Ontumwafo ya za koKongo (Kinshasa)

Momukulambo gwOndundu yOmulilo

NGELE etango tali piti mondoolopa yaGoma, egulu ohali kala eyokahi noli na olwaala lwa fa lwelemune. Esiku kehe ohatu kala tu wete omutalelo omwaanawa gwOndundu yaNyiragongo yimwe yomoondundu ndhoka hadhi kungu omulilo noonkondo muuyuni auhe. Olwithi ohalu kala aluhe talu tsina okuza membulukwena lyayo. Uusiku, olwithi ndoka ohalu ningi olutiligane, talu imonikila olwaala lwembombo lyomulilo ndyoka li li membulukwena.

MOshiswahili, ondundu ndjoka ohayi ithanwa Mulima ya Moto, shoka tashi ti Ondundu yOmulilo. Nyiragongo oyi ihula okukunga omulilo omunene mo 2002. Oyendji yomaashiinda nookuume ketu muGoma oya li ya kanitha kehe shimwe. Opo tu ye pomagumbo gamwe gopuushinda mpoka twa li hatu uvithile nomusamane gwandje, otwa li tu na okweenda komamanya gembombo ndyoka lya kunguluka mondundu, naashoka osha li hashi ningitha ndje ndi thaneke momadhiladhilo gandje kutya okweenda komwedhi otashi vulika haku kala kwa tya ngiini. Aantu yoshitopolwa shoka inaya fa omamanya ngoka omakukutu. Oye hole aantu, aanambili noye na omitima omiwanawa okutaamba onkundana ombwanawa ndjoka hatu uvitha. Shoka osha li sha ningitha okulonga momukulambo gwOndundu yOmulilo kunyanyudha.

Ongula yOlyomakaya yimwe, onda li nda penduka ndi na etegameno. Ngame nomusamane gwandje nopamwe nookuume mboka ya li ye ya oku tu talela po naatumwa ooyakwetu, otwa li tatu ku uvitha esiku alihe mokamba yoontauki muMugunga, kuuningino woshilando. Aantu oyendji mboka ye li mokamba moka oye ya mo ya tauka koondoolopa dhawo omolwomaponokelo gelongitho lyoonkondo.

Otwa li twa longele okaloli iileshomwa yOmbiimbeli yi li melaka lyOshifulaanisa, Oshikiswahili nOshikinyarwanda. Opo nduno otwa yi. Sho twa li tatu hingi mondjila yiikolongonyo yedhina Route Sake, oshilando osha li shi ipyakidhila. Aalumentu aagundjuka oya li tayu undula oondongelwa oondhigu ndhoka ya li ya londeka kuuchukudus (wa ningwa niiti wokuhumbata oondongelwa). Aakiintu ya zala iitengi yomalwaala ga tsa oya li taye ende oshikulukadhi kooha dhondjila ya humbata omitsalo dhawo komitse. Ootekisa odha li dhi ipyakidhila okufala aantu kiilonga nokomahala gomalandithilo. Momudhingoloko omwa li mu udha omagumbo ga tungwa niiti ge na olwaala lyeimbi neluudhe noga paindwa nolwaala olumbulawu koongenge.

Otwa li twa yi kOshinyanga shUukwaniilwa shaNdosho, hoka twa li twa tsakanene nayakwetu yamwe yomOonzapo dhaJehova ndhoka dha li tadhi ku uvitha pamwe natse mokamba. Onda li nda gumwa komwenyo okumona aagundjuka, aaselekadhi, oothigwa niilema. Oyendji yomuyo oya li ya mona iihuna noonkondo, ihe oya li ya hwepopaleke oonkalamwenyo dhawo sho ya hogolola okulandula omithikampango dhOmbiimbeli. Etegameno lya tsa lyOmbiimbeli olya li lya hwama momitima dhawo noya li ya halelela oku li tseyithila yalwe. Konima yokugongala okufupi mpoka twa li twa pewa omaetopo kombinga yomanyolo gontumba gOmbiimbeli ngoka taga ka tsa aantu omukumo, atuhe tu li 130 otwa li twa londo muumbesa utano nosho wo mokaloli hoka haka nana komeho nokonima.

Konima yominute 30, otwa li twa thiki mokamba. Ootenda omathele oonshona oontokele odha li dha dhikwa mehala ndyoka lyomamanya omakukutu. Pokati kokamba opwa tungwa uundjugo wa yela wu li momikweyo nomahala gokuyogela. Aantu oya li kehe pamwe, yamwe otaya yogo, yamwe otaya teleke, yamwe otaya pushula omakunde nayamwe otaya kombo piiyelo yootenda dhawo.

Otwa li twa tsakaneke omulumentu gumwe gwedhina Papa Jacques, ngoka a li ha tonatele ombinga yimwe yokamba. Okwa li ti ipula nkene e na okuputudha aanona ye momathimbo ngaka omadhigu. Okwa li a nyanyukwa sho twe mu thigile embo Questions Young People Ask — Answers That Work nokwa li a ti kutya ote ke li lesha nokugongela aantu muungundu uushona e ya lombwele shoka i ilonga.

Konima yokathimbo, otwa li wo twa tsakaneke omukulukadhi gwedhina Mama Beatrice. Okwa li e tu pula kutya omolwashike Kalunga e etha okumona iihuna ku kale po. Omukiintu ngoka okwa li ta dhiladhila kutya ngiika Kalunga okwe mu geela. Omusamane gwe okwa li a dhipagelwa miita, omwanakadhona oku li omuvali ngoka ta putudha okanona ke oye awike mokamba nomwanamati gwe okwa kwatwa po ombambyona moomwedhi dhontumba dha piti noke shi kutya ota dhumwa peni.

Ehokololo lyaMama Beatrice tali yemateke, olya ningitha ndje ndi dhiladhile nkene Job tashi vulika a li u uvite sho a lombwelwa oonkundana oombwiinayi. Otwa li twe mu lombwele kutya omolwashike pu na okumona iihuna notwa li twe mu shilipaleke kutya okumona iihuna kwe kaku shi egeelo lya za kuKalunga. (Job 34:10-12; Jakob 1:14, 15) Otwa li wo twe mu lombwele omalunduluko ngoka Kalunga masiku te ke eta kombanda yevi okupitila mUukwaniilwa we. Okwa li a tameke okwiimemeha nokwa li a popi kutya okwa tokola toko okutsikila okukonakona Ombiimbeli nokugalikana kuKalunga e mu kwathele.

Kehe gumwe mongundu yetu okwa li a nyanyukilwa esiku ndyoka notwa li tu uvite kutya Jehova okwe tu kwathela lelalela tu kwathele aantu mboka twa tsakaneke ya kale ye na etegameno notu ya tse omukumo. Sho twa li tatu zi mokamba, aantu oyendji oya li taye tu fungafungile uutraktate wawo, iifo nomambo sho taye tu laleke.

Mondjila yokushuna kegumbo otwa li tatu tedhatedha. Onda li nda nyanyukwa noonkondo omolwesiku ndyoka lyi ikalekelwa. Onda li nda dhimbulukwa nkene Papa Jacques a li u ulike olupandu, naasho Mama Beatrice a li inaa sa we unene oluhodhi nosho wo okuminikwa nohamu komukiintu omukulupe ngoka a li owala ti imemeha sho ta minike ndje. Onda li tandi dhiladhila kombinga yaagundjuka ye li pethimbo lyokamukondapweyu, mboka ya li taya pula omapulo gomuule noya li ye na oondunge dhi ya vule. Onda kuminwa uulaadhi mboka nda mona maantu mboka taya vulu okwiimemeha nokuyola nonando otaya mono iihuna noonkondo.

Moshilongo shika, otwa mona mo aantu mboka taya ningi oonkambadhala dha mana mo okukwathela aantu mboka taya mono iihuna. Osha li uuthembahenda uunene okulongitha Ombiimbeli opo tu ulukile aantu kutya olye ta ka kandula po uupyakadhi wawo sigo aluhe. Onda nyanyukwa noonkondo sho ndi li oshitopolwa shehangano ndyoka tali longo iilonga yokukwathela aantu pambepo mbyoka ya simanenena mondjokonona.