Aaleshi taya pula . . .
Mbela Kalunga okwa lenga omuhoko gumwe shi vulithe dhimwe?
▪ Aawe, hasho nandonando. Ombiimbeli oya popya sha yela ya ti: “Kalunga aantu ayehe ohe ya tala ye thike pamwe. Ngoka he mu tila noha longo shoka shu uka, Kalunga ote mu taamba, na kale ogwomoshigwana sha tya ngiini.”—Iilonga 10:34, 35.
Etaloko lyaKalunga li na ko nasha noshinima shoka oli vule lyaantu mboka inaaya gwanenena. Aantu oyendji oyi itaala kutya omuhoko gumwe (unene tuu ngoka gwawo) ogwa simana gu vule dhilwe. Iikala yokatongo ya tya ngawo oyu ukila komadhiladhilo gaCharles Darwin, ngoka a li a nyola a ti: “Pompito yontumba monakuyiwa, . . . omihoko ndhoka dha putuka odhi na uupu dhi ka hulithe po thiluthilu omihoko ndhoka inaadhi putuka noku dhi pingena po.” Shiyemateka, oyendji oya kala nokumonithwa iihuna kwaamboka yomihoko dhilwe mboka ya tala ko kutya omuhoko gwawo ogu vule dhilwe.
Mbela okukala wu uvite kutya omuhoko gweni ogu vule gulwe oshi na ngaa esimano lyasha? Pashiholelwa, mbela aanongononi oya mona uumbangi mboka tawu ulike kutya omihoko dhimwe odha dhenga mbanda dhi vule dhilwe omolwuuthigululwakwatya wadho? Hasho nandonando, omupolofesoli gwokuOxford e na ko nasha nuuthigululwakwatya waantu, Bryan Sykes, okwa ti: “Mokutala kuutopolwa mboka hawu siikile uuthigululwakwatya, omuntu ita vulu okuyoolola kutya omuntu ogwomomuhoko guni nenge ogwomoludhi luni. . . . Ohandi pulwa aluhe ngele opu na ngaa o-DNA (uuthigululwakwatya) wAagereka nenge wAaitalia, ihe osha yela kutya kapu na sha nando. . . . Atuhe otwa pambathana thiluthilu.”
Uuyelele wa tya ngaaka owu li metsokumwe naamboka hatu lesha mOmanyolo. Ombiimbeli otayi longo kutya Kalunga okwa shita owala omulumentu nomukiintu gumwe, moka mwa za aantu ayehe. (Genesis 3:20; Iilonga 17:26) Onkee ano, Kalunga aantu ayehe okwe ya tala ko ye li omuhoko gumwe.
Jehova iha gandja nando eitulomo lyi i kalekelwa kolwaala nenge keholokopo lyaantu lyokoshipala. Ihe pehala lyaashono, okwa tala ko oshinima shimwe osho sha simanenena, sha hala okutya, omutima gwetu gwopathaneko nenge uuntu wetu womeni. Okwa ti: “Omuntu oha tala kombanda, ihe ngame ondi wete momutima.” (1 Samuel 16:7) Ngele tatu dhimbulukwa uushili mboka otashi vulu oku tu tsa omukumo noonkondo. Ngiini mbela?
Kashi na nduno mbudhi kutya oyomomuhoko guni, oyendji yomutse katu hole eholokopo lyetu, ihe nonando ongawo, itatu vulu lela okulundulula iinima ya tya ngaaka. Ihe otatu vulu okuhwepopaleka iinima mbyoka ya simanenena, omadhiladhilo nomaiyuvo getu gokomutima. (Aakolossa 3:9-11) Ngele otu na uushili shi na ko nasha nuukwatya wetu, otashi vulika tu mone kutya otu na egamo lyokukala tu uvite twa simana tu vule aantu yomomihoko dhilwe nenge ye tu vule. Molwaashoka omataloko agehe ngoka itaga tsu kumwe netaloko lyaKalunga, otu na okulonga nuudhiginini opo tu ga ethe po.—Episalomi 139:23, 24.
Jehova ote ke tu kwathela shili sho tatu kambadhala okwiitala ko ngaashi he tu tala ko nokutala ko yamwe ngaashi he ya tala ko. Oohapu dhe otadhi tu dhimbulukitha tadhi ti: “OMUWA ota tonatele uuyuni auhe, a nkondopaleke mboka ye mu inekela.” (2 Ondjalulo 16:9) Shoka oshoshili kashi na nduno mbudhi kutya otwa za momuhoko guni.