ယေဟောဝါသည် မိမိ၏လမ်းစဉ်ကို ကျွန်ုပ်တို့အားပြသရာ ပျော်ရွှင်စေ

“ဘုရားသခင်၏နည်းလမ်းတော်သည် စုံလင်၏။ ထာဝရဘုရား၏နှုတ် [မြွက်စကား] တော်သည် အစစ်ခံ၍တည်၏။” —၂ ဓမ္မရာဇဝင် ၂၂:၃၁၊ သမ္မာ။

၁၊ ၂။ (က) လူသားအားလုံးသည် အဘယ်အခြေခံလိုအပ်ချက်တစ်ခုရှိသနည်း။ (ခ) မည်သူ့ပုံသက်သေကိုတုပဖို့ကောင်းသနည်း။

လူအားလုံး၌ လမ်းညွှန်မှုအတွက် အခြေခံလိုအပ်ချက်တစ်ခုရှိသည်။ မှန်ပါသည်၊ အသက်တာတစ်လျှောက် လမ်းပြခံရရန် အကူအညီလို၏။ မှန်ပါသည်၊ ကျွန်ုပ်တို့သည် အမှားအမှန်ကိုပိုင်းခြားသိမြင်နိုင်ကြစေရန် အသိဉာဏ်အတော်အသင့်နှင့် ကိုယ်ကိုကိုယ်သိသောစိတ်ကို ယေဟောဝါပေးထား၏။ သို့သော် ကျွန်ုပ်တို့၏ကိုယ်ကိုကိုယ်သိသောစိတ်ကို အားထားလောက်သောလမ်းညွှန်မှုတစ်ခုဖြစ်စေလိုလျှင် ၎င်းကိုလေ့ကျင့်ပေးဖို့လိုသည်။ (ဟေဗြဲ ၅:၁၄) မှန်ကန်သောဆုံးဖြတ်ချက်များချနိုင်ဖို့ ကျွန်ုပ်တို့၏စိတ်သည် မှန်ကန်သောအချက်အလက်များလိုအပ်သည့်အပြင် ထိုအချက်အလက်ကိုအကဲဖြတ်တတ်ရန် လေ့ကျင့်မှုလည်းလိုသည်။ (သု. ၂:၁-၅) ထိုသို့ပြုလျက်ပင် ဘဝ၏မရေရာမှုများကြောင့် ကျွန်ုပ်တို့၏ဆုံးဖြတ်ချက်များသည် ဆန္ဒရှိသည့်အတိုင်းမဖြစ်လာဘဲနေပေမည်။ (ဒေ. ၉:၁၁) အနာဂတ်တွင် မည်သို့ဖြစ်ပျက်လာမည်ကို ကိုယ်ကိုယ်နှိုက်သိရှိရန် အားထားနိုင်သည့်နည်းလမ်းမရှိပါ။

^၂ ၎င်းနှင့် အခြားအကြောင်းများစွာအတွက်ကြောင့် ပရောဖက်ယေရမိက ဤသို့ရေးသားခဲ့သည်– “အိုထာဝရဘုရား၊ လူသည် မိမိသွားရာလမ်းကိုအစိုးမရ။ သွားစဉ်အခါ မိမိခြေရာတို့ကိုမစီရင်တတ်သည်ကို အကျွန်ုပ်သိပါ၏။” (ယေရမိ ၁၀:၂၃) အသက်ရှင်ခဲ့သမျှတွင် အကြီးမြတ်ဆုံးလူသားယေရှုခရစ်သည် ညွှန်ကြားမှုကိုလက်ခံခဲ့သည်။ ကိုယ်တော်က ဤသို့ဆိုခဲ့သည်– “ခမည်းတော်ပြုတော်မူသောအမှုကို သားတော်သည်မြင်၍သာပြု၏။ မိမိအလိုအလျောက်အဘယ်အမှုကိုမျှမပြုနိုင်။ ခမည်းတော်ပြုတော်မူသမျှအတိုင်းသားတော်လည်းပြု၏။” (ယောဟန် ၅:၁၉) ထို့ကြောင့် ယေရှုအားတုပပြီး လမ်းပြညွှန်ကြားမှုရရှိရန် ယေဟောဝါ၏အကူအညီကို ရှုမျှော်ခြင်းသည် မည်မျှပညာရှိပါသည်တကား! ဘုရင်ဒါဝိဒ်က ဤသို့သီဆိုခဲ့သည်– “ဘုရားသခင်၏နည်းလမ်းတော်သည် စုံလင်၏။ ထာဝရဘုရား၏နှုတ် [မြွက်စကား] တော်သည် အစစ်ခံ၍တည်၏။ ကိုယ်တော်သည် ခိုလှုံသောသူအပေါင်းတို့အဖို့ ဒိုင်းလွှားဖြစ်တော်မူ၏။” (၂ ဓမ္မရာဇဝင် ၂၂:၃၁၊ သမ္မာ) မိမိဉာဏ်ကိုအမှီမပြုဘဲ ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းဖို့ကြိုးစားကြမည်ဆိုလျှင် စုံလင်သောလမ်းညွှန်မှုကို ရရှိကြပါလိမ့်မည်။ ဘုရားသခင့်လမ်းစဉ်ကိုငြင်းပယ်ခြင်းသည် ဘေးသင့်စေသည်။

ယေဟောဝါသည် လမ်းစဉ်ကိုဖော်ပြ

၃။ ယေဟောဝါသည် အာဒံနှင့်ဧဝကို မည်သို့လမ်းညွှန်ခဲ့ပြီး အဘယ်အလားအလာကိုကမ်းလှမ်းသနည်း။

^၃ အာဒံနှင့်ဧဝတို့၏အဖြစ်ကိုသုံးသပ်ကြည့်ပါ။ သူတို့သည် အပြစ်မဲ့ကြသော်လည်း လမ်းညွှန်မှုလိုခဲ့၏။ လှပသောဧဒင်ဥယျာဉ်တွင် မိမိဘာသာ အစစအရာရာလုပ်ဆောင်ဖို့ ယေဟောဝါသည် အာဒံကိုပစ်မထားပါ။ ယင်းအစား သူ့ကိုအလုပ်ပေးခဲ့သည်။ ဦးဆုံး အာဒံသည် တိရစ္ဆာန်များကိုအမည်မှည့်ရ၏။ ထို့နောက် ယေဟောဝါသည် အာဒံနှင့်ဧဝတို့အတွက် ရေရှည်ပန်းတိုင်များချမှတ်ပေးခဲ့သည်။ သူတို့သည် မြေကြီးကိုနိုင်နင်းပြီး သားသမီးများနှင့်ပြည့်စေကာ မြေကြီးတိရစ္ဆာန်များကိုစောင့်ရှောက်ကြရန်ဖြစ်သည်။ (ကမ္ဘာဦး ၁:၂၈) ယင်းသည် ဧရာမတာဝန်ကြီးတစ်ခုဖြစ်ပါလိမ့်မည်။ သို့သော်လည်း နောက်ဆုံးတွင် တိရစ္ဆာန်များနှင့်တင့်သင့်စွာနေထိုင်မည့် စုံလင်သောလူသားမျိုးနွယ်နှင့် ပြည့်လျက်ရှိသော ကမ္ဘာချီပရဒိသု ဖြစ်လာလိမ့်မည်တည်း။ ကောင်းမြတ်လှသည့်အလားအလာပါတကား! ထို့အပြင် အာဒံနှင့်ဧဝတို့သည် ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ သစ္စာရှိစွာလျှောက်လှမ်းနေစဉ် ကိုယ်တော်နှင့်ဆက်သွယ်မှုရရှိကြမည်ဖြစ်သည်။ (ကမ္ဘာဦး ၃:၈ နှိုင်းယှဉ်။) ဖန်ဆင်းရှင်နှင့် နှစ်ဦးချင်းဆက်ဆံရေးအဆက်မပြတ်ရရှိနေခြင်းသည် တကယ်ထူးခြားသောအခွင့်အရေးပါတကား!

၄။ အာဒံနှင့်ဧဝတို့သည် ယုံကြည်မှုနှင့် သစ္စာစောင့်သိမှုမရှိကြောင်း မည်သို့တင်ပြခဲ့ကြပြီး ရလဒ်အနေနှင့် အဘယ်ဘေးဆိုးများရခဲ့သနည်း။

^၄ ယေဟောဝါသည် ပထမလူသားမောင်နှံကို ဧဒင်ဥယျာဉ်ထဲရှိ ကောင်းမကောင်းသိကျွမ်းရာအပင်၏အသီးကိုမစားရန် တားမြစ်ခဲ့ရာ သူတို့၏နာခံမှု– ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်အတိုင်း လျှောက်လှမ်းလိုသည့် သူတို့၏ဆန္ဒကိုတင်ပြရန် အခွင့်အလမ်းချက်ချင်းရရှိစေခဲ့သည်။ (ကမ္ဘာဦး ၂:၁၇) သို့သော် မကြာမီ ထိုနာခံမှုစမ်းသပ်ခံခဲ့ရ၏။ လှည့်ဖြားသောစကားလုံးများနှင့် စာတန်လာသောအခါ အာဒံနှင့်ဧဝတို့သည် ဆက်နာခံနေဖို့ဆိုလျှင် ယေဟောဝါအားသစ္စာစောင့်သိရန်နှင့် ကိုယ်တော့်ကတိတော်များကို ယုံကြည်စိတ်ချရန် လိုအပ်ခဲ့သည်။ ဝမ်းနည်းစရာမှာ သူတို့တွင်သစ္စာစောင့်သိမှုနှင့် ယုံကြည်မှုကင်းမဲ့ခဲ့ကြသည်။ စာတန်သည် ဧဝအားလွတ်လပ်မှုကမ်းလှမ်းပြီး ယေဟောဝါသည်မုသာသုံးကြောင်း မှားယွင်းစွာစွပ်စွဲခဲ့သောအခါ သူသည် လှည့်ဖြားခံလိုက်ရပြီး ဘုရားသခင်အားနာခံမှုမရှိခဲ့ပါ။ အာဒံသည် သူ့နောက်လိုက်၍အပြစ်ပြုခဲ့သည်။ (ကမ္ဘာဦး ၃:၁-၆; ၁ တိမောသေ ၂:၁၄) သူတို့၏ဆုံးရှုံးမှုကား ကြီးမားလှပေ၏။ သူတို့သည် ကိုယ်တော့်အလိုတော်ကို အဆင့်ဆင့်ပြီးမြောက်စေကြသည်နှင့်အမျှ ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းနေခြင်းက သူတို့ကိုပိုမိုရွှင်လန်းစေပေမည်။ ယင်းအစား သူတို့၏အသက်တာသည် သေသည့်တိုင် စိတ်ပျက်မှု၊ နာကျင်မှုတို့နှင့်ပြည့်နှက်နေခဲ့ရ၏။—ကမ္ဘာဦး ၃:၁၆-၁၉; ၅:၁-၅။

၅။ ယေဟောဝါ၏ရေရှည်ရည်ရွယ်ချက်ကား အဘယ်နည်း။ ယင်းပြည့်စုံမှုကို သစ္စာရှိသူများတွေ့မြင်ဖို့ ကိုယ်တော်မည်သို့ကူညီသနည်း။

^၅ သို့သော်ငြားလည်း ယေဟောဝါသည် စုံလင်ပြီးအပြစ်မဲ့သောလူသားများအတွက် မြေကြီးကို ပရဒိသုစံအိမ်တစ်ခုဖြစ်စေမည့် မိမိ၏ရည်ရွယ်ချက်ကို မပြောင်းလဲခဲ့ပါ။ (ဆာလံ ၃၇:၁၁၊ ၂၉) ကိုယ်တော်၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းကာ ထိုကတိတော်ပြည့်စုံလာခြင်းကို စောင့်မျှော်သူတို့အား စုံလင်သောလမ်းညွှန်မှုပေးဖို့ တစ်ခါမျှမပျက်ကွက်ခဲ့ပါ။ ကြားရန်နားရှိသောကျွန်ုပ်တို့အတွက် ယေဟောဝါ၏အသံတော်သည် ကျွန်ုပ်တို့နောက်ကွယ်မှ ဤသို့ဆို၏– “ဤမည်သောလမ်းသည်မှန်၏။ ဤလမ်း၌သွားလော့။”—ဟေရှာယ ၃၀:၂၁။

ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ အချို့လိုက်လျှောက်ခဲ့ကြ

၆။ ရှေးအချိန်ကအဘယ်သူနှစ်ဦးသည် ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းခဲ့ကြသနည်း။ အဘယ်ရလဒ်ရခဲ့ကြသနည်း။

^၆ သမ္မာကျမ်းစာမှတ်တမ်းအရ အာဒံနှင့်ဧဝတို့၏သားမြေးမှလူနည်းစုသာ ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းခဲ့ကြသည်။ အာဗေလသည် ဤသူများအနက်ပထမဆုံးသူဖြစ်၏။ အချိန်မတန်မီဆုံးပါးခဲ့ရသော်လည်း ယေဟောဝါမျက်နှာသာရသူတစ်ဦးအနေဖြင့် သူသေဆုံးခဲ့ရာ ဘုရားသခင်သတ်မှတ်သောအချိန်၌ ‘ဖြောင့်မတ်သောသူများ . . . ထမြောက်ခြင်း’ တွင်ပါဝင်မည်မှာသေချာ၏။ (တမန်တော် ၂၄:၁၅) ထိုအခါ သူသည် မြေကြီးနှင့် လူသားတို့အတွက် ယေဟောဝါ၏မဟာရည်ရွယ်ချက်နောက်ဆုံးပြည့်စုံမှုကို မြင်ရပါလိမ့်မည်။ (ဟေဗြဲ ၁၁:၄) ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းခဲ့သူနောက်တစ်ဦးမှာ ဧနောက်ဖြစ်သည်၊ . . . ဆုံးခန်းနှင့်ပတ်သက်သော သူ၏ပရောဖက်ပြုချက်ကို ယုဒကျမ်းတွင်တွေ့ရသည်။ (ယုဒ ၁၄၊ ၁၅) ဧနောက်သည်လည်း သက်တမ်းပြည့်မနေခဲ့ရချေ။ (ကမ္ဘာဦး ၅:၂၁-၂၄) သို့တိုင် “သူသည် . . . ဘုရားသခင်၏စိတ်တော်နှင့် တွေ့သောသူဖြစ်သည်ဟု သက်သေခံခြင်းကိုရလေ၏။” (ဟေဗြဲ ၁၁:၅) သူသေဆုံးသောအခါ အာဗေလကဲ့သို့ သူသည် ရှင်ပြန်ထမြောက်ရန် အမှန်တကယ်မျှော်လင့်ချက်ရှိခဲ့ပြီး ယေဟောဝါ၏ရည်ရွယ်ချက်ပြည့်စုံလာခြင်းကို တွေ့မြင်မည့်သူများတွင် ပါဝင်ပါလိမ့်မည်။

၇။ နောဧနှင့်မိသားစုသည် ယေဟောဝါအားသစ္စာစောင့်သိမှုနှင့် ကိုယ်တော်အားယုံကြည်ကိုးစားကြောင်း မည်သို့တင်ပြခဲ့ကြသနည်း။

^၇ ရေလွှမ်းမိုးဘေးမတိုင်မီလောကသည် မိုက်တွင်းနက်လာသည်နှင့်အမျှ ယေဟောဝါအားနာခံမှုပြခြင်းသည် သစ္စာစောင့်သိရန် ပို၍စမ်းသပ်ချက်တစ်ခုဖြစ်လာလေပင်။ ထိုလောကဆုံးခန်းနီးချိန်တွင် အုပ်စုငယ်တစ်စုသာ ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းနေကြောင်းတွေ့ရသည်။ နောဧနှင့်သူ၏မိသားစုသည် ဘုရားသခင့်စကားနားထောင်ခဲ့ကာ ကိုယ်တော့်စကားကို ယုံကြည်စိတ်ချခဲ့ကြ၏။ သူတို့သည် မိမိတို့အားအပ်နှင်းထားသောတာဝန်များကို သစ္စာရှိစွာပြီးမြောက်ဆောင်ရွက်ကြပြီး ထိုခေတ်သားများ၏အကျင့်ဆိုးထဲ အကျမခံခဲ့ကြချေ။ (ကမ္ဘာဦး ၆:၅-၇၊ ၁၃-၁၆; ဟေဗြဲ ၁၁:၇; ၂ ပေတရု ၂:၅) သူတို့၏သစ္စာစောင့်သိမှုနှင့် ယုံကြည်အားထားသောနာခံမှုတို့အတွက် ကျွန်ုပ်တို့ကျေးဇူးတင်နိုင်သည်။ ယင်းကြောင့် သူတို့သည် ရေလွှမ်းမိုးဘေးကိုကပ်ကျော်ခဲ့ကြပြီး ကျွန်ုပ်တို့၏ဘိုးဘေးများဖြစ်လာခဲ့ကြ၏။—ကမ္ဘာဦး ၆:၂၂; ၁ ပေတရု ၃:၂၀။

၈။ ဣသရေလနိုင်ငံအတွက် ဘုရားသခင့်လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းခြင်းတွင် အဘယ်အရာပါဝင်ခဲ့သနည်း။

^၈ အချိန်တန်သော် ယေဟောဝါသည် သစ္စာရှိသူယာကုပ်၏မျိုးစဉ်မျိုးဆက်နှင့် ပဋိညာဉ်ဖွဲ့ခဲ့ရာ သူတို့သည် ကိုယ်တော်၏အထူးလူမျိုးဖြစ်လာခဲ့ကြသည်။ (ထွက်မြောက်ရာ ၁၉:၅၊ ၆) ယေဟောဝါသည် ကိုယ်တော်နှင့်ပဋိညာဉ်ဖွဲ့ထားသော လူမျိုးတော်ကို ရေးသားထားသည့်ပညတ်၊ ယဇ်ပုရောဟိတ်အဖွဲ့နှင့် ပရောဖက်ပြုလမ်းညွှန်မှုတို့ဖြင့် ညွှန်ကြားခဲ့သည်။ သို့သော် ထိုညွှန်ကြားမှုကိုခံယူဖို့ကား ဣသရေလလူတို့၏တာဝန်ဖြစ်၏။ ယေဟောဝါသည် ဣသရေလလူမျိုးကို မိမိ၏ပရောဖက်အား ဤသို့မိန့်မှာစေခဲ့သည်– “ယနေ့ကောင်းချီးပေးခြင်းနှင့် ကျိန်ခြင်းတည်းဟူသော ဤနှစ်ပါးကိုသင်တို့ရှေ့မှာ ငါထား၏။ ယနေ့ငါဆင့်ဆိုသော သင်တို့ဘုရားသခင်ထာဝရဘုရား၏ပညတ်တော်တို့ကို နားထောင်လျှင်မူကား ကောင်းချီးပေးခြင်း၊ သင်တို့ဘုရားသခင် ထာဝရဘုရား၏ပညတ်တော်တို့ကို နားမထောင်၊ ယနေ့ငါမှာထားသောလမ်းမှလွှဲရှောင်၍ မသိဖူးသော အခြားတစ်ပါးသောဘုရားကို မှီဝဲဆည်းကပ်လျှင်မူကား ကျိန်ခြင်းကို ငါထား၏။”—တရားဟောရာ ၁၁:၂၆-၂၈။

ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်ကို အချို့စွန့်ရသည့်အကြောင်း

၉၊ ၁၀။ အဘယ်အခြေအနေကြောင့် ဣသရေလလူတို့သည် ယေဟောဝါအားယုံကြည်ကိုးစားပြီး သစ္စာစောင့်သိမှုပျိုးထောင်ရန် လိုအပ်ခဲ့သနည်း။

^၉ အာဒံနှင့်ဧဝတို့နည်းတူ ဣသရေလလူမျိုးသည် ယေဟောဝါအားဆက်နာခံကြဖို့ဆိုလျှင် ကိုယ်တော့်ကိုယုံကြည်စိတ်ချပြီး သစ္စာစောင့်သိကြဖို့လိုခဲ့သည်။ ဣသရေလနိုင်ငံသည် ရန်လိုသောအိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများဝန်းရံထားသည့် နိုင်ငံငယ်တစ်ခုဖြစ်၏။ အနောက်တောင်ဘက်တွင် အီဂျစ်နှင့် အီသီယိုးပီးယား၊ အရှေ့မြောက်ဘက်တွင် ရှုရိပြည်နှင့် အာရှုရိပြည်တို့ရှိ၏။ ပတ်ဝန်းကျင်၌ ကပ်နေသောနိုင်ငံများမှာ ဖိလိတ္တိ၊ အာမုန်၊ မောဘနှင့် ဧဒုံတို့ဖြစ်ကြသည်။ တစ်ချိန်မဟုတ်တစ်ချိန်တွင် ဤလူမျိုးအားလုံးသည် ဣသရေလနိုင်ငံ၏ရန်သူများဖြစ်ခဲ့ကြသည်။ ထို့အပြင် ဤနိုင်ငံအားလုံးသည် ဗာဗုလုန်ဘာသာရေးကိုလိုက်စားကြပြီး ရုပ်ပုံများ၊ နက္ခတ်ဗေဒင်နှင့် အချို့ဆိုလျှင် လိင်ဆိုင်ရာဘာသာရေးဓလေ့ထုံးတမ်းများနှင့် သားသမီးများကိုရက်စက်စွာပူဇော်ခြင်းတို့ကိုပြုလုပ်ခဲ့ကြသည်။ ဣသရေလလူတို့၏ အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများသည် ၎င်းတို့၏အိမ်ထောင်စုကြီးများကိုကျွေးမွေးဖို့၊ သီးနှံများစွာရိတ်သိမ်းဖို့နှင့် စစ်မှုတွင်အောင်မြင်မှုရဖို့အတွက် သူတို့၏ဘုရားများကိုမျှော်ကိုးခဲ့ကြသည်။

^၁၀ ဣသရေလနိုင်ငံတစ်နိုင်ငံသည်သာ တစ်ဆူတည်းသောဘုရားသခင် ယေဟောဝါအားကိုးကွယ်ခဲ့သည်။ သူတို့သည် ကိုယ်တော့်ပညတ်များကိုနာခံကြမည်ဆိုလျှင် မိသားစုကြီးများရှိခြင်း၊ အလျှံပယ်ရိတ်သိမ်းရခြင်းနှင့် ရန်သူများကြားလုံခြုံမှုရှိခြင်းစသည့် ကောင်းချီးများခံစားရမည်ဟု ကိုယ်တော်ကတိပေးခဲ့သည်။ (တရားဟောရာ ၂၈:၁-၁၄) ဝမ်းနည်းစရာမှာ ဣသရေလနိုင်ငံရှိလူအများသည် မနာခံခဲ့ကြချေ။ ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းခဲ့သူများစွာတို့မှာမူ သူတို့၏သစ္စာစောင့်သိမှုကြောင့် ဆင်းရဲမှုခံစားခဲ့ကြရသည်။ အချို့ဆိုလျှင် ဣသရေလလူမျိုးချင်းတို့၏နှိပ်စက်ညှဉ်းဆဲခြင်း၊ လှောင်ပြောင်ခြင်း၊ ရိုက်နှက်ခြင်း၊ အကျဉ်းချခံရခြင်း၊ ကျောက်ခဲနှင့်ပေါက်ခြင်း၊ သတ်ဖြတ်ခြင်းတို့ကိုပင် ခံခဲ့ကြရသည်။ (တမန်တော် ၇:၅၁၊ ၅၂; ဟေဗြဲ ၁၁:၃၅-၃၈) သစ္စာရှိမှုအတွက် တကယ်ခံရခက်သော စမ်းသပ်မှုတစ်ရပ်ပါတကား! သို့သော် ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်မှ အဘယ်ကြောင့်လူများစွာသွေဖည်သွားခဲ့ကြရသနည်း။ ဣသရေလနိုင်ငံ၏သမိုင်းမှ ဥပမာနှစ်ခုက သူတို့၏မှားယွင်းသောအတွေးအခေါ်ကိုသိမြင်စေသည်။

အာခတ်၏ပုံသက်သေဆိုး

၁၁၊ ၁၂။ (က) ရှုရိနိုင်ငံ၏ခြိမ်းခြောက်မှုခံရသောအခါ အာခတ်သည် အဘယ်အရာကိုလုပ်ရန်ငြင်းဆန်ခဲ့သနည်း။ (ခ) အာခတ်သည် လုံခြုံမှုအတွက် အဘယ်ရင်းမြစ်နှစ်ခုကို မျှော်ကိုးခဲ့သနည်း။

^၁၁ အာခတ်သည် ဘီ.စီ.အီး. ရှစ်ရာစုတွင် တောင်ပိုင်းယုဒနိုင်ငံကိုစိုးစံခဲ့သည်။ သူအုပ်စိုးစဉ် ငြိမ်သက်မှုမရှိခဲ့ချေ။ တစ်ချိန်တွင် သူ့ကိုရှုရိနှင့်မြောက်ပိုင်းဣသရေလနိုင်ငံတို့ပူးပေါင်းတိုက်ခိုက်ခဲ့ကြရာ “မင်းကြီး၏နှလုံးနှင့် ပြည်သားတို့၏နှလုံးသည် တုန်လှုပ်လျက်ရှိကြ၏။” (ဟေရှာယ ၇:၁၊ ၂) သို့သော် ယေဟောဝါက ထောက်မမှုကိုကမ်းလှမ်းကာ မိမိအားစမ်းသပ်ကြည့်ရန် အာခတ်ကိုဖိတ်ခေါ်သောအခါ ပြတ်ပြတ်သားသားသူငြင်းဆိုခဲ့၏! (ဟေရှာယ ၇:၁၀-၁၂) ရလဒ်အနေဖြင့် ယုဒနိုင်ငံသည် စစ်ရှုံးပြီး အသေအပျောက်များခဲ့သည်။—၂ ရာဇဝင်ချုပ် ၂၈:၁-၈။

^၁၂ အာခတ်သည် ယေဟောဝါအားစမ်းကြည့်ရန်ငြင်းဆိုခဲ့သော်လည်း အာရှုရိဘုရင်၏အကူအညီကိုကား တောင်းခံခဲ့သည်။ သို့တိုင် ယုဒနိုင်ငံသည် ယင်း၏အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများလက်တွင် ဆင်းရဲခြင်းဆက်ခံခဲ့ကြရသည်။ အာရှုရိသည်လည်း အာခတ်ကိုဆန့်ကျင်လျက် “သာ၍ဆင်းရဲစေ” သောအခါ ဘုရင်က “ငါ့ကိုဒဏ်ပေးသောဒမာသက်မြို့၏ဘုရားတို့ကိုငါဆည်းကပ်မည်ဟူ၍လည်းကောင်း၊ ရှုရိရှင်ဘုရင်ကိုးကွယ်သောဘုရားတို့သည် ကျေးဇူးပြုတတ်သောကြောင့် ငါ၌လည်းကျေးဇူးပြုစေခြင်းငှာ ထိုဘုရားတို့အား ယဇ်ပူဇော်မည်ဟူ၍လည်းကောင်းဆို” ၏။—၂ ရာဇဝင်ချုပ် ၂၈:၂၀၊ ၂၃။

၁၃။ အာခတ်သည် ရှုရိဘုရားများထံမှအကူအညီတောင်းဆိုခြင်းဖြင့် အဘယ်အရာကိုပြခဲ့သနည်း။

^၁၃ နောက်ပိုင်းတွင် ဣသရေလနိုင်ငံကို ယေဟောဝါက ဤသို့မိန့်ဆိုခဲ့ပေမည်– “ငါသည် သင်၏အကျိုးနှင့်ယှဉ်သောအရာကိုသွန်သင်၍၊ သင်သွားအပ်သောလမ်းဖြင့်ပို့ဆောင်သော သင်၏ဘုရားသခင်ထာဝရဘုရားဖြစ်၏။ သင်သည် ငါ၏ပညတ်တို့ကိုစောင့်ရှောက်ပါစေသော။ သို့ပြုလျှင်၊ သင်၏ချမ်းသာသည်မြစ်ကဲ့သို့လည်းကောင်း၊ သင်၏ဖြောင့်မတ်ခြင်း . . . သည် သမုဒ္ဒရာလှိုင်းတံပိုးကဲ့သို့လည်းကောင်း ဖြစ်ရလိမ့်မည်။” (ဟေရှာယ ၄၈:၁၇၊ ၁၈) ရှုရိဘုရားများထံမှအကူအညီတောင်းဆိုခြင်းဖြင့် အာခတ်သည် ‘သူသွားအပ်သောလမ်း’ မှမည်မျှဝေးကွာနေကြောင်းဖော်ပြခဲ့သည်။ သူသည် ထိုလူမျိုးတို့၏အတွေးအခေါ်ဝင်ပြီး လုံးလုံးလမ်းလွဲနေသည်ဖြစ်ရာ ယေဟောဝါအားမဟုတ်ဘဲ လုံခြုံမှုအစစ်အမှန်မပေးနိုင်သူများကို အားကိုးရှုမျှော်ခဲ့သည်။

၁၄။ အာခတ်သည် မှားယွင်းသောဘုရားများထံ သွေဖည်သွားသည့်အခါ အဘယ်ကြောင့်ဆင်ခြေပေးစရာမရှိခဲ့သနည်း။

^၁၄ ရှုရိအပါအဝင် တိုင်းတစ်ပါးသားများ၏ဘုရားများသည် “အချည်းနှီးသောဘုရားများ” ဖြစ်ကြောင်းကြာမြင့်စွာကတည်းကဖော်ပြခဲ့ကြပြီ။ (ဟေရှာယ ၂:၈၊ သမ္မာ) ယခင် ဘုရင်ဒါဝိဒ်အုပ်စိုးစဉ်က ရှုရိလူများသည် ဒါဝိဒ်၏ကျွန်များဖြစ်လာခဲ့ကြချိန်တွင် ယေဟောဝါသည် ရှုရိဘုရားများထက် မြင့်မြတ်ကြောင်း ထင်ရှားခဲ့သည်။ (၁ ရာဇဝင်ချုပ် ၁၈:၅၊ ၆) “ဘုရားတို့၏ဘုရား၊ သခင်တို့၏သခင်၊ ကြီးမြတ်သောဘုရား၊ တန်ခိုးနှင့်ပြည့်စုံ၍ကြောက်မက်ဖွယ်သောဘုရား” ယေဟောဝါတစ်ပါးတည်းသာ စစ်မှန်သောလုံခြုံမှုကိုပေးနိုင်၏။ (တရားဟောရာ ၁၀:၁၇) သို့သော် အာခတ်သည် ယေဟောဝါအားကျောခိုင်းပြီး တိုင်းတစ်ပါးတို့၏ဘုရားများကိုမျှော်ကိုးခဲ့သည်။ ရလဒ်မှာ ယုဒနိုင်ငံအတွက် ဘေးဆိုးဖြစ်လေသည်။—၂ ရာဇဝင်ချုပ် ၂၈:၂၄၊ ၂၅။

အီဂျစ်ပြည်တွင် ယေရမိနှင့်အတူရှိသောဂျူးများ

၁၅။ ယေရမိခေတ်တွင် အီဂျစ်ပြည်ရှိဂျူးများသည် အဘယ်နည်းဖြင့် အပြစ်ပြုခဲ့ကြသနည်း။

^၁၅ မိမိလူတို့၏သစ္စာမဲ့လွန်းမှုကြောင့် ဘီ.စီ.အီး. ၆၀၇ တွင် ယေဟောဝါသည် ယေရုရှလင်မြို့နှင့် ၎င်း၏ဗိမာန်တော်ကို ဗာဗုလုန်လူမျိုးအားဖျက်ဆီးခွင့်ပြုခဲ့သည်။ ဣသရေလလူအများစုသည် ဗာဗုလုန်သို့ပြည်နှင်ခံခဲ့ကြရသည်။ သို့သော် အချို့ကျန်ရစ်ခဲ့ကြရာ ထိုသူတို့တွင် ပရောဖက်ယေရမိပါဝင်သည်။ ဘုရင်ခံဂေဒလိလုပ်ကြံခံခဲ့ရသောအခါ ဤအုပ်စုသည် အီဂျစ်ပြည်သို့ထွက်ပြေးခဲ့ကြပြီး ယေရမိကိုပါခေါ်ဆောင်သွားခဲ့ကြသည်။ (၄ ဓမ္မရာဇဝင် ၂၅:၂၂-၂၆; ယေရမိ ၄၃:၅-၇) ထိုတွင် သူတို့သည် . . . နတ်ဘုရားများကို စတင်ပူဇော်ခဲ့ကြလေသည်။ ယေရမိသည် သစ္စာမရှိသောဂျူးများနှင့်အလွန်ပင်ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်ခဲ့သော်လည်း သူတို့ခေါင်းမာခဲ့ကြသည်။ ယေဟောဝါထံပြန်လှည့်လာဖို့ငြင်းဆန်ကြပြီး “ကောင်းကင်မိဖုရား” ထံဆက်၍မီးရှို့ပူဇော်မည်ဟု အခိုင်အမာပြောခဲ့ကြသည်။ အဘယ်ကြောင့်နည်း။ အကြောင်းမှာ သူတို့နှင့် သူတို့၏ဘိုးဘေးများသည် ‘ဝစွာစားရကြပြီး ဘေးနှင့်လွတ်၍ ချမ်းသာစွာနေရကြ’ ချိန်တွင် ထိုအတိုင်းပင် ‘ယုဒမြို့များ၊ ယေရုရှလင်လမ်းများ၌ပြု’ ခဲ့ကြသောကြောင့်ဖြစ်သည်။ (ယေရမိ ၄၄:၁၆၊ ၁၇) ဂျူးများက ဤသို့လည်းအခိုင်အမာဆိုခဲ့ကြသည်– “‘ကောင်းကင်မိဖုရား’ အဖို့ နံ့သာပေါင်းကိုမီးမရှို့ သွန်းလောင်းရာပူဇော်သကာကိုမပြုဘဲနေပြန်သောအခါ အလွန်ဆင်းရဲခြင်း၊ ဓားဘေး၊ မွတ်သိပ်ခြင်းဘေးဖြင့် ပျက်စီးခြင်းသို့ရောက်ရကြပြီ။”—ယေရမိ ၄၄:၁၈။

၁၆။ အီဂျစ်ပြည်ရှိဂျူးများသည် သူတို့၏ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်မှုတွင် အဘယ်ကြောင့် လုံးဝမှားယွင်းခဲ့ကြသနည်း။

^၁၆ ကိုယ့်အကြိုက်ကိုမှတ်မိနိုင်ပါသည်တကား! ဖြစ်ရပ်များကားအဘယ်နည်း။ ဂျူးများသည် ယေဟောဝါပေးသည့်ပြည်တွင် မှားယွင်းသောဘုရားများထံ တကယ်ယဇ်ပူဇော်ခဲ့ကြ၏။ တစ်ခါတစ်ရံ အာခတ်ခေတ်၌ကဲ့သို့ အယူဖောက်ပြန်မှုကြောင့် သူတို့ဆင်းရဲခဲ့ကြသည်။ သို့ရာတွင် ယေဟောဝါသည် မိမိ၏ပဋိညာဉ်ဖွဲ့ထားသောလူမျိုးတော်အပေါ် “အမျက်ထွက်နှေး” ခဲ့သည်။ (ထွက်မြောက်ရာ ၃၄:၆၊ ကဘ; ဆာလံ ၈၆:၁၅) သူတို့ကိုနောင်တယူကြစေရန် မိမိ၏ပရောဖက်များကိုစေလွှတ်ခဲ့သည်။ ရံဖန်ရံခါ သစ္စာရှိသောရှင်ဘုရင်နန်းထိုင်သောအခါ သူ့ကိုယေဟောဝါကောင်းချီးပေးခဲ့ရာ လူအများစုသည် သစ္စာမရှိကြသည့်တိုင် အကျိုးကျေးဇူးခံစားခဲ့ကြရသည်။ (၂ ရာဇဝင်ချုပ် ၂၀:၂၉-၃၃; ၂၇:၁-၆) အီဂျစ်ပြည်တွင်ရောက်နေသော ဂျူးများက သူတို့၏ပြည်မ၌သာယာဝပြောခဲ့ခြင်းမှာ မှားယွင်းသောဘုရား များကြောင့်ဟုဆိုကြခြင်းသည် မှားလိုက်လေခြင်း!

၁၇။ ယုဒနိုင်ငံသည် ၎င်း၏နယ်မြေနှင့် ဗိမာန်တော်ကို အဘယ်ကြောင့်ဆုံးရှုံးခဲ့ရသနည်း။

^၁၇ ဘီ.စီ.အီး. ၆၀၇ မတိုင်မီတွင် ယေဟောဝါသည် ယုဒလူတို့ကို ဤသို့တိုက်တွန်းခဲ့သည်– “ငါ့စကားကိုနားထောင်ကြလော့။ သို့ပြုလျှင် ငါသည်သင်တို့၏ဘုရားသခင်ဖြစ်မည်။ သင်တို့သည်လည်း ငါ၏လူမျိုးဖြစ်ကြလိမ့်မည်။ သင်တို့သည် ကိုယ်အကျိုးကိုစောင့်လိုသောငှာ ငါစီရင်သမျှသောတရားလမ်းသို့လိုက်ရကြမည်။” (ယေရမိ ၇:၂၃) ဂျူးများသည် ‘ယေဟောဝါစီရင်သောတရားလမ်းတွင်’ လိုက်လျှောက်ရန်ငြင်းဆန်ခဲ့ကြသဖြင့် အတိအကျပင် သူတို့၏ဗိမာန်တော်နှင့် သူတို့၏ပြည်ကိုဆုံးရှုံးခဲ့ကြရသည်။ ထိုဆိုးရွားလှသောအမှားကိုရှောင်ကြဉ်ရန်သေချာကြပါစို့။

ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းသူတို့ကို ကိုယ်တော်ကောင်းချီးပေး

၁၈။ ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းသူတို့သည် အဘယ်အရာကို လုပ်ဆောင်ရမည်နည်း။

^၁၈ အတိတ်ကကဲ့သို့ ယနေ့ ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းရန် သစ္စာစောင့်သိခြင်း—ကိုယ်တော်တစ်ပါးတည်းကိုသာဝတ်ပြုရန် ပိုင်းဖြတ်ခြင်း—လိုသည်။ ယုံကြည်ကိုးစားမှု—ယေဟောဝါ၏ကတိတော်များကိုစိတ်ချနိုင်ပြီး အမှန်ဖြစ်လာမည်ဟု အကြွင်းမဲ့ယုံကြည်ခြင်း—ရှိဖို့လိုသည်။ ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌လျှောက်လှမ်းရန် နာခံမှု—ကိုယ်တော့်ပညတ်များကို သွေဖည်ခြင်းမရှိလိုက်လျှောက်ခြင်းနှင့် ကိုယ်တော့်မြင့်မြတ်သောစံနှုန်းများကိုစောင့်ထိန်းခြင်း—ရှိရမည်။ “ထာဝရဘုရားသည် ဖြောင့်မတ်တော်မူ၍ ဖြောင့်မတ်ခြင်းကိုနှစ်သက်တော်မူ၏။”—ဆာလံ ၁၁:၇၊ သမ္မာ။

၁၉။ ယနေ့လူများစွာသည် အဘယ်ဘုရားများကို ကိုးကွယ်နေကြသနည်း။

^၁၉ အာခတ်သည် လုံခြုံမှုရှိဖို့ ရှုရိဘုရားများကိုမျှော်ကိုးခဲ့သည်။ အီဂျစ်ပြည်တွင်ရောက်နေသော ဣသရေလလူများသည် သူတို့ကို ရှေးခေတ်အရှေ့အလယ်ပိုင်းတွင် နေရာအနှံ့ကိုးကွယ်ကြသည့် ဘုရားမ “ကောင်းကင်မိဖုရား” ကသာယာဝပြောစေမည်ဟု မျှော်လင့်ခဲ့ကြသည်။ ယနေ့ ဘုရားအများသည် ပကတိရုပ်ပုံများမဟုတ်ကြပါ။ ယေရှုက ယေဟောဝါထက်ပို၍ “စည်းစိမ်” ကိုမကိုးစားကြရန် သတိပေးခဲ့သည်။ (မဿဲ ၆:၂၄) တမန်တော်ပေါလုက “ရုပ်[ပုံ]ကိုကိုးကွယ်ခြင်းဖြစ်သော လောဘလွန်ကျူးခြင်း” အကြောင်းပြောဆိုခဲ့သည်။ (ကောလောသဲ ၃:၅) ထို့ပြင် ‘သူတို့ဘုရားသည် သူတို့ဝမ်းဖြစ်’ ကြသူများအကြောင်း သူဖော်ပြခဲ့သည်။ (ဖိလိပ္ပိ ၃:၁၉) မှန်ပါသည်၊ ယနေ့ကိုးကွယ်ကြသည့် အဓိကဘုရားများတွင် ငွေနှင့် ရုပ်ပစ္စည်းပါဝင်၏။ စင်စစ်အားဖြင့် ဘာသာရေးခံယူချက်များရှိသူတို့အပါအဝင် လူအများသည် ‘မမြဲသောစည်းစိမ်ကိုကိုးစား’ ကြ၏။ (၁ တိမောသေ ၆:၁၇) လူများစွာသည် ဤဘုရားများကို ကြိုးစားပမ်းစားဝတ်ပြုနေကြရာ အချို့သည် အကောင်းဆုံးအိမ်များတွင်နေထိုင်ရခြင်း၊ ဈေးကြီးသည့်ပစ္စည်းများကိုသုံးစွဲရခြင်းနှင့် အကုန်အကျများသောအစားအစာများကိုစားသုံးရခြင်းစသည်များရရှိခဲ့ကြပြီ။ သို့သော် လူအားလုံး ထိုသို့ခံစားကြရသည်မဟုတ်ပါ။ ၎င်းတို့ကိုခံစားရသူများကိုယ်တိုင်ပင် နောက်ဆုံးတွင် ဤအရာများမှ ရောင့်ရဲတင်းတိမ်မှုမရရှိကြပါ။ ၎င်းတို့သည် တစ်ခဏသာတည်ပြီး မမြဲသည့်အပြင် ဝိညာဉ်ရေးလိုအပ်ချက်များကိုမရောင့်ရဲစေပါ။—မဿဲ ၅:၃။

၂၀။ အဘယ်မျှတသောသဘောကို ထိန်းသိမ်းရန်လိုသနည်း။

^၂၀ ဤစနစ်၏နောက်ဆုံးကာလတွင် အသက်ရှင်နေထိုင်ကြစဉ် အမှန်လက်တွေ့ကျရန်လိုသည်။ မိသားစုကိုကာယရေးပိုင်းထောက်မပေးရန် အတော်အသင့်ကြိုးစားဖို့လိုပေမည်။ သို့သော် ယေဟောဝါအားဝတ်ပြုခြင်းထက် အဆင့်မြင့်မြင့်နေထိုင်ခြင်း၊ ငွေရှာခြင်း၊ သို့မဟုတ် အလားတူအရာများကိုပို၍တန်ဖိုးထားမည်ဆိုလျှင် ကျွန်ုပ်တို့သည် ရုပ်ပုံကိုးကွယ်နေခြင်းမျိုးဖြစ်ပြီး ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းမနေတော့ချေ။ (၁ တိမောသေ ၆:၉၊ ၁၀) သို့သော် ကျန်းမာရေး သို့မဟုတ် စီးပွားရေး၊ သို့မဟုတ် အခြားပြဿနာများရင်ဆိုင်နေရမည်ဆိုလျှင်ကော။ ပြဿနာများရှိခဲ့ခြင်းသည် ဘုရားသခင်အားဝတ်ပြုခြင်းကြောင့်ဟု အပြစ်ဖို့ခဲ့ကြသည့် အီဂျစ်ပြည်ရှိဂျူးများနှင့် မတူကြစို့နှင့်။ သို့အစား အာခတ်နည်းတူမဟုတ်ဘဲ ယေဟောဝါအားစမ်းသပ်ကြည့်ကြစို့။ သစ္စာရှိစွာဖြင့် ယေဟောဝါဘုရားသခင်ထံမှ လမ်းညွှန်မှုကိုခံယူပါ။ ကိုယ်တော့်လမ်းညွှန်မှုကို ယုံကြည်စိတ်ချစွာလိုက်လျှောက်ပြီး အခြေအနေတိုင်းကိုကိုင်တွယ်နိုင်ရန် ခွန်အားနှင့် ဉာဏ်ပညာရှိဖို့အတွက် ဆုတောင်းပါ။ ထို့နောက် ယေဟောဝါ၏ကောင်းချီးအတွက် စိတ်ချလက်ချစောင့်စားနေပါလေ။

၂၁။ ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းသူတို့သည် အဘယ်ကောင်းချီးများရမည်နည်း။

^၂၁ ဣသရေလနိုင်ငံ၏သမိုင်းကြောင်းတစ်လျှောက်တွင် ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းခဲ့သူတို့ကို ကိုယ်တော်ကြွယ်ဝစွာကောင်းချီးပေးခဲ့သည်။ ဘုရင်ဒါဝိဒ်က ဤသို့သီဆိုခဲ့သည်– “အိုထာဝရဘုရား၊ အကျွန်ုပ်၏ရန်သူတို့ကြောင့် အကျွန်ုပ်ကိုတရားတော်လမ်းထဲသို့ပို့ဆောင်တော်မူပါ။” (ဆာလံ ၅:၈) သူ့အား ယေဟောဝါသည် အိမ်နီးချင်းနိုင်ငံများအပေါ် အောင်ပွဲခံစေခဲ့သည်၊ နောက်ပိုင်းတွင် ယင်းနိုင်ငံတို့သည် အာခတ်ကိုနှောင့်ယှက်ခဲ့သည်။ ရှောလမုန်လက်ထက်၌ ငြိမ်းချမ်းသာယာဝပြောမှုဖြင့် ဣသရေလနိုင်ငံသည် ကောင်းချီးခံစားခဲ့သည်၊ ယင်းကိုနောက်ပိုင်းတွင် အီဂျစ်ပြည်ရှိဂျူးများ တောင့်တခဲ့သည်။ ယေဟောဝါသည် အာခတ်၏သားဟေဇကိကို အင်အားကြီးသောအာရှုရိအပေါ် အောင်ပွဲခံစေခဲ့သည်။ (ဟေရှာယ ၅၉:၁) မှန်ပါသည်၊ “လူဆိုးတို့၏လမ်းတွင်” မနေကြဘဲ ဘုရားသခင်၏ပညတ်တော်၌ မွေ့လျော်သူတို့အတွက် ယေဟောဝါ၏လက်တော်သည် မတိုပါ။ (ဆာလံ ၁:၁၊ ၂) အလားတူဖြစ်နေဆဲပင်။ သို့သော် ကျွန်ုပ်တို့သည် ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းနေကြောင်း ယနေ့အသေအချာမည်သို့သိနိုင်မည်နည်း။ ယင်းကို နောက်ဆောင်းပါးတွင် ဆွေးနွေးကြပါမည်။

သင်မှတ်မိသလော

◻ ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ ကျွန်ုပ်တို့လျှောက်လှမ်းဖို့ဆိုလျှင် အဘယ်အရည်အသွေးများမရှိမဖြစ်လိုအပ်သနည်း။

◻ အာခတ်၏အတွေးအခေါ်သည် အဘယ်ကြောင့်မှားယွင်းခဲ့သနည်း။

◻ အီဂျစ်ပြည်ရှိဂျူးများ၏ကျိုးကြောင်းဆင်ခြင်ပုံသည် မည်သို့မှားယွင်းနေခဲ့သနည်း။

◻ ယေဟောဝါ၏လမ်းစဉ်၌ လျှောက်လှမ်းရန် ကျွန်ုပ်တို့၏ဆုံးဖြတ်ချက်ကို မည်သို့ခိုင်မာစေနိုင်သနည်း။

[စာမျက်နှာ ၁၃ ပါ ရုပ်ပုံ]

အာခတ်သည် ယေဟောဝါအစား ရှုရိဘုရားများကို ရှုမျှော်ခဲ့