ဒယ်စီဒရိုင်းရပ်စ် အီရက်စ်မပ်စ်

လေ့လာမှု၊ ခံယူချက်

အီရက်စ်မပ်စ်ဟာ ဂရိနဲ့လက်တင်စာ ကျွမ်းကျင်တာကြောင့် လက်တင်ဗားလ်ဂိတ်ကျမ်းအပြင် တခြား လက်တင်ဘာသာပြန်ကျမ်းတွေကို အစောပိုင်း ခရစ်ယာန်ဂရိကျမ်း လက်ရေးစာမူတွေနဲ့ နှိုင်းယှဉ်ဖတ်ကြည့်ခဲ့တယ်။ ဒါနဲ့ ကျမ်းစာအသိပညာရှိဖို့ အရေးကြီးကြောင်း သူ သဘောပေါက်လာတယ်။ ဒါကြောင့် အသုံးများတဲ့ ဘာသာစကားတွေနဲ့ ကျမ်းစာဘာသာပြန်ဖို့လိုတယ်လို့ သူ အခိုင်အမာ ပြောဆိုခဲ့တယ်။

ခရစ်ယာန်ဘာသာဆိုတာ အနှစ်သာရမရှိတဲ့ ဓလေ့ထုံးတမ်းတွေနောက် လိုက်နေမယ့်အစား အသက်ရှင်နေထိုင်ပုံနဲ့ တင်ပြရမယ့်ဘာသာလို့ အီရက်စ်မပ်စ် ယုံကြည်တဲ့အတွက် ကက်သလစ်ဘာသာရေး ထုံးစံတွေကို ပြောင်းလဲဖို့ သူကြိုးစားခဲ့တယ်။ ဒါကြောင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသမားတွေက ရောမချာ့ချ်ကို ပြောင်းလဲပေးဖို့ အတင်းအကျပ် တောင်းဆိုလာကြတဲ့အခါ ကက်သလစ်ချာ့ချ်က သူ့ကို မသင်္ကာဖြစ်လာတယ်။

ဘုန်းတော်ကြီးတွေရဲ့ အကျင့်ယိုယွင်းမှု၊ ဂုဏ်ပကာသန ဝင့်ဝါမှုတွေနဲ့ စစ်ပွဲတွေကို အားပေးထောက်ခံတဲ့ ပုပ်ရဟန်းမင်းတွေကို သရော်တဲ့စာတွေ အီရက်စ်မပ်စ် ရေးသားခဲ့တယ်။ အာပတ်ဖြေ၊ သူတော်စင်တွေကို ကိုးကွယ်၊ အစာရှောင်၊ ဘုရားဖူးသွား စတဲ့ ချာ့ချ်ထုံးစံတွေကို အသုံးချပြီး အသင်းသားတွေဆီကနေ အမြတ်ထုတ်ကြတဲ့ ဘုန်းတော်ကြီးတွေကို သူမကြိုက်ဘူး။ ငရဲကလေးထဲ မကျရအောင် ငွေကောက်တာ၊ အိမ်ထောင်မပြုဖို့ တားမြစ်တာ စတဲ့ ချာ့ချ်ထုံးစံတွေကို သူသဘောမတူဘူး။

ဂရိဓမ္မသစ်ကျမ်း

၁၅၁၆ ခုနှစ်မှာ အီရက်စ်မပ်စ်က ဂရိဓမ္မသစ်ကျမ်းကို ပထမဆုံးအကြိမ် ပုံနှိပ်ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။ အဲဒီကျမ်းထဲမှာ အဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုချက်တွေ၊ လက်တင်လို ဘာသာပြန်ဆိုထားချက်တွေ ပါတယ်။ အဲဒါတွေက လက်တင်ဗားလ်ဂိတ်ကျမ်းနဲ့ မတူဘူး။ နောက်ပိုင်းမှာ အဲဒီစာအုပ်ကို သူဆက်တည်းဖြတ်လိုက်တော့ လက်တင်ဗားလ်ဂိတ်ကျမ်းနဲ့ သိသိသာသာကြီး ကွာခြားသွားတယ်။

ကွာခြားချက်တစ်ခုက ၁ ယောဟန် ၅:၇ ဖြစ်တယ်။ ဗားလ်ဂိတ်ကျမ်းမှာ ကျမ်းစာနဲ့မညီတဲ့ သုံးပါးတစ်ဆူအယူကို ထောက်ခံဖို့ ဒီအပိုစာသားတွေကို ထည့်သွင်းထားတယ်- “ကောင်းကင်ဘုံ၌ ခမည်းတော်တစ်ပါး၊ နှုတ်ကပါဌ်တော်တစ်ပါး၊ သန့်ရှင်းသောဝိညာဉ်တော်တစ်ပါး၊ သက်သေခံသုံးပါးရှိ၍ ထိုသုံးပါးတို့သည် တစ်လုံးတစ်ဝတည်းဖြစ်တော်မူ၏။” သူလေ့လာခဲ့တဲ့ ဘယ်လက်ရေးစာမူမှာမှ ဒီစာသားတွေကို မတွေ့ရတဲ့အတွက် အီရက်စ်မပ်စ် ထုတ်ဝေတဲ့ ဓမ္မသစ်ကျမ်း နှစ်ကြိမ်စလုံးမှာ အဲဒီစကားလုံးတွေ မပါဘူး။ တတိယအကြိမ် သူထုတ်တဲ့အခါမှာ ချာ့ချ်ရဲ့ ဖိအားပေးမှုကြောင့် ပြန်ထည့်သွင်းခဲ့ရတယ်။

အီရက်စ်မပ်စ် နောက်ထပ်တည်းဖြတ်တဲ့ ဂရိဓမ္မသစ်ကျမ်းတွေကို အသုံးပြုပြီး ဥရောပသုံး ဘာသာစကားတွေနဲ့ ပိုကောင်းတဲ့ ဘာသာပြန်ကျမ်းတွေ ထုတ်ဝေနိုင်ခဲ့ကြတယ်။ မာတင် လူသာ၊ ဝီလျံ တင်ဒေးလ်၊ အန်တိုနီယို ဘရူစီအိုလီ၊ ဖရန်စစ္စကို ဒီ အဲန်သီနက်စ် တို့ဟာ သူ့ကျမ်းတွေကိုသုံးပြီး ဂျာမန်၊ အင်္ဂလိပ်၊ အီတလီ၊ စပိန် ဘာသာစကားတွေနဲ့ ဂရိကျမ်းကို ဘာသာပြန်ခဲ့ကြတယ်။

အီရက်စ်မပ်စ်ဟာ ဘာသာရေးအုံကြွမှုဖြစ်နေချိန်မှာ နေထိုင်ခဲ့ရတယ်။ သူ့ရဲ့ ဂရိဓမ္မသစ်ကျမ်းဟာ ပရိုတက်စတင့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသမားတွေအတွက် တန်ဖိုးမဖြတ်နိုင်တဲ့ စာအုပ်ဖြစ်ခဲ့တယ်။ အီရက်စ်မပ်စ်ကို တချို့က ပြုပြင်ပြောင်းလဲရေးသမားလို့ သတ်မှတ်ကြတယ်။ ဘာသာရေးခွဲထွက်ပြောင်းလဲမှုကြီး တကယ်လည်းဖြစ်ရော ဘယ်ဘက်မှာမှ သူမပါဘူး။ လွန်ခဲ့တဲ့ အနှစ် ၁၀၀ ကျော်က စာပေပညာရှင် ဒေးဗစ် ရှက်ဖ်က အီရက်စ်မပ်စ်အကြောင်း ဒီလိုရေးခဲ့တယ်- “ဘယ်ဘာသာရေးအဖွဲ့မှာမှ မပါဘဲ သူ သေဆုံးသွားတယ်။ ကက်သလစ်တွေရော ပရိုတက်စတင့်တွေပါ သူတို့ရဲ့အသင်းသားပါလို့ မပြောကြဘူး။”