ONDJOKONONA
Jehova iha nyengwa kusha
SHO omukulukadhi gwandje, Mairambubu, a li mombesa, okwa li u uvu oohapu tadhi ti: “Oko noitaku ka kala we eso, nokuli naasi otaya ka yumudhwa.” Okwa li a hokwa shoka u uvu nokwa li a hala okwiilonga oshindji. Sho ombesa ya thikama, aafaalelwa e taya heluka, Mairambubu okwa landula omukiintu ngoka a popi oohapu ndhoka. Edhina lye oApun Mambetsadykova, nokwa li Onzapo yaJehova. Okupopya nOonzapo pomathimbo ngoka osha li sha nika oshiponga, ihe shoka twe ki ilonga kuApun osha lundulula onkalamwenyo yetu.
TATU LONGO ONGULA SIGO OKONGULOHI
Onda valwa mo 1937, mofaalama yi li popepi noshilando Tokmok, moKyrgyzstan. Tse Aakyrgyz nohatu popi Oshikyrgyz. Aavali yandje oya li aanafaalama noya li haya longo ongula sigo okongulohi. Aaniilonga yomoofaalama oya li haya pewa aluhe iikulya, ihe oya li owala haya futwa kehulilo lyomumvo. Kasha li oshipu kumeme okusila ndje oshimpwiyu nokamwayinakadhona kandje. Konima yomimvo ntano ndhoka nda kala te yi kosikola, nangame onda ningi omuniilonga pakuudha mofaalama moka.
Ondundu Teskey Ala-Too
Moshitopolwa shetu, nakayidhi kalwenya okwa li ta tyakaleke. Osha li hashi pula ndje ndi longe nuudhiginini, nosha li hashi lolodha ndje. Sho nda li omushona, kanda li lela handi dhiladhila kelalakano lyonkalamwenyo nenge konakuyiwa. Inandi dhiladhila nando onale kutya oshili onkumithi kombinga yaJehova Kalunga nelalakano lye, otayi vulu okulundulula onkalamwenyo yandje. Omukalo moka onkundana ombwanawa ya thiki moKyrgyzstan nankene ya taandele, omuhokithi lela. Oya tamekele moshitopolwa shetu, muumbangalantu waKyrgyzstan.
OONKWATWA DHE ETA OSHILI MOKYRGYZSTAN
Mo 1950 nasha, oshili kombinga yaJehova Kalunga oya mene omidhi moKyrgyzstan. Opo shoka shi ningwe, oshili oya li yi na okulyatela pevi omalongo gaakomonisi. Omolwashike mbela? Omolwaashono Kyrgyzstan osha li oshitopolwa shaUnion of Soviet Socialist Republics (USSR). Mo-USSR alihe, Oonzapo dhaJehova odha kala ihaadhi kutha ombinga miinima yopapolitika. (Joh. 18:36) Onkee ano, odha li dha hepekwa onga dhi li aatondi yaakomonisi yepangelo. Nonando ongawo, kapu na elongo tali vulu okwiindika Oohapu dhaKalunga dhi adhe omitima dhaamboka aanashili. Oshinima shimwe sha simanenena shoka ndi ilonga monkalamwenyo yandje, osho kutya Jehova “iha nyengwa kusha.” — Mark. 10:27.
Emil Yantzen
Omahepeko ngoka ga ningilwa Oonzapo dhaJehova, oga ningitha dhi indjipale moKyrgyzstan. Omolwashike? O-USSR oya li ya kwatela mo oshitopolwa shaSiberia, moka mwa li mwe edhililwa aatondi yepangelo. Sho oonkwatwa dha mangululwa, odhindji odhe ya moKyrgyzstan, nadhimwe dhomudho odhe etelele oshili. Gumwe gwomoonkwatwa okwa li Emil Yantzen, ngoka a valelwa moKyrgyzstan mo 1919. Emil okwa li a tuminwa kokamba yaaniilonga, hoka a tsakanene ko nOonzapo. Okwa li a taamba ko oshili nokwa shuna kegumbo mo 1956. Okwa ka kala moshitopolwa shetu, popepi nondoolopa Sokuluk. MoSokuluk shoka shi li moKyrgyzstan, omo mwa li mwa totwa egongalo lyotango mo 1958.
Victor Vinter
Konima yomumvo gumwe lwaampono, omumwatate Victor Vinter okwa tembukile koSokuluk. Omumwatate nguka omudhiginini, okwa kala ta mono iihuna noonkondo. Iikando ayihe iyali, okwa kala ta pangulwa uule womimvo ndatu, omolwokwaakutha ombinga miinima yopapolitika. Okuza mpono, okwa ka kala omimvo omulongo mondholongo nomimvo ntano muupongekwa. Nonando ongawo, omapataneko ngoka kaga li gi imbi elongelokalunga lyashili li tamunuke mo.
OSHILI OSHO YE YA POPEPI NEGUMBO
Eduard Varter
Mo 1963, moKyrgyzstan omwa li mu na Oonzapo 160 lwaampono, nodhindji odha li oovalele dhokoNdowishi, Ukraine naRusia. Mudho omwa li mwa kwatelwa omumwatate Eduard Varter, onkwatwa ndjoka ya ninginithwa moNdowishi, mo 1924. Mo 1940 nasha, Aanazi oye mu tumine kokamba yoonkwatwa, nokonima yomimvo omishona, aakomunisi mo-USSR, oye mu fala muupongekwa. Mo 1961, omumwatate nguka omudhiginini okwa tembukile kondoolopa yedhina Kant, yi li popepi nondoolopa yetu.
Elizabeth Fot; Aksamai Sultanalieva
Elizabeth Fot, omupiya gwaJehova omudhiginini, naye wo okwa li hazi moKant. Okwa li omuhondji. Molwaashono okwa li onkulungu miilonga ye, oondohotola naalongi oya li haya landa oonguwo kuye. Gumwe gwomaalandi ye, okwa li Aksamai Sultanalieva, ngoka a li a hokanwa komunambelewa gwomombelewa yokutamaneka. Uuna Aksamai i ile oonguwo dhe komumwameme Elizabeth, okwa li he mu pula omapulo ogendji kombinga yeityo lyonkalamwenyo nosho wo onkalo yoonakusa. Omumwameme Elizabeth okwa li ha yamukula omapulo ge okuza mOmbiimbeli. Konima, Aksamai okwa ningi omuuvithi omulaadhi gwonkundana ombwanawa.
Nikolai Chimpoesh
Pethimbo ndyoka omumwatate Nikolai Chimpoesh gwokoMoldova, okwa li a langekwa po e li omutonatelishikandjo, nokwa kala miilonga mbyoka konyala uule womimvo 30. Omumwatate Nikolai ka li owala ha talele po omagongalo, ihe okwa li wo hu unganeke iileshomwa noku yi andjaganeka. Iilonga ye oya li yi iwetikile kaakwanepangelo. Onkee ano, Eduard Varter okwa pe Nikolai omayele taga tsu omukumo a ti: “Uuna aakwanepangelo taye ku pula, ya lombwela wa manguluka kutya iileshomwa yetu ohayi zi koombelewa dhetu oonene koBrooklyn. Popya wa tala aapolisi yehangano lyo-KGB momeho. Ku na okukala we ya tila nando.” — Mat. 10:19.
Mbala konima yoonkundathana ndhoka, Nikolai okwi ithanwa koombelewa oonene dhehangano lyokutonatela lyo-KGB, moKant. Okwa popi shoka sha ningwa po a ti: “Omupolisi gumwe okwa pula ndje kutya iileshomwa ohatu yi kutha peni. Onde mu lombwele kutya okoBrooklyn. Ka li e shi kutya na tye shike kombinga yaashoka. Okwe etha ndje ndi ye, noini ithana ndje we nando. Oonzapo ndhoka dhaa na uumbanda, odha tsikile okutaandelitha onkundana ombwanawa dha kotoka, moshitopolwa shomuumbangalantu waKyrgyzstan moka nda li handi zi. Oshili yi na ondilo kombinga yaJehova, maandjetu oye ya mo 1980 nasha, nomukulukadhi gwandje oye e yi tseya tango.
OMUKULUKADHI GWANDJE OKWA DHIMBULULA MO OSHILI NZIYA
Mairambubu okwa za koNaryn oshitopolwa shaKyrgyzstan. Esiku limwe muAuguste 1974, okwa li a talele po egumbo lyomumwamemekadhona, moka omo twa tsakanene oshikando shotango. Onda li nde mu hokwa noonkondo, notwa hokana esiku olyo tuu ndyoka.
Apun Mambetsadykova
MuJanuali 1981, Mairambubu esiku limwe okwa li mombesa u uka koositola dhomoshitopolwa, nokwa li u uvu oohapu ndhoka dha tumbulwa metetekelo. Okwa li a hala okuuva oshindji, onkee okwa pula omukiintu ngoka e dhi popi, edhina lye nondjukithi ye. Omukiintu okwe mu lombwele kutya oye Apun, ihe okwa li a kotoka, molwaashono nomo 1980 nasha, iilonga yOonzapo oya li yi indikwa. Pehala lyokupa Mairambubu ondjukithi ye, Apun okwa kutha ko yetu. Mairambubu okwe ya megumbo a nyanyukwa.
Mairambubu okwa ti: “Ondu uva sha oshiwanawa. Omukiintu gumwe okwa lombwele ndje kutya masiku aantu itaya ka sa we. Nokuli niilikama otayi ka dheulwa.” Kungame shoka onda li ndi wete itaashi wapa. Onkee onde mu yamukula nda ti: “Natu tege e ye e tu lombwele kombinga yaashono.”
Konima yoomwedhi ndatu, Apun okwe ya oku tu talela po. Mokweendela ko kwethimbo, otwa li twa talelwa po kaamwameme yalwe yomuhoko gwAakyrgyz, nosha li oshikando shotango okutsakanena nOonzapo dhomuhoko ngoka. Aamwameme mbaka oye tu lombwele oshili tayi hokitha kombinga yaJehova noyelalakano lye li na ko nasha naantu. Oya konakona natse membo From Paradise Lost to Paradise Regained.a Molwaashono opwa li owala embo ndyoka limwe melaka lyOshitokmok, otwa tapa mo uuyelele mboka wu li mo.
Oshinima shotango shoka twa li twi ilongo, ehunganeko ndyoka li li muGenesis 3:15. Ehunganeko ndika otali ka gwanithwa okupitila muJesus ngoka e li Omukwaniilwa gwUukwaniilwa waKalunga. Ndyoka etumwalaka lya simana kehe gumwe e na okuuva! Otu na omatompelo ogendji gokukutha ombinga mokuuvitha. (Mat. 24:14) Nziya, oshili yOmbiimbeli oya tameke okulundulula onkalamwenyo yetu.
OKUGONGALA NOKUNINGINITHWA PETHIMBO IILONGA YETU YI INDIKWA
Omumwatate gumwe moTokmok, okwa li e tu hiya kohango. Ngame nomukulukadhi gwandje otwa li twe shi mono mo kutya Oonzapo ohadhi ihumbata momukalo gwi ili. Kohango hoka kakwa li omalovu noya li yu unganekwa nawa. Ohango ndjika oya li ya yooloka ko thiluthilu kwaandhoka twa kala hatu yi, hoka aantu olundji haya kala ya kolwa, tayi ihumbata nayi nokupopya iitya iilulu.
Otwa li wo twa ka gongala megongalo li li moTokmok. Okugongala okwa li haku ningilwa mondunda yiiti, uuna onkalo yombepo tayi shi pitike. Aamwatate naamwameme oya li ye shi kutya aapolisi otaya tala natango mpoka tatu gongala, onkee aamwatate oya tula po gumwe a kale te ya tala. Pethimbo lyuutalala, otwa li hatu gongala megumbo. Iikando niikando, aapolisi oya kala haye ya megumbo moka noku tu pula kutya otatu ningi shike. Sho ngame nomukulukadhi gwandje, Mairambubu, twa ninginithwa muJuli 1982, momulonga Chüy, otwa li tu na okukala twa kotoka. (Mat. 10:16) Aamwatate oya li ya holoka momwaalu omushona e tatu gongala mokuti. Otwi imbi eimbilo lyUukwaniilwa e tatu pulakene koshipopiwa sheninginitho.
OSHO TWA MONO OOMPITO DHOKUTAMUNUNA MO UUKALELE WETU
Mo 1987, omumwatate gumwe okwa li a pula ndje ndi ka talele po omuntu gumwe u ulika ohokwe, ha zi mondoolopa Balykchy. Okuya komuntu ngoka, onda li handi ndi ende po oowili ne ndi li meshina. Konima sho twa kala hatu ku uvitha koBalykchy, otwa mono kutya aantu oyendji yaahoka oye na ohokwe. Ndjika oya li ompito ye tu egulukila tu tamunune mo uukalele wetu.
Ngame naMairambubu olundji otwa kala hatu yi koBalykchy. Momahuliloshiwike ogendji, otwa li hatu kala mondoolopa ndjoka, tatu yi muukalele tse tatu ningi omakugongala. Aantu oyendji oya kala taya pula iileshomwa yetu noonkondo. Otwa kala hatu yi tula moshako yiihakautu mishok, okuza koshilando Tokmok. Momwedhi, ooshako mbali dhu udha iileshomwa, odha li dha gwanena aantu. Nokuli naasho tu li meshina tatu yi koBalykchy nokugaluka ko, otwa li hatu uvithile aafaalelwa.
Mo 1995, egongalo olya li lya totwa moBalykchy, omimvo hetatu konima yetalelopo lyetu lyotango mondoolopa ndjoka. Omimvo ndhoka twa kala tatu yi koBalykchy okuza koTokmok, osha li hashi tu pula iimaliwa oyindji. Katwa li tu na iimaliwa oyindji, ihe mbela otwe shi pondola ngiini? Omumwatate gumwe okwa li aluhe he tu pe iimaliwa, opo tu fute iifutomwa yetu. Jehova okwa li e wete kutya otwa hala okutamununa mo uukalele wetu, nokwe tu egululile “oombende dhokegulu.” (Mal. 3:10) Odhoshili kutya kapu na shoka tashi nyenge Jehova!
TWI IPYAKIDHILA NAANEGUMBO NOSHO WO NUUKALELE
Mo 1992, onda li nda langekwa po ndi li omukuluntugongalo gwotango gwelaka lyOshikyrgyz moshilongo. Megongalo lyetu moTokmok, omwa li oompito odhindji dhiinakugwanithwa iipe. Otwa li tu na aakonakonimbiimbeli aagundjuka oyendji yelaka lyOshikyrgyz, yokiiputudhilolongo. Gumwe gwomuyo ngashingeyi oku li oshilyo shOkomitiye yOshitayimbelewa, omanga yaali aakokolindjila yi ikalekelwa. Otwa ninga wo oonkambadhala tu kwathele yalwe kokugongala. Mo 1990 nasha, iileshomwa yetu oya li melaka lyOshirusia nokugongala okwa li haku ningwa melaka ndyoka. Ihe omwaalu ogundji megongalo ogwa li gwaapopi yOshikyrgyz. Onkee ano, onda li handi toloka, naashoka osha li she ya kwathele yu uve ko nawa oshili.
Ndi li nomukulukadhi gwandje naanona yetu yahetatu mo 1989
Ngame naMairambubu, otwa li wo twa mono aanona. Otwa kala hatu ku uvitha nayo nokuya nayo kokugongala. Omwanakadhona gwetu, Gulsayra, pethimbo e na omimvo 12, okwa li e hole okupopya naantu mboka taye ende mepandaanda lyetu noku ya lombwela kombinga yOmbiimbeli. Aanona yetu oya li ye hole okwiilonga momutse oovelise dhOmbiimbeli. Momukalo nguka, yo nosho wo aatekulu yetu, oya kala haya kutha ombinga miinima yegongalo. Aanona yetu 9 naatekulu yetu 11 oye li momwenyo natango. Omu 16 yomuyo, otaya longele Jehova nohaya yi kokugongala.
OMALUNDULUKO OMANDHINDHILIKWEDHI
Aamwatate naamwameme mboka ya tamekele iilonga yaJehova moshitopolwa shetu mo 1950 nasha, otaya ka kuminwa omalunduluko ngoka twa ninga. Okuza mo 1990 nasha, otwa kala twa manguluka okuuvitha onkundana ombwanawa nokugongala pamwe tu li oyendji.
Ndi li nanekulu lyandje muukalele
Mo 1991, ngame nomukulukadhi gwandje, otwa li twa yi koshigongi oshinene shotango moAlma-Ata, shoka ngashingeyi sha tseyika nawa Almaty, shi li moKazakhstan. Mo 1993, aamwatate moKyrgyzstan oya li ye na oshigongi shoshitopolwa mokapale kedhina Spartak moshilandopangelo Bishkek, nosha li oshigongi shotango mokapale moka. Aauvithi oya li yo opaleke okapale hoka uule woshiwike, manga oshigongi inaashi tameka. Omukuluntuwiliki gwokapale okwa li lela e shi kuminwa, noshe mu ningitha e tu ethe tu ka longithe nopwaa na ofuto yasha.
Mo 1994, omwa li wo mwa ningwa oshinima oshihokithi noonkondo, sho mwa pilintwa oshikando shotango iileshomwa melaka lyOshikyrgyz. Ngashingeyi iileshomwa melaka lyOshikyrgyz ohayi tolokwa koshitayimbelewa shomoBishkek. Mo 1998, iilonga yOonzapo oya li ya pitikwa paveta yi longwe moKyrgyzstan. Ehangano olya huma komeho, nomoshilongo shono ngashingeyi otu li mo aauvithi ye vulithe 5 000. Ngashingeyi otu na omagongalo ge li 83 noongundu 25 mOshichiina, mOshiingilisa, mOshikygyz, mOshirusia, melaka lyokuudhika lyOshirusia, mOshituriki, mOshiuighur nomOshiuzbek. Aamwatate naamwameme ayehe mbaka yomomaputuko gi ili nogi ili, otaya longele Jehova ya hangana. Jehova oye a ningitha omalunduluko ngaka omandhindhilikwedhi ga ningwe.
Jehova okwa lundulula wo onkalamwenyo yandje. Onda putukila muukwanegumbo wa hepa, nonda sikola owala omimvo ntano. Nonando ongawo, Jehova okwa kwathela ndje ndi kale omukuluntugongalo nondi longe oshili yOmbiimbeli aantu mboka ya longwa ye vule ndje. Odhoshili kutya ota vulu okuningitha iinima mbyoka ya fa itaayi shiwa yi ningwe. Iimoniwa yandje oyi inyengitha ndje ndi tsikile okugandja uunzapo kombinga yaJehova nuudhiginini, ngoka “iha nyengwa kusha.” — Mat. 19:26.
a Lya nyanyangidhwa kOonzapo dhaJehova, ihe ihali pilintwa we.