BIBLIOTECA NU̱Ú INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA NU̱Ú INTERNET
tu’un sâví
ǒ
  • ʼ
  • a̱
  • e̱
  • i̱
  • ǐ
  • o̱
  • ǒ
  • u̱
  • BIBLIA
  • NDIʼI TUTU
  • REUNIÓN
  • w23 mayo pág. 26-31
  • Kiviva sáxi̱nún ña̱ nda̱kaxiún keʼún nu̱ú Jehová

Kǒo video ndíka̱a̱ yóʼo.

Káʼnu koo iniún, kǒo kívi kana ña̱ video.

  • Kiviva sáxi̱nún ña̱ nda̱kaxiún keʼún nu̱ú Jehová
  • Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó Xa̱ʼa Reino Jehová (Ña̱ kaʼviyó) 2023
  • Subtema
  • Inka ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ña
  • NDÁYÁʼVINÍ ÑA̱ KUNI̱YÓ KEʼÉYÓ IIN CHIÑU
  • TÁ VA̱ÁSA KÚSI̱Í-INIYÓ KEʼÉYÓ IIN ÑA̱ʼA
  • VA̱ÁSA NDAKAVA-INIÚN TÁ ÍXAYO̱ʼVI̱ÑA XÍʼÚN
  • Ná chika̱a̱-iniyó keʼéyó inkaka chiñu nu̱ú Jehová
    Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó Xa̱ʼa Reino Jehová (Ña̱ kaʼviyó) 2022
  • Ná kachíñukayó nu̱ú Ndióxi̱ tasaá ndasakáʼnuyó ta̱ i̱xava̱ʼa miíyó
    Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó Xa̱ʼa Reino Jehová 2004
  • 12 Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱ún keʼún
    ¡Despertad! 2018
  • Ná kusi̱í-iniyó xa̱ʼa̱ ña̱ kivi keʼéyó nu̱ú Jehová
    Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó Xa̱ʼa Reino Jehová (Ña̱ kaʼviyó) 2021
Yóʼo va̱xikaña
Tutu Ña̱ Nátúʼun xíʼinyó Xa̱ʼa Reino Jehová (Ña̱ kaʼviyó) 2023
w23 mayo pág. 26-31

ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 24

Kiviva sáxi̱nún ña̱ nda̱kaxiún keʼún

“Ná kǒo sandákooyó keʼéyó ña̱ va̱ʼa, chi tá ná chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ keʼéyóña ndakiʼinvayó ña̱ va̱ʼa” (GÁL. 6:9).

YAA 84 Ná kachíñuyó nu̱ú kǒo na̱ kachíñu

ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱a

1. ¿Ndáaña íxayo̱ʼvi̱ xíʼin savayó?

¿Á XA̱A̱ kúni̱ún keʼún iin chiñu soo íxayo̱ʼvi̱ña xíʼún saxínúnña?b Su̱ví iinlá yóʼó ndóʼo saá, chi saátu ndóʼo inkavana. Tá kúú ta̱ Philip xi̱kuni̱ra ka̱ʼa̱n ni̱ʼira xíʼin Jehová ta viíka koo ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼinra, soo xi̱ ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinra tavára tiempo ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová. Ta saátu ñá Erika ya̱chi̱ka xi̱kuni̱ñá xa̱a̱ñá reunión ña̱ xíyo tá kéena predicación, soo ni saá va̱ása ya̱chi̱ví níxi̱xaa̱ñá. Saátu ta̱ Tomáš xi̱kuni̱ra kaʼvira iníísaá Biblia soo i̱xayo̱ʼvi̱ña xíʼinra, ta ni̱ka̱ʼa̱nra: “Va̱ása níxi̱kusi̱í-inii̱ kaʼvii̱ Biblia, u̱ni̱ yichi̱ chi̱ka̱a̱i̱ ndee̱ ña̱ kaʼvii̱ iníísaáña, soo nda̱a̱ Levítico kuití xi̱xa̱i̱”.

2. ¿Nda̱chun va̱ása xíniñúʼu ndakava-iniyó tá ta̱ʼán saxínuyó iin ña̱ nda̱kaxinyó keʼéyó?

2 Tá chíka̱a̱-iniún keʼún iin chiñu ta ta̱ʼán saxínúnña va̱ása ndakava-iniún, chi ni iin chiñu ña̱ loʼoní kúú ña̱ ndáka̱xinyó keʼéyó ku̱a̱ʼáva tiempo xíniñúʼuyó xíʼinña ta saátu xíniñúʼu chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ va̱ʼa saxínuyóña. Tá kúni̱kaún keʼún chiñu nu̱ú Jehová soo íxayo̱ʼvi̱ña xíʼún, ña̱yóʼo náʼa̱ña ña̱ chíndayáʼviníún ña̱ kítáʼún xíʼinra ta kúni̱ún viíka keʼún chiñu nu̱úra. Jehová kíʼinra kuenta xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo, ta va̱ása káʼa̱nra xíʼún keʼún iin ña̱ʼa ña̱ va̱ása kuchiñún keʼún (Sal. 103:14; Miq. 6:8). Ña̱kán ndaka̱xin keʼé iin ña̱ kivi saxínún. Soo, ¿ndáaña kivi keʼún ña̱ va̱ʼa saxínúnña? Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ kivi keʼún.

NDÁYÁʼVINÍ ÑA̱ KUNI̱YÓ KEʼÉYÓ IIN CHIÑU

Iin ta̱ ta̱a ku̱a̱ʼa̱nra xíʼin iin barco loʼo.

Ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová ná taxira ndee̱ ndaʼún ña̱ saxínún ña̱ kúni̱ún keʼún. (Koto párrafo 3 nda̱a̱ 4).

3. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní ña̱ kuni̱yó keʼéyó iin ña̱ʼa?

3 Ña̱ va̱ʼa keʼéyó iin chiñu ña̱ kúni̱yó keʼéyó nu̱ú Ndióxi̱, ndáyáʼviní ña̱ kuni̱yó keʼéyó ña̱yóʼo, ¿nda̱chun? Saáchi tá chi̱kaa̱-iniyó ña̱ saxínuyó iin ña̱ nda̱kaxinyó keʼéyó, chika̱a̱nívayó ndee̱ ña̱ saxínuyóña. Ña̱ kúni̱yó keʼéyó iin ña̱ʼa, táki̱ʼva íyo ta̱chí ña̱ chíndaʼá iin barco loʼo saá íyoña, saáchi ta̱chí yóʼo kivi chindeétáʼanña xíʼin tú barco yóʼo ña̱ va̱ʼa xa̱a̱nú nda̱a̱ nu̱ú ku̱a̱ʼa̱nnú, ta tá ndeéka káni ta̱chí yóʼo kamaníka xa̱a̱nú. Ta ki̱ʼva saá ndóʼoyó tá kúni̱níyó keʼéyó iin ña̱’a, va̱ása ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ saxínuyóña. Iin ta̱ hermano ta̱ íyo chí ñuu El Salvador ta̱ naní David káchira: “Tá kúni̱ún keʼún iin chiñu chíka̱ún ndee̱ ña̱ keʼúnña, ta va̱ása táxiún kasi nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa nu̱ún ña̱ saxínúnña”. Tá saá, ¿ndáaña chindeétáʼan xíʼún ña̱ kuni̱kaún keʼún chiñu nu̱ú Ndióxi̱?

4. ¿Ndáaña kivi ndukúyó nu̱ú Jehová? (Filipenses 2:13; koto na̱’ná).

4 Ka̱ʼa̱n xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼún ña̱ kusi̱íka-iniún keʼún iin chiñu. Espíritu santora kúú ña̱ chindeétáʼan xíʼún ña̱ sáxi̱nún ña̱yóʼo (kaʼvi Filipenses 2:13). Sava yichi̱ ndáka̱xinyó keʼéyó iin ña̱ʼa chi túviyó ña̱ xíniñúʼu keʼéyóña, soo mií ña̱ nda̱a̱ sana ni kǒo kúni̱víyó keʼéyóña. Ña̱yóʼo kúú ña̱ ndo̱ʼo ñá Norina, iin ñá hermana ñá íyo chí ñuu Uganda, ñáyóʼo chi̱ka̱a̱-iniñá sanáʼa̱ñá iin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ soo kǒo níxi̱kusi̱í va̱ʼa iniñá keʼéñá ña̱yóʼo, saáchi xi̱ndakanixi̱níñá ña̱ kǒo xíni̱ñá sánáʼa̱ñá na̱ yiví. ¿Ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼinñá? Ná kotoyó ndáaña káʼa̱nñá: “Ki̱xáʼíi̱ káʼi̱n xíʼin Jehová ndiʼi ki̱vi̱ ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼin ña̱ ná kuni̱ sanáʼi̱ na̱ yiví xa̱ʼa̱ra, ki̱xáʼíi̱ chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ viíka sanáʼi̱ na̱ yiví, tá ni̱ya̱ʼa loʼo yo̱o̱ ki̱ʼi̱n kuenta ña̱ kútóonívai̱ sanáʼi̱na. Ta mií ku̱i̱ya̱ saá ki̱xáʼíi̱ sánáʼi̱ u̱vi̱ na̱ yiví”.

5. ¿Ndáaña xíniñúʼu ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼa kuni̱kayó keʼéyó chiñu nu̱ú Jehová?

5 Ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼé Jehová xa̱ʼún (Sal. 143:5). Ta̱ apóstol Pablo nda̱kanixi̱níra xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ʼaní ni̱xi̱yo ini Jehová xíʼinra, ta ña̱yóʼo chi̱ndeétáʼan xíʼinra ña̱ ka̱chíñura nu̱úra xíʼin ndiʼi níma̱ra (1 Cor. 15:9, 10; 1 Tim. 1:12-14). Ta saátu yóʼó, tá ndákanixi̱níún xa̱ʼa̱ ña̱ kéʼé Jehová xa̱ʼún, ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼún ña̱ saxínún chiñu ña̱ kúni̱ún keʼún (Sal. 116:12). Koto ndáaña chi̱ndeétáʼan xíʼin iin ñá hermana ñá íyo chí Honduras ña̱ va̱ʼa xa̱a̱ñá kooñá precursora regular. Ñáyóʼo káchiñá: “Ki̱xáʼíi̱ ndákanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱ní-ini Jehová xínira yi̱ʼi̱, chi̱ndeétáʼanra xíʼi̱n ña̱ ni̱xa̱i̱ sa̱kúaʼi̱ xa̱ʼa̱ra ta va̱ʼaní ndáara yi̱ʼi̱. Tá nda̱kanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ ndiʼi ña̱yóʼo ki̱xáʼa kúʼvi̱ka-inii̱ xi̱nii̱ Jehová, ta ki̱xáʼíi̱ chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ koi̱ precursora”.

6. ¿Ndáa inka ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kuni̱kayó keʼéyó iin ña̱ʼa?

6 Ndakanixi̱ní ndáaña va̱ʼa ndakiʼún tá ná chikaa̱ún ndee̱ ña̱ sáxi̱nún ña̱ nda̱kaxiún keʼún. Ná ka̱ʼa̱n tukuyó xa̱ʼa̱ ñá Erika ñá ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 1. ¿Ndáaña ke̱ʼéñá ña̱ va̱ʼa ya̱chi̱ka xa̱a̱ñá predicación? Ñáyóʼo káchiñá: “Ki̱ʼii̱n kuenta tá va̱ása ya̱chi̱ xái̱ predicación va̱ása kivi chindeéi̱ na̱ hermano ta natúʼi̱n xíʼinna. Soo tá ya̱chi̱ xái̱ reunión ña̱ xíyo tá kéena predicación, kúsi̱íníka-inii̱ nátúʼi̱n xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱”. Xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kanixi̱ní ñá Erika ndáa ña̱ va̱ʼa ndakiʼinñá tá ya̱chi̱ ná xa̱a̱ñá predicación, ña̱yóʼo va̱ʼaní chi̱ndeétáʼan xíʼinñá ña̱ ya̱chi̱ka xa̱a̱ñá. Tá ña̱ kúni̱ún kúú ña̱ kaʼviún tu̱ʼún Ndióxi̱ á ña̱ keʼún oración, ndakanixi̱ní ndáa ki̱ʼva chindeétáʼan ña̱yóʼo xíʼún ña̱ va̱ʼa viíka kutáʼún xíʼin Jehová (Sal. 145:18, 19). Tá ña̱ kúni̱ún kúú ña̱ kuumiíún ña̱ va̱ʼa táʼan ña̱ kúúmií Jehová, ndakanixi̱ní ndáa ki̱ʼva chindeétáʼan ña̱yóʼo xíʼún ña̱ va̱ʼa xa̱ún kutáʼan viíún xíʼin inkana (Col. 3:14). ¿Ndáaña kivika keʼún? Kaʼyí nu̱ú iin tutu ndáa xa̱ʼa̱ kúú ña̱ kúni̱ún keʼún sava ña̱ʼa, ta tá ná ya̱ʼa tiempo kivi taváún tutu yóʼo ta kotoún ndiʼi ña̱ ka̱ʼyiún nu̱úña. Ta̱ Tomáš, ta̱ xa̱a̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ káchira: “Tá xítoi̱ ndáa xa̱ʼa̱ kúú ña̱ kéʼíi̱ iin ña̱ʼa, chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ sáxi̱nui̱ña”.

7. ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Julio xíʼin ñá síʼira ña̱ va̱ʼa saxínuna ña̱ xi̱kuni̱na keʼéna?

7 Kutáʼan xíʼin na̱ yiví na̱ chíka̱a̱ ndee̱ xíʼún (Prov. 13:20). Ta̱ Julio xíʼin ñá síʼira xi̱kuni̱na ku̱ʼu̱nna inka lugar nu̱ú kúma̱ní na̱ natúʼun xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ta̱yóʼo káʼa̱nra ndáaña kúú ña̱ chi̱ndeétáʼan xíʼinna: “Ndu̱kúndi̱ migondi̱ na̱ chindeétáʼan xíʼinndi̱ ña̱ va̱ʼa saxínundi̱ ña̱ kúni̱ndi̱ keʼéndi̱, ta xi̱natúʼunndi̱ xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kuni̱ndi̱ keʼéndi̱, va̱ʼaní consejo ta̱xina ndaʼa̱ndi̱, ta xi̱nda̱ka̱tu̱ʼunna ndi̱ʼi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kaxinndi̱ keʼéndi̱ ta chi̱ka̱a̱nína ndee̱ xíʼinndi̱ ña̱ va̱ʼa saxínundi̱ ña̱yóʼo”.

TÁ VA̱ÁSA KÚSI̱Í-INIYÓ KEʼÉYÓ IIN ÑA̱ʼA

Xíniñúʼura remo ña̱ va̱ʼa xa̱a̱ra nda̱a̱ nu̱ú ku̱a̱ʼa̱nra.

Chika̱a̱ ndee̱ ña̱ keʼún ña̱ kúni̱ún. (Koto párrafo 8).

8. ¿Ndáaña kivi kuu tá va̱ása kúsi̱í-iniyó keʼéyó sava ña̱ʼa? (Koto na̱ʼná).

8 Sava yichi̱ ni kǒo kúsi̱í-iniyó keʼéyó sava ña̱ʼa. Soo, ¿á ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ va̱ása kivika saxínuyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó? Va̱ásaví. Ná ka̱ʼa̱n tukuyó xa̱ʼa̱ ta̱chí xíʼin xa̱ʼa̱ tú barco loʼo. Ni kiviva chindaʼá ta̱chí tú barco yóʼo ña̱ va̱ʼa xa̱a̱nú nda̱a̱ nu̱ú ku̱a̱ʼa̱nnú, soo su̱ví ndiʼi tiempoví ndeé káni ta̱chí ta sava yichi̱ ni kǒoví ta̱chí íyo. ¿Á ña̱yóʼo kúni̱ kachiña ña̱ va̱ása xa̱a̱ ta̱ káva tú barco yóʼo nda̱a̱ nu̱ú ku̱a̱ʼa̱nra? Va̱ásaví, chi sava tú barco yóʼo kúúmiínú motor ta savanú kúúmiínú remo. Ña̱kán ta̱ káva tú barco yóʼo kivi kuniñúʼura ña̱yóʼo ña̱ va̱ʼa xa̱a̱ra nda̱a̱ nu̱ú ku̱a̱ʼa̱nra. Ta ki̱ʼva saá kivi kundoʼoyó, koo ki̱vi̱ ña̱ kusi̱í-iniyó keʼéyó iin ña̱ʼa ta koo ki̱vi̱ ña̱ va̱ása kutóoyó keʼéyóña. Ña̱kán tá ná kundatuyó nda̱a̱ ná kuni̱yó keʼéyó iin ña̱ʼa, sana va̱ása saxínuvíyó ña̱ ki̱ndooyó keʼéyó. Ta nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé ta̱ káva tú barco ña̱ ndúkúra ki̱ʼva ña̱ va̱ʼa xa̱a̱ra nda̱a̱ nu̱ú ku̱a̱ʼa̱nra ni kǒo ta̱chí íyo, saátu miíyó kivi chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ saxínuyó ña̱ ki̱ndooyó keʼéyó ni tá va̱ása kúsi̱í-iniyó keʼéyó ña̱yóʼo. Sana ixayo̱ʼvi̱ ña̱yóʼo xíʼún, soo kusi̱íní-iniún tá ná saxínúnña. Siʼna ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ kivi ndakanixi̱ní savana, ta saá ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ ña̱ kivi chindeétáʼan xíʼinyó.

9. ¿Nda̱chun ndáyáʼviní chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ keʼéyó iin ña̱ʼa ni kǒo kútóoyó keʼéyóña?

9 Jehová kúni̱ra ña̱ ná ndasakáʼnuyóra xíʼin ndiʼi níma̱yó ta ná kusi̱í-iniyó keʼéyó ña̱yóʼo (Sal. 100:2; 2 Cor. 9:7). Tá saá, ¿nda̱chun chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ keʼéyó iin ña̱ʼa tá kǒo kútóoyó keʼéyóña? Ná ndakanixi̱níyó xa̱ʼa̱ ta̱ apóstol Pablo. Ta̱yóʼo ni̱ka̱ʼa̱nra: “Xáʼndachíñui̱ nu̱ú ku̱ñui̱ nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼéna xíʼin iin na̱ esclavo” (1 Cor. 9:25-27 nota). Ta̱ Pablo i̱xandúxa̱ra xíʼin miíra ña̱ keʼéra ña̱ xi̱kuni̱ Jehová, ni sava yichi̱ kǒo níxi̱kusi̱í-inira keʼéraña. ¿Á xi̱kusi̱í-ini Jehová xíʼin chiñu ña̱ xi̱keʼé ta̱ Pablo? Xi̱kusi̱íva-inira xíʼinña. Ta ta̱xira ña̱ va̱ʼa nda̱ʼara xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra ña̱yóʼo (2 Tim. 4:7, 8).

10. ¿Ndáaña va̱ʼa ndakiʼinyó tá chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ keʼéyó ña̱ nda̱kaxinyó keʼéyó ni kǒo kúsi̱í-iniyó keʼéyóña?

10 Jehová va̱ʼaní kúnira tá chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ keʼéyó iin ña̱ʼa ni kǒo kúsi̱í-iniyó keʼéyóña. ¿Nda̱chun? Saáchi kéʼéyóña xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyóra, ni sava yichi̱ kǒo kútóoyó ña̱ nda̱kaxinyó keʼéyó. Nda̱a̱ táki̱ʼva ta̱xi Jehová ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndaʼa̱ ta̱ Pablo saátu taxiraña ndaʼa̱ miíyó tá chíka̱a̱níyó ndee̱ (Sal. 126:5). Ta tá xítoyó ña̱ chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó ña̱ saxínuyó iin ña̱ nda̱kaxinyó keʼéyó, ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kusi̱íka-iniyó kachíñuyó nu̱úra. Iin ñá hermana ñá íyo chí Polonia ñá naní Lucyna káchiñá: “Sava yichi̱ tá kúnaaníi̱ ni va̱ása káchi-ini ku̱ʼi̱n natúʼi̱n xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, soo tá xa̱a̱ ndíkói̱ ña̱ xáʼi̱n nátúʼi̱n xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ndeéní kúsi̱í-inii̱, chi Jehová kúú ta̱ sákusi̱í-inii̱”. Ná kotoyó ndáaña kivi keʼéyó tá kǒo káchi-iniyó keʼéyó iin ña̱ʼa xa̱ʼa̱ Ndióxi̱.

11. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Jehová xíʼinyó ña̱ ka̱ʼnu̱-iniyó?

11 Ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱ ná chindeéra miíyó ña̱ ná ka̱ʼnu̱-iniyó. Na̱ yiví na̱ xáʼnu-ini viíní ndákanixi̱nína ta saátu viíní ndáka̱xinna ña̱ keʼéna. Ta tá ná sakúaʼayó ka̱ʼnu̱-iniyó ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kǒo keʼéyó ña̱ va̱ása va̱ʼa. Saátu chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ keʼéyó iin ña̱ʼa ni tá íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó á kǒo kúsi̱í-iniyó keʼéyóña. Ná ndakaʼányó chi espíritu santo Ndióxi̱ chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ ka̱ʼnu̱-iniyó. Ña̱kán ná ka̱ʼa̱nyó xíʼin Jehová ña̱ ná taxira espíritu santora ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa ka̱ʼnu̱-iniyó (Luc. 11:13; Gál. 5:22, 23). Ta̱ David ta̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 3, chi̱kaa̱ra ndee̱ ña̱ nandukú va̱ʼakara xa̱ʼa̱ ña̱ xi̱kaʼvira nu̱ú tu̱ʼun Ndióxi̱. Ta iin ña̱ ndáyáʼviní nu̱ú ta̱yóʼo kúú ña̱ ka̱ʼa̱nra xíʼin Jehová. Ta̱yóʼo káchira: “Ni̱ka̱ʼi̱n xíʼin Jehová ña̱ ná chindeétáʼanra xíʼi̱n ña̱ ka̱ʼnu̱-inii̱ ta chi̱ndeévara yi̱ʼi̱. Ki̱xáʼíi̱ távái̱ tiempo ña̱ vií va̱ʼa na̱ndukúi̱ xa̱ʼa̱ ña̱ káʼvii̱ nu̱ú tu̱ʼunra ta ña̱yóʼo kúú ña̱ chíka̱i̱ ndee̱ kéʼíi̱ nda̱a̱ tiempo vitin”.

12. ¿Ndáa ki̱ʼva chíndeétáʼan Eclesiastés 11:4 xíʼinyó ña̱ saxínuyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó?

12 Ná kǒo kundatuyó ña̱ ná kixaa̱ tiempo ña̱ va̱ʼa ta saáví keʼéyó iin ña̱ʼa. Tá ná numindaʼa̱yó kundooyó, sana va̱ása saxínuvíyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó (kaʼvi Eclesiastés 11:4).c Iin ta̱ hermano ta̱ naní Dayniel káchira: “Va̱ása íyoví tiempo ña̱ va̱ʼaní, soo tá xa̱a̱ chi̱ka̱a̱-iniyó keʼéyó iin ña̱ʼa kíxáʼayó kéʼévayóña”. Ta̱ Paul ta̱ íyo chí Uganda káʼa̱nra ña̱ ná va̱ása kundatuyó ya̱ʼa tiempo saáví keʼéyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó: “Tá chíka̱a̱níyó ndee̱ ña̱ keʼéyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó ni íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ku̱a̱ʼání bendición taxi Jehová ndaʼa̱yó” (Mal. 3:10).

13. Tá loʼo tá loʼo ná kixáʼayó keʼéyó ña̱ nda̱kaxinyó keʼéyó, ¿ndáa ki̱ʼva chindeétáʼan ña̱yóʼo xíʼinyó?

13 Loʼo tá loʼo ná keʼéyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó. Sava yichi̱ kǒo káchi-iniyó sáxi̱nuyó ña̱ nda̱kaxinyó keʼéyó chi yo̱ʼvi̱níña túviyó. Tá íxayo̱ʼvi̱ña xíʼún keʼúnña loʼo tá loʼo kixáʼún keʼúnña. Tá kúú tá kúni̱ún koún iin na̱ yiví va̱ʼaníka-ini, chika̱a̱ ndee̱ ña̱ loʼo tá loʼo keʼúnña. Ta tá kúni̱ún kaʼviún Biblia ndiʼi ki̱vi̱, loʼo tá loʼo kixáʼún kaʼviúnña. Ta̱ Tomáš ta̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 1, i̱xayo̱ʼvi̱ña xíʼinra ña̱ kaʼvira iníísaá Biblia ti̱xin iin ku̱i̱ya̱ nda̱a̱ táki̱ʼva nda̱kanixi̱níra keʼéra. Ta̱yóʼo káchira: “Ki̱ʼi̱n kuenta ña̱ ixayo̱ʼvi̱ña xíʼi̱n kaʼvii̱ iníísaá Biblia ti̱xin iin ku̱i̱ya̱. Ña̱kán ki̱xáʼa káʼvi tukui̱ña nda̱a̱ xa̱ʼa̱, ta iin táʼví loʼo capítulo ki̱xáʼíi̱ káʼvii̱ ki̱vi̱ tá ki̱vi̱ ta xi̱ndakanixi̱níi̱ xa̱ʼa̱ña, tasaá ki̱xáʼa kútóokai̱ kaʼvii̱ña”. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúsi̱í-ini ta̱ Tomáš káʼvira Biblia sa̱ndíʼira ka̱ʼvira iníísaáña.d

VA̱ÁSA NDAKAVA-INIÚN TÁ ÍXAYO̱ʼVI̱ÑA XÍʼÚN

14. ¿Ndáa inka ña̱ kivi kundoʼoyó?

14 Ni kúni̱vayó saxínuyó ña̱ ki̱ndooyó keʼéyó, soo sava yichi̱ íyo sava ña̱ sási nu̱úyó. Tá kúú, iin sana kivi kundoʼoyó iin ña̱ va̱ása ndátuyó ta ña̱yóʼo kivi kindaaña tiempoyó ña̱ saxínuyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó (Ecl. 9:11). Ta saátu kivi kundoʼoyó iin tu̱ndóʼo ta ña̱yóʼo kivi sandákavaña-iniyó (Prov. 24:10). Xa̱ʼa̱ ña̱ kúúyó na̱ yiví ku̱a̱chi, kivi keʼéyó iin ña̱ va̱ása va̱ʼa ta xa̱ʼa̱ ña̱kán va̱ása kuchiñukayó saxínuyó ña̱ xi̱kuni̱yó keʼéyó (Rom. 7:23). Á sava yichi̱ kúnaanívayó (Mat. 26:43). Soo, ¿ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ʼa saxínuyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó?

15. ¿Nda̱chun chíka̱a̱níyó ndee̱ ña̱ saxínuyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó ni íyo ña̱ sási nu̱úyó? (Salmo 145:14).

15 Tá íyo iin ña̱ sási nu̱ún ña̱ sáxi̱nún iin ña̱ kúni̱ún keʼún ña̱yóʼo va̱ása kúni̱ kachiña ña̱ kǒo kuchiñukaún keʼúnña. Biblia káʼa̱nña xíʼinyó ña̱ kivi koo sava ña̱ʼa ña̱ kivi kasi nu̱úyó ña̱ saxínuyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó, soo saátu káʼa̱nña xíʼinyó ña̱ íyo Jehová ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ va̱ʼa saxínuyóña (kaʼvi Salmo 145:14).e Ta̱ Philip ta̱ ni̱ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ nu̱ú párrafo 1 káchira: “Va̱ása ndákanixi̱níi̱ nda̱saa yichi̱ kúú ña̱ va̱ása kívi keʼíi̱ iin ña̱ʼa, chi ña̱ ndáyáʼvika nu̱úi̱ kúú ña̱ chíka̱i̱ ndee̱ ña̱ saxínui̱ña”. Ná ka̱ʼa̱n tukuyó xa̱ʼa̱ ta̱ David ta̱yóʼo káchira: “Tá va̱ása kúchiñui̱ keʼíi̱ iin ña̱ʼa á tá íxayo̱ʼvi̱ña xíʼi̱n ña̱ keʼíi̱ña va̱ása kíʼinvíi̱ kuenta xíʼin ña̱yóʼo. Chi ña̱ ndáyáʼvika nu̱úi̱ kúú ña̱ na̱ʼi̱ ña̱ kúʼvi̱-inii̱ xínii̱ Jehová”. Ña̱kán ni íyova ña̱ íxayo̱ʼvi̱ xíʼinyó keʼéyó iin ña̱ʼa, soo chíka̱a̱níyó ndee̱ ña̱ keʼéyóña ta xíʼin ña̱yóʼo náʼa̱yó ña̱ kúni̱yó sakúsi̱íyó-ini Jehová. Á loʼoví kúsi̱í-ini Jehová tá xítora ña̱ chíka̱a̱yó ndee̱ ña̱ saxínuyó ña̱ nda̱kaxinyó keʼéyó.

16. ¿Ndáaña kivi keʼéyó tá va̱ása kúchiñuyó saxínuyó ña̱ nda̱kaxinyó keʼéyó?

16 Ná kotoyó ndáaña kivi sakúaʼayó xíʼin ña̱ʼa ña̱ sási nu̱úyó. Koto ndáa ña̱ʼa kúú ña̱ kivi kasi nu̱ún ta ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo: “¿Ndáaña kivi nasamai̱ tasaá kǒo kasika nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa nu̱úi̱?” (Prov. 27:12). Tá chíka̱a̱níyó ndee̱ soo va̱ása kúchiñuyó sáxi̱nuyó ña̱ nda̱kaxinyó keʼéyó sana xíniñúʼu nasamayó ña̱yóʼo. Tá saá ndóʼún ndakanixi̱ní xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱kaxiún keʼún á ndixa kuchiñún saxínúnña.f Kǒo ndakanixi̱níví Jehová ña̱ va̱ása va̱ʼa xa̱ʼún tá kǒo níkuchiñún saxínún ña̱ nda̱kaxiún keʼún (2 Cor. 8:12).

17. ¿Nda̱chun xíniñúʼu ndakaʼányó xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ku̱chiñuyó ke̱ʼéyó?

17 Ndakaʼán xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ku̱chiñún ke̱ʼún. Biblia káchiña “Ndióxi̱ nda̱kúní-inira, va̱ása nándósó-inira xa̱ʼa̱ ndiʼi chiñu ña̱ ke̱ʼéndó” (Heb. 6:10). Saátu miíún, ndakaʼán xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ku̱chiñún sa̱xínún. Tá kúú ña̱ xa̱a̱ kúún migo Jehová, ña̱ sánáʼún na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ á ña̱ nda̱kuchiún. Ña̱ xa̱a̱ ku̱chiñún ke̱ʼún tá ya̱chi̱ náʼa̱ña ña̱ kuchiñuvaún saxínún ña̱ kúni̱ún keʼún chí nu̱únínu (Filip. 3:16).

Xítora iin tiʼvi tí delfín nani tá ku̱a̱kiʼvi ñu̱ʼu.

Kusi̱í-ini xíʼin ña̱ xa̱a̱ kéʼún. (Koto párrafo 18).

18. ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼún nani chíka̱ún ndee̱ ña̱ saxínún ña̱ kúni̱ún keʼún? (Koto na̱ʼná).

18 Nda̱a̱ táki̱ʼva ndóʼo iin ta̱ káva iin barco kúsi̱íní-inira tá xáa̱ra nu̱ú ku̱a̱ʼa̱nra, saátu miíún kivi kusi̱í-iniún xíʼin ña̱ nda̱kaxiún keʼún chi Jehová chindeétáʼan xíʼún ña̱ kuchiñún saxínúnña. Ta̱ káva tú barco kúsi̱íkaví-inira nani kávaranú ku̱a̱ʼa̱nra. Ta saátu miíún tá xítoún ña̱ chíndeétáʼan Jehová xíʼún ña̱ sáxi̱nún ña̱ nda̱kaxiún keʼún, kusi̱íníva-iniún (2 Cor. 4:7). Tá kǒo ndákava-iniún ta chíka̱a̱níún ndee̱ ña̱ saxínún ña̱ kúni̱ún keʼún, ku̱a̱ʼání ña̱ va̱ʼa ndakiʼún chí nu̱únínu (Gál. 6:9).

¿NDÁAÑA NDAKUIÚN?

  • ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ʼa saxínuyó ña̱ nda̱kaxinyó keʼéyó?

  • ¿Ndáaña keʼéyó tá kǒo kúsi̱í-iniyó saxínuyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó?

  • ¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó tá íyo iin ña̱ sási nu̱úyó?

YAA 126 Nda̱kúní ná koo iniyó xíʼin Ndióxi̱

a Na̱ ñuu Jehová káʼa̱nna xíʼinyó ña̱ ná chika̱a̱níyó ndee̱ ña̱ keʼéyó ku̱a̱ʼáka chiñu nu̱ú Jehová tasaá viíka ndasakáʼnuyóra. Soo, ¿ndáaña kivi keʼéyó tá xa̱a̱ chi̱kaa̱-iniyó keʼéyó iin ña̱ʼa, ta íxayo̱ʼvi̱ña xíʼinyó ña̱ saxínuyóña? Nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó ndáaña kivi chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ va̱ʼa sáxi̱nuyó ña̱ kúni̱yó keʼéyó.

b ÑA̱ KÚNI̱ KACHIÑA: Ña̱ keʼéyó ku̱a̱ʼáka ña̱ʼa nu̱ú Jehová ta chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ saxínuyóña ña̱ va̱ʼa sakúsi̱íyó-inira. Tá kúú kivi chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ va̱ʼaka na̱ yiví kooyó, ña̱ chika̱a̱yó ndee̱ ña̱ viíka ndasakáʼnuyó Jehová, ña̱ kaʼviyó Biblia ta nandukú va̱ʼakayó xa̱ʼa̱ña ta saátu kee ni̱ʼiyó predicación.

c Eclesiastés 11:4: “Na̱ ndóo xíto ndáa míí va̱xi ta̱chí va̱ása chiʼivína; ta na̱ xíto vi̱kó va̱ása sákeevína”.

d Koto libro ña̱ naní Benefíciese de la Escuela del Ministerio Teocrático, página 10, párrafo 4.

e Salmo 145:14: “Jehová chíndeétáʼanra xíʼin ndiʼi na̱ xa̱a̱ ku̱nu̱mí ndakava, ta ndániʼira ndiʼi na̱ íyo toso”.

f Ndani̱ʼíkaún ña̱ káʼa̱n xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo nu̱ú tutu La Atalaya 15 tí julio ña̱ ku̱i̱ya̱ 2008 ña̱ naní “Las expectativas realistas contribuyen a nuestra felicidad”.

    Publicación ña̱ va̱xi tu̱ʼun sâví (1993-2025)
    Kita
    Yóʼo ki̱ʼviún
    • tu’un sâví
    • Chindaʼáña ndaʼa̱ inkana
    • Nda̱saa kúni̱únña
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Ña̱ xíniñúʼuna
    • Política ña̱ privacidad
    • Configuración ña̱ privacidad
    • JW.ORG
    • Yóʼo ki̱ʼviún
    Chindaʼáña ndaʼa̱ inkana