Vintsina via Mukanda ua Viuano via Muono Uetu Vakua Kilistu na Vipanga Vietu
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
1-7 YA SETEMBRO
VUPITE VUA MU LIZI LIA NJAMBI | VISIMO 29
Vianenu Vilongesa na Vilika ka via Litombuele na Mbimbiliya
wp16.06 6, cikasa
Vimona Via Vaze Va Muene Via Muilu
Ngeci mua vaze va li mu malienge, makulukazi a vantu va kala mu vuoma vua makuli a vimbembesi via ku pihia. Ve ku pangesa miva, vusanga vua tumponia na mahesi linga vi va niunge. Ka ci tondeka nenu mu lingemo. Mbimbiliya ya tu hana vumo vusunga vu tu kaniamesa: “Meso a Yehova a hita oku noku hose ha mavu, mu ku kuasa na zindzili zieni vaze va li na mutima ua ku tantuluka kuli ikeye.” (2 Mizimbu 16:9) Njambi ua vusunga, Yehova, uze ua kala na ngolo ku hiana Satana, a ka hasa ku mi niunga nga mu kulahela muli Ikeye.
Linga Yehova a mi niunge, mua pande ku lilongesa via lema kaha na ku vi linga. Ca ku muenako, Vakua Kilistu va ku sekulu ya ku livanga va kele mu mbonge ya Efeso va kunguluile mavulu avo ose a mahesi na ku a tsimika. (Vilinga 19:19, 20) Na vuno vene, linga Njambi a mi niunge, mua pande ku tsimika miva, vusanga vua tumponia, vulozi, mavulu a mahesi, vimbundi via ku “liniunga” navio, kaha na nkala cuma ca likuata ku mahamba ni vipanga via vandemone.
Hakuilenu Vusunga ku Tuala ha Ku-tsa
13 Nga ka muesi na vusunga ku tuala ha cimo cisemua ni cimo cilinga, vundilenu kuli Yehova a mi hane mana. (Tandenu Tiango 1:5.) Kaha mu nima yaco, tondesesenu mu mikanda yetu. Nga ci tondeka, hulenu vakuluntu va mu cikungulukilo cenu. Ka va ka mi leka vi mua pande ku linga, vunoni va hasa ku mi lekesa vitume via seho via mu Mbimbiliya, ngeci muevi vi tuli na ku simutuila muno. Omo mu linga evi, mu ka longesa “mavuilo” enu ni nguetu vunongotima vuenu linga vu ka mi kuase “ku hangununa via cili ku via vipi.”—VaHe. 5:14.
“Nji Kenda mu Vusunga Vuove”
12 Visemua na vilinga ka vie kuya Njambi ku mutima. Vavusoko, vakuetu ku vipanga na ku sikola, va hasa ku seteka ku tu kovelesa mu vilika viavo. Vika vi hasa ku tu kuasa ku vula ntsindiye ya ku lihaka mu vilika na visemua ka vie kuya Yehova ku mutima? Tua pande ku vuluka ntsimbu yose vika via lingisa Yehova ku viana vilika viaco. Tu hasa ku tondesesa mu mikanda yetu na ku livuluisa kulihi via tunda vimo vilika viaco. Nga tu hilula ha vusunga ka tue ku lingila vilika viaco, tu ka kala na vusunga ngecize tuli na ku endela mu njila ya “lema Muangana.” (Efe 5:10) Nga tu tsiliela Yehova na Lizi lieni, ka tu kevuila vantu liova.—Visi 29:25.
Vupite Vua mu Lutsilielo
it “Ku sangala ca ku likuisa” ¶1
Ku sangala ca ku likuisa
Capua ku lingisa vakuenu va li zive vuino ku hitila mu vi sangala via makuli, via helu-helu, via ku hianesamo. Kaha ve ku lingamo linga muntu uva sangala a tuameke vizango viendi, ni senga, ngeci via pua vusonde. Kaha vutumbe vua pua ku uanaho vimo ku vakuavo ngeci mua vikuata. Muntu uaco a zive ntsindiye ya ku lingako mumo na ku kala na visinganieka via ku sangala, ku kakateya ni ku mu hana vumpahu. Vintsimbu via vingi evi vie ku lingisa ou i va sangala a uile mungandzo. (Visi. 29:5) Ku sangala ca ku likuisa, ka ce ku muesa mana a muilu; vunoni capua cifua ca mu mavu. Kaha capua ku lituala mana, civembulu, kahangu na ku pua mukua makuli. (Tia. 3:17) Ngeci mukemuo, ku hona ku pua vakua vusunga, ku hana vumpahu ku vantu, ku handeka makuli na lizangamena ka ce kuya Njambi ku mutima.—2 Kol. 1:12; Ngal. 1:10; Efe. 4:25; Kolo. 3:9; Ku-So. 21:8.
8-14 YA SETEMBRO
VUPITE VUA MU LIZI LIA NJAMBI | VISIMO 30
“Kati u nji Hie Cipue Vuhutu Cipue Vupite”
Cilemo ca Cifua Cika ce ku Neha Ndzolela ya Vusunga?
10 Mua vusunga, tu vose tua tondeka vimbongo. Muomu vie ku tu niunga ku vimo visoti. (Eke 7:12) Vuno tu hasa ku yoya mu ndzolela nga tu kala lika na vimbongo via ku puamo ni? Eyo! (Tandenu Ekelesiaste 5:12.) Muana Yake, Angule, ua sonekele ngueni: “Kati u nji hie cipue vuhutu cipue vupite; nji lise na via-ku-lia vize via nji pande” lika. Ca casi ku ivuisisa omo lia vika ou yala ka tondele ku pua cihutu. Ngueni muomu ka tondele ku uila mu ceseko ca ku punda na ku sahula Njambi. Amba co vika ka tondelele ku pua mpite? Ngueni: “Ku tina nji kute, na ku ku viana, na ku handeka nguange, Yehova ikeye iya?” (Visi 30:8, 9) Mua vusunga, halumo nenu mu tantekeya vamo va kulahela mu vupite ku hiana Njambi.
11 Muntu ua lema vimbongo ka hasa ku ya Njambi ku mutima. Yesu ua handekele ngueni: “Na umo uahi a hasa ku pangela vasukulu vavali: muomu a ka zinda umo na ku lema mukuavo; cipue a ka pandama ku umo na ku yengula mukuavo. Ka mu hasa ku pangela Njambi na vufuko.” Kaha ua handekele naua ngueni: “Kati mu lilundikile vufuko hano ha mavu, hano tuntembulu na ntalavue vie ku vu lia, na vezi ve ku tuva na ku iva.” —Mat 6:19, 20, 24.
12 Cingi ca vangamba va Yehova va li na ku lihakela kapandi ka ku yoya muono ua uasi. Kaha ve ku mona nguavo ku lingamo ce ku va sila ntsimbu ya kama ya ku pangela Yehova kaha ce ku va vuisa ndzolela. Muanetu Jack ua ku Estados Unidos, ua landesele ndzivo yeni ya kama na mingoso yeni linga a hase ku pua pioneiro hamo lika na mpueyeni. Ua handekele ngueni: “Ka ca puile ca casi ku landesa ndzivo yetu ya cili na fazenda yetu.” Vunoni mu miaka ya yingi, ua kele na ku iza ku ndzivo na matoto omo lia visoti ku vipanga. Kaha ngueni: “Mpueyange ua puile pioneiro ua kele na ndzolela ya vusunga. Kaha ua kele na ku handeka ngueni muomu ua pangela Chefe ua hiana vose! Mu ku linga nange nja pua honi pioneiro, tu vose tu li na ku pangela Chefe uaco, Yehova.”
w87-E 5/15 30 ¶8
Vuila Yehova Vuoma Kaha Ukevua Ndzolela
◆ 30:15, 16—Vika tu lilongesa ku muzimbu ou?
Ci lekesa ngecize vantu va kala na cipululu ka veku puisamo. Vakua cipululu ve ku tonda ku tualelelaho ku vueza ku vimbongo ni ku mpoko yavo ngue Lisundzu keku kuta mue ku tsemba maninga. Na vuno vene, Vukalo vua Vatsi ka vue ku kuta, vue ku tualelaho ku tambula vatsi. Lizimo lia vuntsimpi lili na ku tambakana ngualio nji hie vana. (Njenisisi 30:1) Livu lie kuma omo lia litania, vunoni niondzi mu i noka lie ku tsemba mema aco kaha na kuma lueka naua. Kaha tuhia ka ve ku handeka nguavo hanahu. Na vakua cipululu mukemuo mu vafua. Vunoni vaze ve ku kava mana a muilu kave ku muesa eci cipululu.
w11-E 6/1 10 ¶4
Vati mu Hasa ku Yoya na via Vindende?
Puenu na ku zokotueya vimbongo ntsimbu kanda mu lande. Vutuhu ci hasa ku soloka ngue ca ku laza, vunoni ku zokotueya vimbongo ya pua imo njila ya ku liniunga ku vitanga via ku hona vimbongo. Ngeci mukemuo, vaze ve ku lingamo ka ve ku likovelesa mu makongo na visoti vikuavo vie kuizamo. Ca ku muenako, ngeci mua kakondueso ka kama kaze ke kuata ku viuma vie ku landa muntu. Mbimbiliya ya handeka ku tuala ha vantsizi mu ku pua vakua “mangana” muomu ve ku kunga via kulia ku ntsimbu ya kutia linga va ka vi pangese ku lutue.—Visimo 6:6-8; 30:24, 25.
Tualelenuho Kupua Ngendzi ya Yehova ku Miaka Yose!
18 Ca pua ca seho ku hilula cifua ci tue ku muenamo vimbongo. Ngeci mukemuo, lihulenu nguenu: ‘Vuno ntsimbu yose nje ku singanieka lika via vimbongo na vika nji landa ni? Vuno ka nje ku hiluisa vuasi vimbongo vi nje ku levala, muomu nje ku singanieka nguange muntu ua nji levaleselevio ka vi tondo naua ni? Vuno ku kala na vimbongo, ce ku nji lingisa ku livua ngue nji ua seho ku hiana vakuetu ni? Vuno ce ku nji kaluuila ku zumbula vukuetu ni? Vuno nje ku singanieka ngecize nga vamuanetu va kala na vimbongo via vingi, va lema mua kama vimbongo ku hiana Yehova ni? Vuno nje ku likuata vusamba na vampite lika ni? Ca pua ca seho ku lilinga evi vihula, muomu tua kala na civezikiso ca kupua vangendzi va Yehova. Vunoni tu hasa lika ku tualelelaho ku pua vangendzi va Yehova, nga ka tu leme vimbongo. Kaha nga tu lingamo, Yehova ka ka tu seza na limo litangua liahi!—Tandenu VaHevelu 13:5.
Vupite Vua mu Lutsilielo
w09 4/15 17 ¶11-13
Via ku Tanga via Muesa Mana a Yehova
11 Ntsilivili, vutuhu ua pua kasitu ua mundende, vunoni tu hasa ku lilongesa via vingi kuli ikeye. (Tandenu Visimo 30:26.) Ntsilivili ua lifua na kalumba, vunoni matuitui endi a andende kaha a ku zenguluka na viliato via vihi. Ou kasitu ua mundende, ua kala ku vihela via mavue. Kaha meso e ku mu kuasa ku tala kulaako. Ku yoyela mu vina ce ku mu kuasa ku vanda ku vusonde vua tusitu vakuavo. Kasitu uaco, va mu tangele na vutumbe vua ku kala ha kati kalimbo ka likuata kumo. Muomu eci ce ku mu niunga ku vusonde na ku mu kuasa ku vintsimbu via masika.
12 Vika tu hasa ku lilongesa ku ntsilivili? Ca ku livanga, ava tusitu vaco ve ku liniunga ku vusonde. Kaha omo lia ku hasa ku tala vuino ku laako, ve ku liniunga ku vitozi vavo mu ku kala kuhiehi na vina ambe vene miandzi ya kama ize ya pua vuvando vuavo. Netu vene tua tondeka ku kala na meso a cili a lutsilielo, linga tu hase ku liniunga ku vingandzo via mavu ano a Satana. Kaha kapostolo Petulu ua mamuine Vakua Kilistu nguendi: “Vingilenu: citozi cenu, Satana, ngue ndumba ua ku ohia, a li na ku endangana, a lengeya ou ya lia.” (1 Pet 5:8) Yesu nendi mua kele hano ha mavu, ua lihakelele kapandi ka ku vingila linga a liniunge ku vingandzo via Satana via ku eseka vuoloke vuendi linga kati vu kale mu vusonde. (Mat. 4:1-11) Kaha ikeye ua seza lungano lua cili ku vandongesi vendi!
13 Imo njila i tu kuasa ku pua va ku vingila, ya pua ku tava vukuasi vue ku tu hana Yehova mu ku tu niunga mu litsilielo. Kaha ka tua pandele ku likela ku lilongesa Lizi lia Njambi na ku kunguluka kusua kumo. (Luka 4:4; VaHe. 10:24, 25) Ngeci mua vankala ve ku hasa ku yoya vuino na vakuavo ku limbo liavo, netu tua pande ku likuata kumo na vamuanetu mu lutsilielo linga “tu likolese umo na mukuavo.” (Loma 1:12) Muomu cifua ce ku tu niungilamo Yehova, ce ku muesa ngecize tua tava mezi a handekele mukua visamo Ndaviti, nguendi: “Yehova ikeye livue liange, na cimpaka cange, na muovole uange; Njambi yange, livue liange, muli ikeye nji ka tinina.”—Visa. 18:2.
15-21 YA SETEMBRO
VUPITE VUA MU LIZI LIA NJAMBI | VISIMO 31
Vimamuna vi tu Hasa ku Lilongesa ku Visemi va Vampuevo
w11-E 2/1 19 ¶7-8
Longesenu Yoyesi ya Cili ku Vana Venu
Valongesenu vusunga vuose ku tuala ha via ku limona ku mivila. Vimamuna vie ku tondeka. (1 Kolintu 6:18; Tiango 1:14, 15) Mbimbiliya ya lombolola ngecize ku limona ku mivila ka capuile imo ngandzo ya Satana, vunoni ya pua vuana vua ku tunda kuli Njambi. (Visimo 5:18, 19; Muaso ua Solomone 1:2) Ngeci mukemuo, ku handeka lika na vana venu ku tuala ha vusonde vua kala ha ku limona ku mivila, ci va lingisa ku vimona mu njila ya ku henga. Kaha na ku mona ngecize vi ya longesa Mbimbiliya ku tuala ha cimpande caco, via pua via laza. Corrina ua ku França, ua handekele nguendi: “Visemi vange va kele na ku handeka cikuma via ku limona ku mivila, kaha evi via kele na ku nji lingisa ku vimona mu njila ya ku pihia.”
Lingenu cose linga vana venu va tantekeye vusunga vuose ku tuala ha ku limona ku mivila. Nadia, umo cisemi ua mpuevo ua ku México ua handekele nguendi: “Ntsimbu yose nje ku kuasa vana vange ve vuisise ngecize, ku limona ku mivila capua cuma ca cili kaha va tu tanga na cizango caco. Yehova ua hana vuana vuaco ku vantu linga va livuise ndzolela. Vunoni va vitavesa lika ku vantu va liambata. Ngeci vi hasa ku tu vuisa ndzolela ni ku tu kokela lamba. Ngeci ca hitukila ha njila i tu pangeselamo vuana vuaco.”
ijwhf cimpande 4 ¶11-13
Handekenu na Vana Venu ku Tuala ha Vuala
Kalenu na vukatuisi vua ku handeka via cimpande caco. Mark, umo cisemi ua kala ku Grã-Bretanha ua handekele nguendi: “Ku nua vuala ka ce ku lumbunuka vuino ku vanike. Ngeci mukemuo, nje huile muanange ua yala ua miaka 8 nga ku nua vuala capuile vupi ni kuahi. Nja lingile cose linga a lizive ku zituka ku handeka, ngeci ua sokoluele mutima uendi.”
Nga mu handeka na vana venu ku tuala ha vuala mu njila ya cili, ci ka va kuasa ku tantekeya visoti viose vie kuizamo. Kaha eci ci ka va kuasa ku patekeya viose vi mue ku va leka. Ambe nga va cili vanike ni va ku kola, handekenu na vana venu ku tuala ha vuala na viuma vikuavo via mu muono, ngeci mua kuliniunga mu tapalo, na vimamuna via cili ku tuala ha ku limona ku mivila.
Hanenu lungano lua cili. Vanike vakala na vuasi vua ku tambuluisa—vakevo ve ku tambuluisa vose vakala muhehi navo—kaha mizimbu yaku tondesesa ya muesa nguayo, vana ve ku tambuluisa cikumakuma visemi. Eci cilekesa ngecize, nga munua vuala linga mu simpe ni mu tepulule ku kusakalala mutima, vana venu va kevuisisa nguavo, nga muntu nomu mutima vihemba viapua vuala. Ngeci mukemuo puenu lungano luacili. Pangesenu vuala na mana.
g17.6 9 ¶5
Longesenu vana ku pua va ku likehesa
Va kaniamesenu va pue vihuanga. Va kuasenu ku mona ngecize “kuhana, ce ku neha ndzolela ya kama ku tuvakana ku tambula.” (Vilinga 20:35) Vati mu hasa ku lingamo? Nenu na muanenu, lingenu umo mukana ua vantu va tondeka vukuasi, ngeci mua kuya mu ku landa, mendelo ni ku vuahesa vipanga viose ovio. Kaha omo mu linga viuma viaco, puenu na kuya hamo lika na muanenu. Va lekesenu ndzolela i mue ku kala nayo omo lia ku kuasa vakuenu. Muomu nga mu lingamo, mu ka hasa kuva longesa ku pua va ku likehesa ku hitila ku lungano luenu.—Citume ca Mbimbiliya: Luka 6:38.
Vupite Vua mu Lutsilielo
w92-E 11/1 11 ¶7-8
Cifua ci Vakele na ku Longeselamo ku Ntsimbu ya VaIsaleli
7 Ku ntsimbu ya vaIsaleli, vakele na ku va longesa tunde ku vunike-nike (Ndeutelonomi 11:18, 19; Visimo 1:8; 31:26) Mu Dicionário da Bíblia mu lilimi lia francês, o erudito bíblico E. Mangenot, ua handekele nguendi: “Kanike muze vene mua putukile ku handeka, va kele na ku mu longesa amo mezi a lisiko. Cisemi ua mpuevo ua kele na kuhilukila-kuhilukila cinimbu cimo. Kaha nga a mona ngecize na hasa ku patekeya cinimbu caco, a mu hana cikuavo. Mu ku hita ca ntsimbu, naye a mu hana honi mezi a vinimbu viaco via ku soneka laza vize via tantekeyele linga aye na ku a tumbula ca ku hona ku talako. Eci ca kele na ku mu kuasa ku tantekeya vuino visoneka. Kaha mua kolele, ua tualeleho ku tambula vilongesa via mu vulombelo vuavo, mu ku tanda masiko a Muangana na ku a hilula.”
8 Eci ci lekesa ngecize, njila imo i va kele na ku longeselamo, capuile ku lilongesa ku pateka viuma mu mutima. Muomu masiko a Yehova na ku yoya vuino na kuavo vie ku kele mu mutima uavo. (Ndeutelonomi 6:6, 7) Ntsimbu yose va hiluile ha viuma viaco. (Visamo 77:11, 12) Cikuavo naua, va kele na ku pangesa vinjila vikuavo via ku kuaselamo vakuendze ku patekeya viuma. Viuma viaco via puile, masona a ku lilongesa ku tanda ni nguetu (acrósticos alfabéticos) mezi a mu vinimbu via visamo a putuka na masona a ku liseza mu (alfabéticos) ngue mu vamuesa mu (Visimo 31:10-31) mezi a ku hilukila (ni nguetu mezi a putukile na masona amo lika ni na cifua ca ku a tumbuilamo); kaha na cifua ci va pangeselamo vinumelu, ngue muya muesa mutamba ua Visimo kapitulu 30. Kaha vakua ku tondesesa ve ku singanieka nguavo kalendaliu ka Gezer, kamo kalendaliu ka laza ka vaIsaleli ka kuasele mua kama mu ku patekeya vuino viuma ku visikola.
22-28 YA SETEMBRO
VUPITE VUA MU LIZI LIA NJAMBI | EKELESIASTE 1–2
Tualelenuho ku Longesa Cisemua ci na Hatako
Viuma Vize . . .Vikevio Viu Kundika ku Vantu Vakua Cili”
3 Tua lema ku pangela Yehova kaha tu tonda ku haka seho ku viteli vietu. Kaha cingi cetu tua lema cikuma cipanga cetu kaha tu tonda ku tualelelaho ku ci linga ntsimbu yose. Vunoni, omo vantu va ya na ku kola, ka ve ku hasa naua ku linga cipanga cavo ci va pangele laza. (Ekel 1:4) Kaha eci ce ku neha citanga ca kama ku vangamba va Yehova. Matangua ano, cipanga ca ku ambulula ci li na ku tualelelaho ku kola, kaha lukungulukilo lua Yehova lue ku pangesa tekinologia linga muzimbu ua cili u hete ku vihela via vingi. Kaha vintsimbu vimo vakuluntu ci hasa ku va kaluuila ku lilongesa vinjila via viha mua ku lingila viuma. (Luka 5:39) Fumeko, vantu mu ve ku kola ndzili yavo ye ku ya na ku tepuluka. (Visi 20:29) Ngeci mukemuo, ci ka pua ca cili nga vakuluntu va longesa vakuendze ku tambula viteli via kama mu lukungulukilo lua Yehova.—Tandenu Visamo 71:18.
4 Ka ca puile ca casi ku vaze va kala na mpoko ku longesa vakuendze. Halumo va hasa ku ivua vusiua ku singanieka ngecize va seza citeli ci va lema cikuma. Ci hasa ku va vavala ha mutima mu ku singanieka lika ngecize va likela cipanga ca ku lifuila ci va lemene. Ni va hasa ku lisosomua nguavo nga kati vakevo va linga cipanga caco, halumo vakuavo ka va ka ci lingi vuino. Hamo ve ku livua ngecize ka vesi na ntsimbu ya ku longesa vakuavo. Vunoni, vakuendze navo naua va pande ku kala na lukakatela nga kanda va va hane viteli via kama.
Vupite Vua mu Lutsilielo
it “Ekelesiaste” ¶1
Ekelesiaste
Lizi Qo·hé·leth (lia lombolola Mukua-ku ambulula, mukua ku kunguluka, mukua ku lania, mukua ku kungulula. Kaha aa mezi a lombolola citeli ca kele na ca kele naco muangana mu lukungulukilo mu vuangana vua Isaleli. (Ekel. 1:1, 12) Ca puile citeli ca Muangana ali na ku tuamenena ku kuasa vantu va Njambi ku likuata kumo na kupua vakua vuoloke kuli Muangana uavo ua vusunga na Njambi yavo. (1 Vam. 8:1-5, 41-43, 66) Omo liaco, kupua Muangana ua cili ni ua mupi ca hitukilile ha vati Muangana a tuamenena vantu kuku lemesa Yehova ni kuahi. (2 Vam. 16:1-4; 18:1-6) Mukua ku ambululula, Solomone, ua li hakelele kapandi ka ku tuamenena vaIsaleli, vavusamba vendi, na vangendzi va mu cifuti ku tembele. Mu livulu liaco, Solomone ua lingile coze mu ku kungulula vantu va Njambi linga va sondoloke ku vilinga via ku vihia via mavu. Cikuavo naua, ua va kuasele vamuese vilinga via cili via Njambi, uze uva lemesele vaIsaleli. Lizina li tua pangesa mu Mbimbiliya yetu lia tunda Qo·hé·leth, kaha mu Septuaginta grega va lisana Ek·kle·si·a·stés (Ekeleziaste) kaha lia lumbunuka (“muntu ua kundama ku cimo cikungulukilo ni ciuano).”
29 YA SETEMBRO–5 YA OUTOBRO
VUPITE VUA MU LIZI LIA NJAMBI | EKELESIASTE 3–4
Tualelenuho ku pua Mukole ua Zifungo Zitatu
ijwhf article 10 ¶2-8
Vati mu Hasa ku Haka Teklonologia mu Cihela Caco
● Tekinologia i hasa ku mi kuasa mu vulo vuenu nga mu i pangesa na mana. Ca ku muenako, Vamo vamala na vampuevo ve kui pangesa mu ku simutuila nga nkala muntu ali kua likaliendi.
Jonathan, nguendi: kamo ka mesage na tumezi ‘nja ku lema’ ni ‘njili na kuku singanieka’ a hasa ku lomboloka viavingi ku muntu.
● Ku pangesa tekinologia mua ku pihia ci hasa ku kovelesa vulo vuenu mu vusonde. Ca ku muenako, vamo ve ku pangesa telefone ntsimbu yose, kaha evi vieku tepulula ku ntsimbu na ku hona ku tuala mana ku vampuevo vavo.
Julissa, nguendi: ‘Njili na vusunga nguange vimo vintsimbu yaliange ue ku vuile cizango ca ku tualelelaho ku handeka nange nga ku nja kele na ku pangesa telefone.’
● Vamo ve ku handeka nguavo va hasa ku tuala mana ku ku simutuila cavo na mpuevo yavo oku va pangesa telefone. Vunoni kuliya na sosiologista Sherry Turkle, evi via pua “Makuli a kulinga viavingi mu ntsimbu imolika” Mua vusunga, viva tumbula nguavo kulinga viavingi mu ntsimbu imolika ka via puile via ku sungama. Ua handekele naua nguendi: “Kapandi ketu keku tepuluka nga tuya na ku vuezelela vipanga helu lia vipanga.”
Sarah, nguendi: “Ce kupua cacili ku simutuila na yaliange nga kesi na ku linga vikuavo. Muntu ue kulinga via vingi mu ntsimbu imolika ue ku muesa ngecize a kala lika na ndzolela nga a kala na telefone yendi lika.”
Ku tsiha mpanga: Cifua ci mueku ku pangeselamo tekinologia ci hasa ku kuasa ni ku pihisa vulo vueno.
Kati mu Tavese “Mulengi ua Yehova” u Zime
12 Vati vaze va liambata va hasa ku tambuluisa Akuila na Pilisila? Aci singaniekenu ha viuma vi mu tonda ku linga muntu ku muntu. Vuno citava viuma viaco mu vilingile hamo lika ni? Ca ku muenako, Akuila na Pilisila va kele na ku ambuluila hamo lika. Vuno nenu mue ku lihakela kapandi ka ku lingamo ni? Va Akuila na Pilisila va kele naua na ku pangela hamo lika. Vutuhu nenu na mukua ndzivo yenu ka mue ku pangela ha cihela cimo lika, vuno mu hasa ku linga hamo lika vipanga via ha ndzivo ni? (Ekel. 4:9) Ku lihakela kapandi ka kuli kuasa mu ku linga vimo vipanga, ci hasa ku mi vuisa ngecize mue ku uisila kumo lika kaha na ku mi hana vukovelelo vua ku simutuila. Muanetu Robert na mpueyeni Linda vali mu vulo miaka 50. Kaha muanetu Robert ngueni: “Ku handeka vusunga, ka tua kele na ntsimbu ya ingi ya ku lingila vueho hamo lika, vunoni nje ku kusa malonga kaha mpueyange aa hunda ni nga njili ha mbandza mu ku seva neni ue ku iza mu ku lipandakana nange. Evi vie ku nji vuisa ndzolela ya kama. Muomu ku lingila viuma hamo, ce ku tu kuasa ku likata kaha cilemo cetu ci li na ku tualelelaho ku kola.”
13 Vulukenu ngecize ku kala lika hamo lika, ka ce ku lingisa vantu ku likuata kumo. Umo mpuevo ua ku Brazil ngueni: “Matangua ano kua kala vitanganeso via vingi, ngeci nja nongonona ngecize tu hasa ku uila mu cisinganieka ca ku singanieka nguetu tue ku kala hamo lika omo lia ku yoyela mu ndzivo imo lika. Nkuma ku kala hamo ka ca puilemo. Kua tondeka naua ku lituala mana umo na mukuavo.” Talenu vati Bruno na mpueyeni Tays ve ku lituala mana umo na mukuavo. Muanetu Bruno ngueni: “Mu ntsimbu i tue ku kala hamo, tue ku haka vitelefoni vietu ku laako linga tu hase ku lituala vuino mana umo na mukuavo.”
14 Vunoni vati co nga nenu na mukua ndzivo yenu ka mua lemene ku sikamena hamo lika? Halumo vie ku mi lingisamo via pua muomu mua lema viuma via ku liseza ni halumo mue kuli cakula umo na mukuavo ku-sua kumo. Vati mu hasa ku linga? Tu ci hilukilenu naua cize cimueso ca coto. Muntu nga na vueka tuhia, ka tue ku suama na ndzili mu ntsimbu oyo vene. Vunoni tua tondeka ku tu sambeya kamandende-kamandende na ku vuezaho vikuni via kama. Na vuno vene, citava mu putuke ku simutuila mu kantsimbu ka kandende nkala litangua. Kaha omo mu lingamo, puenu na ku hangula ku linga viuma vi mua lema mu vose, kati vize vi hasa ku mi lingisa ku litengulukila. (Tia. 3:18) Mua vusunga, mu ku putuka kamandende-kamandende mu hasa kusambeya lueka cilemo cenu mu vulo.
Kati mu Tavese “Mulengi ua Yehova” u Zime
3 Va yala na mpuevo, va pande ku lihakela kapandi ka ku kaniamesa vusamba vuavo na Yehova, linga “mulengi ua Yehova” kati u zime mu vulo vuavo. Vati vusamba vua ku kaniama na Yehova vu hasa ku kaniamesa vulo vuavo? Nga vaze va liambata, va haka seho ya kama ku vusamba vuavo na Isiavo ua muilu kaha va ka kala na vukatuisi vua ku kava vimamuna vieni. Eci ci ka va kuasa ku liniunga ku visoti kaha na ku vula vitanga vize vi hasa ku tontuesa cilemo cavo. (Tandenu Ekelesiaste 4:12.) Vaze va lema via mu lutsilielo, ve ku lihakela naua kapandi ka ku tambuluisa Yehova na vifua vieni ngeci mua ngozi, lukakatela na ku ecela. (Efe. 4:32–5:1) Nga vaze va liambata va lihakela kapandi ka ku muesa vifua ngeci mua evi kaha cilemo cavo ci ka kola. Umo ndumbuetu ua lizina Lena, ua kala mu vulo mu miaka i tuvakana 25 ngueni: “Ca pua ca casi ku lema na ku singimika muntu ua ku kaniama mu lutsilielo.”
Vupite Vua mu Lutsilielo
it “Cilemo” ¶39
Cilemo
“Ntsimbu ya ku lema.” Yehova ke ku muesa cilemo kuli vaze ku va cipande, ni nguetu vaze ve kuambata muono ua upi. Vutuhu vantu vose va tondeka ku vamuesa cilemo, ambe vene vaze vazinda Njambi, vunoni ntsimbu yaco ya ku muesa cilemo ku vantu ve kuambata muono ua upi ye ku heta ku ntsongo. Yehova Njambi na Yesu Kilistu va lema muakama vuoloke, vunoni vazinda vaze ve ku alulukila masiko endi. (Visa. 45:7; VaHe. 1:9) Ngeci mukemuo, vaze vazinda Njambi ua vusunga ka citava ku vamuesa cilemo. Ka citava ku va lingila viuma via cili mu cifua ca ku vamueselamo cilemo, muomu omo lia ku zinda Njambi ka ve ku tava ku vamuesa cilemo. (Visa. 139:21, 22; Isaya 26:10) Mua vusunga, Njambi ua zinda vantu vaco kaha vuovuno a ka vanongesa.—Visa. 21:8, 9; Ekel. 3:1, 8.
6-12 YA OUTUBRO
VUPITE VUA MU LIZI LIA NJAMBI | EKELESIASTE 5–6
Vati tue ku Muesa Kasingimiko ka Kama Kuli Yehova
w08-E 8/15 15-16 ¶17-18
Singimikenu Yehova mu ku Muesa Vifua via Kasingimiko
17 Tua pande ku muesa kasingimiko ka ku lifuila ku ku lemesa cetu kuli Yehova. Ekelesiaste 5:1 nguayo: “Niunga ciliato cove omo u ya ku ndzivo ya Njambi. Ca ku muenako, Mosesa na Yohosua va va lekele va sulule vinkaku viavo ku cihela ca ku lela. (Ezu. 3:5; Yeho. 5:15) Ku lingamo, ca puile njila ya ku mueselamo kasingimiko ka kama. Kaha va Sasendote va vaIsaleli va pandele ku zala vikalasau via liniu linga va “fuike ku vuntselentsele vua ntsitu yavo.” (Ezu. 28:42, 43) Eci ca kuasele linga kati vamuese vilinga via ku vihia, omo ve ku pangelele ku mutula ua Njambi. Kaha masoko ose a vasasendote va pandele ku kava eci cifua ca kasingimiko.
18 Ku ku lemesa cetu, ce ku tondeka ku muesa kasingimiko ka kama. Linga tu hase ku pua vakua kasingimiko, tua pande ku ci muesa ha toma. Ka tua pandele ku muesa kasingimiko ka civembulu. Kasingimiko kaco ka ca pandele ku pua cehelu-helo lika, vunoni ka ku tundilila ku mutima, kaze ke ku muenamo Njambi. (1 Sam. 16:7; Visi. 21:2) Cikuavo naua, kasingimiko ka pande ku pua mutamba ua muono uetu, kaha kapande ku tuamenena vilinga vietu, vusamba vuetu na vakuetu kaha cifua ci tue ku limuenamo etu vavene. Ntsimbu yose tua pande muesa kasingimiko, cikumakuma ku handekesi yetu na vize vi tu linga. Ku tuala ha vilinga na cifua ca zalesi yetu, tue ku ononoka mezi a handekele Paulu nguendi: “Kati mu linge na cimo cahi ca ku suntsuisa, linga vipanga vietu vi zele aha ha vi ku payela; Vunoni ku viuma viose tu litumbule ngue vakua ku pangela Njambi.” (2 Kol. 6:3, 4) Mua vusunga, tua lema muakama vilongesa via “Njambi Muovole uetu mu viuma viose.”—Tito 2:10.
w09-E 11/15 11 ¶21
Kaniamesenu Vivundilo Vienu ku Hitila mu Vilongesa via Mbimbiliya
21 Yesu ua muesele kangimiko na lutsilielo lua kama mu vivundilo viendi. Ca ku muenako, ntsimbu kanda a sangule Lazaluua “ua anduile meso eni, ua handekele, ngueni, Tata, nji ku santsela muomu u na nji ivu. Kaha nja tantekeyele ngecize ove ue ku nji ivua ntsimbu yose.” (Yoa. 11:41, 42) Vuno vivundilo vienu vie ku solola kasingimiko na lutsilielo ni? Ku lilongesa via Yesu ku tuala ha civundilo cendi, ci tu kuasa ku mona ngecize ku lelesa lizina lia Yehova, kuiza ca Vuangana vundi na ku puisamo cizango cendi, via pua viuma via ku lifuila mu civundilo caco. (Mat. 6:9, 10) Singaniekenu kamandende ha vivundilo vienu. Vuno vie ku lekesa ngecize mua haka seho ya kama ku Vuangana vua Yehova, mu ku linga cizango cendi na ku lelesa lizina liendi ni? Mua vusunga, mukemuo vene via pande ku solola.
“Fueta Cize ci u na Lisingi”
12 Mu va mi mbatizile, mua kulahesele Yehova nguenu mu ka pangesa muono uenu mu ku mu pangela na ku linga viose mu ka ononoke vitume vieni. Vunoni mbatizimu ya pua lika vuputukilo. Mu ku hita ca ntsimbu, tu vose tua pande ku tualelelaho ku lihilula etu vavene. Tua pande ku pua na ku lihula nguetu: ‘Vusamba vuange na Yehova vuli na ku kola tunde ha va nji mbatizila ni? Nji li na ku tualelelaho ku mu pangela na mutima uose ni? (Kolose 3:23) Nje ku vundila ntsimbu yose ni? Nje ku tanda Mbimbiliya matangua ose ni? Nje ku kunguluka ntsimbu yose ni? Nje ku ya mu ku ambulula ku sua kumo ni? Ni ndzolela yange mu vipanga evi i na tepuluka?’ Kapostolo Petulu ua mamuine ngecize tu hasa ku tontola mu vipanga vietu kuli Yehova. Linga tu tine ku vusonde vuaco tua pande ku fuitangana mu ku kola mu lutsilielo, mu mana a ku tantekeya Yehova, mu lukakatela, na mu vipanga vietu kuli Yehova.—Tandenu 2 Petulu 1:5-8.
Vupite vua mu Lutsilielo
Vihula via Vakua ku Tanda
Ekelesiaste 5:8 ya handeka via muangana ue ku pakesa vihutu kaha ke ku va hakuila mu vuoloke. Kaha tuamena uaco na pande ku vuluka ngecize, citava kuli umo ali na ku mu mona kaha ua mu hiana ku mpoko ya ku sika. Vunoni citava kuli vakuavo va hiana ava vavali ku vukama vua ku sika. Ca vusiua ku mona ngecize ku vinguvulu via vantu, vamiangana vose va pua vakua vuhenge, kaha mbunga ikeyo ye ku yandelamo.
Vunoni cipue nga viuma vi soloka ngue ku vi vuaha naua, ci hasa ku tu lembezieka ku tantekeya ngecize Yehova ali na ku tala ‘vakua ku hiana’ vose va ha mavu. Tu puenu na ku vundila vukuasi kuli Njambi na ku mbila citeli cetu kuli ikeye. (Visa. 55:22; Filp. 4:6, 7) Tu tantekeya ngecize “meso a Yehova a hita oku noku hose ha mavu, mu ku kuasa na zindzili zieni vaze va li na mutima ua ku tantuluka kuli ikeye.”—2 Miz. 16:9.
Ngeci mukemuo, Ekelesiaste 5:8 ye ku tu vuluisa cifua ca viuma hano ha mavu, ngecize kasi kua kala umo ntuamena ua kala na mpoko ya ku hiana vakuavo. Vunoni ca seho ya kama, eci cinimbu ci tu kuasa ku nongonona ngecize Yehova ikeye ua Hiana vose ka kuesi na umo ntuamena ua mu hiana uahi. Yehova ali na ku sika ku hitila muli Muaneni Yesu Kilistu, Muangana ua Vuangana vua Njambi. Mukua Ngolo Yose uze ue ku mona viose, ua pua mukua vuoloke mu vutantuluke kaha na Muaneni mukemuo muafua.
13-19 YA OUTUBRO
VUPITE VUA MU LIZI LIA NJAMBI | EKELESIASTE 7–8
“Ku ya ku Ndzivo ya Vusiua”
it “Vusia” ¶9
Vusia
Ntsimbu ya ku lila. Ekelesiaste 3:1, 4 nguayo: Kua kala “ntsimbu ya ku lila, na tsimbu ya ku zola; nsimbu ya ku linienga, na ntsimbu ya ku cina.” Mu ku linga vantu mu mavu ose va zendamena ku kutsa, ngeci mu kuya ku ndzivo ya visua ka ve ku kala mu ndzolela ngue ku ndzivo ya cilika. (Ekel. 7:2, 4; esekesenu na Visi. 14:13) Ngeci mukemuo, mukua mangana ue ku pangesa ovu vukovelelo a muese cikeketima na ku lembezieka, mu cihela ca ku sembulula viuma viaco, na kulinga vizango viendi. Evi vie ku mu kuasa ku vuluka ngecize vose ve kutsa kaha na ku niunga mutima uendi mu ku ononoka sakatanga uendi.
Kuasenu Vakuenu ku Lua na Vusiua Vuavo
15 Muanetu William, mpueyeni ua tsile imo miaka ku nima. Ua handekele ngueni: “Nje ku vuahelela nga vakuetu va vuluka viuma via cili via lingile mpueyange; muomu ce ku nji hana vusunga ngecize va mu lemene na ku mu singimika. Eci cifua ca ku lembezieka ce ku nji kuasa cikuma-kuma. Nje ku ivua ndzolela ya kama muomu mpueyange ua puile ua seho ya kama kuli yange kaha ua puile mutamba ua kama ua muono uange.” Umo ntuluue ua lizina Bianca, ua handekele ngueni: “Ce ku nji lembezieka cikuma nga vakuetu va nji kundika mu vivundilo viavo na ku nji tandela cimo cinimbu cipue vivali mu Mbimbiliya. Ce ku nji kuasa cikuma nga va handeka via yaliange na ku nji halakana mu nje ku handeka vieni.”
w17.07 16 ¶16
“Lilenu na Ava va Lila”
16 Vivundilo vietu vi hasa ku kuasa vamuanetu va li mu vusiua. Citava tu va kundike mu vivundilo vietu ni ku vundila hamo navo. Vutuhu halumo ci ka mi kaluuila ku lingamo muomu nguenu mu ka lila, vivundilo vienu via ku tundilila ku mutima vi hasa ku va lembezieka cikuma. Dalene ngueni: “Vintsimbu vimo omo vandumbuetu ve ku iza mu ku nji lembezieka, nja kele na ku va lomba nga citava va vundile. Mu ku putuka ku vundila, vutuhu ve ku kekema na ku tonda mezi, vunoni mu nima ya ntsimbu, lizi liavo lie ku kaniama kaha ve ku linga vivundilo via ku kuata cikuma ku mutima. Ku kaniama ca lutsilielo luavo, cilemo cavo, na ngozi yavo vie ku kaniamesa lutsilielo.”
w17.07 16 ¶17-19
“Lilenu na Ava va Lila”
17 Ka ci tava ku tantekeya mpundu ntsimbu ingahi a ka ambata nkala muntu linga vusiua vu mu hite. Nga muntu na tsi, ha mbangelo vavusamba na vavusoko va vengi ve ku iza mu ku lembezieka. Vunoni mu nima ya ku lisanduoka ca muala, vaze va na tsisa kasi ve ku tondeka ku va lembezieka. Ngeci mukemuo, liviukisilenu mu ku kuasa. Mbimbiliya nguayo: “Kavusamba a lema ntsimbu yose; na muanetu na semuuila mu ku kuasa ku lamba.” (Visimo 17:17) Eci ca lomboloka ngecize tua pande ku lembezieka vaze va li mu vusiua mu ntsimbu yose i va tondeka vukuasi vuetu.—Tandenu 1 Tesalonika 3:7.
18 Vulukenu ngecize muntu a hasa ku uila mu vusiua nkala ntsimbu. Via vingi vi hasa ku sangumuna vusiua vuaco, ngeci mua litangua lia tsile mukuavo ni li va liambatele, umo muaso, vifoto, vueho, kamo ka mpundzi, ni ntsimbu ya muaka. Litangua lia katete ntuluue ni yala ua tsisa mpuevo ue ku linga cimo cuma lika lieni, ngeci mua ku ya ku ciuano ca limbo ni ku Mulalelo, ue ku ivua ku vavala cikuma ha mutima. Umo muanetu ua handekele ngueni, “Nja lavelelele ngecize litangua lia ku puisa muaka ua ku livanga ua vulo vuetu li ka nji kaluuila cikuma, cili vene ka ca puile ca casi. Vunoni vamo vamuanetu na vandumbuetu va likuminyine ku nji lingila kamo kacilika linga kati nji livue vulika ha litangua liaco.”
19 Vulukenu naua ngecize vakua ku tsisa va tondeka ku va kaniamesa ntsimbu yose kati lika ha matangua a ku lifuila. Junia ua handekele ngueni: “Vintsimbu via vingi, vukuasi vua ku tambula ha matangua aze ka a puile a ku lifuila, vua ku pua vua seho ya kama. Mua vusunga, ku tambula vukuasi ha matangua a ngoco ce ku kaniamesa mpundu.” Vutuhu, etu ka tu hasa ku va tundisa vusiua na vulika vuavo vuose, vunoni tu hasa ku va lembezieka mu ku va lingila viuma. (1 Yoano 3:18) Gaby ngueni: “Nje ku santsela cikumakuma kuli Yehova omo lia vakuluntu va cilemo vaze va kele nange mu ku hita ca ize ntsimbu ya ikalu cikuma mu muono. Va nji lingisile ku livua ngue nji li mu mavoko a Tatetu ua cilemo Yehova.”
Vupite vua mu Lutsilielo
“Hakeho Vose va ka Tantekeya Ngecize mu Vandongesi Vange”
18 Vintsimbu vimo tu hasa ku ivua cizango ca ku ka simutuila na umo muanetu na tu vulumuina. Vunoni ntsimbu kanda tu lingemo, ci ka pua ca cili ku lihula nguetu: ‘Vuno njili na mizimbu ya ku puamo ni?’ (Visi. 18:13) Vuno citava ua nji vulumuinine ku ndzimba ni? (Ekel. 7:20) Nange nja lingaho laza cisevuka caco ni? (Ekel. 7:21, 22) Vuno ku handeka na muntu uaco, ci ka vuezelela ku citanga ni? (Tandenu Visimo 26:20.) Nga tu uana ntsimbu ya ku pua na ku hilula ha vihula ngeci muevi, tu hasa ku nongonona ngecize cili ku lutue tu ecele cisevuka caco cihite omo lia ku lema muanetu.
20-26 YA OUTUBRO
VUPITE VUA MU LIZI LIA NJAMBI | EKELESIASTE 9–10
Tualelenuho ku Mona Visoti Vienu mu Njila ya Cili
w13 8/15 14 ¶20-21
‘Kuluvala na Yehova’ Capua ku Lisina Ngoco
20 Mua Pande ku Vuluka Iya ali na Mulonga. Vintsimbu vimo vimo visoti yetu vene tue ku likokelavio. Ngeci mukemuo, tua pande ku litavelavio. (Ngal. 6:7) Kati mu tuikile mulonga Yehova ku visoti vienu. Omo lia vika ku lingamo ku ca puile ku muesa mangana? Tu talenu eci cimueso: Limo likalu lihasa ku kala na ndzili ya kuenda vuasi cikuma. Kaha nga mukua kuendesa a liendesa na vuasi cikuma mu cifua ca ku linga ambe vene ha mankano ka hasa ku tepulula vuasi vua likalu kaha ambindumuka. Vuno mulonga u napu ua muntu ua pangele likalu liaco ni? Mua vusunga kuahi! Na vuno vene Yehova ua tu tangelele na mpoko ya ku lihanguila. Vunoni ua tu hana naua vimamuna vi hasa ku tu kuasa ku linga vihangula via mana. Ngeci mukemuo, ka tua pande ku tuika Yehova mulonga ua viuma vie kuiza mu nima ya visevuka vietu
21 Ku handeka vusunga, kati visoti viose yetu tue ku likokelavio. Vimo visoti vie kuiza omo lia “ntsimbu na soliti.” (Ekel. 9:11) Ngeci mukemuo, ka tua pandele ku suva ngecize Satana Ndiavu ikeye ue ku koka cingi ca visoti vietu. (1 Yoa. 5:19; Ku-So. 12:9) Ikeye ua pua citozi cetu—kati Yehova houe!—1 Pet. 5:8.
Yehova ua Haka Seho Kuli Vakua ku Likehesa
10 Ku likehesa ce ku asiuisa muono uetu. Vintsimbu vimo tu hasa ku mona ni ku hita mu vumo vuhenge. Solomone Muangana ua mana ua handekele ngueni: “Nji na mono vangamba ha tuvalu, na vamiata ku enda ngue vangamba ha mavu.” (Ekel. 10:7) Vintsimbu vimo, ca ku mbongo ce ku kala ku muncinda, ni nguetu, vaze ka va kele na vumo vutongue vuahi ve ku va sangala, vaze co va kala navuo na umo uahi ue ku va sangala. Vutuhu ngoco Solomone ua muene ngecize, ca cili ku tava muono ngue mu ua fua, kati ku uma cikuma mutima na vize ka vie ku enda vuino. (Ekel. 6:9) Nga tua pua va ku likehesa tu ka tava muono ngue mu ua fua mpundu, kati ngue mu tue ku u tondelamo yetu.
w11 10/15 8 ¶1-2
Vuno Vueho Vuenu Vua Pua Vua Cili Ni?
MU MBIMBILIYA mua kala mizimbu ya muesa ngecize Yehova ka tondele lika tu yoye, vunoni na ku likuua muono ua ndzolela. Ca ku muenako, Visamo 104:14, 15 ya handeka nguayo, Yehova ikeye ue ku “tuhula via-ku-lia ku mavu, Na viniu via ku zolesa mutima ua muntu, Na mazi a ku tuisa ceke ku cihanga ceni, Na mbolo ya ku takamesa mutima ua muntu.” Cili vene, Yehova ikeye ue ku lingisa visoka vikole, mazi, viniu linga tu lisuke. Vunoni viniu vie ku “zolesa mutima ua mutu.” Kati vikevio lika, ye ku vuezelela ndzolela yetu. (Ekel. 9:7; 10:19) Mua vusunga, Yehova ua tonda tu yoye mu ndzolela na ku ‘sulisa mitima yetu na via-ku-lia na ndzolela.—’Vili. 14:16, 17.
2 Tua pande ku pua na ku uana ntsimbu ya ku tala tuzila va muilu na “zintsazi zia mu musenge” ni viuma vikuavo vi vueza ku ndzolela yetu na ku tu hana ndzili mu muono. (Mat. 6:26, 28; Visa. 8:3, 4) Muono ua ku sula ndzolela ua pua “vuana vua Njambi.” (Ekel. 3:12, 13) mua vusunga, nga tu puisa vuho ku pua mutamba ua vuana vuetu, ci ka tu kuasa ku u pangesa vuino mu njila ize iya ku mutima ua Uze ua tu hana vuana vuaco.
Vupite vua mu Lutsilielo
it “Ku Fueya, ni ku Vangeya“ 4, 8
Ku Fueya, ku Vangeya
Ku fueya ci hasa ku tuala kuku vangeya, na ku koka visoti via kama kuli mukua ku vangeya. Vikevio viya handeka Ekelesiaste 10:12-14 nguayo: “Vunoni milungu ya ciheve i mu mina ivene. Vusangumukilo vua mezi a kanua kendi vukevuo vuheve; na vusulumuino vua vihandeka viendi vukevuo vuzaluke vua ku pihisa. Ciheve naua a lanesa mezi.”
Vutuhu kufueya vintsimbu vimo ci hasa ku soloka ngue kati vupi ku lingamo (vunoni ci hasa ku himpuka naua kuvangeya ni ci tuala ku ku vangeya. Kaha ku vangeya capua vene vupi, muomu vie ku vavala ku mutima na ku koka hohi-hoi. Ambe vene nga muntu ka lingilemo ku cizango. Vunoni muose omuo, mukua ku vangeya ku lihaka ha cihela cize kati cikeco ku meso a Njambi. Muomu ku koka hoi-hoi na vamuanetu Njambi ua cizinda. (Visi. 6:16-19) Mu cingelengu lizi “makuli” ni mukua ku vangeya va litumbula nguayo di·aʹbo·los. Vunoni Mbimbiliya nkumbu i va va pangesa mu ku tumbula Satana, ya pua “Ndiavu”, mukua ku vangeya ua kama. (Yoa. 8:44; Ku-So. 12:9, 10; Njen. 3:2-5) Eci ci lekesa ngecize ikeye ua pua ndundzu ya ku vangeya cose.
27 YA OUTUBRO–2 YA NOVEMBRO
VUPITE VUA MU LIZI LIA NJAMBI | EKELESIASTE 11-12
Likuuenu Muono ua Ndzolela na Cihindu ca Cili
g 3/15 13 6-7
Mutana na Mpundzi Itue ku Huima—Via Pua Mpundu Vihemba
Ceke ca mutana vie ku kuasa ku cinhindu. Journal of Hospital Infection ya lombonona nguayo: “Cingi ca tulongolo tue ku koka amo mavezi, ka e ku hasa ku tualelelaho ku yoya ku ceke ca mutana.”
Vati mu hasa ku uana vukuasi ku tu longolo tuaco? Vuno citava mu pue na ku uanako kantsimbu ka ku pua na kuotako mutana kaha na mundzi ya tontola? Nga mu lingamo, ci ka mi kuasa mua kama.
Hakenu Seho ku Vuana vua Muono
6 Vutuhu Mbimbiliya ka ya puile livulu lia cihindu, vunoni ya muesa vati Yehova ue ku muenamo via cihindu. Ca ku muenako, ua tu mamuna ‘ku tina ku viuma via hasa ku pihisa’ muvila uetu. (Ekel. 11:10) Mutupu na ku penda vie ku liana, kaha Mbimbiliya ya vi vindika. (Visi. 23:20) Yehova ua tonda tu muese ku lipokuesa ku tuala ha ku hangula vika, kaha vingahi tua hasa ku-lia ni ku nua. 1 Kol. 6:12; 9:25.
7 Tu hasa ku linga vihangula vize via muesa seho ya kama i tua haka ku vuana vua muono, mu ku pangesa vuhasi vuetu vua ku singanieka. (Visamo 119:99, 100; tandenu Visimo 2:11.) Ca ku muenako, tu hasa ku muesa liano ku tuala ku via-ku-lia. Nga kuli vimo via-ku-lia vi tua lema vunoni vie ku tu linga mua ku vihia, tue ku linga cose linga kati tu vilie. Kaha tue ku muesa naua ngecize tua pua vakua ku silikinia, mu ku kosa vi ola via ku puamo, ku hondola muvila ku sua kumo, na ku lihakela kapandi ka ku lilelesa etu vavene na ha ndzivo yetu.
“Puenu Vakua ku Linga Lizi”
2 Vangamba va Yehova va pua vantu va ndzolela. Omo lia vika? Muomu kua kala viuma via vingi vie ku tu lingisa ku yoya mu ndzolela, vimo viaco via pua ku tanda Lizi lia Njambi tangua na tangua, kaha na ku pangesa vi tue ku lilongesa.—Tandenu Tiango 1:22-25.
3 Tue ku tambula vivezikiso mu vinjila via vingi mu tue kupua vakua “ku linga lizi.” Ca ku muenako, tue ku vuisa Yehova ndzolela mu tue ku puisamo vi tue ku lilongesa mu Lizi lia Njambi, kaha vie ku tu vuisa ndzolela. (Ekel. 12:13) Cikuavo naua, tue ku yoya vuino na vavusoko vetu kaha na vamuanetu mu cikungulukilo. Halumo mua limuena vusunga vuaco mu muono uenu. Kaha naua tue ku liniunga ku visoti vi ve ku hita vaze ka ve kuononoka masiko a Yehova. Mua vusunga, netu tua tava via handekele Muangana Ndaviti munima ya ku tumbula lisiko na ku sompesa ca Yehova. Ua manusuile nguendi: “Mu ku vi niunga ku li cilunguiso ca kama.”—Visa. 19:7-11.
Vupite vua mu Lutsilielo
it “Ku huiminina” ¶10
Ku huiminina
Mizimbu ya muesa ngecize, vantu va pangesele Njambi ku soneka Mbimbiliya, ka va puile ngue likina. Lize lie ku tuhula lika mizimbu i va na hakemo. Muzimbu ua kapostolo Yoano ua muesa ngecize, Njambi ua huiminine Yoano muzimbu ua ku Ku-solola ku hitila hali kangelo linga “ambuluile vukaleho vua lizi lia Njambi, na vukaleho vua Yesu Kilistu, vua viuma vize via muene.” (Ku-So. 1:1, 2) Yoano va mu huiminine mpundu, “muli sipilitu” ku litangua lia Muangana” kaha va mu lekele nguavo: “Vize viu ku mona, sonekavio mu mukanda.” (Ku-So. 1:10, 11) Ci soloka ngue, Njambi ua muene ngecize ca puile ca cili ku tavesa vamala vakua ku soneka Mbimbiliya, vapangese ndzili yavo ya ku singanieka vahangule mezi a cili linga va lumbunune vimona vi va muene. (Hav. 2:2) Vunoni Yehova ku hitila mu sipilitu santu yendi, ua kele na kuva tuamenena linga viose viva soneka kati lika vi pue via vusunga vunoni vi litombole na vutumbe vuendi. (Visi. 30:5, 6) Kapandi ka va lihakelele ava vamala va visoneka ku Ekelesiaste 12:9, 10 ngecize va tondekele ku hilula, ku tondesesa na ku tumbika vuino mizimbu linga va hese ku uana “mezi a cili, na vize via ku soneka na vuviuke, mezi a vusunga vene.”—Setekesenu na Luka 1:1-4.