Vivezikiso vie Ku-iza mu ku Vuila Njambi Liova

1-2. Ngeci mua Lote, vitanga vika ve ku pinda navio Vakua Kilistu lelo lino?

KU TUALA ha vilinga vi ve ku sambeya vantu lelo lino, etu Vakua Kilistu tue ku livua ngeci mua mukua vuviuke Lote, uze “uomine mutima cikumakuma omo muono ua vilinga via vipi via vakua vipi.” Muomu tu tantekeya ngecize vilinga viaco, ka vie kuya Tatetu ua muilu ku mutima. (2 Pet. 2:7, 8) Ku vuila Yehova Njambi liova na ku mu lema, via kuasele Lote ku viana vilinga via ku vihia via vantu va mu zengelekele. Netu, va tu zengeleka ku vantu ka va hakele seho ya kama ni vene ve ku sembulula vitume via Yehova ku tuala ha vilinga. Vutuhu ngoco, tu hasa ku tualelelaho ku pua vakua vilinga via ku lela nga tu niunga cilemo cetu kuli Njambi na ku tualelelaho ku mu vuila liova.—Visi. 14:2.

² Kaha mu ku tu kuasa, Yehova ku cilemo ceni ua tu hana vimamuna na ku tu kaniamesa ku hitila mu livulu lia Visimo. Vakua Kilistu vose, cipue vamala na vampuevo, vanike na vakuluntu, va hasa ku uana vivezikiso via vingi mu ku hilula vitume via mana via kala mu livulu liaco.

KU VUILA NJAMBI LIOVA CE KU TU NIUNGA

3. Kuliya na Visimo 17:3, tumbulenu vumo vusunga vue ku tu lingisa ku niunga mutima uetu. (Talenu naua cikupulo.)

³ Vusunga vua kama vua pande ku tu lingisa ku niunga mutima uetu ua cimueso, vua pua muomu Yehova ue ku hilula mitima. Eci ca lomboloka ngecize ikeye ke ku tu tala lika ha mbandza ngue mu ve ku tu mona vakuetu, vunoni ue ku tala vuntu vuetu vua muntima. (Tandenu Visimo 17:3.) Yehova a ka tu lema nga tu sulisa mutima uetu na mana eni. (Yoa. 4:14) Muomu nga tu sulisa visinganieka vietu na mana eni, ka mu ka sala cihela ci vu ka hasa ku kovela vusungu vua mu lutsilielo vue ku sambeya Satana na mavu eni. (1 Yoa. 5:18, 19) Kaha omo tu ka suena mu hiehi na Yehova, cilemo na kasingimiko ketu kuli ikeye, vi ka livuezelela. Mu ku linga ka tu tondo ku vavalesa mutima ua Tatetu ua muilu, tu ka zinda ambe vene visinganieka via ku vihia via ku linga vupi. Kaha nga tu ka hita mu ceseko ca ku vulumuna, tu ka lihula nguetu, ‘Vuno nji tonda mpundu ku vulumuna ku cizango linga nji vavalesa mutima ua Yehova, mu pue cilemo ca kama ca nji muesa ni?’—1 Yoa. 4:9, 10.

4. Vati ku vuila Yehova liova ca niungile umo ndumbuetu ku ku uila mu ceseko?

⁴ Marta umo ndumbuetu ua ku Croacia, ua hitile mu ceseko a ku linga vupangala. Kaha ua sonekele ngueni: “Ca nji kaluuilile ku singanieka vuino kaha na ku vatesa cizango ca ku livuisa ndzolela ya vupi mu ntsimbu ya indende. Vunoni ku vuila Yehova liova, ca nji niungile.”b Vati liova liaco lia mu niungile? Ndumbuetu Marta ua muesele ngecize ua hiluile ha luvinda lue kuizile ha ku linga ci hangula ca ku vihia. Netu tu hasa ku lingamo. Luvinda lua kama lu hasa kuiza mu ku linga vupi, lua pua ku vuisa Yehova vusiua kaha na ku tunda ha mukana ua vaze va ka mu lemesa ku miaka yose.—Njen. 6:5, 6.

5. Vika mu na lilongesa ku muzimbu ua muanetu Leo?

⁵ Mukua ku vuila Yehova liova, ke ku tonda vuhitilo. Evi vikevio via nongonuene Leo ua mu Kongo. Mu nima ya miaka i uana tunde ha mbatizimu yeni, ua putukile ku likata na vavusamba va ku vihia. Kaha ua singaniekele ngueni nga ka temunuina vilinga viavo via ku vihia, kesi na ku vulumuna kuli Yehova. Vunoni mu nima ya ntsimbu vaze va vusamba va ku vihia va mu kokelele ku ku penda, na ku vupangala. Mu nima yaco, ua putukile ku hilula ha viuma vi va mu longesele va ise, vaze va pua vamuanetu kaha na ku singanieka ha cifua ci ya zimbalelemo ndzolela yeni. Vika vie zilemo? Ua vuile ngue muntu na mu hindula ha tulo. Ngeci, na vukuasi vua vakuluntu ua hilukile kuli Yehova. Lelo lino, ue ku pangela Yehova na ndzolela mu ku pua mukuluntu mu cikungulukilo na pioneiro ua ku lifuila.

6. Vampuevo vaka vavali va cimueso tu simutuila vuovuno?

⁶ Tu simutuila Visimo kapitulu 9, ku va setekesa mana na vuheve ngue vampuevo vavali. (Setekesenu na Loma 5:14; Ngalata 4:24.) Kaha omo tu lingamo, kati mu suve ngecize vakua mavu mueka va tsa ha vupangala na via vuntselentsele. (Efe. 4:19) Ngeci mukemuo, ca pua ca seho kuli yetu ku tualelelaho ku pangela ha liova li tue ku vuila Njambi na ku tina ku via vipi. (Visi. 16:6) Kaha tu vose, cipue vampuevo ni vamala, tu hasa ku uana vukuasi vua vuingi ku kapitulu kaco. Nkala mpuevo i va tumbula ku Visimo kapitulu 9, ue ku lania vaze ka vesi na vutongue ni nguetu “uze kesi na mana.” Ci napu vene ngue nkala mpuevo ue ku tu lania ngueni, tuayenu mua ku hitise vimo mu kanua. (Visi. 9:1, 5, 6, 13, 16, 17) Vunoni ha kala ku litepa ca kama ha viuma vie kuiza mu vilanio viaco.

VIANENU CILANIO CA MPUEVO UA KU HEVA

7. Kuliya na Visimo 9:13-18, cilanio ca mpuevo ua ciheve ce ku tuala kulihi? (Talenu naua cikupulo.)

⁷ Tu hilulenu cilanio ca “mpuevo ua ku heva.” (Tandenu Visimo 9:13-18.) Ikeye ue ku tambeka kuli vaze ka vesi na mana va “kovele” mu ndzivo yeni na kulia. Vika vie kuizamo? “Vatsi mu vali muze.” Citava halumo evi via mi vuluisa cimo cimueso ca ku lifua neci ci va livanga ku tumbula mu livulu lia Visimo. Ku vuputukilo vua livulu liaco, va tu mamuna ku tuala ha mpuevo ua vupangala nguavo: “Ndzivo yeni i zendamena ku ku-tsa.” (Visi. 2:11-19) Visimo 5:3-10, ya tu mamuna naua ku tuala hali umo mpuevo ua vuhuka, “muomu viliato vieni vi sikumuka ku ku-tsa.”

8. Cihangula cika va pande ku linga vaze va ve ku lania kuli mpuevo ua ku heva?

⁸ Vaze ve ku ivua cilanio ca “mpuevo ua ku heva” va kala na cimo cihangula ci va pande ku linga: Ku tava ni ku viana cilanio ceni. Eci cikangula caco netu ci hasa ku tu solokela. Nga tu liuana na ceseko ca ku linga vupangala ni ku tala via vuntselentsele, cipue mu internete ni mu vifua vieka, cihangula cika tu ka linga?

9-10. Tumbulenu vumo vusunga vua pande ku tu lingisa ku tina ku via vupangala?

⁹ Kua kala vusunga vua kama vua pande ku tu lingisa ku tina ku via vupangala. Livulu lia visimo lia muesa ngecize “mpuevo ua ku heva” ue ku handeka ngueni: “Mema a ku iva akeo a lembuluka.” Vika emanena “mema a ku iva”? Mbimbiliya ya setekesa ku limona ku mivila ca vayala na mpuevo va liambata ngue mema a cili. (Visi. 5:15-18) Va yala na mpuevo va liambata muaya masiko, ve ku livuisa ndzolela mu ku limona ku mivila mu vuvali vuavo lika. Vunoni “mema a ku iva” aze emanena vupangala, ka eku vuisa ndzolela. Vantu ve ku linga vupangala mu vusueke, ngue mu ve ku linga vizi nga va punda. “Mema a ku iva” a hasa ku soloka ngue eku tovala, cikuma-kuma nga vaze ve ku vu linga va soloka ngue ka vesi mu luvinda. Vunoni, vupi vupi vene, kaha Yehova ue ku mona viose! Mua vusunga, ka ha kele na cimo “ku lembuluka” cahi, hali Yehova ku tu talekesa nima. (1 Kol. 6:9, 10) Vunoni kuli vikuavo naua.

¹⁰ Vupangala vue ku koka ntsuama, vungoco, mazimo ka tua tondele, na ku sanduola masoko. Cikuavo naua, vue ku koka kati lika ku-tsa ca mu lutsilielo vunoni na amo mavezi eku koka ku-tsa mpundu. Cili vene, ku liniunga ku kuendela ku “ndzivo” ya mpuevo ua ku heva na ku via-ku-lia vieni ca pua ku muesa mana. (Visi. 7:23, 26) Cinimbu 18 ca kapitulu 9 ca manusula nguaco: “Vangendzi veni va li mu zindzinga zia vukalo vua vatsi.” Ngeci mukemuo, ka tua pandele ku tava cipue kamandende cilanio ca mpuevo ua ku heva, muomu ce ku koka luvinda lua ku hiana.—Visi. 9:13-18.

11. Omo lia vika ku tala via vuntselentsele ca pua vusonde vua kama?

¹¹ Umo muheto u tua pande ku tina mua kama, ua pua ku tala via vuntselentsele. Vamo, ve ku singanieka nguavo ka ha kele vitanga na vimo viahi. Vunoni ku tala viaco evi, ce ku popolola seho ya vantu na ku va tengula. Kaha naua via vikalu ku vi tundisa mu visinganieka. Cikuavo naua, via vuntselentsele vie ku sambeya masungu, kati ku a tsiha. (Kolo. 3:5; Tia. 1:14, 15) Cingi ca vantu ve ku tala mazilo aco, ve ku heta vene na ha ku linga vupangala mpundu.

12. Vati tu hasa ku muesa ngecize tue ku liniunga ku vikupulo vie ku sambeya masungu?

¹² Vati tua pande ku linga nga cimo cikupulo ca vuntselentsele ci soloka ha likina lietu? Tua pande ku ci tina mu vuasi-vuasi. Kaha vi hasa ku tu kuasa ku lingamo, via pua ku vuluka ngecize vusamba vuetu na Yehova cikeco cuma ca seho ya kama ci tua kala naco. Ku handeka vusunga, cingi ca vikupulo vi ve ku singanieka vantu nguavo ka via puile mpundu via vuntselentsele, kasi vi hasa ku sangumuna masungu. Ngeci mukemuo, tua pande ku vi viana muomu ka tu tondo ku hana cipue vene kacinanga ka kandende ka tuala ku vupangala. (Mat. 5:28, 29) Muanetu David ua pua mukuluntu ku Tailandia ngueni: “Nje ku lihula nguange, ambe nga cikupulo caco kati ca vuntselentsele cikuma, vuno Yehova a ka viukilila nga nji tualelelaho ku ci tala ni?’ Evi vie ku nji kuasa ku linga cihangula ca mana.”

13. Vika vi hasa ku tu kuasa ku pua vakua mana?

¹³ Tu hasa ku pua vakua mana, nga tu lihakela kapandi ka ku kala na liova lia ku vuisa Yehova ku mutima ku vihia. Liova liaco lia pua “vusangumikilo” ni nguetu, luvula lua “mangana.” (Visi. 9:10) Evi va vi muesa ha toma ku vuputukilo vua Visimo kapitulu 9, kuze ku va soneka via mpuevo mukuavo ua cimueso, u va tumbula nguavo “mangana.”

TAVENU CILANIO CA “MANGANA”

14. Ku litepa cika ca kala ha cilanio ca ku Visimo 9:1-6 neci ci tu na simutuila?

¹⁴ Tandenu Visimo 9:1-6. Ha vinimbu viaco, va tumbulaho via cimo cilanio ce ku tundilila kuli Sakatanga uetu, uze ua pua Ndundzi ya mana ose. (Visi. 2:6; Loma 16:27) Va pangesaho cimueso ca ndzivo ya kama ya kala na vingundzi 7. Evi via muesa ngecize Yehova ua pua cihuanga, kaha ue ku tambula vose ve ku tonda mana eni na ku a niunga.

15. Njambi ua tu lania ku linga vika?

¹⁵ Yehova ua pua Mpite ua ku hiana, kaha cihuanga. Evi vifua via lisolola mu “mana” a vusunga a va setekesa na mpuevo ku Visimo Kapitulu 9. Muzimbu ua ku visimo ua muesa ngecize ou mpuevo ua cimueso ua liviukisila mu vutuntu: ua shinga viniu na ku viukisa mesa mu ndzivo yeni. (Visi. 9:2) Cikuavo naua, ku kuliya na vinimbu 4 na 5: “[Mana eku sana] uze kesi na mana . . . nguao ‘Tuayenu, lienu ku mbolo yange.’” Omo lia vika tua pande kuya ku ndzivo ya mana na ku-lia viuma vi a ka tu zumbula? Yehova ua tonda vana veni va pue vakua mana kaha kati va uile mu vusonde ngoco. Ka tondele tu lilongese viuma mu njila ya ikalu, vunoni tu pue ‘muana maleka.’ Ngeci mukemuo, “vakua vuoloke [ue ku] va tulikila mangana a cili.” (Visi. 2:7) Nga tue ku vuila Yehova liova, tu ka linga cose mu ku muya ku mutima. Tu ka halakana ku vilungula vieni via mana na ku yoya mu ndzolela mu ku vi ononoka.—Tia. 1:25.

16. Vati ku vuila Njambi liova ca kuasele muanetu Alain ku linga cihangula ca mana? Vika viezilemo?

¹⁶ Halakanenu vati ku vuila Njambi liova ca kuasele muanetu Alain ua pua mukuluntu mu cikungulukilo ku linga cihangula ca mana. Muanetu Alain ua pua mulongisi kaha ngueni, “Cingi ca vakuetu valongisi nguavo vivideo via vuntselentsele via tondeka mu ku longesa vana va sikola via ku limona ku mivila.” Vunoni muanetu ka uililile mu cisevuka caco. Ivene ngueni: “Omo lia ku vuila Njambi liova, nja vianene ku tala vivideo viaco. Kaha nja va lomboluelele vusunga vuaco.” Muanetu Alain uononokele cimamuna ca “mana a vusunga” ca [kuenda] mu njila ya mana.” (Visi. 9:6) Vamo valongisi va tava ku lilongesa Mbimbiliya na ku kunguluka omo lia ku komoka ku simpa ca muanetu Alain.

17-18. Vivezikiso vika ve ku tambula vaze ve ku tava cilanio ca “mana” a vusunga, kaha vika va lavelela ku lutue? (Talenu naua cikupulo.)

¹⁷ Mu ku pangesa cimueso ca vampuevo vavali, Yehova ua tu muesa vati tu hasa ku hangula njila i tuala ku vivezikiso. Vaze ve ku tava ku cilanio ca “mpuevo ua ku heva” ve ku lingamo omo lia ku tuala mana ku “ku lembuluka” ca vupi vua mu vueseke. Vunoni ku handeka vusunga, ndzolela yaco ya kantsimbu lika, muomu ye ku tuala ku “zindzinga zia Vukalo vua Vatsi.”—Visi. 9:13, 17, 18.

¹⁸ Evi vie ku litepa mua kama na vaze ve ku tava cilanio ca “mana”! Muomu vangendzi ve ku tava cilanio caco ve kulia via-ku-lia via cili via mu lutsilielo kaha via cihindu. (Isaya 65:13) Ku hitila muli kapolofeto Isaya, Yehova ua handekele ngueni: “Halakanenu vuino kuli ange, kaha lienu vize via cili na muono uenu u viukilile vize vi hindalesa.” (Isaya 55:1, 2) Tue ku lilongesa ku lema via lema Yehova na ku zinda via zinda. (Visa. 97:10) Kaha tue ku ivua ndzolela ya kama ya ku lania vakuetu va ku uane vukuasi ku “mana” a vusunga. Ci napu vene ngue tue ku “tambeka ha mihela ya ku tuntuka ya limbo [nguetu] ‘Uze kesi na mana eze a kovele.’” Vivezikiso vi tue ku uanamo hamo lika na vaze ve ku tu halakana, kati via mu ntsimbu ino lika. Vunoni vi ka tualelelaho ku miaka yose ya ya-ye muomu tu kendela “mu njila ya mana.”—Visi. 9:3, 4, 6.

19. Kuliya na Ekelesiaste 12:13, 14, kapandi kaka tua pande ku lihakela? (Talenu naua cikasa “Ku Vuila Njambi Liova ce ku tu Kuasa.”)

¹⁹ Tandenu Ekelesiaste 12:13, 14. Tua vundila ngecize ku vuila Njambi liova, ci tualeleho ku niunga mutima uetu na ku tu kuasa ku pua vaku lela mu vilinga na mu lutsilielo, kuno ku matangua a ku kotokela a sula na vupi. Liova liaco li ka tu vuisa cizango ca ku tualelelaho ku lania vantu vose va tu hasa, va tonde “mana” a vusunga na ku tambula vivezikiso viao.