एउटा भद्रगोल संसारमा अपराधको सामना गर्न
के तपाईं राती बाहिर निस्कन डराउनु हुन्छ? के तपाईंको घरका ढोकाहरू र झ्यालहरूमा दुई वा तीनवटा ताल्चाहरू आवश्यक छन्? के कुनै बेला तपाईंको मोटर अथवा साइकल चोरी भएको छ? के तपाईंको मोटर जबरजस्ती खोलेर कसैले रेडियो झिकेको छ? कुनै कुनै छिमेकमा के तपाईं खतरा महसुस गर्नु हुन्छ?
यी मध्य कुनै पनि प्रश्नहरूका लागि तपाईंले हो भनेर जवाफ दिनु हुन्छ भने, तपाईं एउटा भद्रगोल संसारमा अपराधको सामना गर्ने कोशिश गर्नु हुँदैछ। तपाईं यस विषयमा के गर्न सक्नु हुन्छ? के बाइबलले तपाईंलाई सामना गर्ने मद्दत दिन सक्छ?
अपराधी मानसिक प्रवृत्ति र इन्साफ
अपराधको संसारमा तीनवटा मौलिक तत्त्वहरू छन्: अपराधीहरू, प्रहरी, र अपराधका सिकार हुनेहरू। अपराधको सामना गर्न सक्न, तपाईं अर्थात् सम्भाव्य सिकारलाई कुन कुराको आवश्यकता छ? के तपाईंले यी तीनवटा मध्य कुनै एउटा तत्त्वमाथि असर पार्न सक्नु हुन्छ? उदाहरणका लागि, के तपाईंले अपराधीहरूमा परिवर्त्तन् ल्याउन सक्नु हुन्छ?
भनौं भने, धेरै अपराधीहरूले अपराधलाई नै आफ्नो पेशा बनाएका छन्। तिनीहरूले यो मार्गलाई एउटा सजिलो जीवन शैली ठानेर रोजेका छन्। ‘अरूहरूको कमाइबाट आफ्नो जीविका चल्न सक्छ भने काम किन गर्ने?’ भन्ने सोंचाइ तिनीहरूले अपनाएका छन् जस्तो छ। यी लुटपिट गर्नेहरूलाई थाह छ कि साधारणतया तिनीहरूको सिकारले आफ्नो पैसा केही सङ्घर्ष नगरीकनै दिनेछ। र पक्राउमा परेर झ्यालखानमा पठाइने सम्भावना धेरै नै कम भएको हुनाकारण, तिनीहरूका लागि अपराध वास्तवमा फायदाजनक भएकोछ।
साथै, अदालती कारवाईहरू जटिल छन् र धेरै समय लाग्छ। धेरै देशहरूमा धेरै नै कम अदालतहरू, न्यायाधीशहरू र झ्यालखानाहरू छन्। न्याय व्यवस्थाले अपराध सम्बन्धी बोझलाई धान्नै सक्तैन। इन्साफको गति बाइबलमा तीन हजार वर्ष भन्दा अघि यस प्रकार वर्णन गरिए झैं सुस्त छ: “खराब कामको दण्ड तुरुन्तै नपाएकोलेनै मानिसले यति साहससित खराब काम गर्दछ।” बाइबलको यो सिद्धान्तमा सङ्केत गरिए अनुसार, अपराधीहरूको सङ्ख्या घटाएर अथवा तिनीहरूमा सुधार ल्याएर समस्या समाधान हुने आशा कम छ।—उपदेशक ८:११.
दोस्रो तत्त्व, अर्थात् प्रहरीको विषयमा के भन्न सकिन्छ? प्रहरी द्वारा परिस्थितिको समाधान हुनेछ भनेर आशा गर्न सकिन्छ र? यसको जवाफ तिनीहरूले नै दिनेछन्: अकसर अपराधीहरूकै हकको पक्ष लिने कानुनहरू, दोषी मानिसलाई उम्कने मद्दत दिनका लागि कानुनलाई नै बङ्ग्याउने सिद्धान्तहीन वकीलहरू, अझ धेरै र ठूला झ्यालखानाहरूको विशाल खर्च बेहोर्न न चाहने समाजहरू र प्रहरीहरूको सङ्ख्या आवश्यकता भन्दा कम भएकोले गर्दा, तिनीहरूले अपराधको यो पहिरोको सामने धेरै प्रगति गर्न सक्ने छैनन्।
अब रहन्छ तेस्रो तत्त्व: अर्थात् हामी, जन-साधारण जो सम्भाव्य सिकारहरू हौं। यो झन्डै झन्डै आतङ्कपूर्ण परिस्थितिको अझ राम्रोसँग सामना गर्न, के हामीले आफ्ना लागि केही गर्न सक्छौं?
ब्यावहारिक बुद्धि र सामान्य विवेक
बाइबलमा हितोपदेशको पुस्तक भन्दछ: “आफ्नो योग्यता र विवेकको रक्षा गरिराख, . . . ती तेरो आत्माको प्राण र तेरो छातीमा हारझैं हुनेछन्। तब तँ आफ्नो बाटोमा निष्फिक्री हिंड्नेछस्, र तेरा खुट्टाले ठेस खाने छैन।” यो सल्लाह त्यस प्रकारका परिस्थितिहरूमा प्रयोग गर्न सकिन्छ जहाँ सम्भवतः कुनै व्यक्ति अपराधको सिकार हुन सक्छ। यस क्षेत्रमा ब्यावहारिक बुद्धिबाट हामीले कुन कुन ढङ्गमा मद्दत पाउन सक्नेछौं?—हितोपदेश ३:२१-२३.
अपराधीहरूमा, सिकार खोजेर हिंड्ने जङ्गली जनावरहरू जस्तो हुने झुकाव हुन्छ। तिनीहरू सजिलो सिकारको खोजीमा रहन्छन्। आफूले चाहेको कुरा, कुनै एउटा सजिलो सिकारबाट पाउन सक्छन् भने, तिनीहरू सङ्घर्ष गर्ने र सम्भवतः पक्राउमा पर्ने खतरा लिन चाहँदैनन्। यसकारण, तिनीहरू अलिक बूढ़ो-पाको, रोगी, अन्योलमा परेकाहरू र एउटा खतरनाक परिस्थितिबारे अजान हुनेहरूका पछि लाग्छन्। ती लूटाहाहरूले आक्रमण गर्न, तिनीहरूका लागि सबै भन्दा पायक पर्ने ठाउँ र समय रोज्छन्। र यहीं नै सम्भाव्य सिकारहरूले ब्यावहारिक बुद्धि प्रयोग गर्न सक्छन्।
बाइबलमा तिनीहरूबारे वर्णन गरिए झैं, खराबी रुचाउनेहरूले अकसर तिनीहरूका कार्यहरू अन्धकारमा लुकेर गर्छन्। (रोमी १३:१२; एफिसी ५:११, १२) यो साँचो हो कि आज मानिसहरू र सम्पत्तिहरूसँग सम्बन्धित् धेरै अपराधहरू राती नै गरिन्छन्। (अय्यूब २४:१४; १ थिस्सलोनिकी ५:२ सँग तुलना गर्नु होस्.) यसकारण, बुद्धिमान मानिस, राती तिर खतरायुक्त इलाकाहरूमा सम्भवतः बाहिर निस्कदैनन्। यसकारण, अपराधपूर्ण न्यू योर्क शहरमा, मानिसहरूको लुटपिट अकसर घाम डुबे पछि, विशेषगरी दश बजे पश्चात्, तिनीहरू आ-आफ्ना घर फर्कने बेलामा हुन्छ भनेर दैनिक प्रहरी रेकर्डबाट देखिन्छ। ती सिकारीहरू सुनसान सड़कहरूमा सिकार खोजिरहेका हुन्छन्। यसर्थ, बस वा ट्याक्सीका लागि पर्खने अथवा एउटा खतरनाक इलाका भएर हिंड्ने फैसला तपाईंले गर्नु परेमा, धैर्य धारण गर्दै, त्यहीं पर्खनु होस्। नत्र, दुःखदायी अनुभव हुन सक्छ।
बेलुकी दश बजे बस न पर्खेर, एक छिन छोटो दूरीसम्म अन्धकारमा हिंड्दा, एक जना मसीहीले धेरै नै चोट पर्ने गरी पिटाइ खाए र आफूसँग भएको कुराको चोरी पनि भयो। सड़कमा अरू मानिसहरू पनि थिए, तर तीन जना डाँकूहरूले अजान व्यक्तिका लागि जाल बिछाएका थिए। सड़कमा एक जना सम्भाव्य सिकार आइ रहेको देखे पछि, एउटाले अर्कोसँग इशारा गर्यो। एक शब्द न भनिकनै तिनीहरूले आफ्नो सिकारलाई आक्रमण गरे र तिनलाई लुटे। तिनीहरूले यो यति चाँड़-चाँड़ो गरे कि एक जना छिमेकीले पनि केही गर्नै पाएन। सिकार भएको व्यक्तिले पछि यो कुरा स्वीकारे: “अर्को पटक म बसका लागि पर्खने छु।”
डिकन्सले लेखेका उपन्यास ओलिवर ट्वीस्टको जवान पाकेट-मार, दी आर्टफुल डोजर त सड़कमा डुल्ने आधुनिक दुष्कर्मीहरूको एउटा अहानिकर उदाहरण मात्र थियो। दी आर्टफुल डोजर जस्तो नभएर, आजका चोरहरू र लुटाहाहरू, जुन सुकै उमेरका भएता पनि, सम्भवतः एउटा बन्दूक अथवा छुरा बोकेर हिंड्छन् र तिनीहरूले यी हतियारहरूको प्रयोग पनि गर्न सक्तछन्। एउटा व्यस्त शहरमा, अन्योलमा परेका पर्यटकहरू बाहिरबाट आएका मानिसहरू र यता उता रमिता हेर्दै हिंड्ने मानिसहरू यी सिद्धान्तहीन बदमासहरूका लागि सजिलो सिकार हुन्छन्। तपाईंले आँखालाई झिम पार्न नपाऊँदै तिनीहरूले सामने भएका कुराहरू चोरी हाल्छन्। चोरमा सकसकी के कस्ता कुराहरूले जगाउन सक्छ? सबैले देख्ने गरी पहिरेका सुनको सिक्री अर्थात् अन्य किमती गहनाले। अथवा पर्यटकको घाँटीमा झुण्डाइ राखेको क्यामराले। यी सबै कुराहरू यसो भन्ने एउटा चिह्न लाएको बराबर हो: “आऊ र मलाई सिकार बनाऊ।” यसकारण, विवेक आवश्यक छ। गहना लुकाउनु होस् र क्यामरा पनि सबैले देख्ने गरी न बोक्नु होस्। हुन सक्छ भने, त्यसलाई मालसामान हाल्ने झोला भित्र राख्नु होस्। यसो गर्नु ब्यावहारिक बुद्धिको प्रयोग गर्नु हो।
अपराधको सामना गर्ने एउटा अर्को उपाय सतर्क हुनु हो। बाइबल भन्दछ: “आफू कहाँ जाँदैछ सो बुद्धिमानले देख्छ, तर मूर्ख चाहिं अँध्यारोमा हिंड्छ।” (उपदेशक २:१४) यो सिद्धान्तलाई अपराधको समस्याको सम्बन्धमा प्रयोग गर्नु भयो भने, यता उता, केही उद्देश्य बिना हिंडिरहेका मानिसहरू बारे तपाईं सतर्क हुनु हुनेछ। तपाईं सड़कको पेटीमा हिंड्नु भएको बेलामा, पछाड़िबाट आएर तपाईंको ब्याग थुतेर लैजाने चोरहरूसँग होसियार रहनु होस्। कोही चाहिं मोटर साइकल बाटै, हिंडिरहेका मानिसहरूको सामान खोस्ने गर्दछन्। यसकारण, विशेषगरी कुनै प्रकारको ब्याग वा ब्रिफकेस बोक्नु भएको छ भने, कहिले पनि सड़कको पेटीको किनारमा हिंड्ने न गर्नु होस्। भैं मन्तिरबाट जाने रेलगाड़ीहरू रित्तो भएको बेला तिनीहरूमा सकेसम्म न पस्नु होस्। उज्यालो र धेरै मानिसहरू भएको ठाउँमा नै तपाईं अलिकता बढ़ी सुरक्षित् हुनु हुन्छ। किनभने चोरहरूले तिनीहरूलाई अरूहरूले देखेको अथवा तिनीहरूलाई पछि चिन्न सकेको चाहन्दैनन्।
मानिसहरू अपराध बारे अझ चेतनशील भएमा, घरमा पसेर गरिने चोरी जस्तो अपराधबाट अकसर बच्न सकिन्थ्यो। बाइबलमा यो उचित तुलना गरिएको छ: “तिनीहरू घरका झ्यालहरूमा चोरहरू झैं पस्छन्।” (योएल २:९) व्यावहारिक बुद्धि अनुसार, तपाईंले ढोकाहरू र झ्यालहरू ताल्चा न लगाइकन छाड़नु हुँदैन। पहिलेबाटै होसियार हुनु पछिबाट समाधान खोज्नु भन्दा असल हो भन्ने कुरा सधैं नै सत्य साबित भएको छ। आफ्नो घरलाई सुरक्षित राख्न गरिएको थप खर्च वास्तवमा चोरी र शारीरिक हानिबाट बच्न गरिएको बीमा जस्तो हो।
तपाईंलाई एउटा लुटाहाले समात्यो भने के गर्नु हुनेछ?
हो, सबै कुरामा होसियार हुँदा हुँदै पनि, तपाईंले एउटा लुटाहाको सामना गर्नु पर्यो भने के गर्नु हुन्छ? आत्तिने अथवा हतार-पतार केही गर्ने कोशिश न गर्नु होस्। याद राख्नु होस्, चोर पनि त्रसित हुन सक्छ र उसले तपाईंको गतिविधिको गलत अर्थ लगाउन सक्छ। बरू, त्यो व्यक्तिले मौका दिएमा, उ सित कुरा गर्ने, र तर्कको प्रयोग द्वारा उसलाई सोंच्न बाध्य पार्ने कोशिश गर्नु होस्। (तपाईंलाई आक्रमण गर्ने व्यक्ति एक जना स्वास्नी मानिस पनि हुनु सक्छे) तिनीहरूले एक इमानदार र असल मसीहीलाई आक्रमण गरिरहेका छन् भनी लुटाहाहरूले थाह पाए पछि, कहिले काहीँ तिनीहरूको मन कमलो पनि भएको छ। तर तपाईंको आक्रमणकारीको प्रतिक्रिया जे भएता पनि, खाली तपाईंको पैसा वा सामान तिनीहरू चाहन्छन् भने, प्रतिरोध न गर्नु होस्। माँगिएका कुराहरू दिनु होस्। बाइबल भन्दछ कि मानिससँग भएका सबै कुरा भन्दा उसको प्राण धेरै नै बहुमूल्य हो।—मर्कूस ८:३६ सँग तुलना गर्नु होस्.
राम्रोसँग हेरेको जस्तो न गरीकनै, त्यो बदमासको पहिरन अथवा शरीरमा भएका केही विशेषताहरू याद गरेर राख्ने कोशिश गर्नु होस्। त्यसको बोल्ने ढङ्ग कस्तो छ? प्रहरीलाई यस अपराधबारे रिपोर्ट दिनु हुँदा, यी विवरणहरू काम लाग्न सक्छन् किनभने धेरै जस्ता अपराधीहरूले जहिले पनि आफ्नै विशेष ढङ्गमा काम गर्ने गर्छन् र यसले गर्दा तिनीहरूलाई चिन्न पनि अलिकता अझ सजिलो हुन्छ।
आफ्नो बचाउका लागि हतियार बोकेर हिंड्ने विषयमा के भन्न सकिन्छ? एक जना मसीहीले हतियार बोकेर हिंड्नु निश्चय नै बुद्धिमानीको कुरा हुनेछैन। तपाईंले हतियार निकाल्नु भएको जस्तो एउटा चोरलाई लाग्यो भने, त्यसले तुरुन्तै तपाईंलाई चोट पुर्याउन अथवा मार्न सक्छ। साथै, हिंसात्मक आक्रमण गर्न तपाईं शसस्त्र हुनु हुन्छ भने, “सबै मानिसहरूसँग शान्तिमा रहो” भन्ने बाइबलमा उल्लेखित् सिद्धान्तको अनुसरण कसरी गर्न सक्नु हुन्छ र?—रोमी १२:१८.
चारै तिरबाट सावधान हुनु भयो भन्दैमा, तपाईं कुनै दिन अपराधको सिकार हुनु हुनेछैन भन्ने केही ग्यारेन्टी छैन। अपराधले भरिएका शहरहरूमा त तपाईं गलत ठाउँमा गलत समयमा हुनु मात्र पर्छ। धेरै अघिको कुरा होइन, न्यु योर्कमा, एक जना वकिल एक कप चिया कि कफी किन्न भनेर आफ्ना कार्यालयबाट बाहिर निस्के। तिनी पसल भित्र प्रवेश गर्ना साथ, केही जवानहरूले हिंडिरहेको मोटरबाट त्यो पसल तिर गोली हाने। सिरमा गोली लागेर वकिल मरी हाले। “समय र अवसरले” गर्दा, तिनले आफ्नो ज्यान गुमाए! कति दुःखको कुरा! सारा संसारलाई सखाप पार्ने गरी वर्तमानमा चली रहेको अपराधको भैंचालोलाई रोक्ने कुनै स्थायी समाधानको निम्ति के हामी आशा गर्न सक्तछौं?—उपदेशक ९:११.
जब अपराध समाप्त हुनेछ
पहिलेका जम्मै पुस्ताहरूले भन्दा धेरै नै डरलाग्दा घटनाहरू देख्ने एउटा पुस्ता आउने छ भनेर येशूले करीब दुई हजार वर्ष अघि भविष्यवाणी गर्नु भएको थियो। टेलिविजन र तुरुन्तै सञ्चार हुने अन्य उपायहरू द्वारा, आज लाखौं, होइन, हजारौं लाखौंले आफ्ना स्थानीय समाचार माध्यमहरू द्वारा वास्तवमा घटी रहेका क्रूरताहरू देख्तछन्। संसार एउटा गाउँ भएको छ र विश्व समाचार तुरुन्तै स्थानीय समाचार हुन जान्छ। फलःस्वरूप, यो वास्तविकता मानिसहरूले दिनहुँ अनुभव गर्दछन्। र येशूले भविष्यवाणी गर्नु भए झैं, “संसारमा हुने घटनाहरूको डर र आशाले मानिसहरू मूर्च्छा” पर्दैछन्।—लूका २१:२६.
“जगतको अन्तको” पूर्वाभासको रूपमा हुने, १९१४ देखिन् भएका घटनाहरूबारे येशूलाई पहिले नै ज्ञान थियो। (मत्ती २४:३-१४) तर उहाँले एसो पनि भन्नु भयो: “जब यी कुरा भइरहेका देख्छौ, तब परमेश्वरको राज्य नजिकै छ भनी जान।” (लूका २१:३१) यसको अर्थ, अब चाँड़ै नै परमेश्वरको धार्मिक शासनको प्रभावशाली असर पृथ्वीमाथि पर्ने छ।—मत्ती ६:९, १०; प्रकाश २१:१-४.
यो शासन अन्तर्गत, नम्र, शान्तमय र परमेश्वरका आज्ञाहरू पालन गर्नेहरू मात्र पार्थिव प्रमोदवनका सहभागीहरू हुनेछन्। अपराधीहरू र दुष्कर्मीहरूको के हुनेछ? “तिनीहरू चाँड़ैनै घाँस झैं काटिनेछन्, र हरियो झारझैं ओइलाउनेछन्। किनकि कुकर्मीहरू नष्ट हुनेछन्, तर परमप्रभुको [यहोवाको, न्यु. व.] बाटो हेर्ने जतिले देश अधिकार गर्ने छन्।” त्यो धार्मिक स्वर्गीय शासनको अधीनमा, नता भद्रगोल, न अपराध हुनेछ।—भजनसंग्रह ३७:२, ९.
एउटा शान्तिपूर्ण र स्थायी विश्व सरकारबारे बाइबलमा आधारित यस आशाको विषयमा तपाईं अझ जानकारी लिन चाहनु हुन्छ भने, तपाईं बस्नु हुने इलाकाका यहोवाका साक्षीहरूसँग अथवा तिनीहरूको स्थानीय राज्य सभा-गृहमा जानु भएर सम्पर्क राख्नु होस्। तिनीहरूले खुशीका साथ र निःशुल्क, तपाईंलाई बाइबल बुझ्ने मद्दत दिनेछन्। (w05/01/91)
[पृष्ठ ६-मा भएको पेटी]
“कुकर्मीहरू नष्ट हुनेछन् तर परमप्रभुको [यहोवाको, न्यु. व.] बाटो हेर्ने जतिले देश [पृथ्वी, न्यु.व.] अधिकार गर्नेछन्।”
[पृष्ठ ८-मा भएका चित्रहरू]
चार्लस डिकन्सको उपन्यासको पाकेट मार, दी आर्टफुल डोजर, आधुनिक लुटाहाहरूको तुलनामा एउटा सिकारु मात्र थियो।