OSHITOPOLWA SHOKUKONAKONWA 25
EIMBILO 96 Ombiimbeli embo lyaKalunga li na ongushu
Shoka tatu ki ilonga koohapu dhopahunganeko ndhoka Jakob a lombwele oyanamati sho a li pokusa — Oshitopolwa 2
‘Okwa yambeka kehe limwe [ezimo] neyambeko lye li opalela.’ — GEN. 49:28.
SHOKA TATU KI ILONGA
Otatu ki ilonga iiyilongomwa ya simana kwaashoka Jakob a li a hunganeke kombinga yoyanamati yahetatu, sho a li pokusa.
1. Oshitopolwa shini shehunganeko lyaJakob, sho a li pokusa, tatu ka kundathana moshitopolwa shika?
OYANA yaJakob oya li ya kuutumba pooha dhe, taya pulakene neitulomo, sho he ngoka omukokele te ya yambeke. Ngaashi sha kundathanwa moshitopolwa sha tetekele, oohapu ndhoka Jakob a li a lombwele Reuben, Simeon, Levi nosho wo Juda, odha li dha halutha nokukumitha oyana. Onkene otashi vulika ya li tayi ipula kutya Jakob ota ka lombwela shike oyanamati yalwe yahetatu. Natu ka taleni kutya iiyilongomwa yini tatu ilongo koohapu dhaJakob ndhoka a lombwele Sebulon, Issaskar, Dan, Gad, Aser, Naftali, Josef nosho wo Benjamin.a
SEBULON
2. Hokolola kombinga yomayambeko gaSebulon, nankene ga li ga gwanithwa. (Genesis 49:13) (Tala wo oshimpungu.)
2 Lesha Genesis 49:13. Jakob okwa li a holola kutya oluvalo lwaSebulon otalu ka kala pooha dhefuta, popepi nuumbangalantu wEvi lyEuvaneko. Konima yomimvo 200, Aasebulon osho ya thigulula oshitopolwa, shoka sha li pokati kefuta lyaGalilea nEfuta lyoPokati. Moses okwa li a hunganeke a ti: “Sebulon na mone elago miipindi yokefuta.” (Deut. 33:18) Shoka otashi vulika sha li sha hala okutya otashi ka kala oshipu kezimo lyaSebulon okuninga iipindi, molwaashoka olya li pokati komafuta ngoka gaali. Kutya nduno osho nenge hasho, oluvalo lwaSebulon olwa li lu na omatompelo gokukala lwa nyanyukwa.
3. Oshike tashi vulu oku tu kwathela tu kale twa gwanenwa?
3 Oshike tatu vulu okwiilonga? Otu na omatompelo gokukala twa nyanyukwa, kutya nduno ohatu zi peni notu li moonkalo dhini. Opo tu kale twa nyanyukwa, otwa pumbwa okukala twa gwanenwa kwaashoka tu na. (Eps. 16:6; 24:5) Omathimbo gamwe oshipu okugandja eitulomo kiinima mbyoka kaatu na, pehala lyokugandja eitulomo kiinima iiwanawa mbyoka hatu nyanyukilwa. Onkee ano kambadhala okugandja eitulomo kiinima iiwanawa mbyoka wu na noho nyanyukilwa monkalamwenyo. — Gal. 6:4.
ISSASKAR
4. Hokolola kombinga yomayambeko gaIssaskar nankene ga li ga gwanithwa. (Genesis 49:14, 15) (Tala wo oshimpungu.)
4 Lesha Genesis 49:14, 15. Jakob okwa li a pandula Issaskar sho ha longo nuudhiginini, nokwa li e mu yelekanitha nokasino ka kola, oshinamwenyo shoka hashi humbata omitenge omidhigu. Jakob okwa ti wo kutya Issaskar ota ka kala e na evi ewanawa lela. Metsokumwe noohapu dhaJakob, oluvalo lwaIssaskar olwa li lwa mono evi ewanawa lela noli na uuhoho wa gwana lwopOmulonga gwaJordan. (Jos. 19:22) Kapu na omalimbililo kutya oya li ya longo nuudhiginini ya longe evi lyawo, ihe oya li wo ya longo nuudhiginini ya kwathele yalwe. (1 Aak. 4:7, 17) Pashiholelwa, ezimo lyaIssaskar olya li lyi ilongekidha okukondjitha iigwana, ngaashi sho lya kutha ombinga mokukondja pamwe nOmutokolihapu Barak nosho wo nomuprofeti omukiintu Debora. — Aatok. 5:15.
5. Omolwashike tu na okukambadhala tu kale hatu longo nuudhiginini?
5 Oshike tatu vulu okwiilonga? Jehova okwa lenga iilonga yetu yuudhiginini sho hatu mu longele miilonga ye, ngaashi owala a li a lenga iilonga yuudhiginini yezimo lyaIssaskar. (Omuuv. 2:24) Pashiholelwa, dhiladhila owala kombinga yaamwatate sho haya longo nuudhiginini ya tonatele egongalo. (1 Tim. 3:1) Aamwatate mboka inaya pumbwa okukondja iita yoyene yene, ihe oya pumbwa okulonga nuudhiginini ya gamene oshigwana shaKalunga kiinima mbyoka tayi vulu okuyona po ekwatathano lyawo naJehova. (1 Kor. 5:1, 5; Jud. 17-23) Ohaya longo wo nuudhiginini mokwiilongekidha nokugandja iipopiwa tayi tsu omukumo, mbyoka hayi nkondopaleke egongalo. — 1 Tim. 5:17.
DAN
6. Ezimo lyaDan olya li lya pewa oshinakugwanithwa shini? (Genesis 49:17, 18) (Tala wo oshimpungu.)
6 Lesha Genesis 49:17, 18. Jakob okwa yelekanitha Dan neyoka ndyoka hali ponokele aatondi yalyo ye li vule kokule, ngaashi okakambe hoka haka longithwa miita nomukayili gwako. Dan okwa li ta ka kala a nika oshiponga kaatondi yaIsraeli. Sho ya li molweendo ya uka kEvi lyEuvaneko, ezimo lyaDan olya li lya gamene oshigwana, ‘sho lya kala konima.’ (Num. 10:25) Oshinakugwanithwa shoka osha li sha simana, nonando oshigwana kasha li shi wete shoka ezimo lyaDan tali ningi, sho lya thigala konima.
7. Otu na okukala tu uvitile ngiini oshinakugwanithwa kehe tatu pewa mehangano lyaJehova?
7 Oshike tatu vulu okwiilonga? Mbela owi iyadhele nale wu na oshinakugwanithwa shontumba, ihe yalwe ihaya ndhindhilike shoka ho ningi? Otashi vulika wa kwathela mokwoopaleka nomokukaleka Oshinyanga shUukwaniilwa monkalo ombwanawa, wi iyamba wu kwathele pehala lyiigongi yoshikandjo noyoshitopolwa, nenge wa gwanitha po oshilonga shimwe shi ili. Ngele osho, owa gwana okupandulwa. Dhimbulukwa aluhe kutya Jehova okwa lenga, noha ndhindhilike ashihe shoka ho mu ningile. Oha pandula unene sho ho mu longele, molwaashoka wa hala oku mu ulukila kutya owu mu hole noonkondo, ihe hamolwaashoka wa hala yalwe ye ku tange. — Mat. 6:1-4.
GAD
8. Oshike sha li she shi ningitha oshipu kaatondi yaGad ye mu ponokele mEvi lyEuvaneko? (Genesis 49:19) (Tala wo oshimpungu.)
8 Lesha Genesis 49:19. Jakob okwa li a uvaneke kutya Gad ota ka matukilwa kongundu yaayugi. Konima yomathelemimvo ge vulithe pugaali, ezimo lyaGad olya li lya kwata ko evi lyi li kuuzilo wOmulonga gwaJordan, nevi ndyoka olya li pokati kaatondi yalyo. Onkene osha li oshipu kaatondi yawo ye ya ponokele, ihe nonando ongawo, Aagad oya li ya hala okukala mevi ndyoka, oshoka olya li lyi na uunapelo wu li nawa wiinamwenyo yawo. (Num. 32:1, 5) Osha yela kutya Aagad oya li ye na uulaadhi. Shimwe ishewe, oya li ye na einekelo kutya Jehova ote ke ya kwathela ya gamene evi lyawo kaayugi, ndyoka e ya pa. Oya li nokuli ya tumu etangakwiita lyawo lyi ka kwathele omazimo galwe uule womimvo, ga kwate ko Evi lyEuvaneko kuuninginino waJordan. (Num. 32:16-19) Oya li ye na einekelo kutya Jehova ota ka gamena aakulukadhi noyana yawo, manga ye li kiita. Jehova okwa li e ya yambeke omolwuulaadhi wawo nombepo yawo yeiyambo. — Jos. 22:1-4.
9. Ongiini okwiinekela muJehova haku gumu omatokolo ngoka hatu ningi monkalamwenyo yetu?
9 Oshike tatu vulu okwiilonga? Opo tu longele Jehova nonando otwa taalela omashongo, otwa pumbwa okutsikila okukala twi inekela muye. (Eps. 37:3) Oyendji kunena ohaya ulike kutya oyi inekela muJehova, mokuninga omaiyambo ya ambidhidhe mooproyeka dhokutunga omatungo gehangano, oku ka longa hoka ku na ompumbwe onene, nenge okugwanitha po iinakugwanithwa yilwe. Ohaya ningi iinima ayihe mbyoka, molwaashoka oye na einekelo kutya Jehova ote ke ya sila aluhe oshimpwiyu. — Eps. 23:1.
ASER
10. Aser okwa li a ndopa okuninga shike? (Genesis 49:20) (Tala wo oshimpungu.)
10 Lesha Genesis 49:20. Jakob okwa li a uvaneke kutya ezimo lyaAser otali ka kala eyamba, naashoka osho naanaa sha li sha ningwa. Mevi moka mwa li ezimo lyaAser olya li ewanawa lela, nolya li limwe lyomomavi ngoka ge na uuhoho wa gwana muIsraeli ashihe. (Deut. 33:24) Olya li wo popepi nEfuta lyoPokati, nolya li lya kwatela mo etulilosikepa lyaSidon, mpoka hapu ningilwa iipindi kAafoinikia. Ihe Aser okwa li a ndopa okutidha mo Aakaanana mevi ndjoka (Aatok. 1:31, 32) Enwethwemo ewinayi lyAakaanana nosho wo uuyamba waAser, otashi vulika iinima mbyoka oyo ya li ya ningitha ezimo lye li kale kaali na we uulaadhi melongelokalunga lya yogoka. Pashiholelwa, sho Omutokolihapu Barak a pula aaiyambi ya ka kwathele mokukondjitha Aakaanana, ezimo lyaAser kalya li lya ka kwathela. Noshizemo, olya hunutha ompito yokumona esindano lyopashikumithalonga, ndyoka Jehova a li a ningi “pomulonga gwaMegiddo.” (Aatok. 5:19-21) Oshi na okukala sha li sha sitha Aser ohoni, sho a uvu Barak naDebora, taya imbi eimbilo lyesindano lya nwethwa mo, ndyoka lya kwatela mo oohapu tadhi ti: “Ezimo lyaAser olya kala komunkulo.” — Aatok. 5:17.
11. Omolwashike twa pumbwa okukala tu na etaloko li li pandjele ngele tashi ya piinima yopamaliko?
11 Oshike tatu vulu okwiilonga? Otwa hala okupa Jehova shoka sha dhenga mbanda. Opo tu ninge ngawo, otwa pumbwa okuyanda etaloko lyuuyuni li na ko nasha niinima yopamaliko. (Omayel. 18:11) Otwa hala okukala tu na etaloko li li pandjele ngele tashi ya piimaliwa. (Omuuv. 7:12; Heb. 13:5) Ihatu etha okulalakanena iinima yopamaliko inaayi pumbiwa ku tu imbe tu longele Jehova nuudhiginini. Pehala lyaashono, ohatu longitha ethimbo noonkondo dhetu tu longele Jehova ngashingeyi, tu shi kutya otwa tegelela onkalamwenyo ombwanawa noya gamenwa monakuyiwa. — Eps. 4:8.
NAFTALI
12. Oohapu dhaJakob ndhoka a li a lombwele omwana Naftali, odha gwanithwa ngiini? (Genesis 49:21) (Tala wo oshimpungu.)
12 Genesis 49:21 (NW) otayi ti: Naftali omenye yokalutu okashona. Oha popi oohapu oombwanawa. “Oohapu oombwanawa” ndhoka Jakob a popi, otashi vulika tadhi ulike komukalo moka Jesus a li ha popi pethimbo lyuukalele we. Jesus, ngoka a li a tseyika ha longo aantu nomupondo, okwa li a tala ko Kapernaum shomoshitopolwa shaNaftali shi li ‘oshilando shaandjawo.’ (Mat. 4:13; 9:1; Joh. 7:46) Jesaja okwa li a hunganeke kombinga yaJesus kutya Sebulon naNaftali otaya ka mona “uuyelele owindji.” (Jes. 9:1, 2) Okupitila mokulonga kwe, Jesus oye “uuyelele washili, mboka wa li tawu ka gandja uuyelele kaantu yomaludhi agehe.” — Joh. 1:9.
13. Ongiini tatu vulu okushilipaleka kutya oohapu dhetu ohadhi nyanyudha Jehova?
13 Oshike tatu vulu okwiilonga? Shoka hatu popi nomomukalo moka hatu shi popi otashi ti sha kuJehova. Ongiini tatu vulu okupopya “oohapu oombwanawa,” ndhoka tadhi nyanyudha Jehova? Otwa pumbwa okukala aanashili. (Eps. 15:1, 2) Otatu vulu okutunga yalwe naashoka hatu popi mokukala hatu ya pandula nziya, nokuyanda oku ya pa uusama nenge okungungutula. (Ef. 4:29) Otatu vulu wo okwiitulila po elalakano lyokukala nuunkulungu wokutameka oonkundathana, ndhoka tadhi fala sigo omokugandja uumbangi.
JOSEF
14. Yelitha nkene ehunganeko kombinga yaJosef lya gwanithwa. (Genesis 49:22, 26) (Tala wo oshimpungu.)
14 Lesha Genesis 49:22, 26. Jakob oku na okukala a li e uvitile Josef etumba, molwaashoka okwa li ‘omuhogololwa mokati kaamwahe.’ Jakob okwa popi kutya Josef “okwa fa [oshitayi shomuti, NW] hagu imi.” Jakob oye omuti, omanga Josef oshitayi shago. Josef oye a li omwanamati gwosheeli gwomukulukadhi omuholike gwaJakob, Rakel. Jakob okwa ulike kutya Josef ota ka pewa uuthiga lwaali, mboka wa li wu na okupewa Reuben, osheeli shaLea, omukulukadhi gwaJakob. (Gen. 48:5, 6; 1 Ondjal. 5:1, 2) Oshitopolwa shehunganeko ndyoka osha li sha gwanithwa, sho oyanamati yaJosef, Efraim naManasse, ya ningi omazimo gaali gaIsraeli ga yoolokathana, nakehe limwe olya thigulula evi lyalyo. — Gen. 49:25; Jos. 14:4.
15. Josef okwa li i inyenge ngiini, sho a ungaungiwa naye kaashi li pauyuuki?
15 Jakob okwa li wo a popi kombinga yaaumbi yuutati nenge oondjumbeta ndhoka dha li dhi ‘itakeke, nokuponokela Josef.’ (Gen. 49:23) Oondjumbeta ndhoka odha li aamwayina yaJosef, sho ya li ye mu sila efupa, ya ungaunga naye kaashi li pauyuki, shoka sha ningitha a ningilwe iinima oyindji iiwinayi. Ihe Josef ka li a geyele aamwayinamati, nenge a geyele Jehova omolwiinima mbyoka a ningilwa. Jakob okwa popi a ti: “Uuta we [Josef] owa kola, omaako ge oga pama.” (Gen. 49:24) Josef okwa li i inekela muJehova sho a li ta piti momashongo, noka li owala a dhimine po aamwayinamati, ihe okwa li wo a ungaunga nayo nohenda. (Gen. 47:11, 12) Josef okwa li a etha omashongo ngoka a li a piti mugo, ge mu ninge omuntu e li hwepo. (Eps. 105:17-19) Noshizemo, Jehova okwa li a vulu oku mu longitha momukalo gwi ikalekelwa.
16. Ongiini tatu vulu okuholela oshiholelwa shaJosef, uuna twa taalela omashongo?
16 Oshike tatu vulu okwiilonga? Inatu etha nando omashongo ge tu hedhithe kokule naJehova nenge nooitaali ooyakwetu. Dhimbulukwa kutya Jehova ota vulu okweetha eitaalo lyetu li makelwe, shi li onga edheulo kutse. (Heb. 12:7) Edheulo ndyoka, otali vulu oku tu kwathela tu kokeke nokuhwepopaleka omaukwatya gopaKriste ngaashi ohenda nosho wo edhiminopo. (Heb. 12:11) Jehova ote ke tu pa ondjambi omolweidhidhimiko lyetu, ngaashi owala a li e shi ningile Josef.
BENJAMIN
17. Ehunganeko kombinga yaBenjamin, olya li lya gwanithwa ngiini? (Genesis 49:27) (Tala wo oshimpungu.)
17 Lesha Genesis 49:27. Jakob okwa li a hunganeke kutya ezimo lyaBenjamin, otali ka kondja olugodhi olunene ngaashi embungu. (Aatok. 20:15, 16; 1 Ondjal. 12:2) Osha li ‘ethimbo lyongula’ kuukwaniilwa waIsraeli, sho ezimo lyaBenjamin lya hogolola Saul, a ninge omukwaniilwa gwotango gwaIsraeli. Saul okwa li a kondjitha Aafilisti nuupenda. (1 Sam. 9:15-17, 21) Osha li ‘okongulohi’ mondjokonona yuukwaniilwa mboka, sho Omunyekadhi Ester nOmuprima Mordekai, mboka ayehe yomezimo lyaBenjamin, ya li ya hupitha Aaisraeli kaaya dhipagwe kAapersia. — Est. 2:5-7; 8:3; 10:3.
18. Ongiini tatu vulu okuholela uudhiginini wezimo lyaBenjamin?
18 Oshike tatu vulu okwiilonga? Aabenjamin oye na okukala ya li ya nyanyukwa noonkondo, okumona omuntu ngoka a za mezimo lyawo ta ningi omukwaniilwa, shoka sha gwanitha po ehunganeko. Ihe nonando ongawo, sho Jehova a ningi David omukwaniilwa, gwomezimo lyAajuda, mokweendela ko kwethimbo Aabenjamin oya li ya ambidhidha David. (2 Sam. 3:17-19) Konima yomimvo odhindji, sho omazimo gamwe inaaga vulika, Aabenjamin oya kala aadhiginini kuJuda nosho wo komukwaniilwa ngoka Jehova a langeka po. (1 Aak. 11:31, 32; 12:19, 21) Natse natu ambidhidhe wo nuudhiginini, mboka Jehova a langeka po ya kwatele komeho oshigwana she kunena. — 1 Tes. 5:12.
19. Ongiini tatu vulu okumona mo uuwanawa moohapu dhaJakob dhopahunganeko sho a li pokusa?
19 Otatu vulu okumona mo uuwanawa moohapu dhaJakob dhopahunganeko sho a li pokusa. Ngele otwa tala nkene dha li dha gwanithwa, otashi vulu okukoleka eitaalo lyetu tu kale twi inekela moohapu dhaJehova dhopahunganeko. Ngele otwa tala wo kunkene oyanamati yaJakob ya li ya yambekwa, otashi tu kwathele tu mone nkene tatu vulu okunyanyudha Jehova.
EIMBILO 128 Natu idhidhimike sigo ehulilo
a Konima sho a yambeke Reuben, Simeon, Levi nosho wo Juda, okuza kwaangoka omukuluntu sigo okwaangoka omushona, Jakob ka li a yambeke oyana mboka ya hupa ko melandulathano ngaashi ya valwa.