अर्को एक पेग मात्र

रक्सीको दुर्व्यसनी हुन थाल्दा राजेश ११ वर्षका थिए।a उनी साथीहरूसित वनमा खेल्थे र सिनेमामा देखेका पात्रहरूको नक्कल गर्थे। राजेश र उनका साथीहरूले नक्कल गरेका पात्र काल्पनिक थिए तर उनीहरूले पिएको रक्सी भने साँच्चैको थियो।

सबिन हरेक साँझ एक-दुई पेग पिउने गर्थे। तर ४० वर्ष पुगुन्जेल पाँच-छ पेग चढाउन थाल्ने भइसकेका थिए। आखिरीमा त दिनभर कति पेग लगाउँथे, गन्ती गर्नै नसक्ने भए।

पिउने समस्याबाट मुक्‍त हुन राजेशले मदत खोजे। सबिनले भने परिवार तथा साथीभाइले दिएको सहयोग तिरस्कार गरे। आफ्नो कथा सुनाउन राजेश अहिले जीवितै छन्‌ तर अत्यधिक मद्यपान गरेकोले सबिनको भने केही वर्षअघि सवारी दुर्घटनामा मृत्यु भयो।

यदि कसैले एक्लै अति पिउँछ भने पनि त्यस्तो बानीले अरूको जीवनमा पक्कै नराम्रो असर पर्छ र अक्सर दुःखद्‌ परिणामहरू भोग्नुपर्ने हुन्छ।b मौखिक तथा शारीरिक दुर्व्यवहार गर्ने, हातपात तथा हत्या गर्ने अनि सवारी दुर्घटना तथा काम गर्ने ठाउँमा हुने चोटपटकलगायत थुप्रै स्वास्थ्य समस्या हुने प्रमुख कारण अक्सर रक्सीको कुलत हो। रक्सीको दुर्व्यसनले गर्दा वर्षेनी खरबौं रुपियाँ खर्च हुन्छ। यसबाहेक यसले व्यक्‍तिविशेष, परिवार अनि बालबच्चामा पुऱ्‍याउने व्यक्‍तिगत अनि भावनात्मक क्षतिको लेखाजोखा गरेर साध्य छैन।

तैपनि “दिनहुँ पिउने सबैको पिउने लत बसेको हुँदैन अनि पिउने लत परेकाहरू सबै दिनहुँ पिउँदैनन्‌” भनेर यु.एस. नेशनल इन्स्टिच्युट अफ हेल्थ बताउँछ। मद्यव्यसनी नभएका थुप्रैको थाहै नपाई अति पिउने बानी बसेको छ। अरूचाहिं कहिलेकाहीं मात्र पिउँछन्‌ तर एक पटकमै पाँच पेगभन्दा धेरै।

तपाईं पिउन चाहनुहुन्छ भने कतिचाहिं अति हुन्छ? ‘अर्को एक पेग’ कुन बेला नथप्ने भनेर कसरी थाह पाउन सक्नुहुन्छ? (हितोपदेश २३:२९, ३०, NRV) यसबारे मदतकारी जानकारी यसपछिका लेखहरूमा छलफल गरिनेछ। ( w10 -E 01/01)

[फुटनोट]