱ása yi̱ʼvíyó ta va̱ása kundi̱ʼiní-iniyó?
Tu̱ʼun Ndióxi̱ káʼa̱nña ña̱ chí nu̱únínu va̱ʼaní koo ñuʼú yóʼo ta saátu va̱ʼaní kundoo na̱ yiví nu̱úña. Tá kúnda̱a̱-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ ndátuyó ndakiʼinyó chí nu̱únínu “chíndeétáʼanña xíʼinyó ña̱ va̱ʼa kutakuyó ta íyoña nda̱a̱ táki̱ʼva íyo iin ka̱a ña̱ tíin iin barco” tasaá kúú ña̱ va̱ása yi̱ʼvíníkayó (Hebreos 6:19). Ta saátu ná va̱ása kundi̱ʼiní-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kuu chí nu̱únínu. Saáchi nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱n ta̱ Jesús, xa̱a̱ nani tu̱ndóʼo ña̱ kúúmiíyó iin iin ki̱vi̱va (Mateo 6:34).
Ndiʼiyó xíniñúʼu kundaayó miíyó ña̱ va̱ása kundi̱ʼiní-iniyó ta vií ndakanixi̱níyó. Ta kivi keʼéyó ña̱yóʼo tá ná va̱ása kaʼviníyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa kúu, va̱ása kotoyó ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ña ta saátu va̱ása kuniso̱ʼoyó ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱ kivi kuniñúʼuna bomba náʼnu ña̱ kanitáʼanna. Soo su̱ví ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ va̱ása xíniñúʼu ndakuniyó ña̱ íyoní ku̱a̱chi, chi ña̱ xíniñúʼu keʼéyó kúú ña̱ chikaa̱yó ndee̱ ña̱ va̱ása ndakaniníxi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ va̱ása kívi nasamayó á xa̱ʼa̱ ña̱ʼa ña̱ va̱ása kuu.
Va̱ása ndakaniníxi̱níún xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa kúu ta va̱ʼaka ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa ña̱ ndóʼún.
Biblia káʼa̱nña ña̱ va̱ʼaní kundooyó chí nu̱únínu ta kivi kandíxayó ña̱yóʼo.
Tá ná kunda̱a̱ka-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ káʼa̱n Ndióxi̱ keʼéra chí nu̱únínu, kusi̱í-iniyó ta va̱ása ndi̱ʼi-iniyó.
¿Á bomba yóʼo kúú ña̱ kuniñúʼuna ti̱xin Armagedón?
Savana ndákanixi̱nína xa̱ʼa̱ Armagedón ña̱ kooña iin ku̱a̱chi káʼnu ña̱ koo iníísaá nu̱ú ñuʼú ta sakáʼndina bomba ña̱ náʼnuní ta ndákanixi̱nína ña̱ ku̱a̱ʼání ña̱ʼa sandíʼi-xa̱ʼa̱ña.
Soo tá káʼa̱n tu̱ʼun Ndióxi̱ xa̱ʼa̱ tu̱ʼun Armagedón, káʼa̱nña xa̱ʼa̱ iin ku̱a̱chi ña̱ kuumií Ndióxi̱a xíʼin ndiʼi na̱ rey na̱ íyo nu̱ú ñuʼú (Apocalipsis 16:14, 16). Tá ná kuu ña̱yóʼo, su̱ví ndiʼi na̱ yiví ndiʼi-xa̱ʼa̱ ta ni va̱ása ndiʼi-xa̱ʼa̱ ñuʼú yóʼo nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé bomba tá káʼndiña. Tá ná koo ña̱ Armagedón, Ndióxi̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱ra nda̱saa na̱ kéʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa. Tasaá kúú ña̱ va̱ása kooka ku̱a̱chi ta viíní kundoo na̱ yiví (Salmo 37:9, 10; Isaías 32:17, 18; Mateo 6:10).
¿Ndáa ki̱ʼva kúú ña̱ va̱ása kooka ku̱a̱chi?
Tá ná sandíʼi-xa̱ʼa̱ Jehováb ku̱a̱chi, saá na̱ʼa̱ra ndee̱ ña̱ kúúmiíra nu̱ú na̱ chíñu ta saátu sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi ña̱ʼa ña̱ xíniñúʼuna kánitáʼanna. Kuniñúʼura Reinora ña̱ íyo chí ndiví ña̱ keʼéra ña̱yóʼo (Daniel 2:44).
Reino Ndióxi̱ sanáʼa̱ña na̱ yiví ña̱ va̱ása kanitáʼanna ta vií kutáʼanna. Xa̱ʼa̱ ña̱ iinlá kuití kúú ta̱ kaʼndachíñu iníísaá nu̱ú ñuʼú, inkáchi kutáʼan ndiʼi na̱ ñuu. Ta na̱ yiví va̱ása sakúaʼakana ku̱ʼu̱nna nu̱ú ku̱a̱chi ña̱ kanitáʼanna (Miqueas 4:1-3). ¿Ndáaña kuu tá saá? “Iin tá iinna kundoona xa̱ʼa̱ tú uvana saátu xa̱ʼa̱ tú higona, ta nda̱a̱ ni iinna kǒo sayíʼvi-ñaʼá” (Miqueas 4:4).
a Koto artículo ña̱ naní “¿Ndáaña kúú Armagedón?”.
b Ki̱vi̱ Ndióxi̱ kúú Jehová (Salmo 83:18). Koto artículo ña̱ naní “¿Ndáa ta̱ kúú Jehová?”.