१२. (क) हिब्रू शास्त्रबाट उद्धृत गर्ने सँधैको तरिका भन्दा भिन्‍न कुन तरिका येशूले आफ्नो डाँड़ाको उपदेश दिनु हुँदा प्रयोग गर्नु भयो, र किन? (ख) छैठौं पटक प्रयोग गर्नु भएको “यसो भनिएको थियो” भन्‍ने अभिव्यक्‍तिबाट हामी के सिक्न सक्‍तछौं?

^१२ येशूले केही समय अघि, हिब्रू शास्त्रबाट उद्धृत गर्नु हुँदा, “यस्तो लेखिएको छ” भन्‍नु भयो। (मत्ती ४:४, ७, १०) तर आफ्नो ड़ाँड़ाको उपदेशमा उहाँले छ पटक, केही वाक्यांशहरू प्रस्तुत गर्नु भयो जो सुन्दा त हिब्रू शास्त्रबाट लिएका जस्तै लाग्छ तर ती प्रस्तुत गर्नु हुँदा, उहाँले “यसो भनिएको थियो” भन्‍नु भयो। (मत्ती ५:२१, २७, ३१, ३३, ३८, ४३) किन? किनभने फरिसीहरूका परम्पराहरूमा आधारित्‌, परमेश्‍वरका आज्ञाहरूको विपरीत अर्थ लगाइएका शास्त्रपदहरूलाई येशू सङ्‌केत्‌ गर्दै हुनु हुनुहुन्थियो। (व्यवस्था ४:२; मत्ती १५:३) यो कुरालाई यस श्रृंखलामा येशूको छैठों र आखिरी उल्लेखमा स्पष्ट पारिएको छ: “तिमीहरूले सुनेका छौ, यसो भनिएको थियो, ‘तिम्रो छिमेकीलाई प्रेम गर, र तिम्रो शत्रुलाई घृणा गर।’” तर मोशाको कुनै पनि नियममा, “तिम्रो शत्रुलाई घृणा गर,” भनिएको थिएन। यो ता शास्त्री र फरिसीहरूले भनेका थिए। आफ्ना छिमेकीलाई प्रेम गर्नुको अर्थ—आफ्ना यहूदी छिमेकीलाई मात्र प्रेम गर्नु हो, अरूहरूलाई होइन भनी तिनीहरूले अर्थ लगाएका थिए।

१७. “आँखाको बदला आँखा र दाँतको बदला दाँत” भन्दा उत्तम कुन उपाय येशूले सिकाउनु भयो?

^१७ त्यसपछि येशूले भन्‍नुभयो: “तिमीहरूले सुनेका छौ, यसो भनिएको थियो, ‘आँखाको बदला आँखा र दाँतको बदला दाँत।’ तर म तिमीहरूलाई भन्दछु, दुष्टको मुकाबिला नगर। जसले तिम्रो दाहिने गाला चट्‌काउला त्यसलाई अर्कोतिरको पनि फर्काइदेओ।” (मत्ती ५:३८-४२) येशूले यहाँ कुनै चोट-पटक लाग्ने कुटाइलाई सङ्‌केत गरी रहनु भएको छैन तर अपमान गर्ने उद्देश्‍यले थप्पड़ दिने सम्बन्धमा कुरा गर्नु हुँदैछ। कसैले तपाईंको अपमान गऱ्‍यो भन्दैमा, तपाईंले पनि उसको अपमान गरेर आफूलाई तुच्छ नपार्नुहोस्‌। खराबको बदला खराब गर्नबाट इन्कार गर्नुहोस्‌। बरू बदलामा भलाइ गर्नुहोस्‌, जसबाट “खराबीलाई भलाइले जित्दै जानुहोस्‌।”—रोमी १२:१७-२१.