Tualelenuho ku Muesa Cilemo—Ce ku Kolesa
“Cilemo cikeco ci kolesa.”—1 KOLINTU 8:1.
1. Cimpande cika ca seho Yesu ua simutuilile na vandongesi ku vutsiki vua ku manusuila vua kele navo?
KU VUTSIKI vua ku manusuila vua kele na vandongesi veni tele kanda a tse, Yesu ua tumbuile cilemo lua ku pua 30. Ua va kuasele va “lileme umo na mukuavo.” (Yoano 15:12, 17) Cilemo cavo ca pandele ku pua ca ku komouesa mu njila ya ku linga ca pandele ku soloka ku vantu na ku va kuasa ku nongonona vandongesi ku pua Vakua Kilistu. (Yoano 13:34, 35) Cilemo ca tumbuile Yesu ka ca puile cifua ca mu mutima lika houe; vunoni ca pua cifua ca ngolo kaha ce ku lingisa muntu ku lihana. Yesu ua handekele ngueni: “Na umo uahi ali na cilemo ca ku pulakana eci, umo a tulila vavusamba veni muono ueni. Enu mu vavusamba vange, nga mu linga evi vi nji mi sika.”—Yoano 15:13, 14.
2. (a) Vika via tsimanesa vangamba va Yehova lelo lino? (b) Vihula vika tu kumbulula mu cilongesa cino?
2 Vangamba va Yehova lelo lino, va tsimana omo lia cilemo cavo ca vusunga, ca ku lihana na ku likata cavo. (1 Yoano 3:10, 11) Ka tue ku litala ku vifuti, visemua, malimi, membo ni vifua vi tua kolelamo houe. Kuose ku mu ya, Vakaleho va Yehvoa va lilema mu vusunga. Omo lia vika cilemo ca tondeka cikuma lelo lino? Vati Yehova na Yesu ve ku tu kaniamesa na cilemo? Vati tu hasa ku lembezieka na ku kaniamesa vakuetu neci cilemo?—1 Kolintu 8:1.
OMO LIA VIKA CILEMO CA TONDEKA CIKUMA LELO LINO?
3. Vati visoti via ku ‘vintsimbu via ku kaluua’ vi li na ku kuata ku vantu?
3 Tuli ku ‘vintsimbu via ku kaluua’ kaha muono u na sulu na “ku fuitangana na vusiua.” (2 Timoteo 3:1-5; Visamo 90:10) Vavengi va li na ku yanda cikuma mu cifua ca ku linga va tonda va tse va fumeko. Nkala muaka vantu 800.000 ve ku litsiha vavene, umo mu nkala 40 segundu. Ca vusiua ku handeka ngecize vamo vamuanetu navo va livuaho laza ngoco ngeci va litsiha.
4. Mbimbiliya ya tumbula Veya va tondele ku-tsa?
4 Ambe ku laza vamo vangamba va Njambi va lavele cikuma ku mitima mu cifua ca ku linga va tondele ku-tsa. Ca ku muenako Yombi ua vavalele cikumakuma ngeci ua handekele ngueni: “Nji zinda muono uange; ka nji hianga ku yoya.” (Yombi 7:16; 14:13) Yona ua vuile matoto na ku handeka ngueni: “A Yehova, nja ku vundila, nji fumise muono uange; muomu kuli ange ca hiana ku tsa ku yoya ha nima.” (Yona 4:3) Kaha kapolofeto Eliya mua livuile ngecize ka kele na lulavelelo ua handekele ngueni: “Vuovuno, A Yehova, tambula muono uange.” (1 Vamiangana 19:4) Vunoni Yehova ua lemene cikuma ava vangamba veni va lutsilielo kaha ua tondele va tualeleho ku yoya. Ngeci ka va payele omo lia cifua ci va kele na ku livuilamo. Vunoni ua va kuasele ku ivua naua cizango ca ku yoya linga va tualeleho ku mu pangela.
5. Omo lia vika vamuanetu va tondeka cikuma ku va muesa cilemo ku matangua ano?
5 Vamuanetu vavengi va li na ku yanda na visoti via ku linga na ha meso vui kaha va tondeka cilemo cetu. Vamo ve ku va tsopa ni ku va yandesa. Vamo ve ku va pakesa ni ku va fueya ku vipanga viavo. Ni va zeya cikuma omo lia ku panga viola via vingi ni ku tutumba cikuma ku vipanga. Vakuavo co va kala na visoti via kama ha vindzivo. Halumo muomu va liambata na umo ke ku pangela Yehova kaha ue ku va pakesa ntsimbu yose. Omo lievi na visoti vieka, vavengi ve ku loloka mu njila ya ku linga ka ve ku limona naua seho. Iya a hasa ku va kuasa?
YEHOVA UE KU TU KANIAMESA
6. Vati cilemo ca Yehova ce ku kaniamesa vangamba veni?
6 Yehova ua hana vusunga ku vangamba veni ngecize ua va lema kaha a ka tualelelaho ku va lema ku miaka yose. Aci singaniekenu vati va livuile vaIsaleli omo Yehova ua lekele cifuti cose, ngueni “[Isaleli] ua kala na seho ku meso ange, Nji na ku vumbika, na ku ku lema” kaha “kati u ivue vuoma muomu ange nji li nove”! (Isaya 43:4, 5) Mua vusunga tu vose muntu ku muntu tua kala na seho ku meso a Yehova.a (Talenu ha litota.) Mbimbiliya ya kulahesa nguayo: “Yehova Njambi yove a li ha kati kove, mukua vukama, mukua ku ohiela; a ka ku viukilila na ndzolela.”—Zefania 3:16, 17.
7. Yehova ua setekesa cilemo ceni na ceya? (Talenu cikupulo ca ku vuputukilo.)
7 Yehova ua kulahesa ku kaniamesa na ku lembezieka vantu veni mu nkala visoti viavo. Ua handekele ngueni: “Kaha mu ka amuako, va ka mi ambata mu nkondondo, Kaha va ka mi lelela ha mavuli. Ngue umo uze naye a mu lembezieka, mu nji ka mi lembezieka enu.” (Isaya 66:12, 13) Aci singaniekenu ku lembama ce ku ivua kakeke nga vanaye va na mu ambata ni va heha neni! Mua vusunga Yehova ua mi lema cikuma kaha a tonda mu yoye vuino. Kati mu takanie, mua kala mpundu na seho ya kama kuli Yehova.—Yelemiya 31:3.
8, 9. Vati cilemo ca Yesu ci hasa ku tu kaniamesa?
8 Talenu vusunga vukuavo vua tu lingisa ku tava ngecize Yehova ua tu lema: “Muomu Njambi ua lemene vakua mavu cikuma, ngecize ua hele Muaneni umo lika, linga uose a mu tsiliela kati a ka nonge, vunoni a kale na muono ka ue ku hua ua ya-ye.” (Yoano 3:16) Cikombelo ca Yesu ca muesa ngecize neni ua tu lema, kaha cilemo caco ce ku tu kaniamesa. Mbimbiliya nguayo cipue “Lamba ni, hamo ku vindzuoka” ka vi “hasa ku tu hangununa ku cilemo ca Njambi, cize ci li muli Kilistu.”—Loma 8:35, 38, 39.
9 Vintsimbu vimo, tue ku hita mu visoti vie ku tu lolola ku muvila na mu visinganieka ni vene vie ku tu zima ndzolela ya ku pangela Yehova. Vunoni ku vuluka vukama vua cilemo ca Kilistu kuli yetu ci hasa ku tu kaniamesa. (Tandenu 2 Kolintu 5:14, 15.) Cilemo ca Yesu ci tu hana cizango ca ku tualelelaho ku yoya na ku pangela Yehova. Ci hasa ku tu vindika ku litsiha cipue nga tu hita mu visoti via mandunduma, ku tu yandesa, ku hona ku lipuisamo ca vizango vietu ni ku uma mutima.
VAMUANETU VA TONDEKA KU VA MUESA CILEMO
Ku lilongesa lungano lua Yesu ci hasa ku mi hana ngolo (Talenu vinanga 10, 11)
10, 11. Veya va kala na kapandi ka ku kaniamesa vamuanetu va li mu vusiua? Lombololenu.
10 Yehova ue ku pangesa naua cikungulukilo linga a tu muese eci cilemo caco. Ngeci mukemuo, nga tu ka muesa cilemo cetu ku vamuenetu, tuli na ku muesa ngecize tua lema Yehova. Tua pande ku linga cose mu ku kuasa vamuanetu va tantekeye ngecize va kala na seho kaha Yehova ua va lema cikuma. (1 Yoano 4:19-21) Kapostolo Paulu ua sonekele ngueni: “Limamunienu umo ku mukuavo, ngue omo vene mu mue ku linga.” (1 Tesalonika 5:11) Kati vakuluntu lika mu cikungulukilo va pande ku lingamo. Vunoni tu vose tua pande ku lihakela kapandi ka ku tambuluisa Yehova na Yesu mu ku kaniamesa vamuanetu.—Tandenu Loma 15:1, 2.
11 Vamo vamuanetu ve ku hita mu visoti ngeci mua litima na ku lekuka ngoco mbunge va tondeka vihemba na vukuasi vua vandotolo. (Luka 5:31) Kaha vakuluntu na vamuanetu mu cikungulukilo va tantekeya ngecize ka va puile vandotolo, vunoni vukuasi vu ve ku hana vue ku pua vua seho ya kama. Vose mu cikungulukilo va hasa ku ‘simpisa vaze va li mu vusiua, ku kolesa vakua ku zeya, na ku muesa lukakatela lua ngozi ku vose.’ (1 Tesalonika 5:14) Tua pande ku seteka ku ivuisisa vati ve ku livua vamuanetu. Kaha naua tua pande ku va muesa lukakatela na ku handeka navo mu njila ize i va kaniamesa. Nenu mue ku seteka ku kaniamesa vakuenu ni? Vika mu hasa ku linga mu vueze ku cifua ci mue ku lembeziekelamo vakuenu na ku va kaniamesa?
12. Hanenu cimueso ca umo u va kaniamesele ku vamuanetu mu cikungulukilo cavo.
12 Umo ndokazi ku Europa ngueni: “Vintsimbu vimo nje ku singanieka ku litsiha, vunoni nja kala na civunga ce ku nji kuasa. Cikungulukilo cetu cikeco covola muono uange. Vamuenetu ve ku nji kaniamesa cikuma na ku nji muesa cilemo. Vutuhu va vandende lika va tantekeya vuvezi vuange, cikungulukilo ce ku nji niunga ntsimbu yose. Vamo vampuevo na yala va pua ngue visemi vange va mu lutsilielo. Ve ku nji niunga vuino kaha ve ku kala nange vutsiki na mutana mpundu.” Vutuhu kati vose va hasa ku kuasa mu cifua eci, tu vose tu hasa ku linga via vingi mu ku kuasa vamuanetu.b (Talenu ha litota.)
VATI TU HASA KU KANIAMESA VAKUETU NA CILEMO
13. Vika tua pande ku linga mangana tu lembezieke vakuetu?
13 Puenu na ku halakana na lukakatela. (Tiango 1:19) Tu ka muesa cilemo nga tu halakana vakuetu na ngozi. Setekenu ku singanieka vati mu ne ku livuile nga yenu mu na kele mu cihela ceni. Setekenu ku mu linga vihula na cilemo linga mu ivuisise vuino vati a li na ku livua muanako. A ka hasa ku mona seho i mu na haka ku cisoti ceni, cipue mu ku mi tala lika ku cihanga. Nga ali na ku handeka, kati mu mu kuate ku lizi vunoni mu halakanenu na lukakatela linga a handeke vili mu mutima ueni. Nga mu mu halakana na ngozi mu kevuisisa vati ali na ku livua kaha a ka hasa ku mi kulahela. Ci ka mu puila naua ca casi ku halakana ku vimamuna vienu. Nga mua haka mpundu seho ku vakuenu, vihandeka vienu vi ka pua na ku va lembezieka cikuma.
14. Omo lia vika ka tua pandele ku paya vakuetu?
14 Kati mu pue vakua ku paya. Uze ali mu vusiua, vusiua vueni vu hasa lika ku livuezelela nga a mona ngecize tuli na ku mu paya. Kaha ci ka tu puila ca cikalu ku mu kuasa. Ku handeka ngoco ce ku “tuva ngue mukuale; vunoni lilimi lia vakua mangana likelio cihindu.” (Visimo 12:18) Vutuhu ka tu hasa ku pihisa ku mutima ua mukua vusiua ku cizango, vunoni mezi etu a hasa ku mu vavala cikuma nga tu a handeka ca ku hona ku singanieka. Linga tu lembezieke muanetu, tua pande ku mu lingisa ku livua ngecize tue ku lihakela kapandi ka ku ivuisisa cisoti ceni.—Mateo 7:12.
15. Cikuata cika ca hiana seho ci tu hasa ku pangesa mu ku lembezieka vakuetu?
15 Puenu na ku pangesa lizi lia Njambi mu ku lembezieka vakuenu. (Tandenu Loma 15:4, 5.) Mbimbiliya ya pua vuana vua tunda kuli “Njambi ua lukakatela na ku lembezieka” ngeci mukemuo ka ci tu komouesa ku tantekeya ngecize tu hasa ku uanamo mezi a engi a ku lembezieka nao vakuetu. Kaha tua kala naua na Índice das Publicações na Guia de Pesquisas. Evi vikuata vi hasa ku tu kuasa ku uana visoneka via mu Mbimbiliya na mikanda yetu, vi tu hasa ku pangesa mu ku lembezieka na ku kaniamesa vamuanetu.
16. Vifua vika vi hasa ku tu kuasa ku lembezieka muntu a li mu vusiua?
16 Puenu vakua ngozi na ku votsika. Yehova ikeye “Ise ya vikeketima, ikeye Njambi ua ku-lembezieka cose” kaha ua kala na “mutima ua ngozi” ku vangamba veni. (Tandenu 2 Kolintu 1:3-6; Luka 1:78; Loma 15:13) Paulu ua tu sila lungano lua cili mu cifua eci muomu ua tambuluisile Yehova. Ngeci ua hasele ku handeka ngueni: “Vunoni tua konkamene ha kati kenu, ngue omo mpuevo a lela vana veni: ngecize vene, mu ku mi sunguiya na cilemo, ca tu lemene ku mi hia-hia-hia enu, kati zimpande zia cili zia Njambi lika, vunoni na miono yetu, muomu enu mua tu katele cikumakuma.” (1 Tesalonika 2:7, 8) Nga tu pua vakua ngozi na ku votsika ngeci mua Yehova, tu hasa ku lembezieka muanetu mu cifua cize mpundu ce ku vundila kuli Njambi!
17. Cifua cika ca ku muenamo vamuanetu ci hasa ku tu kuasa ku va kaniamesa?
17 Kati mu lavelele ku tantuluka ku vamuanoko. Puenu na ku mona vantu ngue mu va fua mpundu. Nga mu lavelela ku tantuluka ku vamuanoko, mu ka tundisaho lika ku lava ku mutima. (Ekelesiaste 7:21, 22) Tu tonda ku tambuluisa Yehova uze ue ku tu tuma lika ku linga vize vi tu hasa. Ngeci mukemuo tua pande ku limuesa lukakatela umo na mukuavo. (Efeso 4:2, 32) Ka tu tondo ku vuisa vamuanetu ngecize ka vesi na ku puisamo vize via tondeka ni ku va setekesa na vakuavo houe. Vunoni tua pande ku va kaniamesa na ku va leka viuma via cili vi ve ku linga. Eci ci hasa ku va kuasa ku pangela Yehova na ndzolela.—Ngalata 6:4.
18. Omo lia vika tua pande ku kaniamesa vakuetu na cilemo?
18 Nkala ngamba ya Yehova ua kala na seho kuli ikeye na kuli Muaneni Yesu. (Ngalata 2:20) Tua lema cikuma vamuentu, ngeci mukemuo tu va muesenu ngozi. Kaha “tu kavangeyenu viuma via ku lingisa ciyulo, nevi vi tu likolesa navio umo na mukuavo.” (Loma 14:19) Mua vusunga tua lavelela cikuma citungu, muze na umo uahi a kevua vusiua! Ka mu ka kala ku vavala ni ndzita. Na umo uahi naua a ka tsa omo lia vupi vua Andama, ku va ka tu yandesa naua, cipue visoti mu vusoko ni ku lava ku mutima ka vi ka kalako. Ku ntsongo ya likukazi lia miaka, vantu vose va ka pua va ku tantuluka. Vose va ka hita ha ceseko ca ku manusuila, Yehova a ka va tava ku pua vana veni va ha mavu kaha va “ka kovela mu vuovoke vua vumpahu vua vana va Njambi.” (Loma 8:21) Ngeci mukemuo tu puenu na ku muesa cilemo cize ce ku kolesa na ku likuasa umo na mukuavo linga tu vose tu ka kovele mu mavu a aha a Njambi.
a Talenu mu Kapitulu 24 ka livulu Achegue-se a Jeová.
b Linga mu kuase vaze ve ku tonda ku litsiha talenu mu Despertai! mu cimpande, “Por que continuar? Três razões para não desistir da vida?” (Abril ya 2014); “Já pensou alguma vez em desistir da vida?” (Janeiro ya 2012); na “Porque muitos desistem da vida” (22 ya Outubro, 2001).