လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ဥရောပတရားရုံးတွင်အောင်ပွဲဆင်ခြင်း
ရုရှားနိုင်ငံရှိ ယေဟောဝါသက်သေများသည် ရုရှားဖယ်ဒရေးရှင်းကို တရားစွဲဆိုထားသောအမှုတွင် အနိုင်ရရှိသွားကြောင်း ပြင်သစ်နိုင်ငံ၊ စထရာ့စ်ဘာ့ဂ်မြို့ရှိ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ဥရောပတရားရုံးက ၂၀၀၇၊ ဇန်နဝါရီ ၁၁ ရက်တွင် တညီတညွတ်တည်း ဆုံးဖြတ်ချက်ချခဲ့သည်။ ထိုဆုံးဖြတ်ချက်က ယေဟောဝါသက်သေများအတွက် ဘာသာရေးလွတ်လပ်မှုရှိကြောင်းနှင့် အမှုကိုမှန်ကန်မျှတစွာ ကြားနာစစ်ဆေးခွင့်ရှိကြောင်း အတည်ပြုပေးခဲ့၏။ ထိုအမှုဖြစ်ပွားပုံကို သုံးသပ်ကြည့်ကြစို့။
ရုရှားနိုင်ငံ၊ ချေယာဘင့်မြို့ရှိ ယေဟောဝါသက်သေများ၏ အသင်းတော်တစ်ခုတွင် အများစုမှာ နားမကြားသူများဖြစ်သည်။ သူတို့သည် အသက်မွေးမှုပညာသင်ကောလိပ်မှ အဆောက်အအုံတစ်ခုကို ငှားရမ်းပြီး အစည်းအဝေးများ ကျင်းပကြသည်။ ၂၀၀၀၊ ဧပြီ ၁၆ ရက်၊ တနင်္ဂနွေနေ့တွင် ဒေသန္တရ လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာအဖွဲ့၏ဥက္ကဋ္ဌ၊ ရဲအရာရှိနှစ်ဦး၊ အရပ်ဝတ်နှင့်လူတစ်ဦးတို့သည် အစည်းအဝေးကျင်းပစဉ် အနှောင့်အယှက်ပေးခဲ့ကြ၏။ အထူးသဖြင့် ဥက္ကဋ္ဌ၏အဂတိလိုက်စားမှုကြောင့် မှားယွင်းသောစွဲချက်များတင်ကာ ဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်မရှိဘဲ အစည်းအဝေးကျင်းပခြင်းကို ဖျက်သိမ်းလိုက်သည်။ ၂၀၀၀၊ မေ ၁ တွင် အစည်းအဝေးကျင်းပသော အဆောက်အအုံ အငှားစာချုပ်ကာလ ပြည့်သွားသည်။
ယေဟောဝါသက်သေများသည် ချေယာဘင့်မြို့ရှိ အစိုးရရှေ့နေထံသွားကာ အမှုဖွင့်တိုင်ကြားသော်လည်း အရေးယူဆောင်ရွက်ပေးခြင်းမရှိပေ။ ရုရှားဖွဲ့စည်းပုံအခြေခံဥပဒေ၊ လူ့အခွင့်အရေးနှင့် အခြေခံလွတ်လပ်ရေးကို ကာကွယ်သောညီလာခံတို့သည် ဘာသာရေးလွတ်လပ်မှု၊ အသင်းဖွဲ့စည်းခြင်းဆိုင်ရာလွတ်လပ်မှုတို့ကို ခွင့်ပြုထားပြီးဖြစ်သည်။ ထို့ကြောင့် အမှုတွဲကို ခရိုင်တရားရုံးသို့တင်ပြီးနောက် ဒေသန္တရတရားရုံးသို့ အယူခံဝင်ခဲ့သည်။ ယင်းမတိုင်မီ ၁၉၉၉၊ ဇူလိုင် ၃၀ တွင် တရားရုံးချုပ်က အမှုတစ်ခုနှင့်ပတ်သက်၍ ဤသို့ပြဋ္ဌာန်းပြီးဖြစ်၏– “ကိုယ်ကိုကိုယ်သိသောစိတ်နှင့် ဘာသာရေးအဖွဲ့အစည်းများ၏ လွတ်လပ်မှုဆိုင်ရာ ရုရှားဥပဒေအရ ‘အတားအဆီးမဲ့’ ဟူသောစကားစုသည် သတ်မှတ်ထားသောနေရာများတွင် [ဘာသာရေးဆိုင်ရာအခမ်းအနားများ ကျင်းပရန်] ဒေသခံအာဏာပိုင်များထံမှ ခွင့်ပြုချက်တောင်းဖို့ သို့မဟုတ် သူတို့ကို ကြိုတင်အသိပေးဖို့ မလိုခြင်းကို ဆိုလိုသည်။” ထိုသို့ပြဋ္ဌာန်းခဲ့သည့်တိုင် ခရိုင်နှင့်ဒေသန္တရတရားရုံးများသို့တင်သော အမှုများ ပလပ်ခံလိုက်ရသည်။
၂၀၀၁၊ ဒီဇင်ဘာ ၁၇ ရက်တွင် အမှုကို လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာ ဥရောပတရားရုံးသို့ တင်ခဲ့၏။ ၂၀၀၄၊ စက်တင်ဘာ ၉ ရက်တွင် အမှုကို ကြားနာစစ်ဆေးခဲ့သည်။ အောက်ပါတို့မှာ တရားရုံးချမှတ်သော နောက်ဆုံးစီရင်ချက်မှ ကောက်နုတ်ထားရာများဖြစ်သည်–
“လျှောက်ထားသူများ၏ ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်ကို အနှောင့်အယှက်ပေးခဲ့ကြောင်း၊ ၂၀၀၀၊ ဧပြီ ၁၆ ရက်တွင် သူတို့၏ဘာသာရေးစည်းဝေးပွဲမပြီးမီ ပြည်နယ်အရာရှိများက လာရောက်ဖျက်သိမ်းလိုက်ကြောင်း တရားရုံးမှ သိရှိရသည်။”
“ဘာသာရေးအခမ်းအနားကျင်းပရန် တရားဝင်ငှားရမ်းထားသောနေရာတွင် ထိုသို့ကျင်းပခြင်းကို တားမြစ်သည့် သတ်သတ်မှတ်မှတ် တရားဥပဒေပြဋ္ဌာန်းချက်မရှိပေ။”
“ဘာသာရေးဆိုင်ရာစည်းဝေးပွဲများ ကျင်းပရန် အာဏာပိုင်များထံမှ ခွင့်ပြုချက်တောင်းဖို့ သို့မဟုတ် သူတို့ကို ကြိုတင်အသိပေးဖို့မလိုဟုဆိုလိုသော ရုရှားတရားရုံးချုပ်၏ စီရင်ထုံးဥပဒေကို [တရားရုံးက] သတိပြုမိသည်။”
“ထို့ကြောင့် ၂၀၀၀၊ ဧပြီ ၁၆ ရက်တွင် ဥက္ကဋ္ဌနှင့် သူ၏အပေါင်းအဖော်များက လျှောက်ထားသူများ၏ ဘာသာရေးအစည်းအဝေးကို အနှောင့်အယှက်ပေးခြင်းသည် ညီလာခံ၏စာပိုဒ် ၉ [ဘာသာရေးလွတ်လပ်မှု ] ကိုချိုးဖောက်ရာကျသည်။”
“ပြည်တွင်းတရားရုံးများသည် အမှုသည်များကို မှန်ကန်စွာ၊ တရားမျှတစွာ ကြားနာစစ်ဆေးမှုမပြုခြင်းဖြင့် . . . တာဝန်ပျက်ကွက်ကြောင်း တရားရုံးက တွေ့ ရှိသည်။ . . . ယင်းသည် ညီလာခံ၏စာပိုဒ် ၆ [မှန်ကန်မျှတစွာကြားနာစစ်ဆေးခွင့်] ကိုချိုးဖောက်ရာကျသည်။”
ယေဟောဝါသက်သေများသည် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာဥရောပတရားရုံးတွင် အောင်ပွဲဆင်နိုင်ခဲ့သဖြင့် ဘုရားသခင်ကို ကျေးဇူးတင်ကြပါသည်။ (ဆာလံ ၉၈:၁) တရားရုံး၏ဆုံးဖြတ်ချက်သည် မည်မျှအထိ အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိမည်နည်း။ ဘာသာရေးနှင့်အစိုးရမူဝါဒအဖွဲ့၏ဥက္ကဋ္ဌ ဂျိုးဇက်ကေဂရီဗောစကီးက ဤသို့ဆိုသည်– “ယင်းသည် လူ့အခွင့်အရေးဆိုင်ရာဥရောပတရားရုံး လက်အောက်ရှိ နိုင်ငံအားလုံး၏ ဘာသာရေးအခွင့်အရေးများနှင့် သက်ဆိုင်လိမ့်မည်ဖြစ်သောကြောင့် ဥရောပတစ်ခွင်ရှိ ဘာသာရေးလွတ်လပ်ခွင့်အပေါ် အကျိုးသက်ရောက်မှုရှိသည့် အရေးကြီးသော ဆုံးဖြတ်ချက်တစ်ရပ်ဖြစ်သည်။”