ခေတ်ကာလတစ်လျှောက် ဘုရားသခင်၏နာမတော်
ယေဟောဝါဘုရားသခင်သည် မိမိနာမတော်ကို လူသားတို့အားသိရှိ၍ အသုံးပြုစေလိုသည်။ ပထမဦးဆုံးလူနှစ်ဦးအား နာမတော်ကို ဖေါ်ပြခဲ့ခြင်းအကြောင်းက ထင်ရှားစေပါသည်။ မူရင်းဟေဗြဲကျမ်းစောင်အရ ကာဣနကို ဧဝမွေးဖွားပြီးသောအခါ “ယေဟောဝါ၏လူကိုငါရပြီ” ဟုသူမပြောခဲ့ခြင်းက အာဒံနှင့်ဧဝသည် ဘုရားသခင်၏နာမတော်ကို သိကျွမ်းခဲ့ကြောင်းသက်သေထူသည်။—ကမ္ဘာဦး ၄:၁။
သစ္စာရှိဧနောက်နှင့်နောဧတို့သည် “မှန်သောဘုရားနှင့်အတူ သွားလာ၏” ဟူ၍ ကျွန်ုပ်တို့ဖတ်ရပါသည်။ (ကမ္ဘာဦး ၅:၂၄။ ၆:၉) သူတို့လည်း ဘုရားသခင်၏နာမတော်ကိုသိရှိခဲ့ရမည်။ ရေလွှမ်းမိုးဘေးနောက်ပိုင်းလည်း ဖြောင့်မတ်သောနောဧနှင့် သူ၏မိသားစုတို့သည် နာမတော်ကိုဆက် အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ နောင်တွင် ဗာဗုလုန်၌အကြီးကျယ်ပုန်ကန်ခဲ့ကြသော်လည်း ဘုရားသခင်၏ကျေးကျွန်စစ်တို့သည် ကိုယ်တော်၏နာမတော်ကို ဆက်လက်အသုံးပြုကြပါသည်။ ဣသရေလလူမျိုးအား ဘုရားသခင်ပေးခဲ့သောပညတ်တော်များ၌ အကြိမ်ရာပေါင်းများစွာ နာမတော်ပါရှိ၏။ တရားဟောရာကျမ်းတစ်စောင်တည်းတွင် အကြိမ်ပေါင်း ၅၅၁ ကြိမ်ရှိပါ၏။
တရားသူကြီးခေတ်တွင် ဣသရေလလူမျိုးများ ဘုရားသခင်၏နာမတော်ကိုသုံးခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားပါသည်။ နှုတ်ခွန်းဆက်သည့်အချိန်၌ပင် နာမတော်ကိုထည့်အသုံးပြုခဲ့ပါသည်။ စပါးရိတ်သူတို့ကို ဗောဇက “ယေဟောဝါအသင်နှင့်အတူရှိပါစေ” ဟူ၍နှုတ်ဆက်ခဲ့သည်ဟု (မူရင်းဟေဗြဲကျမ်းစောင်တွင်) ဖတ်ရသည်။ သူတို့ကလည်း “ယေဟောဝါ သင့်အားကောင်းချီးပေးပါစေ” ဟူ၍ပြန်နှုတ်ဆက်ကြ၏။—ရုသ ၂:၄။
ဗာဗုလုန်တွင် သုံ့ပန်းဘဝမှ ယုဒပြည်သို့ ပြန်လာသည်အထိ ဣသရေလလူမျိုး၏ရာဇဝင်တစ်လျှောက် ယေဟောဝါနာမတော်ကို သုံးလေ့သုံးထရှိပါသည်။ ဘုရားသခင့်နှလုံးနှင့်တွေ့သော ဒါဝိဒ်မင်းကြီးသည် ဘုရားသခင်၏နာမတော်ကို များစွာအသုံးပြုခဲ့သည်။—သူရေးသည့်ဆာလံသီချင်းများတွင် အကြိမ်ရာပေါင်းများစွာဖေါ်ပြခဲ့၏။ (တမန်တော် ၁၃:၂၂) ဣသရေလအမျိုးသားတို့ကို အမည်မှည့်ရာ၌လည်း ဘုရားသခင်၏နာမတော်ပါဝင်သည်။ သို့ဖြစ်၍ အဒေါနိယ (“ဂျားသည်ငါ၏သခင်”—“ဂျား” မည်သည် ယေဟောဝါ၏အတိုကောက်ဖြစ်သည်)၊ ဟေရှာယ (“ယေဟောဝါ၏ကယ်တင်ခြင်း”)၊ ယောနသန် (“ယေဟောဝါပေးတော်မူပြီ”)၊ မိက္ခာ (“ဂျားနှင့်အဘယ်သူတူသနည်း”) နှင့် ယောရှု (“ယေဟောဝါသည်ကယ်တင်ခြင်း”) အစရှိသည်ဟူ၍ဖတ်ရကြသည်။
ကျမ်းစာပြင်ပ
ရှေးအချိန်တွင် ဘုရားသခင်၏နာမတော်ကို များစွာအသုံးပြုခဲ့သည်ကို ကျမ်းစာပြင်ပမှ သက်သေအထောက်အထားများလည်းရှိပါသည်။ Israel Exploration Journal (Volume 13, No. 2) ပါပြန်တမ်းအရ ၁၉၆၁ ခုနှစ်တွင် ယေရုရှလင်မြို့၏အနောက်တောင်ဘက်မနီးမဝေးအရပ်တွင် ရှေးဟောင်းသင်္ချိုင်းဂူတစ်ခုကို တူးဖေါ်၍ရပါသည်။ ၄င်းနံရံပေါ်တွင် ဘီစီအီး ရှစ်ရာစု၏ ဒုတိယပိုင်းခန့်ကဖြစ်ပုံရှိသော ဟေဗြဲစာတမ်းများတွေ့ရ၏။ “ယေဟောဝါသည် မြေကြီးတစ်ခွင်၏ဘုရားဖြစ်သည်” ဟူသောစာတမ်းများကိုဖတ်ရ၏။
၁၉၆၆ ခုနှစ်တွင် Israel Exploration Journal (Volume 16, No. 1) ပါပြန်တမ်းအရ ဣသရေလတောင်ပိုင်းရှိ အာရဒ်မြို့တွင် ဟေဗြဲစာလုံးများပါသော အိုးခြမ်းများကို တူးဖေါ်ရရှိခဲ့သည်။ ၄င်းတို့မှာ ဘီစီအီး ခုနစ်ရာစု၏ဒုတိယပိုင်းတွင် ရေးသားခဲ့ပုံရှိ၏။ တစ်ခုမှာ ဧလိရှဗ်အမည်ရှိသူတစ်ဦးထံရေးသောစာဖြစ်သည်။ ၄င်းစာအစ၌ “ကျွန်ုပ်သခင်ဧလိရှဗ်ထံသို့၊ သင့်ငြိမ်သက်မှုအတွက် ယေဟောဝါတောင်းဆိုပါလေစေ” ဟုဆိုပြီး အဆုံးတွင် “ယေဟောဝါအိမ်တော်တွင် သူနေထိုင်၏” ဟုရေးသည်ကိုလည်းတွေ့ရ၏။
၁၉၇၅ နှင့် ၁၉၇၆ ခုနှစ်တွင် နေဂပ်အရပ်၌ ဟေဗြဲနှင့်ဖိုနီရှံစာတမ်းပလာစတာနံရံများ၊ သိမ်းဆည်းရာအိုးကြီးအိုးငယ်များကို တူးဖေါ်ရရှိခဲ့သည်။ စာတမ်းများတွင် ဘုရားအတွက်အသုံးပြုသော ဟေဗြဲစကားလုံးနှင့် ဟေဗြဲအက္ခရာ ယဟဝဟ ဖြင့်ဘုရားသခင်၏နာမတော်ပါရှိသည်။ များမကြာမီက ယေရုရှလင်မြို့၌ပင် ဗာဗုလုန်သို့ပြည်နှင်မခံရမီကဖြစ်ပုံရှိသည့် ငွေစရှည်အလိပ်တစ်လိပ်ကိုတွေ့ရှိခဲ့သည်။ ၄င်းကိုဖြေလိုက်သည့်အခါ ၄င်းပေါ်ဟေဗြဲစကားဖြင့် ယေဟောဝါအမည်ရေးသားထားသည်ကိုတွေ့ရှိခဲ့သည်။—၁၉၈၃ ခု၊ မတ်/ဧပြီ Biblical Archaeology Review စာမျက်နှာ ၁၈ ကိုရှု။
ဘုရားသခင်နာမတော်ကို အသုံးပြုသည့်အခြားဥပမာတစ်ခုမှာ လာကိရှ်စာများဟူ၍ ခေါ်သည့်စာများ၌တွေ့ရသည်။ အိုးခြမ်းကွဲများပေါ်ရေးသားထားသည့်စာများကို ဣသရေလရာဇဝင်၌ နာမည်ကျော်သော ခိုင်ခံ့သည့် လာကိရှ်မြို့ပျက်အရပ်၌ ၁၉၃၅ နှင့် ၁၉၃၈ ခုနှစ်များအတွင်းတူးဖေါ်တွေ့ရှိခဲ့သည်။ ဘီစီအီး ခုနစ်ရာစုအကုန်ခန့်တွင် ဣသရေလနှင့်ဗာဗုလုန်တိုက်ခိုက်ခဲ့သော စစ်အတွင်း လာကိရှ်မြို့ရှိယာအော့ရှ်အမည်ရှိသောအရာရှိတစ်ဦးအား ယုဒနယ်မြေရှေ့တန်း၌ရောက်နေသော စစ်ဗိုလ်တစ်ဦးရေးသားခဲ့ပုံရှိသည်။
ဖတ်၍ရသောအိုးခြမ်းကွဲစရှစ်ခုအနက် ခုနစ်ခုပါသတင်းစကားသည် ဤသို့အစချီပါသည်။ “ယေဟောဝါသည် ကျွန်ုပ်သခင်အား ဤရာသီအတွင်း ကျန်းမာမှုပေးပါလေစေ။” သတင်းစကားခုနစ်ခုတွင် ဘုရားသခင်၏နာမတော် ၁၁ ကြိမ်ပါလေသည်။ သို့ဖြစ်၍ ဘီစီအီး ခုနစ်ရာစုအကုန်အထိယေဟောဝါ၏နာမတော်သည် နေ့စဉ်သုံးစကားလုံးဖြစ်ခဲ့ပါသည်။
ဣသရေလလူမျိုး၏ဘုရားအကြောင်း ပြောသည့်အခါ ဒိဌိဘုရင်များပင် ဘုရားသခင်၏နာမတော်ကို သိရှိကြသည့်အတိုင်း အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ သို့ဖြစ်၍ မောဘကျောက်ပြားပေါ်တွင် မောဘဘုရင်မီရှာသည် ဣသရေလလူမျိုးကို အနိုင်သိမ်းပိုက်ရခြင်းအကြောင်း ကြွားလုံးထုတ်စကားများအနက် ဤစကားပါသည်။ “ခေမုရှက ‘ဣသရေလနိုင်ငံမှနေဗိုကိုသိမ်းပိုက်လော့’ ဟုငါ့အားပြောသည်။ ထိုအခါညအချိန်တွင်ထွက်၍ မိုးသောက်ချိန်မှမွန်းလွဲချိန်ထိ ငါအနိုင်ယူဖျက်ဆီးခဲ့သည်။ . . . ၄င်းအရပ်မှယေဟောဝါ ခွက်ယောက်ပန်းကန်များကို ခေမုရှရှေ့ဆွဲယူခဲ့ပါသည်။”
ဘုရားသခင်၏နာမတော်ကို ကျမ်းစာပြင်ပသုံးစွဲမှုများအကြောင်း ကိုးကားရာတွင် Theologisches Wörterbuch zum Alten Testament (ဓမ္မဟောင်းကျမ်း၏သီအိုလိုဂျီဆိုင်ရာအဘိဓာန်) အတွဲ ၃၊ ကော်လံ ၅၃၈ ကဤသို့ဆိုပါသည်။ “သို့ဖြစ်၍ တက်တြာဂရမ်မီတန်ကို j h w h ပုံစံဖြင့်ရေးသားခဲ့သည့်စာပေ ၁၉ ခုမျှဖြင့် မက်ဆိုရက်တစ်စာမူမှန်ကန်ကြောင်းသက်သေထူနိုင်ပါ၏။ အာရဒ်-မော်ကွန်းစာတမ်းများမှလည်း သက်သေထူစရာများစွာရှိပါ၏။”—ဂျာမန်မှပြန်ဆိုထားခြင်း။
ဘုရားသခင်နာမတော်မမေ့ပျောက်
ယေရှုမကြွရောက်မီအနှစ် ၄၀၀ လောက်ကအသက်ရှင်ခဲ့သော မာလခိအချိန်အထိ ဘုရားသခင်၏နာမတော်ကို သိကျွမ်းကြ၍အသုံးပြုခဲ့ကြသည်။ မာလခိအမည်တပ်ထားသည့် ကျမ်းစာစောင်တွင် ဘုရားသခင်၏နာမတော်ကို စုစုပေါင်း ၄၈ ကြိမ်အသုံးပြုခဲ့ပါသည်။
အချိန်ကုန်လွန်လေသော် ဂျူးများသည်ဣသရေလပြည်မှ ဝေးလံသောအရပ်ဒေသသို့ ရွှေ့ပြောင်းနေထိုင်ခဲ့ကြရာအချို့မှာ ဟေဗြဲဘာသာစကားဖြင့် ရေးသားထားသည့်ကျမ်းစာကို မဖတ်တတ်တော့ချေ။ ထိုကြောင့် ဘီစီအီး တတိယရာစုတွင် ထိုအချိန်၌ရှိခဲ့သော (ဓမ္မဟောင်းကျမ်း) ကျမ်းစာကိုအများသုံးဘာသာစကားသစ်ဖြစ်သည့် ဂရိစကားသို့ စတင်ပြန်ဆိုကြလေသည်။ သို့သော်ဘုရားသခင်၏နာမတော်ကို လျစ်လျူရှုမထားခဲ့ပါ။ ဘာသာပြန်ဆိုသူတို့သည် ဟေဗြဲပုံစံအတိုင်းသာ ချရေးသားပါသည်။ ဤသို့ဖြစ်ကြောင်းကျွန်ုပ်တို့ခေတ်တိုင်အောင် ရှိသေးသည့် ဂရိစပ်ထွားဂျင့် မိတ္တူဟောင်းများကသက်သေထူပါသည်။
သို့သော်ယေရှုမြေကြီးပေါ်သို့ ရောက်လာသောအခါ အဘယ်အခြေအနေရှိသနည်း။ ကိုယ်တော်နှင့်တမန်တော်များ ဘုရားသခင်၏နာမတော်ကို သုံးမသုံးမည်သို့သိရှိနိုင်မည်နည်း။
[စာမျက်နှာ ၁၂ ပါ ရုပ်ပုံ]
ဤစာ၌ ဘုရားနာမတော်နှစ်ကြိမ်ပါသည်။ ဘီစီအီး ခုနစ်ရာစု၏ဒုတိယပိုင်းမှ ရွှံ့ ပြားပေါ်ရေးသားထားသည့် စာတစ်စောင်ဖြစ်၏။
[Credit Line]
(အစ္စရေးလ်ရှေးဟောင်းပစ္စည်းနှင့်ပြတိုက်များဌာန၏ခွင့်ပြုချက်ဖြင့်ရရှိသောရုပ်ပုံ)
[စာမျက်နှာ ၁၃ ပါ ရုပ်ပုံ]
လာကိရှ်စာများနှင့်မောဘကျောက်ပြားပေါ်တွင်လည်း ဘုရားသခင်နာမတော်ကိုတွေ့ရှိနိုင်ပါသည်။