तपाईंको अन्तस्करणलाई कसरी प्रशिक्षण दिने
“मीठो निद्राको औषधी सफा अन्तस्करण हो।” यस पुरानो भनाइले एउटा महत्त्वपूर्ण तथ्यलाई प्रकाश पार्छ: अन्तस्करणले डोऱ्याएअनुसारै गऱ्यौं भने हामीले मनोशान्ति र भित्री आनन्द पाउनसक्छौं।
तथापि, सबैले त्यसो गर्दैनन्। अडोल्फ हिटलरले अन्तस्करण भनिने पतित भ्रमबाट मानिसलाई छुटकारा दिने अभियानमा लागेको छु भनी घोषणा गरे। अन्तस्करणलाई स्वीकार्न नमान्दा मानिस कतिसम्म क्रूर हुनसक्छ भन्ने कुरा तिनको आतंकपूर्ण शासनले तीतो झलक दिन्छ। तर आजका थुप्रै हिंस्रक अपराधीहरू पनि उत्तिकै निर्दयी छन्। तिनीहरू बलात्कार गर्छन् र ज्यान लिन्छन् तर पटक्कै ग्लानी महसुस गर्दैनन्। यस्ता अपराधजन्य कार्यहरूमा प्रायः कलिलो उमेरका बच्चाहरू संलग्न हुन्छन् र तिनीहरूको संख्या दिनप्रतिदिन बढ्दो छ। अतः, यस सम्बन्धमा अध्ययन गरिरहेको एउटा पुस्तकले त्यसको उपशीर्षक नै अन्तस्करणबिनाका बच्चाहरू (अंग्रेजी) भनी राख्यो।
थुप्रै मानिसहरूले हिंस्रक अपराधहरूमा संलग्न हुने विचारसमेत पटक्कै नराख्लान् तर त्यही मानिसहरूलाई यौन अनैतिकतामा लाग्न, झूट बोल्न वा चोर्न कुनै धुकचुक हुँदैन। विश्वभरि नै नैतिकता खस्किंदैछ। साँचो उपासनाबाट तर्किएको ठूलो धर्मत्यागलाई संकेत गर्दै प्रेरित पावलले केही मसीहीहरू संसारको प्रभावमा बहकिनेछन् र तिनीहरूको “विवेक [“अन्तस्करण,” NW] तातो फलामले डामेको जस्तो हुन्छ” भने। (१ तिमोथी ४:२) यी “आखिरी दिनमा” दुराचरणको खतरा झन् धेरै छ। (२ तिमोथी ३:१) अतः, अन्तस्करणलाई सुरक्षित राख्न मसीहीहरूले कडा मेहनत गर्नुपर्छ। हामीले अन्तस्करणलाई प्रशिक्षण दिनुका साथै त्यसअनुसार गरेर यसलाई सुरक्षित राख्नसक्छौं।
मन, हृदय अनि तपाईंको अन्तस्करण
प्रेरित पावलले यसो भने: “म ख्रीष्टमा साँचो भन्दछु, म ढाँट्तिनँ। मेरो अन्तस्करणले पवित्र आत्मामा मसित गवाही दिन्छ।” (रोमी ९:१) अतः अन्तस्करण गवाही हुनसक्छ। यसले कसैको आचरणलाई जाँचेर त्यसलाई स्वीकार्न या निन्दा गर्नसक्छ। सृष्टिकर्ताले हामीलाई सही र गलत छुट्याउनसक्ने क्षमतासहित सृष्टि गर्नुभएको थियो। तैपनि, हाम्रो अन्तस्करणलाई ढाल्न र प्रशिक्षण दिन सकिन्छ। कसरी? परमेश्वरको वचनको सही ज्ञान लिएर। प्रेरित पावल भन्छन्, “तिमीहरूको मनको परिवर्त्तनले तिमीहरू बदलियौ। औ परमेश्वरका असल, मनपर्ने र सिद्ध इच्छा के रहेछ भनी तिमीहरू जाँचेर पत्ता लगाओ।” (रोमी १२:२) परमेश्वरको विचार अनि इच्छा तपाईंको मनमा भर्न थाल्नुभएपछि तपाईंको अन्तस्करणले अझ राम्ररी परमेश्वरले चाहनुभएअनुसार गर्न थाल्नेछ।
यहोवाका साक्षीहरूले विश्वभरि लाखौं मानिसहरूलाई ‘यहोवा परमेश्वर अनि येशू ख्रीष्टको सही ज्ञान लिन’ मदत गरेका छन्। (यूहन्ना १७:३, NW) तिनीहरूले निश्शुल्क गृह बाइबल अध्ययनको प्रबन्धद्वारा निष्कपट हृदय भएका मानिसहरूलाई यौन, पेय पदार्थ, विवाह, व्यापारिक लेनदेन तथा थुप्रै अन्य विषयमा यहोवा परमेश्वरको स्तर के हो, त्यो सिकाउँछन्।a (हितोपदेश ११:१; मर्कूस १०:६-१२; १ कोरिन्थी ६:९, १०; एफिसी ५:२८-३३) ईश्वरीय अन्तस्करण विकास गर्न मदत दिने एउटा महत्त्वपूर्ण खुड्किलो यो “सही ज्ञान” लिनु हो। (फिलिप्पी १:९, NW) निस्सन्देह, कुनै मसीहीले बाइबलको विस्तृत ज्ञान लिएपछि पनि उनको अन्तस्करणलाई ठीकसित सञ्चालन गराइरहने हो भने परमेश्वरको वचनबाट नियमित तवरमा भोजन लिइ नै रहनुपर्छ।—भजन १:१-३.
बाइबलले अन्तस्करणलाई प्रतीकात्मक हृदयसित पनि जोडेको छ। यसमा हाम्रो भावना तथा विचारहरू मुछिएका छन्। (रोमी २:१५) अन्तस्करणलाई सही ढंगमा सञ्चालन गराउन मन अनि हृदय दुवैको सुर मिलेको हुनुपर्छ। यसको अर्थ भएभरको जानकारी हासिल गर्नु मात्रै होइन। हृदय अर्थात् तपाईंको भित्री भावना, इच्छा तथा चाहनाहरूलाई पनि छाँटकाँट गर्नुपर्छ। अतः, हितोपदेशको पुस्तकले “तेरो मन समझ-शक्तिमा लगाइस्,” “तेरो मन ठीक बाटोतिर लगा,” “हृदय लगा,” भन्नेजस्ता अभिव्यक्तिहरू चलाउँछ। (हितोपदेश २:२; २३:१९; २७:२३, NW) तपाईंको अन्तस्करणलाई ढाल्ने एउटा तरिका धर्मशास्त्रमा चिन्तन र मनन गर्नु हो। “म तपाईंका सबै कामहरूमा पनि ध्यान गर्नेछु, र तपाईंका कार्यहरूमा घोरिन्छु,” भनी भजन ७७:१२ ले बताउँछ। मनन गर्नाले हाम्रो भित्री भावना तथा अभिप्रायहरूलाई छुनसक्छौं।
उदाहरणका लागि, मानि लिनुहोस्, तपाईंलाई सुर्ती खाने नराम्रो लत लागेको छ। यो स्वास्थ्यको लागि हानिकारक छ भनी अरूलाई मात्र होइन तपाईंलाई पनि राम्ररी थाह छ। इष्टमित्रहरू तथा परिवारले लाख बिन्ती गरे तापनि तपाईंलाई यो लत छोड्न गाह्रो परिरहेको छ। अब बाइबलको सन्देश मनन गर्दा तपाईंको अन्तस्करण कसरी सुदृढ हुन्छ?
उदाहरणस्वरूप, २ कोरिन्थी ७:१ मा पाइने प्रेरित पावलका शब्दहरू मनन गर्ने कोसिस गर्नुहोस्: “यसकारण ए प्रिय हो, यी प्रतिज्ञा भएका हुनाले शरीर र आत्माका सबै किसिमका अशुद्धपनाहरूबाट हामी आफैलाई शुद्ध पारौं, औ परमेश्वरको डर राखेर पवित्रतालाई सिद्ध पारौं।” यी शब्दहरूको भाव बुझ्नुहोस्। आफैलाई प्रश्न गर्नुहोस्, ‘पावलले भनेका “यी प्रतिज्ञा” के हुन्?’ प्रसंग हेर्नुभयो भने अघिल्ला पदहरूले के भन्छन् तपाईंले याद गर्नुहुनेछ: “ ‘तिनीहरूका बीचबाट निस्केर आओ, र तिमीहरू अलग होओ।’ परमप्रभु भन्नुहुन्छ, ‘औ अशुद्ध कुरो नछोओ, र म तिमीहरूलाई ग्रहण गर्नेछु, औ तिमीहरूका पिता हुनेछु, र तिमीहरू मेरा छोरा-छोरीहरू हुनेछौ,’ सर्वशक्तिमान परमप्रभु भन्नुहुन्छ।”—२ कोरिन्थी ६:१७, १८.
उपरोक्त कुराले ‘सबै किसिमका अशुद्धपनाहरूबाट शुद्ध होऔं’ भन्ने पावलको आज्ञालाई झनै जोडदार बनाएको छ! नराम्रो लत छोड्नको लागि हामीले झन् जोडदार मनोबल पाएका छौं। त्यो हो, परमेश्वरले हामीलाई ‘ग्रहण’ गर्ने अर्थात् सुरक्षा दिन गर्नुभएको प्रतिज्ञा। ‘बाबु-छोरा वा बाबु-छोरीको जस्तो घनिष्ठ सम्बन्ध के उहाँसित राख्नसक्छु होला र?’ भनी तपाईं प्रश्न गर्नु होला। बुद्धिमान्, मायालु परमेश्वरले ‘ग्रहण गर्ने’ वा प्रेम गर्ने भन्नेबारे विचार मात्र पनि के आनन्दमय छैन र? तपाईंले यस्तो त कहाँ सम्भव होला र भनेर सोच्नुहोला। त्यस्तै सोच्नुहुन्छ भने एकचोटि मायालु बुबाले आफ्नो छोराछोरीप्रति कसरी प्रेम र स्नेह प्रकट गर्छ हेर्नुहोस् त। अब त्यस्तै बन्धन तपाईं र यहोवाबीच भएको कल्पना गर्नुहोस्! तपाईंले यसमा जत्ति बढी मनन गर्नुहुन्छ, त्यत्ति नै त्यस्तो सम्बन्ध राख्न तपाईंको इच्छा बढ्नेछ।
तर याद गर्नुहोस्: “अशुद्ध कुरो” छोएनौं भने मात्र परमेश्वरसित घनिष्ठ हुन सम्भव छ। आफैलाई सोध्नुहोस्: ‘परमेश्वरले निन्दा गर्नुहुने “अशुद्ध” कुराहरूमा के सुर्तीको लत पनि पर्दैन र? ‘शरीरलाई अशुद्ध’ पार्ने कुराहरू प्रयोग गर्दा के मेरो शरीरलाई हानि हुँदैन र? यहोवा शुद्ध वा “पवित्र” परमेश्वर हुनुभएकोले मैले जानाजानी आफैलाई अशुद्ध पारेको उहाँले स्वीकार्नुहुन्छ होला?’ (१ पत्रुस १:१५, १६) ध्यान दिनुहोस्, पावलले ‘आत्मालाई अशुद्ध’ पार्नदेखि वा मानसिक झुकाउबारे पनि चेताउनी दिन्छन्। आफैलाई प्रश्न गर्नुहोस्: ‘के म यस कुलतको दास भएको छु? मेरो स्वास्थ्य, परिवार वा परमेश्वरसितको सम्बन्धलाई नै खतरामा पारेर के म तलतल मेटाउन खोज्छु? यस लतले मेरो शरीरलाई कत्तिको हानि पुऱ्याएको छ?’ शायद यस्ता झकझक्याउने प्रश्नहरू गरेर तपाईंले त्यो लत छोड्ने हौसला पाउन सक्नुहुन्छ।
निस्सन्देह, यस लत छोड्न तपाईंलाई अरूको मदत तथा समर्थनको आवश्यकता पर्ला। तैपनि त्यस कुलत छोड्न बाइबलमा मनन गर्दा तपाईंको अन्तस्करणलाई प्रशिक्षण दिन र सुदृढ गर्न धेरै मदत मिल्नसक्छ।
हामीबाट गल्ती हुँदा
राम्रै गर्न खोज्दा खोज्दै पनि कहिलेकाहीं हामी असिद्धताको कारण चुक्तछौं। त्यतिबेला अन्तस्करणले घोच्छ तर हाम्रो झुकाउ चाहिं त्यसलाई बेवास्ता गर्ने हुनसक्छ। वा एकदमै निरुत्साहित भएर परमेश्वरको सेवा गर्दै नगरुँ जस्तो लाग्ला। तथापि, राजा दाऊदलाई सम्झनुहोस्। बेतशेबासित व्यभिचार गरेपछि तिनलाई अन्तस्करणले पिरोल्न थाल्यो। आफूले अनुभव गरेको जलनबारे तिनी यसो भन्छन्: “दिन-रात तपाईंको बाहुलीको भार ममाथि रह्यो। मेरो शरीरको पानी ता ग्रीष्मको खड़ेरीमा परिवर्त्तन भयो।” (भजन ३२:४) के त्यो पीडादायी अनुभव होइन र? अवश्य! तैपनि परमेश्वरलाई दुःखी पार्न नचाहने भयले दाऊदलाई पश्चात्ताप गर्न र परमेश्वरसित मिलाप गर्न प्रेरित गऱ्यो। (२ कोरिन्थी ७:१० तुलना गर्नुहोस्।) दाऊदको मर्माहत क्षमायाचनाबाट तिनले साँच्चै पश्चात्ताप गरेका थिए भनी सुस्पष्ट हुन्छ। अन्तस्करणको कुरा सुनेको हुँदा दाऊदले आफ्नो आचरण बदल्न र अन्ततः पुनः आनन्दित हुन मदत पाए।—भजन ५१.
आज पनि त्यस्तै हुनसक्छ। केहीले विगतमा यहोवाका साक्षीहरूसित बाइबल अध्ययन गरे तर जब तिनीहरूको जीवन परमेश्वरको उच्च स्तरहरूअनुरूप छैन भनी जाने, तब अध्ययन नै गर्न छोडे। शायद, तिनीहरू विवाह नै नगरी विपरीत लिंगका व्यक्तिसित बसिरहेका वा अशुद्ध बानीको दास थिए होलान्। तिनीहरूको अन्तस्करणले चसचस घोच्यो!
तपाईं पनि त्यस्तै अवस्थामा हुनुहुन्छ भने, प्रेरित पत्रुसले पेन्तिकोसको दिनमा भनेका शब्दहरूलाई ध्यान दिनुहोस्। तिनले आफ्ना सँगी यहूदीहरूको पाप पर्दाफास गरिदिंदा “तिनीहरूका हृदयमा गड़यो।” हरेस खानुको साटो तिनीहरूले पत्रुसको सल्लाहअनुसार पश्चात्ताप गरे र परमेश्वरको अनुग्रह पाए। (प्रेरित २:३७-४१) तपाईं पनि त्यसै गर्न सक्नुहुन्छ! अन्तस्करणले घोचेको कारण सत्यलाई नै त्याग्नुको साटो बरु अन्तस्करणले ‘पश्चात्ताप गर्न र फर्कन’ प्रेरित गरोस्। (प्रेरित ३:१९) कटिबद्ध हुनुभयो र प्रयास गर्नुभयो भने, परमेश्वरको अनुग्रह प्राप्त गर्न तपाईंले आवश्यक छाँटकाँट गर्न सक्नुहुन्छ।
“असल विवेक [“अन्तस्करण,” NW] राख”
तपाईं चाहे भर्खरै यहोवाको तौरतरिका सिक्न थाल्नुभएको होस् वा थुप्रै वर्षको अनुभवले परिपक्व मसीही हुनुभएको नै किन नहोस्, पत्रुसको यो सल्लाह उपयुक्त छ: “असल विवेक [“अन्तस्करण,” NW] राख।” (१ पत्रुस ३:१६) यो वरदान हो, बोझ होइन। परमेश्वरको वचन, बाइबलमा पाइने बुद्धिअनुसार तपाईंको मन अनि हृदयलाई प्रशिक्षण दिनुहोस्। अन्तस्करणले चेताउनी दिंदा सुन्नुहोस्। अन्तस्करणको कुरा सुन्दा हुने मनोशान्तिको आनन्द उठाउनुहोस्।
हो, आफ्नो अन्तस्करणलाई प्रशिक्षण दिनु र ढाल्नु सजिलो छैन। तथापि, मदतको लागि यहोवा परमेश्वरलाई प्रार्थना गर्न सक्नुहुन्छ। उहाँको मदत पाएर तपाईं “असल विवेक [“अन्तस्करण,” NW] र निष्कपट विश्वास[द्वारा]” परमेश्वरको सेवा गर्न सक्नुहुन्छ।—१ तिमोथी १:५.
[फुटनोटहरू]
a तपाईं निश्शुल्क गृह बाइबल अध्ययन गर्न चाहनुहुन्छ भने यहोवाका साक्षीहरूको स्थानीय मण्डलीमा सम्पर्क राख्न वा यस पत्रिकाका प्रकाशकहरूलाई पत्र लेख्न कुनै संकोच नमान्नुहोस्।
[पृष्ठ ६-मा भएको चित्र]
परमेश्वरको वचन पढेर अनि मनन गरेर अन्तस्करणलाई प्रशिक्षण दिनसक्छौं