Enero

Se takat mokepa ichan satepan ke tatanik itech se neteuilis. Keman iichpoch kiita, semi yolpaki uan yejua ika mokuikatia uan mijtotia keman kinamikiti. Sayoj ke kimoujkaita keman ipopaj kitsayana itilmaj porin ijkon kinextia ke tel tayokoxtok, uan kijtoua chikauak: “¡Amo, noichpoch!”. Tepopaj kimelauilia iichpoch ke kichiuilij Jiova se netenkaualis tein senkis kipatati inemilis: ichpoch amo keman uelis monamiktis nion kinpias konemej. Ichpoch niman kiluia ipopaj ke moneki kichiuas tein motenkauak. Ika tein kijtoua, kinextia ke takuaujtamati ke Jiova amo keman kitajtanis maj kichiua teisa tein amo kuali (Juec. 11:34-37). Keman takat kiita ke iichpoch kipia ueyi takuaujtamatilis, tel kuali momachilia uan kimati ke Jiova tel yolpaktos. Jefté uan iichpoch senkis takuaujtamatiaj iuan Jiova uan kemej kichiua teisa, maski kemansa ouij kinkisak. Kinekiaj maj Jiova kintatiochiuiani, uan yejua ika motemakakej kichiuaskej tein yeski taman maski ouij. w16.04 1:1, 2

Kemansa xa amo kuali timomachiliaj porin se totasojikniuj oso se tochankauj techiluij teisa tein techyolxokolij. Oso xa timotelkokouaj oso titajyouiaj porin momikilij aksa akin tikteltasojtayaj. Ineskayo Job uelis techyolseuis (Job 1:18, 19; 2:7, 9; 19:1-3). Job amo kimatia keyej peuak kipanoua miak taman tein amo kuali. Sayoj ke amo keman mosenkauak. ¿Toni kipaleuij maj taxiko? Yekinika, netasojtalis tein kipialiaya Jiova uan porin kinekia kichiuas tein kiyolpaktia (Job 1:1). Uan ojpatika, porin Jiova ika kinojnotsak itachijchiualis uan ijkon kielnamiktij ke yejuatsin kipia miak chikaualis. Nejin kichiuak maj Job okachi kineltokani ke Jiova kijkuaniliskia tajyouilis tein kipanotoya keman okachi kuali yeskia (Job 42:1, 2). Uan ijkon mochiuak. Jiova kijkuanilij tajyouilis tein kipanotoya uan kimakak okse achiok tein kipolojka. Uan Job yolpakik nochi tonalmej tein nemikok (Job 42:10, 17). w16.04 2:11, 13

Tiknextiaj “kuali tanemililis” keman achto tiknemiliaj tein xa uelis tikpanoskej. Uan tikchiuaj “ten kuali” keman amo tikpaleuiaj nion se tekiuajyot itech nejon tein tikpanoskej. Moneki timoyekpiaskej keman taltikpakneminij peua ika tajtouaj tekiuajyomej. Kemej neskayot, komo ika titajtojtokej iTekiuajyo Dios iuan aksa, moneki amo tikiluiskej ke techyolpaktia oso amo techyolpaktia itanemililuan se tekiuaj oso akin kinekij pouiskej itech tekiuajyot. ¿Uan komo aksa kineki tajtos touan ika tein taltikpakneminij kinemiliaj ke uelis kiyektalis kuejmolmej? Maj tiknextilikan itech Biblia ke iTekiuajyo Dios senkis kiyektalis nejon kuejmolmej. ¿Uan komo kineki tajtos ika seki taman kemej keman sekin kimiktiaj se konetsin achto ke yolis oso keman ome takamej oso ome siuamej monamiktiaj? Moneki tikiluiskej tein Biblia tamachtia uan tikmelauiliskej keniuj timoojtokaltiaj ika tein kijtoua. ¿Uan komo kijtoua ke moneki moijkuanis oso mopatas se tanauatil? Maj amo tikijtokan toni tiknemiliaj nion maj tikteltemokan maj kipata tein kinemilia. w16.04 4:8, 9

Imomachtijkauan Jesús moneki kinpaleuiskej oksekin maj no mochiuakan itatojtokakauan, moneki kinauiskej uan moneki kinmachtiskej. Sayoj ke yekinika moneki yaskej kintemotiuij. Se motelmachtijkej kijtoj ke sejse taneltokakej moneki yas kampa yetokej taltikpakneminij, maski nejon kijtosnekis ke kipanauis se ojti oso se ueyi at (Mat. 10:7; Luc. 10:3). ¿Kichiaya Jesús maj imomachtijkauan ininselti tanojnotsanij? ¿Oso kinekia maj ixyeto keniuj sentanojnotsaskiaj? Melauak ke se itatojtokakauj Cristo amo ueli iselti kinnojnotsa taltikpakneminij “nochi tech in senmanauak”. Yejua ika itatojtokakauan monekia sentanojnotsaskej. Yejua nejon kijtosnekia Jesús keman kiniluij itatitaniluan: “Ijkon keme nantakitskiani ika pescados, no ijkon Nejuatsin namechchiuas ke nankintemoske tagayot” (Mat. 4:18-22). Amo kijtosnekia ke sejse imomachtijkauj yeskia kemej se takat akin iselti amichkitskia uan kichia maj amichimej ininselti motsikotij, ta Jesús ininka tajtouaya amichkitskianij akin kinkitskiaj amichimej ika matat. Keman ijkon kinkitskiaj amichimej moneki maj miakej tekitikan chikauak uan maj mosenpaleuikan (Luc. 5:1-11). w16.05 2:3, 4

¿Keniuj uelis tikmatiskej tein Jiova kinemilia? Komo nochipa tikixtajtoltiaj uan timomachtiaj Biblia. Keman tikixtajtoltiskej oso timomachtiskej, uelis timotajtaniskej: “¿Toni nechmachtia nejin kemej tanemilia Jiova? ¿Keyej ijkon kichiuak nejin?”. Maj tikchiuakan kemej David, akin kijkuiloj: “Xinechixmatilti moojuan, Jiova; xinechnextili moojuan. Xikchiua maj ninejnemi itech momelaujkayo uan xinechmachti, porin tejua tinoDios akin temakixtia. Motech nimochia nochi tonal” (Sal. 25:4, 5). Keman tikajsikamatiskej se tajkuilol, uelis timotajtaniskej: “¿Keniuj uelis nikuis nejin iniuan nochankauan, kampa nitekiti, itech kaltamachtiloyan oso itech tanojnotsalis?”. Komo tiknemiliaj kemanian ueliskia tiktekitiltiskej, okachi amo ouij techkisas tikmatiskej tein Jiova kineki maj tikchiuakan. w16.05 3:9, 11

Tein Jiova kintajtania tayekananij kinextia ke yejuatsin kichia maj tel kuali monejnemiltikan (1 Tim. 3:2-7). ¿Keyej? Porin yejuatsin kitelpatiuita nechikol kampa kichiuaj kemej Cristo. Biblia kijtoua ke Jiova kikouak nejin nechikol ika iesyo iKonetsin (Hech. 20:28, TNM). Nejin kiteajsikamatiltia ke Dios kichia maj tayekananij kikauakan se kuali neskayot. Uan no, yejuatsin kinmelauas ijkon kemej kinyekpiaskej akin pouij itech nechikol. Jiova kineki maj kuali timomachilikan ika ininnepaleuil tayekananij (Is. 32:1, 2). Kemej tikitaj, tein Jiova kintajtania tayekananij techmachtia ke yejuatsin semi toka motekipachoua. Sayoj ke tinochin uelis techpaleuis tein kintajtaniaj tayekananij. Kemej neskayot, Jiova kichia maj tisejsemej titeajsikamatikan uan maj ‘tikuatamatkanentinemikan’ (1 Ped. 4:7; Filip. 4:5). Keman tayekananij kitemakaj se kuali neskayot, tokniuan uelis kichiuaskej kemej yejuan uan kinextiskej takuaujtamatilis kemej tein tayekananij kinextiaj (Heb. 13:7; 1 Ped. 5:3). w16.05 5:8-10

Techpaleuis maj amo tiyoltakuauayakan komo amo tikchiuaj tein amo kuali kemej timoueyinekiskej, titajtakoskej uan amo tiknextiskej takuaujtamatilis. Komo amo timoyekpiaj, nejin uelis kichiuas maj amo titatakamatikan uan maj titaixnamikikan (Dan. 5:1, 20; Heb. 3:13, 18, 19). Yejua nejon kipanok Uzías, se takat akin tekiuajtik Judá (2 Crón. 26:3-5, 16-21). Yekinika, yejua tatakamatia uan kuali mouikaya iuan Dios. Yejua ika Jiova kichiuak maj kipiani miak chikaualis. Sayoj ke “niman keman kipiak chikaualis, iyolo moueyinekik”. Kemej motelueyinekia, hasta kinekik kichichinos kopal itech templo. Keman tiopixkamej kiluijkej ke sayoj yejuan ueliaj kichiuayaj nejon, Uzías tel kualanik. Sayoj ke Jiova kipinaujtij uan kitatsakuiltij ika lepra itech nochi tonalmej tein nemikok (Prov. 16:18). Komo peua timoueyinekij, uelis tiknemiliskej ke okachi kuali tikchiuaj teisa ke oksekin uan amo tikakiskej tein techyolmajxitiskej ika Biblia (Prov. 29:1; Rom. 12:3). w16.06 2:3, 4

¿Keniuj tikinitaj tokniuan akin kayomej itech okseki altepemej? Xa tajtouaj okse tajtol, taman kemej motakentiaj, taman kemej nemij oso hasta xa taman inintakual. ¿Tikintalkauiaj nejon tokniuan uan sayoj tiktemouaj iniuan tiyetoskej akin kayomej kampa tejuan tikayomej? ¿Uan keniuj tikinitaj tayekananij akin pouij itech tonechikol oso itech okseki nechikolmej akin amo miak xiujmej kipiaj oso uejka kayomej? Komo amo timoyekpiaj, uelis tikauaskej maj nejon techijtako uan kichiuas maj timoxexelokan. ¿Toni techpaleuis maj amo timoxexelokan? Komo tikchiuaj tein tatitanil Pablo kinyolmajxitij tokniuan akin nemiaj Éfeso, se xolal kampa kuali motania tomin uan moajsiaj akin seseko kayomej (Efes. 4:1-3). Pablo ika tajtoj kualneskayomej kemej yolyemanilis, yolnejmachkayot uan netasojtalis. Nejin kualneskayomej tamatij kemej kuajkuali kalikximej tein ika kichijchiuaj se kali. w16.06 3:17, 18

Satanás amo kineki maj tikuikan tochikaualis itech itekiyo Jiova, ta maj ika tiktemokan tikpiaskej okachi tomin uan okseki taman (Mat. 6:24). Sayoj ke komo ijkon tikchiuaj, amo yekmelauj tiyolpakiskej. Uelis timoteltekipachoskej oso timotauikaltiskej. Uan tein okachi amo kuali, uelis amo titakuaujtamatiskejok (1 Tim. 6:9, 10; Apoc. 3:17). Jesús kijtoj ke se kinejnekis okseki miak taman tamati kemej uitsti tein amo kikaua maj se tatok moskalti uan maj kitemaka takilot (Mar. 4:14, 18, 19). Amo uejkauaok ixpoliuis nochi tein Satanás kiixyekantok. Yejua ika moneki amo tiksentokaskej tiksentilijtoskej okachi miak taman. Maj amo tikchiakan tikpiaskej tein axkan tikpiaj satepan ke panos okachi ueyi tajyouilis, maski tiktelpatiuitaskej (Prov. 11:4; Mat. 24:21, 22). w16.07 1:5, 6

Se takat kipiaya se uvajtal. Se tonal kisak tel kualkan kintemoto tekitinij. Kiniluij kanachi kintaxtauiskia, uan takamej kinekkej. Satepan, takat kiitak ke kipolouayaok okachi tekitinij. Yejua ika nejon tonal miakpa kintemoto oksekin. Uan nochin kiniluij ke kuali kintaxtauiskia. Keman tamik tonaltekit, kinsentilij nochin takeualmej porin yaya kintaxtauitiya. Maski sekin tekitikaj nochi tonal uan oksekin sayoj se hora, takat nochin kinmakak sayoj se taxtauil. Sayoj ke takamej akin tekitikaj nochi tonal kualankej. Takat kinelnamiktij ke yejuan ijkon motenkaujkej ke kintaxtauiskia. No kiniluij ke yejua uelia kinmakaya itakeualuan tomin tein kinekiskia. Ompa kintajtanij ox kinexikoluiayaj porin yejua kualtakat katka (Mat. 20:1-15). Jesús kitetapouij nejin porin kinekia tamachtis se taman tein motelneki ika “teiknelilis de Dios” (2 Cor. 6:1). w16.07 3:1, 2

Amo uejkaua ixpoliuis nochi tein amo kuali. Yejua ika axkan okachi moneki maj tikteixmatiltikan iTekiuajyo Dios (Mar. 13:10). Maj nochipa tikelnamikikan ke keman titanojnotsaj tiknekij tikueyitaliskej Jiova. ¿Keniuj tikueyitaliaj? Keman tikiniluiaj taltikpakneminij ke nochi tein kuali tein tikpiaskej itech Xochital yeski porin Jiova technextilia iueyi teiknelilis. Keman titanojnotsaj, uelis tikinmelauiliskej taltikpakneminij ke keman Cristo taixyekanas nikan taltikpak, taltikpakneminij kiseliskej nochi tatiochiualismej tein kiualkui inemilis Cristo tein kitemakak uan yolik kinijkuanilijtiyaskej tajtakol. Biblia kijtoua: “Se tonal Totajtsin Dios tech yankuikatalikiu nochi tejuan tiikoneuan [...]. Ijkuakon nochi ten Dios kichijchiuak, nochi yejua Dios kiajchiuakiu de ne ijtakauilis” (Rom. 8:21). Nejin sayoj uelis mochiuas porin Jiova technextilia iueyi teiknelilis. w16.07 4:17-19

Maski Biblia amo kitemaka tanauatilmej tein senkis kijtoua keniuj namikuanij moneki monextiliskej netasojtalis keman mosentekaj, kemaj ika tajtoua seki taman tein uelis kichiuaskej (Cant. de Cant. 1:2; 2:6). Moneki monextiliskej ke motasojtaj. Sekin kijtakouanij ininkuali uikalis kemej namikuanij oso senkis mokauanij porin kiitayaj auilnemilis oso kiixuelitakej okse. Nejin tel amo kuali maj se kichiua, uan moneki senkis timoijkuaniliskej tein yeski tanemilil tein amo kuali. Komo tikteltasojtaj Jiova uan oksekin, amo tikauaskej maj nion teyi uan nion akin kijtako tokuali uikalis kemej namikuanij. Moneki amo tikchiuaskej nion teyi tein kinextis ke tikixuelitaj aksa akin amo tonamik, porin nejon kinextiskia ke amo titetasojtaj. Maj tikelnamikikan ke Dios kimati nochi tein tiknemiliaj uan tein tikchiuaj. Ijkon okachi tiknekiskej tikyolpaktiskej uan amo tiknekiskej tikajkayauaskej tonamik (Mat. 5:27, 28; Heb. 4:13). w16.08 2:7-9

Tokniuan akin nemiaj Colosas motelnekia maj kiixtajtoltianij uan maj momachtianij iTajtol Dios, porin ijkon kipiaskiaj tamatilis uan kinpaleuiskia maj ‘chipaujkaneminij ijkon kemej kinamiki’, kemej Jiova kiyolpaktia. No kinpaleuiskia maj kichiuanij “kuajkuali chiualisme”, okachiok itech tanojnotsalis (Col. 1:10). Yejua ika, keman titamachtiskej ika Biblia, maj tikinpaleuikan taltikpakneminij maj kiajsikamatikan ke komo nochipa kiixtajtoltiaj uan momachtiaj Biblia uelis kinpaleuis maj kitekitilikan Jiova. Tejuan no moneki timomachtiskej. Kemej neskayot, komo itech tanojnotsalis aksa techchiuilia se netajtanil tein ouij, uelis tiknankiliskej ika Biblia. Keman tikintapouiaj oksekin tein timomachtianij itech Biblia uan keniuj techpaleuiani, xa kinekiskej momachtiskej ika okachi nejmachkayot uan kiitaskej keniuj kinpaleuis. w16.08 4:3, 4

Motelneki maj amo tikauakan maj tein onkak nikan taltikpak techijtako ika itanemililuan, tamachtilismej uan amo kuali tachiualismej kemej auilnemilis, tachichinalis, tauanalis oso se kikuis drogas. No moneki tiksentokaskej timochikauaskej amo tiyolkuetauiskej uan timoijkuaniliskej amo kuali tanemililmej (2 Cor. 10:3-6; Col. 3:5-9). ¿Yekmelauj uelis tiktaniskej nochi tein techixnamiki? Kemaj, sayoj ke ouij yeski. Pablo kijtoj ke yejua tamatia kemej se boxeador keman kijtoj: “Amo sayo nenka san nimotajyouiltijtiu keme se tagat kuak kineki tateuis uan sayo ejekaixko san panoa nimauan” (1 Cor. 9:26). Ijkon kemej kichiuaskia se boxeador, moneki timochikauaskej tiktaniskej nochi tein techixnamiki, uan Jiova techpaleuia uan techmachtia ika Biblia, amaixmej, nechikolmej uan uejueyi nechikolmej. ¿Tikseliaj nochi tein Jiova ika techmachtia? w16.09 2:2, 3

Jesús kiitaya ke kichiuas itanejnekilis Dios uan kinpaleuis oksekin okachi tayekantoya ke tein yejua kiuelitaya. Tejuan no ijkon moneki titanemiliskej. Yejua ika, amo keman timotaliliskej tilmaj tein tikuelitaskej tejuan sayoj ke uelis kichiuas maj sekin amo kikakikan tamachtilis tein tikteixmatiltiaj (Rom. 15:2). Tetatmej moneki kinmachtiskej ininkoneuan maj kitakamatikan tein Biblia tayolmajxitia. Yejua ika, kitemouaj maj yejuan uan ininkoneuan motakentikan uan mochijchiuakan kemej kiyolpaktiskej Jiova (Prov. 22:6; 27:11). Uelis kinkauiliskej se kuali neskayot uan ika netasojtalis kinnextiliskej keniuj uan kani kiajsiskej tilmaj tein kuali moita. Tetatmej no moneki kinmachtiskej ininkoneuan ke okachi tayekantok maj kiixpejpenakan tilmaj tein kiueyitalis Jiova, Dios akin kiixnextiaj, uan amo sayoj maj kiixpejpenakan tilmaj tein kiuelitaj. w16.09 3:13, 14

Taltikpakneminij kiitayaj ke Jesús kintasojtaya yejuan uan Jiova uan ke kuali kiixmatia iTajtol Dios. Yejua ika kuali kikakiaj (Luc. 24:32; Juan 7:46). No ijkon, keman mokoneuan kiitaskej ke tejuatsin tikontasojta Jiova, kinpaleuis maj no kitasojtakan (Deut. 6:5-8; Luc. 6:45). Yejua ika xikonsentoka xionmomachti Biblia ika nejmachkayot uan xikonixtajtolti toamaixuan. Xikonsentoka xikonita tein techmachtia nochi tein Jiova kichijchiuak (Mat. 6:26, 28). Keman okachi tikonixmatis keniuj tamati Jiova, okachi uelis tikonnextilis mokoneuan keniuj tamati yejuatsin. Keman tikonmatis teisa kemej tamati Jiova, xikonilui mokoneuan. Uelis tikoniluis keman yeski keman iniuan tionyetos, amo sayoj keman nanmomachtijtoskej tein moitas itech nechikol oso keman nanmomachtiskej Biblia kemej kalyetouanij. w16.09 5:6, 7

Komo amo tikajsikamatij tein Biblia tamachtia itech okse tajtol, uelis kichiuas maj moijtako tokuali uikalis iuan Jiova. Kemej neskayot, keman Nehemías mokepak Jerusalén, kiitak ke seki konemej judíos amo ueliaj tajtouayaj hebreo. Yejua ika, amo ueliaj kiajsikamatiaj iTajtol Dios, uan nejon kijtakoj ininkuali uikalis iuan Jiova (Neh. 8:2, 8). Seki tetatmej akin tapaleuiaj itech se nechikol kampa motajtoua okse tajtol kiitanij ke kuali uikalis tein ininkoneuan kipiaj iuan Jiova amo chikauakok. ¿Keyej? Porin keman titaixtajtoltiaj itech okse tajtol, xa amo tikmachiliaj tein tikmachiliaj keman titaixtajtoltiaj itech totajtol. Uan no, ouij se monojnotsas itech okse tajtol. Nejin uelis techsioujtis uan kichiuas maj amo tikpiakanok chikaualis tein techpaleuis maj kuali tiktekitilikan Jiova. Yejua ika, amo sayoj moneki tiksentokaskej tiknekiskej titapaleuiskej itech se nechikol kampa motajtoua okse tajtol, ta no moneki tikyekpiaskej tokuali uikalis iuan Jiova (Mat. 4:4). w16.10 2:4-6

Amo nochin taltikpakneminij kipiaj takuaujtamatilis (2 Tes. 3:2). Sayoj ke Jiova kinmaka nochin akin kiueyichiuaj (Rom. 12:3; Gál. 5:22). Moneki tiktasojkamatiskej maj Jiova techmaka takuaujtamatilis. Jiova kitemakak iKonetsin uan ijkon nochin akin iuan takuaujtamatiskej uelis kintapojpoluis. Komo titakuaujtamatij iuan Jesús, uelis timochiuaskej tiitasojikniuan Jiova uan tinemiskej nochipaya (Juan 6:44, 65; Rom. 6:23). Jiova techmakani miak taman tein kuali. Maski titajtakouanij uan technamiki timomikiliskej, yejuatsin kiitak ke uelis tikchiuaskej tein kuali (Sal. 103:10). Yejua ika techmachtij tein kichiuak Jesús uan keniuj techpaleuia inemilis tein kitemakak. Keman titakuaujtamatkej iuan Jesús uan timochiujkej tiitatojtokakauan, peuak tikchiaj tikseliskej nemilis nochipaya (1 Juan 4:9, 10). w16.10 4:1, 2

Pablo momattoya kuali ininka tajtos tokniuan. Miak xiujmej yajtinemik miakkan iniuan seki tokniuan uan kuali kinixmatik. Maski ijkon, amo ika tajtoj ininnepololuan. Kemej neskayot, kijtoj nejin keman ika tajtoj Timoteo: “Yejua notasokonetsin uan notatakamatkakonetsin ika in tamachtilis de Totekotsin”. Uan no kijtoj ke takuaujtamatia ke kinyekpiaskia tokniuan (1 Cor. 4:17; Filip. 2:19, 20). Pablo no kiniluij tokniuan akin nemiaj Corinto ke Tito katka se tokniuj tel tekitikej uan kitemouaya kinpaleuis (2 Cor. 8:23). Tikmatij ke Timoteo uan Tito kinyolchikauak kimatiskej keniuj kinitaya Pablo. Pablo uan Bernabé kitemojkej nochipa kinyolchikauaskej tokniuan. Kemej neskayot, kimatiaj ke miakej akin nemiaj Listra kinekiaj kinmiktiskej. Maski ijkon, oksepa yajkej ompa porin kinekiaj kinyolchikauaskej akin yankuixtok mochiujkaj itatojtokakauan Cristo (Hech. 14:19-22). Satepan, keman Pablo yetoya Éfeso, miakej taltikpakneminij akin tel kualantoyaj kinekiaj kijtakoskej, maski ijkon mokauak ompa seki tonalmej uan kinyolchikauak tokniuan (Hech. 20:1). w16.11 1:10, 11

Jiova kiixtalij Cristo maj “kinyekantinemi itaneltokakauan” (Efes. 5:23). Uan Cristo kiixtalij takeual takuaujtamach uan tamatkej maj kinmachti uan maj kinixyekana itekitikauan Dios (Mat. 24:45-47). Kemej Biblia yejua iTajtol Dios, nejin takeual semi kipatiuita. Oloch taojtokaltianij itech yekinika siglo no ijkon kiitayaj (1 Tes. 2:13). Biblia techiluia maj nochipa timonechikokan (Heb. 10:24, 25). Techyoleua maj sayoj se taman tikneltokakan uan maj tiktayekanaltikan iTekiuajyo Dios (Mat. 6:33). Uan no, technauatia maj titanojnotsakan kajkalpan, kampa miakej panouaj uan kampa yeski kampa moajsiskej taltikpakneminij (Mat. 28:19, 20; Hech. 5:42; 17:17; 20:20). Kinnauatia tayekananij maj kiitakan maj nochin chipaujkanemikan itech nechikol (1 Cor. 5:1-5, 13; 1 Tim. 5:19-21). Uan techiluia ke moneki tiyeskij tichipaujkej uan moneki amo tiknemiliskej nion tikchiuaskej tein Jiova kitauelita (2 Cor. 7:1). w16.11 3:7, 8

Yekinika Neteuilis itech Nochi Taltikpak mochiuak itech xiujmej 1914 hasta 1918. Miak xiujmej achto, Charles Taze Russell uan okseki Momachtianij ika Biblia kiitakej ke taneltokalismej kampa kijtouaj ke kitojtokaj Cristo amo tamachtiayaj tein yekmelauj tamachtia Biblia. Yejua ika senkis kikaujkej taneltokalis tein amo melauak. Itech xiuit 1879, itech amaix Tanejmachtijkej itech tajtol inglés moijtojka ke tein yeski taneltokalis tein kijtoua ke mochiua kemej inovia Cristo sayoj ke kinpaleuia tekiuajyomej poui iuan Ueyi Babilonia, tein itech Biblia moixnextia kemej se siuaauilnenkej (Apoc. 17:1, 2). Tokniuan tatakamatinij kimatiaj ke amo kipiaskiaj itatiochiualis Dios komo kisentokayaj itech taneltokalis tein amo melauak. Yejua ika miakej kititankej se amat itech inintaneltokalis kampa kijtouayaj ke amo pouiskiajok ompa. w16.11 5:2, 3

Keman tikelnamikij imikilis Jesús, xa tikixtajtoltianij Romanos 8:15-17. Nejin tajkuilol kimelaua keniuj kimatij tokniuan taixpejpenalmej ke kichiaj nemiskej nochipaya ompa iluikak. Romanos capítulo 8 ijkuiliujtok kemej okachi kinpaleuis tokniuan taixpejpenalmej. Ompa kijtoua ke yejuan kiseliaj espíritu, uan no kijtoua: “Tikyolikachixtokke ne tonal kuak [...] Yejuatsin techtamiteaxkatilis inauaktsinko Totajtsin Dios ke tiikoneuan. Uan no [...] techyankuikatalis totakayo” (Rom. 8:23). Ompa iluikak, mochiuaj ikoneuan Dios, porin Jesús kitemakak inemilis uan Jiova kintapojpoluij uan kinita ke yolmelaujkej (Rom. 3:23-26; 4:25; 8:30). Jiova no ueli kinita ke yolmelaujkej tokniuan akin takuaujtamatij uan kichiaj nemiskej nochipaya nikan taltikpak. Tein kijtoua Romanos capítulo 8 no uelis kinpaleuis. w16.12 2:1-3

Jesús amo kijtosnekia ke itekitikauan Dios amo motekipachoskiaj, ta kinekia maj imomachtijkauan kiajsikamatinij ke amo teyi ika tepaleuia maj se moteltekipacho. Mojmostaj tikpiaskej kuejmolmej, yejua ika maj amo okachi timotekipachokan keman titanemiliaj itech kuejmolmej tein tikpiakej achto oso tein uelis tikpiaskej satepan. Moneki amo ika timotekipachoskej tein ayamo panoua. Tein melauj, miak taman tein tiknemiliayaj ke tel amo kuali yeskia, amo yekmelauj ijkon mochiuak. Uan no, Jiova ueli kipata tein yeski taman. Uelis titakuaujtamatiskej ke Dios kintatiochiuis itekitikauan akin amo kikauaj uan kinpaleuis maj amo kinteltekipacho kuejmolmej tein panokejya, tein kipanotokej, uan tein uelis panos satepan. w16.12 3:13, 16

Saúl katka yolyemanik keman Jiova kiixpejpenak kemej tekiuaj (1 Sam. 9:1, 2, 21; 10:20-24). Sayoj ke satepan, peuak moueyineki. Se tonal, tel miakej tateuianij filisteos mosentilijkej porin yayaj kinteuitij israelitas. Saúl monekia mochias maj tanauatijkej Samuel ajsini kampa yejua yetoya uan maj kimaktiliani Jiova se netetayokolil. Sayoj ke yolijsiuik keman kiitak ke israelitas mouiaj uan ke miakej kikaujteuayaj. Yejua ika amo kichiak Samuel uan yejua kitemakak netetayokolil, se taman tein amo kinamikia kichiuas. Nejin tel amo kiyolpaktij Jiova (1 Sam. 13:5-9). Keman Samuel ajsik, kiajuak Saúl porin amo kitakamatik Jiova. Sayoj ke Saúl amo kijtoj ke mopoloj, ta motenpaleuij uan hasta kintajtakoltij oksekin (1 Sam. 13:10-14). Yejua ika Jiova kiixtopeuak uan kiluij ke amo yeskiaok tekiuaj (1 Sam. 15:22, 23). Yekinika, Saúl katka yolkuali, sayoj ke satepan mochiuak amo yolkuali uan nejon kiualkuilij miak ouijkayomej (1 Sam. 31:1-6). w17.01 3:1, 2

David kinextij ke takuaujtamatia iuan Jiova. Maski ijkon, auilnemik iuan Bat-seba (2 Sam. 11:1-21). Yejua amo uelia kiixpolouaya tajtakolmej tein kichiujka. Tein melauj, itech nochi inemilis monekia kijyouis tein amo kuali tein kiualkuiliskia (2 Sam. 12:10-12, 14). Yejua ika monekia takuaujtamatis ke komo yekmelauj moyolnonotsaya, Jiova kitapojpoluiskia uan kipaleuiskia maj taxiko. Tinochin timopolouaj porin titajtakouanij. Sayoj ke seki nepololmej okachi uejueyi ke oksekin. Seki xa amo uelis tikixpoloskej uan xa monekis tikijyouiskej tein amo kuali tein techualkuilis (Gál. 6:7). Sayoj ke titakuaujtamatij ke Dios techpaleuis itech nejon ouijkayomej komo timoyolnonotsaj. Yejuatsin techpaleuis maski ouijkayomej tein tikpiaskej yejua tein techualkuilij totajtakoluan (Is. 1:18, 19; Hech. 3:19). w17.01 1:10-12

Maski amo tikmatiskej oso amo uelis tikpataskej nochi tein panos satepan, yolyemanilis techpaleuis maj kuali titaixpejpenakan. Kemej neskayot, xa tiknemilijtokej tiktekitiliskej Jiova miak tonalmej. Sayoj ke xa timotajtaniaj toni panos komo tikokolispeuaj oso totatuan kokolispeuaj uan moneki maj tikinpaleuikan. No uelis techtekipachos keniuj timoixpanoltiskej keman tixiuejkejya tiyeskij. Maski tiktapouiskej Jiova nejin tein techtekipachoua uan semi itech titanemiliskej, amo ueli tikmatij keniuj tikyektaliskej nochi. Komo titakuaujtamatij iuan Jiova, tikajsikamatiskej ke amo nochi ueli tikchiuaj, ika nejmachkayot tikitaskej tein tikpanotokej uan titajtaniskej maj techyolmajxitikan. Uan okachi tiktajtaniskej Jiova maj techixyekana. Satepan monekis tikauaskej maj yektikatsin espíritu techixyekana (Ecl. 11:4-6). Jiova uelis kitiochiuas tein tikixpejpenaj oso uelis techpaleuis maj tikpatakan tein tikixtalijtoyaj (Prov. 16:3, 9). w17.01 4:14

Adán uan Eva monekia kiixpejpenaskej ox kitakamatiskiaj Dios oso kitajtolkakiskiaj kouat. Sayoj ke kiixpejpenkej amo kitakamatiskej Jiova (Gén. 3:6-13). Keman amo kitakamatkej itanauatil Dios, mochiujkej tajtakouanij. Uan tein kichiujkej no kinuejkatilij iuan Dios, porin yejuatsin kitauelita tein amo kuali. Biblia kijtoua ke iixtololouan ‘semi yektikej, yejua ika amo ueli kiitaj tein amo kuali’ (Hab. 1:13). Komo Jiova kiixpanauiskia tein kichiujkej Adán uan Eva, ueliskia moijtakos ininkuali yetolis nochin akin nemij iluikak uan taltikpak. Ángeles uan taltikpakneminij motajtaniskiaj ox ueliskia takuaujtamatiskej itech tein yejuatsin kijtouaya. Sayoj ke Jiova amo kitapanauilia itanauatiluan, nochipa kichiua ijkon kemej kijtoua (Sal. 119:142). Maski Adán uan Eva uelia ininselti taixpejpenayaj, monekia kijyouiskej tein amo kuali tein kinualkuiliaya inintaixnamikilis. Satepan, momikilijkej uan mokepkej itech talnex tein Jiova ika kinchijchiujka (Gén. 3:19). w17.02 1:8, 10, 11

Keman peuak tanojnotsa, Jesús mokauak maj iTajtol Dios kiixyekanani. Hasta tepitsin achto ke momikiliskia, ika tajtoj tein achtook moijtojka ke kipanoskia Mesías (Mat. 27:46; Luc. 23:46). ¡Semi tamamej katkaj taixyekananij itech taneltokalis itech itonaluan! Yejuan kitapanauiliayaj iTajtol Dios nochipa keman amo katka kemej yejuan tamachtiayaj. Ika seki tajkuilolmej tein moajsij itech iTajtol Dios, Jesús ininka kijtoj: “Nochi nijin tagayot judíos nechmouistiliaj sayo ika nintenxipal san; uan ninyolojuan uejka yetok de Nejuatsin. Uan nenka san nechmouistiliaj, porin yejuan tenextiliaj in tamachtilis den taka san” (Mat. 15:7-9). Jesús no kinmachtij okseki taltikpakneminij ika iTajtol Dios. Keman taixyekananij itech taneltokalis kiyejyekouayaj ika netajtanilmej, Jesús amo kinnankiliaya ika tein yejua kimatia oso ika tein kipanoka, ta nochipa kinnankiliaya ika iTajtol Dios (Mat. 22:33-40). w17.02 3:18, 19

Tiitaixpantijkauan Jiova timochikauaj tikinpoujkaitaskej tekiuanij. Uelis yeski ke tekiuanij itech se ueyi altepet tajtaniskej teisa tein itech okse ueyi altepet amo tajtanij. Sayoj ke komo techiluiaj maj tikchiuakan teisa tein techuikas maj amo tiktakamatikan Dios, amo tikchiuaj (1 Ped. 2:13-16). Itech Biblia tikajsij kuali neskayot tein kikaujkej seki itekitikauan Jiova akin kinpoujkaitakej uan kintakamatkej tekiuanij. Kemej neskayot, keman tekiuanij ompa Roma kinekkej kimatiskej kanachimej nemiaj itech xolalmej kampa taixyekanayaj, José uan María moijkuilotoj hasta Belén maski María yoliskiaya ikonetsin (Luc. 2:1-5). Keman tatitanil Pablo kipantijkej ke kichiuak se taman tein amo kuali, motajtouij ika poujkaitalis iixpan tekiuaj Herodes Agripa uan iixpan Festo, akin taixyekanaya Judea (Hech. 25:1-12; 26:1-3). w17.03 1:9, 10

Keman israelitas peujkej kinueyichiuaj tiotsitsin uan auilnemij, ijkon kemej akin nemiaj Canaán, Jiova amo kinmatampauij keman kintajyouiltiayaj (Juec. 2:1-3, 11-15; Sal. 106:40-43). Kalyetouanij akin kitasojtayaj Jiova xa kinouijmakak kinextiskej takuaujtamatilis itech nejon tonalmej tein semi ouijkej. Sayoj ke Biblia ininka tajtoua seki israelitas akin kiixtalijkej kiyolpaktiskej Jiova, kemej Jefté, Elqaná, Ana uan Samuel (1 Sam. 1:20-28; 2:26). Itech nejin tonalmej, miakej monejnemiltiaj kemej akin nemiaj Canaán. Kintelyolnotsa auilnemilis, tateuilis uan tomin. Sayoj ke Jiova kineki techmatampauis, ijkon kemej kinekia kinmatampauis israelitas. ¿Techmachtis tein moneki ininnepololuan israelitas? (1 Cor. 10:6-10.) Maj timochikauakan amo keman titanemiliskej kemej akin amo kitekitiliaj Jiova (Rom. 12:2). w16.04 1:4-6

Jiova techmaka okachi kuali tayolmajxitilis itech iTajtol. Yejua ika, achto ke tikixpejpenaskej se taman tein motelneki, maj timomachtikan uan maj tiktajtanikan maj techixyekana. Jiova uelis techmakas kualneskayomej tein techpoloua tein techpaleuis maj tikixpejpenakan tein mouika ika itanejnekilis. Moneki timotajtaniskej: “¿Kinextis nejin tein nikixpejpena ke niktasojta Jiova? ¿Kinpaleuis nochankauan maj kipiakan yolpakilis uan yolseuilis? ¿Kinextis ke amo niyolijsiui uan ke nitetasojta?”. Jiova techkaua maj toselti tikixpejpenakan ox tiktekitiliskej (Jos. 24:15; Ecl. 5:4). Sayoj ke, kichia maj tikchiuakan tein tikixtalijkej uan maj tikauakan maj iTajtol techixyekana. Komo titakuaujtamatij itech itaixyekanalis Jiova uan tikchiuaj tein techyolmajxitia, kuali titaixpejpenaskej. Uan no, tiknextiskej ke amo tiomeyolouaj, ta ke nochipa tikchiuaj tein tikixpejpenaj (Sant. 1:5-8; 4:8). w17.03 2:17, 18