အယူမှားအုတ်မြစ်များအပေါ်တည်ဆောက်ခြင်း

အီတလီနိုင်ငံ၊ ရောမမြို့တွင် ကမ္ဘာလှည့်ခရီးသည်များ လည်ပတ်ကြည့်ရှုသည့် စွဲမှတ်ဖွယ်အထိမ်းအမှတ်ဂူဗိမာန်များစွာထဲတွင် ပဲန်သီယန်ဗိမာန်လည်းပါဝင်သည်။ ရောမဗိသုကာပညာ၏ ဤပြောင်မြောက်သောလက်ရာသည် ရှေးအချိန်ကကဲ့သို့ ခိုင်ခံ့တည်တံ့စွာတည်ရှိနေသည့် အဆောက်အဦအနည်းငယ်တို့တွင် တစ်ခုအပါအဝင်ဖြစ်၏။ ဘီ.စီ.အီး. ၂၇ ခန့်က အဂြိပ္ပစတင်တည်ဆောက်ခဲ့ပြီးနောက် ယင်းကို စီ.အီး. ၁၂၀ ခန့်တွင် ဟေဒရင်းန်က ပြန်လည်တည်ဆောက်ခဲ့သည်။ ဤအဆောက်အဦ၏ မှတ်သားဖွယ်ထူးခြားချက်တစ်ချက်မှာ ၎င်း၏ ၁၄၂ ပေအချင်းရှိ ဧရာမလိပ်ခုံးဖြစ်၍ ယခုခေတ်၌သာ ထိုထက်ကျယ်သောလိပ်ခုံးရှိသည်။ အစမူလတွင် ပဲန်သီယန်ဗိမာန်သည် မူရင်းဂရိစကားလုံး၏အဓိပ္ပာယ်ဖြစ်သည့် “ဘုရားသခင်အားလုံးအတွက်နေရာ”၊ အယူမှားဗိမာန်တစ်ခုဖြစ်ခဲ့သည်။ ယနေ့ ယင်းသည် . . . ချာ့ချ်တစ်ခုအဖြစ်ယူမှတ်ခံရဆဲဖြစ်သည်။ ဤသို့သောအံ့သြဖွယ်ပြောင်းလဲခြင်းသည် မည်သို့ဖြစ်နိုင်ခဲ့သနည်း။

စီ.အီး. ၆၀၉ တွင် စတုတ္ထမြောက်ပုပ်ရဟန်းမင်းဘိုနီဖိတ်စ်သည် အတန်ကြာအသုံးမပြုဘဲ ပစ်ထားသည့်ဗိမာန်ကို “ခရစ်ယာန်” ချာ့ချ်အဖြစ် ပြန်လည်အပ်နှံပွဲပြုခဲ့၏။ ထိုအချိန်က ယင်းကို စဲန်တာ မာရီအာ ရိုတန္ဒာချာ့ချ်ဟု အမည်ပေးခဲ့သည်။ ၁၉၀၀ ပြည့်နှစ်တွင်ထုတ်ဝေသည့် အီတလီ ဂျက်စူအစ်မဂ္ဂဇင်း လာစီဗီလ်တာ ကာတိုလီကာ ပါဆောင်းပါးတစ်ပုဒ်အရ ယင်းကိုအထူးအသုံးပြုဖို့ ဘိုနီဖိတ်စ်၏ရည်ရွယ်ချက်မှာ “ခရစ်ယာန်နယ်ပယ်ရှိ သူရဲကောင်းအားလုံး၊ စိန့်အားလုံးတို့ကို ချီးကျူးဂုဏ်တင်ရန်ဖြစ်ခဲ့သည်၊ ထို့ထက် ဦးဆုံးနှင့်အရေးကြီးဆုံးမှာ ဘုရားသခင့်အပျိုကညာမယ်တော်ကိုဖြစ်သည်။” ယနေ့ . . . ချာ့ချ်က ပဲန်သီယန်ကိုပေးထားသည့် အမည်များ—စဲန်တာ မာရီအာ အာဒ် မာတာစ် သို့မဟုတ် နောက်တစ်မျိုးမှာ စဲန်တာ မာရီအာ ရိုတန္ဒာ—သည်ကျမ်းစာနှင့်မညီညွတ်သော ထိုရည်ရွယ်ချက်ကို တင်ပြသည်။—တမန်တော် ၁၄:၈-၁၅ နှိုင်းယှဉ်။

ထိုဆောင်းပါးက ဆက်ပြီးဤသို့ဆိုသည်– ၎င်း၏အသုံးချမှုအသစ်အတွက် ပဲန်သီယန်ကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲပေးစရာ “မရှိသလောက်ဖြစ်သည်။ ဘိုနီဖိတ်စ်သည် ခရစ်ယာန်ဝတ်ပြုရေးအတွက်အသုံးပြုရန် အယူမှားသောဗိမာန်များကို ပြုပြင်ပြောင်းလဲရာ၌ သူ့အရင် အနုပညာအကျော်အမော်တစ်ဦးဖြစ်ပြီး စံထားလောက်သော မဟာစိန့်ဂရက်ဂိုရီ ချမှတ်နှင့်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည့် ရိုးရိုးရှင်းရှင်းစည်းမျဉ်းမြောက်မြားစွာကို လိုက်လျှောက်ခဲ့၏။” ထိုစည်းမျဉ်းများကား အဘယ်နည်း။

စီ.အီး. ၆၀၁ ခုနှစ်၌အယူမှားသောဗြိတိန်နိုင်ငံသို့ သာသနာပြုသွားမည့်သူကို ပေးလိုက်သည့်စာတွင် ဂရက်ဂိုရီက ဤညွှန်ကြားချက်ထည့်ပေးခဲ့သည်– “အဆိုပါနိုင်ငံရှိ ရုပ်ပုံများကိုးကွယ်ရာဗိမာန်များကို မဖျက်ဆီးပါနှင့်; ယင်းတို့ရှိ ရုပ်ပုံများကိုသာ ဖျက်ဆီးပစ်ပါ . . . အဆိုပါဗိမာန်များသည် ခိုင်ခံ့လျှင် နတ်ဆိုးများကိုကိုးကွယ်မှုမှ စစ်မှန်သောဘုရားသခင်အား ကိုးကွယ်မှုအတွက် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရန်လိုသည်။” ဂရက်ဂိုရီ၏သဘောက အယူမှားသူတို့သည် သူတို့၏ဗိမာန်ဟောင်းများ ယခင်အတိုင်း မပျက်မစီးရှိသည်ကိုမြင်ကြရလျှင် ထိုဗိမာန်ကျောင်းကိုဆက်တက်လိုစိတ် ရှိကြလိမ့်မည်ဟူ၍ဖြစ်သည်။ အယူမှားသူတို့သည် “နတ်ဆိုးများကို ပူဇော်ပသဖို့ နွားများကိုသတ်ခဲ့ကြရာ ယခုအခါ “နတ်ဆိုးကို တိရစ္ဆာန်များမပူဇော်ကြတော့ဘဲ ဘုရားသခင်ကိုချီးမွမ်းဖို့ရန် ဝမ်းသာအားရဖြင့် ပူဇော်ကြမည်” ဟုမျှော်လင့်ကြောင်း ပုပ်ရဟန်းမင်းက ရေးသားခဲ့သည်။

. . . ယခင်ဗိမာန်ဟောင်းများ၏အနီးတွင် “ခရစ်ယာန်” ထောက်ပံ့အားပေးသူများကိုရည်စူး၍ အပ်နှံထားသောချာ့ချ်များကို တည်ဆောက်ခြင်းဖြင့်လည်း အယူမှားသောဝတ်ပြုရေးကို “တန်ပြန်” ခဲ့သည်။ ရှေးခေတ်ဘာသာရေးပွဲအခမ်းအနားများကိုခံယူပြီး “ခရစ်ယာန်” အဓိပ္ပာယ်ဆောင်စေခဲ့သည်။ လာစီဗီလ်တာ ကာတိုလီကာဆိုသည့်အတိုင်းတင်ပြရလျှင်– “အစောပိုင်းခရစ်ယာန်များ၏ ဓလေ့ထုံးစံနှင့်ဘာသာရေးပွဲအချို့သည် အယူမှားသောအလေ့အထ၊ လမ်းစဉ်တို့နှင့် အလွန်နီးစပ်လျက်ရှိသည်ကို မျက်မှောက်ခေတ်ရှိ ကျမ်းပညာရှင်အားလုံး သိရှိကြသည်။ ထိုအလေ့အထများသည် လူ့အကြိုက်ဖြစ်လွန်းပြီး ရှေးခေတ်လောက၏ လူ့ရှေ့နှင့် ကိုယ်ပိုင်အသက်တာတွင် အလွန်အမြစ်စွဲမြဲပြီး စပ်ယှက်နေသည်။ ကြင်နာလှ၍ ပညာရှိသော မိခင်ချာ့ချ်သည် ၎င်းတို့ကို ဖျက်သိမ်းပစ်ရမည်ဟု မယူဆခဲ့ချေ; ယင်းအစား၊ ခရစ်ယာန်သဘောသို့ အသွင်ပြောင်းပေးခြင်းအားဖြင့်လည်းကောင်း၊ ယင်းတို့ကို ဂုဏ်သရေအသစ်နှင့် ဘဝအသစ်သို့ မြှင့်တင်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း လူထုနှင့်ပညာတတ်တို့ကို ရုန်းရင်းဆန်ခတ်မဖြစ်စေဘဲ ပိုင်နိုင်ညင်သာစွာ ဆွဲဆောင်ခဲ့သည်။

အယူမှားသူ၏ပွဲတော်တစ်ခုကိုခံယူခဲ့ကြောင်း ထင်ရှားသောသာဓကတစ်ခုမှာ ခရစ္စမတ်ပွဲဖြစ်သည်။ အမှန်မှာ၊ ဒီဇင်ဘာ ၂၅ ရက်သည် ရှေးရောမများကျင်းပခဲ့ကြသော “မရှုံးနိမ့်နိုင်သောနေမင်း၏မွေးနေ့” ဖြစ်သည့် ဒီစ် နားတာလီစ် ဆိုလီစ် အင်န်ဝီခ်တီပွဲနေ့ဖြစ်သည်။

ချာ့ချ်သည် အယူမှားသူများကို မိမိဘက်ပါလာစေလိုသည့်ဆန္ဒကြောင့် အမှန်တရားအတိုင်း မလိုက်လျှောက်ခဲ့ချေ။ “လူထုမြတ်နိုးသော” အယူအဆနှင့်ဓလေ့ထုံးစံများကို ရောနှောခံယူလိုက်ခြင်းဓလေ့ကို ချာ့ချ်ကထုချေခဲ့သည်။ ရလဒ်ကား အယူဝါဒရောနှောနေသော အယူဖောက်ပြန်သည့်ချာ့ချ်ဖြစ်လာရာ စစ်မှန်သောခရစ်ယာန်ဘာသာတရားနှင့် တခြားစီဖြစ်လာသည်။ ယင်းကြောင့် “ဘုရားသခင်ရှိသမျှ”—ပဲန်သီယန်—ရှေးရောမဗိမာန်တစ်ခုသည် မေရီနှင့် “စိန့်” ရှိသမျှတို့ကို ဆက်ကပ်ထားသော ကက်သလစ်ချာ့ချ်ဖြစ်လာခဲ့ခြင်းသည် အံ့ဩစရာမဟုတ်ချေ။

သို့သော် ဗိမာန်တစ်ခုကို အခြားတစ်စုံတစ်ဦးအတွက် ပြောင်းလဲဆက်ကပ်ခြင်း သို့မဟုတ် အထိမ်းအမှတ်ပွဲတစ်ခု၏အမည်ကို ပြောင်းလဲလိုက်ရုံဖြင့် ‘နတ်ဆိုးများဝတ်ပြုမှုမှ စစ်မှန်သောဘုရားသခင်အား ဝတ်ပြုခြင်းသို့’ အသွင်ပြောင်းလဲမသွားကြောင်း ထင်ရှားသင့်သည်။ “ဘုရားသခင်၏ဗိမာန်တော်သည် [ရုပ်ပုံ] နှင့်အဘယ်သို့စပ်ဆိုင်ရမည်နည်း” ဟုတမန်တော်ပေါလုမေးခဲ့သည်။ “‘သင်တို့သည် ထိုသူတို့အထဲမှထွက်၍ အသီးအခြားနေကြလော့။ မစင်ကြယ်သောအရာကို လက်နှင့်မျှမတို့ကြနှင့်။ ထိုသို့ပြုလျှင် သင်တို့ကို ငါသည်လက်ခံမည်။ သင်တို့၏အဘဖြစ်မည်။ သင်တို့သည်လည်း ငါ၏သားသမီးဖြစ်ကြလိမ့်မည်’ ဟု [အဆုံးမရှိ] တန်ခိုးနှင့်ပြည့်စုံတော်မူသော ထာဝရဘုရားမိန့်တော်မူ၏။”—၂ ကောရိန္သု ၆:၁၆-၁၈။