ARTÍCULO ÑA̱ KAʼVIYÓ 19
YAA 6 Ña̱ íyo chí ndiví ndásakáʼnuña Jehová
Keʼé táki̱ʼva kéʼé na̱ ángel na̱ nda̱kúní íyo ini xíʼin Jehová
“Ndiʼi ndóʼó na̱ ángel ndasakáʼnundó Jehová” (SAL. 103:20).
ÑA̱ KA̱ʼA̱NYÓ XA̱ʼA̱
¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ kéʼé na̱ ángel na̱ nda̱kúní íyo ini xíʼin Jehová?
1, 2. a) ¿Ndáa ki̱ʼva íyo na̱ ángel? b) ¿Ndáaña inkáchi kéʼéyó xíʼin na̱ ángel?
TÁ KI̱XÁʼÚN ndásakáʼnún Jehová, saá nda̱kutáʼún xíʼin na̱ veʼera. Ta na̱yóʼo va̱ʼaní-inina ta xa̱a̱ síín síín ñuu ke̱ena ta iníí ñuyǐví íyo na̱ ndásakáʼnu Jehová soo saátu inkáchi kítáʼanyó xíʼin na̱ ángel na̱ íyo chí ndiví ña̱ ndásakáʼnuyó Jehová (Dan. 7:9, 10). Soo tá káʼa̱nyó xa̱ʼa̱ na̱ ángel sana ndákanixi̱níyó ña̱ síínníva íyona nu̱ú miíyó. Saáchi siʼnaka na̱yóʼo na̱kuva̱ʼa nu̱ú ndiʼi miíyó na̱ yiví (Job 38:4, 7). Ndakúnína, kúúna na̱ yi̱i̱ ta saátu nda̱kú íyo ña̱ kéʼéna soo miíyó na̱ yiví ku̱a̱chiva kúúyó (Luc. 9:26).
2 Soo íyo sava ña̱ʼa ña̱ inkáchi kéʼéyó xíʼin na̱ ángel. Tá kúú na̱ ángel xíʼin miíyó kivi na̱ʼa̱yó ña̱ va̱ʼa ña̱ kúúmií Jehová, ta saátu na̱kán xíʼin miíyó va̱ʼa ndaka̱xinyó ndáaña kúni̱yó keʼéyó, íyo ki̱vi̱yó ta saátu na̱kán íyo ki̱vi̱na, miíyó xa̱a̱ síín íyoyó ta saátu na̱kán síín íyona. Jehová táxira chiñu ndaʼa̱ miíyó ta saátu táxiraña ndaʼa̱ na̱kán. Ixava̱ʼara na̱ ángel xíʼin miíyó ña̱ kuni̱yó ndasakáʼnuyóra (1 Ped. 1:12).
3. ¿Ndáaña kivi sakúaʼayó xíʼin ña̱ kéʼé na̱ ángel?
3 Xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱a̱ʼání ña̱ inkáchi kéʼéyó xíʼin na̱ ángel, ku̱a̱ʼání ña̱ kivi sakúaʼayó xíʼin ña̱ kéʼéna. Nu̱ú artículo yóʼo sakúaʼayó ña̱ vitání-ini na̱ ángel ta kúʼvi̱-inina xínina na̱ yiví, kúndeé-inina ta chíndeétáʼanna xíʼin ña̱ congregación ña̱ va̱ʼa limpio kooña.
VITÁ ÍYO INI NA̱ ÁNGEL
4. a) ¿Ndáa ki̱ʼva náʼa̱ na̱ ángel ña̱ vitá-inina? b) ¿Nda̱chun vitá íyo ini na̱ ángel? (Salmo 89:7).
4 Na̱ ángel na̱ nda̱kúní íyo ini xíʼin Jehová vitání-inina. Ni xíni̱nívana kachíñuna nu̱ú Jehová, ndakúnína ta ndíchinína, ni saá xíniso̱ʼovana ña̱ káʼa̱nra xíʼinna (Sal. 103:20). Kéʼéna ndiʼi chiñu ña̱ káʼa̱n Jehová xíʼinna ta kǒo ni̱nu kúnina ta ni kǒo káʼa̱nna ña̱ ndakúníkana nu̱ú na̱ yiví. Kúsi̱íní-inina ña̱ kéʼéna ndiʼi ña̱ kúni̱ Jehová ni kǒo xíni̱ savana ki̱vi̱na (Gén. 32:24, 29; 2 Rey. 19:35).a Kǒo táxina ña̱ ndasakáʼnu na̱ yiví miína chi káʼa̱nna ña̱ iinlá Jehová xíniñúʼu ndasakáʼnuyó. Soo, ¿nda̱chun vitání-ini na̱ ángel? Saáchi kúʼvi̱ní-inina xínina Jehová ta íxato̱ʼónínara (kaʼvi Salmo 89:7).b
5. ¿Ndáa ki̱ʼva ni̱na̱ʼa̱ iin ta̱ ángel ña̱ vitá ni̱xi̱yo inira tá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ apóstol Juan? (Koto na̱ʼná).
5 Ná ka̱ʼa̱nyó xa̱ʼa̱ iin ña̱ ku̱u xi̱naʼá ta xíʼin ña̱yóʼo kunda̱a̱-iniyó ña̱ vitání-ini na̱ ángel. Tá ku̱i̱ya̱ 96 t.v. iin ángel ta̱ kǒo xíni̱yó ki̱vi̱ ta̱xira xi̱ni ta̱ apóstol Juan iin visión ña̱ ndáyáʼviní (Apoc. 1:1). ¿Ndáaña ke̱ʼé ta̱ Juan tándi̱ʼi xi̱nira ña̱ʼa ña̱ ndáyáʼviní kán? Xi̱ku̱xítira ña̱ ndasakáʼnura ta̱ ángel. Soo ta̱ ángel ndi̱ku̱n kama ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra: “Kuenta koún. Va̱ása keʼún ña̱yóʼo. Yi̱ʼi̱ iin esclavo kúi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo miíún xíʼin na̱ ñaniún [...]. Ndasakáʼnu Ndióxi̱” (Apoc. 19:10). Xíʼin ña̱ ke̱ʼé ta̱ ángel, ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ vitání-inira. Kǒo níxikuni̱ ta̱ ángel ndukáʼnura á ña̱ ka̱ʼa̱n va̱ʼana xa̱ʼa̱ra. Saáchi ndi̱ku̱n kama ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Juan ña̱ ná ndasakáʼnura iinlá Jehová. Ni xa̱a̱ ku̱a̱ʼání tiempo káchíñura nu̱ú Jehová ta ndakúníkara, soo vitá ni̱xi̱yo-inira ta ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Juan: “Yi̱ʼi̱ iin esclavo kúi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva íyo miíún”. Ni xa̱a̱ chéeva ta̱ Juan soo ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra ña̱ va̱ása va̱ʼa íyo ña̱ ke̱ʼéra, kǒo nínda̱ʼyi̱ra nu̱úra ta viíní ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra. Xi̱kunda̱a̱va-inira nda̱chun ke̱ʼé ta̱ Juan ña̱yóʼo, saáchi iin ña̱ ndáyáʼviní xi̱nira.
Ta̱ ángel ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Juan ña̱ va̱ása vií íyo ña̱ kéʼéra ta xíʼin ña̱yóʼo ni̱na̱ʼa̱ra ña̱ vitání-inira. (Koto párrafo 5).
6. ¿Ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó yichi̱ na̱ ángel?
6 ¿Ndáaña keʼéyó ña̱ va̱ʼa vitá koo iniyó nda̱a̱ táki̱ʼva íyo na̱ ángel? Xíniñúʼu saxínuyó chiñu ña̱ ta̱xina ndaʼa̱yó ta kǒo ni̱nu kuniyó, saátu ná kǒo na̱ʼa̱yó ña̱ xíni̱yó keʼéyó ndiʼi ña̱ʼa (1 Cor. 4:7). Ta saátu ná kǒo ndakanixi̱níyó ña̱ ndáyáʼvikayó nu̱ú inkana xa̱ʼa̱ ña̱ xa̱a̱ ku̱a̱ʼá tiempo káchíñuyó nu̱ú Jehová á xa̱ʼa̱ ña̱ kúúmiíyó sava chiñu ti̱xin ñuura. Tá ku̱a̱ʼáka chiñu kúúmiíyó, saá kúú ña̱ xíniñúʼu vitáka koo iniyó (Luc. 9:48). Xa̱ʼa̱ ña̱ kúni̱yó kundiku̱nyó yichi̱ na̱ ángel kúni̱yó kachíñuyó nu̱ú inkana. Soo kǒo kúni̱yó ná ndakanixi̱nína ña̱ ndáyáʼvikayó nu̱úna.
7. ¿Ndáa ki̱ʼva na̱ʼa̱yó ña̱ vitá íyo iniyó tá xa̱a̱ táxiyó consejo?
7 Saátu xíniñúʼu na̱ʼa̱yó ña̱ vitá íyo iniyó tá káʼa̱nyó xíʼin iinna xa̱ʼa̱ ña̱ va̱ása va̱ʼa kéʼéna á tá táxiyó consejo ndaʼa̱na, ni kúúna iin na̱ hermano á ni kúúna se̱ʼeyó. Sava yichi̱ xíniñúʼu taxiyó consejo ndaʼa̱na ta káxiní ka̱ʼa̱nyó xíʼinna. Kivi keʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva ke̱ʼé ta̱ ángel tá ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼin ta̱ Juan ña̱ kǒo vií níxi̱yo ña̱ ke̱ʼéra soo to̱ʼóní ni̱ka̱ʼa̱nra xíʼinra. Káxi ka̱ʼa̱nyó xíʼinna soo ná kǒo sandákavayó inina. Tá vitá íyo iniyó viíní taxiyó consejo ña̱ va̱xi nu̱ú Biblia ndaʼa̱na ta to̱ʼó ka̱ʼa̱nyó xíʼinna (Col. 4:6).
NA̱ ÁNGEL KÚʼVI̱-ININA XÍNINA NA̱ YIVÍ
8. a) Nda̱a̱ táki̱ʼva káchi Lucas 15:10, ¿ndáa ki̱ʼva náʼa̱ na̱ ángel ña̱ kúʼvi̱-inina xínina na̱ yiví? b) ¿Ndáaña kéʼé na̱ ángel tá ku̱a̱ʼa̱nyó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví? (Koto na̱ʼná ña̱ va̱xi chí nu̱ú kíxáʼa tutu yóʼo).
8 Na̱ ángel kúnda̱a̱va-inina xíʼin ña̱ ndóʼoyó chi kúʼvi̱-inina xínina miíyó. Na̱ ángel kúsi̱í-inina tá ndíkó iin na̱ ni̱ki̱ʼvi ku̱a̱chi nu̱ú Jehová, á tá iin na̱ yiví xáa̱na sákuaʼana xa̱ʼa̱ ña̱ nda̱a̱ ta násamana ña̱ kéʼéna ña̱ va̱ʼa kachíñuna nu̱úra (kaʼvi Lucas 15:10). Ta saátu na̱ ángel chíndeétáʼanna xíʼinyó tá ku̱a̱ʼa̱nyó nátúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ (Apoc. 14:6). Kǒo nátúʼunvína xíʼin na̱ yiví soo kivi kuniʼina yichi̱ nu̱úyó ña̱ ku̱ʼu̱nyó nu̱ú na̱ yiví na̱ kúni̱ sakúaʼa xa̱ʼa̱ Jehová. Soo kǒo kívi ka̱ʼa̱n káxiyó na̱ ángel kúú na̱ níʼi yichi̱ nu̱úyó ndiʼi tiempo ña̱ ndáni̱ʼíyó na̱ yiví, chi saátu kivi kuniñúʼu Jehová espíritu santora ña̱ va̱ʼa kuniʼira yichi̱ nu̱ú na̱ ñuura ña̱ va̱ʼa ndani̱ʼína na̱ yiví (Hech. 16:6, 7). Soo ku̱a̱ʼá yichi̱ xíniñúʼu Jehová na̱ ángel, ña̱kán tá ku̱a̱ʼa̱nyó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví kǒo xíka-iniyó ña̱ chíndeétáʼanvana xíʼinyó. (Koto recuadro ña̱ naní “Nda̱kuiinva Ndióxi̱ ña̱ ni̱ka̱ʼa̱nna xíʼinra”).c
Iin na̱ matrimonio na̱ xa̱a̱ sa̱ndíʼi na̱túʼun xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ xíʼin exhibidor ku̱a̱nuʼúna veʼena, soo ñá hermana yóʼo xítoñá iin ñaʼá ñá kúsuchí-ini. Xíni̱ñá na̱ ángel kivi kuniʼina yichi̱ nu̱úyó ña̱ ndani̱ʼíyó na̱ yiví na̱ kúni̱ sakúaʼa xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, ña̱kán kíxáʼañá káʼa̱nñá xíʼinñá ña̱ va̱ʼa sandíkoñá-iniñá (Koto párrafo 8).
9. ¿Ndáaña kivi keʼéyó ña̱ va̱ʼa na̱ʼa̱yó ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó na̱ yiví nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ ángel?
9 ¿Ndáaña keʼéyó ña̱ va̱ʼa kuʼvi̱-iniyó kuniyó na̱ yiví nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ ángel? Tá káʼa̱nna ti̱xin congregación ña̱ ndi̱kó tuku iinna kúúna testigo, kivi kusi̱í-iniyó nda̱a̱ táki̱ʼva ndóʼo na̱ ángel. Vií ná ndakiʼinyó na̱ hermano na̱ ndi̱kó ta ná na̱ʼa̱yó nu̱úna ña̱ kúni̱yó xíniyóna (Luc. 15:4-7; 2 Cor. 2:6-8). Inka ki̱ʼva ña̱ kundiku̱nyó yichi̱ na̱ ángel kúú ña̱ chikaa̱níyó ndee̱ ña̱ natúʼunyó xíʼin ndiʼi na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ (Ecl. 11:6). Nda̱a̱ táki̱ʼva chíndeétáʼan na̱ ángel xíʼinyó tá ku̱a̱ʼa̱nyó nátúʼunyó xíʼin na̱ yiví, saá kivi ndukúyó ki̱ʼva ña̱ chindeétáʼanyó xíʼin na̱ ñaniyó á ku̱ʼvayó tá ku̱a̱ʼa̱nyó natúʼunyó xíʼin na̱ yiví. Tá kúú kivi ku̱ʼu̱nyó xíʼin iin na̱ publicador xa̱á ña̱ natúʼunyó xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱, kivitu chindeétáʼanyó xíʼin iin na̱ hermano na̱ xa̱a̱ chée á na̱ kúúmií kue̱ʼe̱ ña̱ natúʼunna xa̱ʼa̱ Ndióxi̱.
10. ¿Ndáaña sákuaʼayó xíʼin ña̱ ke̱ʼé ñá Sara?
10 Soo tá kǒo kívi kachíñuyó nu̱ú Ndióxi̱ nda̱a̱ táki̱ʼva kúni̱yó kiviva ndani̱ʼíyó ki̱ʼva ña̱ inkáchi kachíñuyó xíʼin na̱ ángel tá nátúʼunyó xíʼin na̱ yiví. Ná kotoyó ña̱ ndo̱ʼo iin ñá hermana ñá íyo chí India ñá naní Sara.d Ñáyóʼo 20 ku̱i̱ya̱ xi̱kuuñá precursora soo ki̱ʼin kue̱ʼe̱ miíñá, xa̱ʼa̱ ña̱kán kǒo níkivika ndako̱oñá nu̱ú cama ta nda̱kavaní-iniñá. Soo xa̱ʼa̱ ña̱ chi̱ndeétáʼan na̱ hermano xíʼinñá ta ni̱na̱ʼa̱na ña̱ kúni̱na xíninañá ta saátu ña̱ xi̱kaʼvi ni̱ʼiñá Biblia, ña̱yóʼo chi̱ndeétáʼan xíʼinñá ña̱ loʼo tá loʼo ki̱xáʼa va̱ʼa kuniñá. Xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo níxi̱kivi kundúʼúñá kaʼyíñá carta, xi̱natúʼunñá xíʼin teléfono xíʼin na̱ yiví na̱ xi̱xa̱ʼa̱nñá nu̱ú tá ya̱chi̱, ta na̱kán xi̱natúʼunna xíʼinñá xa̱ʼa̱ inka na̱ xi̱kuni̱ sakúaʼa xa̱ʼa̱ Ndióxi̱. Loʼo kuití yo̱o̱ ni̱ya̱ʼa ta xa̱a̱ 70 na̱ yiví xi̱sanáʼa̱ñá, ku̱a̱ʼání xi̱kuu na̱yóʼo ta nda̱a̱ xi̱ ixayo̱ʼvi̱ña xíʼinñá kaʼviñá xíʼin ndiʼina. Xa̱ʼa̱ ña̱kán ni̱ka̱ʼa̱nñá xíʼin inka na̱ hermano ña̱ ná kaʼvina xíʼinna ta ku̱a̱ʼá na̱yóʼo xa̱a̱ xáʼa̱nna reunión vitin. Na̱ ángel kúsi̱íní-inina ña̱ inkáchi káchíñuna xíʼin na̱ hermano na̱ íyo nda̱a̱ táki̱ʼva íyo ñá Sara, saáchi chíkaa̱nína ndee̱ ña̱ natúʼunna xíʼin na̱ yiví xa̱ʼa̱ Ndióxi̱.
NA̱ ÁNGEL KÚNDEÉ-ININA
11. ¿Ndáa ki̱ʼva chínúu na̱ ángel yichi̱ va̱ʼaní nu̱úyó xa̱ʼa̱ ña̱ kúndeé-inina?
11 Va̱ʼaní yichi̱ chínúu na̱ ángel nu̱úyó saáchi kúndeé-inina ta nda̱kú íyo inina ni xa̱a̱ ku̱a̱ʼání ku̱i̱ya̱ xítona ña̱ kéʼé inkana ña̱ va̱ása va̱ʼa. Xi̱nina ña̱ kǒo níxiinka ta̱ Ndi̱va̱ʼa ta saátu ku̱a̱ʼání na̱ ángel kandíxana Jehová (Gén. 3:1; 6:1, 2; Jud. 6). Ña̱ Biblia káʼa̱nña xa̱ʼa̱ iin ta̱ ángel ta̱ xi̱niñúʼu kanitáʼan xíʼin iin ta̱chí ndi̱va̱ʼa ña̱ ndakúní (Dan. 10:13). Ndiʼi tiempo ña̱ xa̱a̱ íyo na̱ yiví, na̱ ángel xa̱a̱ xíni̱na ña̱ loʼonívana ndáka̱xin kachíñu nu̱ú Jehová. Soo nisaá kúsi̱íva-inina ña̱ káchíñuna nu̱ú Jehová ta nda̱kú íyo inina xíʼinra saáchi kúnda̱a̱-inina ña̱ xa̱a̱ nda̱kaxin Ndióxi̱ tiempo ña̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱ra ndiʼi ña̱ kini.
12. ¿Ndáaña chindeétáʼan xíʼinyó ña̱ kundeé-iniyó?
12 ¿Ndáa ki̱ʼva kundeé-iniyó nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ ángel? Saátu miíyó kivi keʼéna ña̱ va̱ása va̱ʼa xíʼinyó á nda̱a̱ kivi kasina nu̱úyó ña̱ ndasakáʼnuyó Ndióxi̱. Kúnda̱a̱ káxi iniyó ña̱ kixaa̱va tiempo ña̱ sandíʼi-xa̱ʼa̱ Ndióxi̱ ndiʼi ña̱ va̱ása va̱ʼa. Ña̱kán nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ ángel na̱ nda̱kú íyo ini, ná kǒo sandákooyó keʼéyó ña̱ va̱ʼa (Gál. 6:9). Jehová káʼa̱nra ña̱ chindeétáʼanra xíʼinyó ña̱ kundeé-iniyó (1 Cor. 10:13). Saátu kivi ka̱ʼa̱nyó xíʼinra ña̱ ná taxira espíritu santo ndaʼa̱yó ta ña̱yóʼo chindeétáʼanña xíʼinyó ña̱ kúee koo iniyó ta saátu ña̱ kusi̱í-iniyó (Gál. 5:22; Col. 1:11). ¿Ndáaña keʼún tá sásina nu̱ún ña̱ ndasakáʼnún Ndióxi̱? Kundaa-ini Jehová ta kǒo yi̱ʼvíún. Ndiʼi tiempo koo Jehová xíʼún ta taxira ndee̱ ndaʼún (Heb. 13:6).
NA̱ ÁNGEL CHÍNDEÉNA ÑA̱ CONGREGACIÓN ÑA̱ LIMPIO KOOÑA
13. ¿Ndáa chiñu ndáyáʼviní kéʼé na̱ ángel tiempo nu̱ú ndíʼi vitin? (Mateo 13:47-49).
13 Tiempo nu̱ú ndíʼi vitin, Jehová ta̱xira iin chiñu ña̱ ndáyáʼviní ndaʼa̱ na̱ ángel (kaʼvi Mateo 13:47-49). Xa̱ʼa̱ ña̱ nátúʼunyó xíʼin ku̱a̱ʼání na̱ yiví na̱ xa̱a̱ síín síín ñuu, na̱ xa̱a̱ síín síín tu̱ʼun káʼa̱n, savana násamana ña̱ kéʼéna ña̱ va̱ʼa xa̱a̱na ndasakáʼnuna Ndióxi̱ soo inkana kǒo kéʼénaña. Chiñu ña̱ kúúmií na̱ ángel kúú ña̱ ndátaʼvína na̱ yiví na̱ kéʼé ña̱ va̱ása va̱ʼa tañu na̱ yiví va̱ʼa, tasaá chíndeétáʼanna xíʼin na̱ congregación ña̱ kǒo keʼéna ña̱ kini. Ña̱yóʼo kǒo kúni̱ kachiña ña̱ tá iinna sa̱ndákoona congregación kǒo kívi ndikóna, ta ni kǒo kúni̱ kachiña ña̱ kǒo ku̱a̱chi íyo ti̱xin congregación. Na̱ ángel chíkaa̱nína ndee̱ ña̱ chindeétáʼanna xíʼinyó ña̱ kǒo keʼéyó ña̱ kini.
14, 15. ¿Ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó yichi̱ na̱ ángel ña̱ va̱ʼa limpio koo congregación? (Koto na̱ʼná).
14 ¿Ndáa ki̱ʼva kundiku̱nyó yichi̱ na̱ ángel ña̱ va̱ʼa limpio koo ña̱ congregación? Kéʼéyóña tá chíkaa̱yó ndee̱ ña̱ kǒo keʼéyó ña̱ kini ta saátu ña̱ vií kutáʼanyó xíʼin Jehová. Iin tá iinyó ná kundaayó níma̱yó, vií ná ndaka̱xinyó na̱ kutáʼanyó xíʼin ta kǒo keʼéyó nda̱a̱ ni iin ña̱ʼa ña̱ kivi sakúxíka miíyó nu̱ú Jehová, tasaá chindeétáʼanyó xíʼin ña̱ congregación ña̱ limpio kooña (Sal. 101:3). Saátu kivi chindeétáʼanyó xíʼin na̱ hermano ña̱ nda̱kú koo inina xíʼin Jehová. Tá kúú, ¿ndáaña xíniñúʼu keʼéyó tá ku̱ndaa̱-iniyó ña̱ iin ta̱ hermano ni̱ki̱ʼvira ku̱a̱chi ndeé nu̱ú Jehová? Xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó ta̱ hermano kán ná ka̱ʼa̱nyó xíʼinra ña̱ ná ka̱ʼa̱nra xíʼin na̱ anciano xa̱ʼa̱ ña̱ ke̱ʼéra. Saáchi tá ná kǒo keʼéraña miíyó kúú na̱ xíniñúʼu natúʼun xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u, chi ña̱ kúni̱yó kúú ña̱ kama ná chindeétáʼanna xíʼinra ña̱ va̱ʼa ndikó tukura kutáʼan viíra xíʼin Jehová (Sant. 5:14, 15).
15 Sava yichi̱ na̱ kíʼvi ku̱a̱chi ndeé xíniñúʼu tavánana ti̱xin congregación ta xa̱ʼa̱ ña̱kán kǒo kívi kitáʼankayó xíʼinna (1 Cor. 5:9-13).e Ña̱yóʼo chíndeétáʼanña xíʼin na̱ congregación ña̱ kǒo keʼéna ña̱ kini. Ta xa̱ʼa̱ ña̱ kúʼvi̱-iniyó xíniyó na̱ ta̱vána ti̱xin congregación kúú ña̱ kǒo ndákutáʼankayó xíʼinna. Xa̱ʼa̱ ña̱ kándíxayó ña̱ káʼa̱n Jehová xíʼinyó ña̱ kǒo kutáʼankayó xíʼinna, ña̱yóʼo kivi chindeétáʼanña xíʼinna ña̱ ndikóna nu̱ú Jehová ta kúsi̱íní-iniyó tá ndíkóna nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé Jehová ta saátu na̱ ángel (Luc. 15:7).
¿Ndáaña xíniñúʼu keʼéyó tá xi̱niyó ña̱ ni̱ki̱ʼvi iin na̱ hermano ku̱a̱chi ndeé nu̱ú Ndióxi̱? (Koto párrafo 14).f
16. ¿Ndáaña xíniñúʼu chika̱ún ndee̱ keʼún ña̱ va̱ʼa kundiku̱ún yichi̱ na̱ ángel?
16 Iin ña̱ ndáyáʼviní kúú ña̱ ta̱xi Jehová ndaʼa̱yó ña̱ va̱ʼa sakúaʼayó xíʼin ña̱ kéʼé na̱ ángel ta saátu ña̱ inkáchi kachíñuyó xíʼinna. Ná chikaa̱yó ndee̱ ña̱ vitá koo iniyó nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ ángel, ña̱ kuʼvi̱-iniyó kuniyó na̱ yiví, ña̱ kundeé-iniyó ta saátu ña̱ ku̱niyó limpio ná koo congregación. Tá kéʼéyó nda̱a̱ táki̱ʼva kéʼé na̱ ángel na̱ nda̱kú íyo ini xíʼin Ndióxi̱, saá kúú ña̱ kivi ndasakáʼnuyó Jehová xíʼin na̱ ñuura ndiʼi tiempo.
YAA 123 Ná kundiku̱nyó ña̱ káʼa̱n Jehová
a Íyo ku̱a̱ʼání na̱ ángel, soo Biblia káʼa̱nña xa̱ʼa̱ ki̱vi̱ u̱vi̱ kuitína: Ta̱ Miguel xíʼin ta̱ Gabriel (Dan. 12:1; Luc. 1:19).
b Salmo 89:7: “Tá ndákutáʼan ndiʼi na̱ yi̱i̱ íxato̱ʼónína Ndióxi̱; ta̱kán káʼnuníra ta ndiʼi na̱ íyo xíʼinra íxato̱ʼónínara xa̱ʼa̱ ña̱ káʼnuníra”.
c Kivi nda̱ni̱ʼún ña̱ káʼa̱nka xa̱ʼa̱ ña̱yóʼo nu̱ú Índice de las publicaciones Watch Tower. Ki̱ʼvi nu̱ú káʼa̱nña “Ángeles” tándi̱ʼi nu̱ú káʼa̱nña “dirección angélica (ejemplos)”.
d Na̱sama ki̱vi̱ savana.
e Nda̱a̱ táki̱ʼva ni̱ka̱ʼa̱nna nu̱ú Informe na̱ Cuerpo Gobernante 2024 (informe 2). Tá iin na̱ ta̱vána ti̱xin congregación xáʼa̱nna reunión, iin tá iin na̱ publicador xa̱ʼa̱ ña̱ xíni̱na ña̱ káʼa̱n Biblia xíniñúʼu ndaka̱xinna á chindeénana ta ka̱ʼa̱nna xíʼinna ña̱ va̱ʼaní ku̱u ña̱ ni̱xa̱a̱na reunión soo kǒo xíniñúʼu ku̱a̱ʼání natúʼunna xíʼinna.
f ÑA̱ KÁʼA̱N XA̱ʼA̱ NA̱ʼNÁ: Iin ñá hermana káʼa̱nñá xíʼin migañá ña̱ ná natúʼunñá xíʼin na̱ anciano xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u. Tá ni̱ya̱ʼa loʼo tiempo, xa̱ʼa̱ ña̱ kǒo níka̱ʼa̱n ñáyóʼo xíʼin na̱ anciano, mií ñáyóʼo nátúʼunñá xíʼinna xa̱ʼa̱ ña̱ ku̱u.