Omaxunganeko okwa yukifa elitulemo kuKristus

“Ehepaululo laJesus olo omhepo youprofeti.”—EHOLOLO 19:10.

1, 2. (a) Pehovelo lo 29 O.P., etokolo lilipi Ovaisrael va li va taalela? (b) Oshike hatu ka konakona moshitukulwa eshi?

Okuhovela omudo ou, Olaporta yOmudo wOilonga yEendombwedi daJehova yomOunyuni Aushe itai kala vali hai holoka mOshungonangelo ye 1 Januali. Ponhele yaasho, otai kala hai kala mOshungonangelo ye 1 Febuluali.

OMUDO owa li 29 O.P. Ovaisrael ova li tava popi nehafo kombinga yaMessias oo a udanekwa. Oukalele waJohannes Omuninginifi owa li wa ningifa Ovaisrael va kale va teelela Messias neenghono. (Lukas 3:15) Johannes okwa dimina kutya haye Kristus. Ponhele yaasho, okwa ulika kuJesus Omunasaret, a ti: “Handi hepaulula nokutya, Oye Omona waKalunga.” (Johannes 1:20, 34) Diva, eengudu dovanhu oda landula Jesus opo di pwilikine komahongo aye nopo di velulwe kuye.

² Meemwedi da landula ko, Jehova okwa yandja oumbangi muhapu u na sha nOmona waye. Ovo va li va konakona Omishangwa nova mona oilonga yaJesus, ova li ve na etomheno la kola loku mu itavela. Ndele vahapu vomoshiwana osho Kalunga a li a ninga nasho ehangano, kava li ve na eitavelo. Ovanhu ashike vanini va li va dimina kutya Jesus oye Kristus, Omona waKalunga. (Johannes 6:60-69) Mbela ngeno owa ninga po shike, ngeno opo wa li pefimbo opo? Mbela ngeno owe linyengifwa u dimine kutya Jesus oye Messias ndele to ningi omushikuli waye omudiinini? Konakona oumbangi oo Jesus a yandja shi na sha nokutya oye lyelye, pefimbo eshi a li a lundilwa kutya okwa nyona Eshabata, ndele didilika yo oinima oyo okupitila muyo a ka yandja oumbangi konima yefimbo, opo a pameke eitavelo lovahongwa vaye ovadiinini.

Jesus okwa yandja oumbangi

3. Eenghalo dilipi da li da fininika Jesus a yandje oumbangi u na sha nokutya oye lyelye?

³ Osha li efimbo lOpaasa mo 31 O.P. Jesus okwa li muJerusalem. Okwa li opo ashike a velula omulumenhu oo a li a vela oule womido 38. Ndele Ovajuda ova pataneka Jesus omolwokuvelula mEshabata. Ove mu lundila yo kutya okwa sheka Kalunga nova li tava kendabala oku mu dipaa molwaashi okwa ti kutya Kalunga oye Xe. (Johannes 5:1-9, 16-18) Elipopilo olo Jesus e lipopila nalo ola yandja omatomheno atatu e na eenghono oo a tomha Ovajuda ovanamitima da yuka va itavele kutya Jesus oye lyelye shili.

4, 5. Elalakano loukalele waJohannes ola li shike, nokwa pondola shi fike peni?

⁴ Tete, Jesus okwa ulika koundombwedi womutetekeli waye, Johannes Omuninginifi, a ti: “Onye mwa tuminwa Johannes, ndele ye okwa hepaulula oshili. Winya [okwa] li oshela ya xwama ndele ya minikila, ndelenee onye mwa hala okunyakukwa okafimbo kaxupi mouyelele waye.”—Johannes 5:33, 35.

⁵ Johannes Omuninginifi okwa li “oshela ya xwama ndele ya minikila,” molwaashi fimbo ina tulwa modolongo kuHerodes shi he li pauyuki, okwa li a wanifa po oshilonga osho a pelwe kuKalunga shokulongekidila Messias ondjila. Johannes okwa ti: “Opo [Messias] a hololelwe Israel, onghee nde uya [okuninginifa, NW] nomeva. . . . Onda mona Omhepo ya fa onghuti ya kuluka ya dja meulu, ndee tai kala kombada yaye. Ndele ame nda li ndi he mu shii, ndelenee ou a tuma nge [okuninginifa, NW] nomeva, ye okwa lombwela nge: Oye ou to mono Omhepo tai wile kombada yaye, ndee tai kala po, Oye tuu ou ta [ninginifa, NW] nOmhepo Iyapuki. Ndele ame nde shi mona, ndele handi hepaulula nokutya, Oye Omona waKalunga.”a (Johannes 1:26-37) Johannes okwa popya kondadalunde kutya Jesus oye Omona waKalunga—Messias a udanekwa. Oundombwedi waJohannes owa li wa yela, nomolwaasho eemwedi hetatu konima yefyo laye, Ovajuda vahapu ovanamitima da yuka ova dimina va ti: “Aishe ei Johannes a tongela ou, oyoshili.”—Johannes 10:41, 42.

6. Omolwashike oilonga yaJesus ya li i na okukala ya tomha ovanhu va itavele kutya okwa li ta yambididwa kuKalunga?

⁶ Oshitivali, Jesus okwa yandja etomheno vali limwe li lili opo a koleke oumbangi kutya oye Messias. Okwa ulika koilonga yaye iwa kutya oi li oumbangi kutya okwa li ta yambididwa kuKalunga. Okwa ti: “Ame ondi na ehepaululo linene li dule linya laJohannes; osheshi oilonga ei Tate okwe i pa nge ndi i wanife, oilonga tuu ei handi longo, oyo tuu tai hepaulula nge nokutya, Tate okwa tuma nge.” (Johannes 5:36) Nokuli novatondi vaJesus kava li tava dulu okwaanya oumbangi oo, wa kwatela mo oikumwifilonga ihapu. Konima yefimbo, vamwe ova pula tava ti: “Ohatu ningi ngahelipi, osheshi omulumenhu ou ota ningi oikumifilonga ihapu?” (Johannes 11:47) Ndele vamwe ove linyenga nawa ndele tava ti: “Kristus ngenge te uya ota ka longa oikumifilonga ihapu e dule ou?” (Johannes 7:31) Ovapwilikini vaJesus ova li ve na omhito iwa yokumona omaukwatya aXe muye.—Johannes 14:9.

7. Omishangwa dOshiheberi oda yandja oundombwedi ngahelipi u na sha naJesus?

⁷ Xuuninwa, Jesus okwa yukifa elitulemo koumbangi u he fi okupatanekwa. Okwa ti: “[Omishangwa] . . . otadi hepaulula nge,” nokwa weda ko ta ti: “Ndelenee ngeno mwa itavela Moses, ngeno mwa itavela nge yo osheshi Ame tuu ou nda shangwa kuye.” (Johannes 5:39, 46) Doshili, Moses okwa li ashike umwe womeendombwedi dihapu odo da tetekela efimbo lOukriste, odo da shanga shi na sha naKristus. Omishangwa davo oda kwatela mo omaxunganeko omafele nosho yo omisholondodo dokondadalunde di na sha nooxekulululwa vaJesus, naaishe oyo otai ulike kuye e li Messias. (Lukas 3:23-38; 24:44-46; Oilonga 10:43) Ongahelipi shi na sha nOmhango yaMoses? Omuyapostoli Paulus okwa shanga a ti: “Omhango ya ninga omutekuli wetu, i tu twale kuKristus.” (Ovagalati 3:24) Heeno, “ehepaululo laJesus olo omhepo youprofeti,” sha hala okutya olo ediladilo nelalakano alishe louprofeti.—Ehololo 19:10.

8. Omolwashike Ovajuda vahapu va li inava itavela Messias?

⁸ Mbela oumbangi aushe oo—oundombwedi waJohannes wa yela, oilonganghono yaJesus nosho yo omaukwatya aye opakalunga noumbangi muhapu wOmishangwa—itau ku tomho u itavele kutya Jesus oye a li Messias? Keshe oo a li e hole Kalunga shili nosho yo Eendjovo daye okwa li ta dulu okumona noupu kutya Jesus oye Messias a udanekwa nokukala neitavelo tali longo muye. Ndelenee Ovaisrael kava li ve na ohole ya tya ngaho. Jesus okwa lombwela ovatondi vaye a ti: “Ondi mu shii nokutya, ohole yaKalunga kai mo munye.” (Johannes 5:42) Ponhele ‘yokukonga efimaneko olo tali di kuKalunga aeke,’ ova li hava “tambulafana omafimanekafano.” Nomolwaasho itashi kumwifa eshi va li ve li omhinge naJesus, oo ngaashi Xe, e tonde okudiladila kwa tya ngaho.—Johannes 5:43, 44; Oilonga 12:21-23.

Va pamekwa kemoniko lopaxunganeko

9, 10. (a) Omolwashike edidiliko olo Jesus a ningila ovahongwa vaye la li la ningwa pefimbo la wapala? (b) Eudaneko likonekwedi lilipi Jesus a udanekela ovahongwa vaye?

⁹ Opwa li pwa pita omudo nasha okudja eshi Jesus a yandja oumbangi oo wa popiwa metetekelo u na sha nokukala kwaye Messias. Opaasa yomudo 32 O.P., oya li ya pita po. Vahapu ovo va li ve mu itavela ova li va efa oku mu landula, kashiimba omolwomahepeko, ohole yokuhola omaliko ile oisho yokukalamwenyo. Vamwe otashi dulika va li va ngwangwana ile va nyemata eshi Jesus a anya okuningwa ohamba kovanhu. Eshi a li a pulwa kovawiliki vomalongelokalunga Ovajuda a ninge edidiliko okudja meulu, okwa anya okuninga edidiliko la tya ngaho lokulifimaneka ye mwene. (Mateus 12:38, 39) Ovanhu vamwe otashi dulika va li va limbililwa eshi Jesus a anya okuninga ngaho. Kakele kaasho, Jesus okwa hovela okuhololela ovahongwa vaye oshinima shonhumba osho sha li shidjuu okuudiwa ko—osho kutya “e nokuya kuJerusalem noku ka hepekwa nomahepeko mahapu kovakulunhu nokovapristeri ovakulunhu nokovanongo vomishangwa nokudipawa.”—Mateus 16:21-23.

¹⁰ Okwa li ku na eemwedi omuwoi ile omulongo lwaapo, opo efimbo “[laJesus] lokudja mounyuni ou nokuya kuXe,” li fike. (Johannes 13:1) Molwaashi Jesus okwa li e na ko nasha unene novahongwa vaye ovadiinini, okwa udanekela vamwe vomuvo oshinima osho a anya oku shi ningila Ovajuda ve he na eitavelo—edidiliko okudja meulu. Jesus okwa ti: “Oshili handi mu lombwele: ope na vamwe mokati kaava ve li ofika apa, itava makele efyo, fiyo tava mono okuuya kwOmona wOmunhu mouhamba waye.” (Mateus 16:28) Osha yela kutya Jesus ka li ta ti kutya ovahongwa vaye vamwe otava ka kala po fiyo Ouhamba wopaMessias wa dikwa po mo 1914. Osho Jesus a li e na momadiladilo osho okuulikila ovahongwa vaye vatatu vopofingo euliko lopaxunganeko likumwifi li na sha noshinge osho a li ta ka kala nasho ngeenge a pewa eenghono dOuhamba. Emoniko olo lopaxunganeko ohali ifanwa eshituluko.

11. Yelifa emoniko leshituluko.

¹¹ Omafiku ahamano konima yaasho, Jesus okwa kufa Petrus, Jakob naJohannes ndele tava i komhunda ile unene—kashiimba komungenge womhunda yaHermon. Fimbo va li oko, Jesus okwa “shituka moipafi yavo, noshipala shaye sha vema ngaashi etango, noikutu yaye oya yela ya fouyelele.” Omuprofeti Moses naElia ova holoka po yo, tava popi naJesus. Oshiningwanima osho shikumwifi otashi dulika sha li sha ningwa oufiku, osho she shi ninga shi kale sha twa nawa. Doshili, osha li sholela, nomolwaasho Petrus okwa pula opo a dike po omatwali atatu—limwe olaJesus, limwe olaMoses nalikwao olaElia. Fimbo Petrus a li ta popi, ova tuvikilwa koshilemo shiyela ndele ondaka ya dja moshilemo tai ti: “Ou Omona wange omuholike, onde mu hokwa; mu udeni.”—Mateus 17:1-6.

12, 13. Emoniko leshituluko ola li la kuma ngahelipi ovahongwa vaJesus, nomolwashike?

¹² Doshili, Petrus okwa li opo a popi kutya Jesus oye “Kristus, Omona waKalunga omunamwenyo.” (Mateus 16:16) Ndele diladila ashike ngeno u udite Kalunga ye mwene ta yandje oundombwedi, ta koleke kutya Omona waye omuvaekwa oye lyelye nonghandangala oyo ta dana! Emoniko leshituluko kala li tuu oshiningwanima osho sha pameka eitavelo laPetrus, Jakob naJohannes! Molwaashi eitavelo lavo ola li la pamekwa neenghono, ova li va longekidwa nawa shi na sha naasho va li tava ka shakeneka nosho yo onghandangala ya fimana oyo va li tava ka dana meongalo lomonakwiiwa.

¹³ Eshituluko ola li la kuma ovahongwa neenghono. Konima eshi pwa pita omido da konda po 30, Petrus okwa shanga a ti: “[Jesus okwa] pewa kuXe Kalunga efimano noshinge, eshi [a] hangika kondaka ya dja moshinge shopombadambada, ei tai ti: Ou Omona wange omuholike, nde mu hokwa. Nondaka ei twe i uda ya dja meulu, eshi twa li pamwe naye komhunda iyapuki.” (2 Petrus 1:17, 18) Johannes naye okwa li a kumwa neenghono koshiningwanima osho. Omido da konda po 60 konima yoshiningwanima osho, osha yela kutya okwa li ta popi shi na sha naasho, eshi a ti: “Twa tala oshinge shaye, oshinge tuu osho shaEwifa laXe.” (Johannes 1:14) Ndele eshituluko halo la li emoniko la xuuninwa olo ovashikuli vaJesus va pewa.

Ovadiinini vaKalunga va pewa ouyelele wa wedwa po

14, 15. Omeityo lilipi omuyapostoli Johannes a li ta ka kala po fiyo Jesus e uya?

¹⁴ Konima eshi Jesus a nyumuka, okwa holokela ovahongwa vaye pEfuta laGalilea. Opo, okwa pula Petrus a ti: “Ame ngenge onda hala [Johannes] a kale po fiyo handi uya, ove ou na shike nasho?” (Johannes 21:1, 20-22, 24) Mbela eendjovo odo oda li tadi ulike kutya omuyapostoli Johannes okwa li ta ka kala nomwenyo efimbo lile e dule ovayapostoli vakwao? Osha yela kutya osho, molwaashi okwa twikila okulongela Jehova noudiinini omido 70 lwaapo da wedwa po. Ndelenee epopyo laJesus ola kwatela mo shihapu.

¹⁵ Outumbulilo “fiyo handi uya” otau tu dimbulukifa okupopya kwaJesus shi na sha ‘nokuuya kwOmona wOmunhu mouhamba waye.’ (Mateus 16:28) Johannes okwa kala po fiyo Jesus e uya meityo olo kutya, konima yefimbo Johannes okwa ka pewa emoniko lopaxunganeko li sha na sha nokuuya kwaJesus eshi ta ka pewa eenghono dOuhamba. Eshi Johannes a li e li pokufya, ofimbo a li e li konhunhu yaPatmos, okwa pewa Ehololo nomadidiliko alo aeshe opaxunganeko makumwifi e na sha noiningwanima oyo i na okuningwa “mefiku lOmwene.” Johannes okwa li a kumwa neenghono komamoniko oo makumwifi, nomolwaasho eshi Jesus a ti: “Oshili, ohandi uya diva,” Johannes okwa dimina a ti: “Amen. Ila nee, Omwene Jesus!”—Ehololo 1:1, 10; 22:20.

16. Omolwashike sha fimana okutwikila okupameka eitavelo letu?

¹⁶ Ovanamitima da yuka vomefelemudo lotete ova li va dimina Jesus e li Messias nova li ve mu itavela. Molwaashi ova li va dingililwa kovanhu ve he na eitavelo, oilonga oyo ovo va ninga ovaitaveli va li ve na okulonga nomayeleko oo va li tava ka taalela, oya li tai pula okukala neitavelo la pama. Jesus okwa li a yandja oumbangi muhapu u na sha nokukala kwaye e li Messias nokwa li a yandja omamoniko opaxunganeko taa yandje ouyelele opo a twe omukumo ovashikuli vaye ovadiinini. Kunena, otu li filufilu “mefiku lOmwene.” Mafiku, Kristus ota ka hanauna po onghalelo yaSatana aishe yoinima youkolokoshi nokuxupifa oshiwana shaKalunga. Nafye otu na okupameka eitavelo letu mokulongifa filufilu omafiloshisho aeshe oo Jehova e tu pa omolwonghalonawa yetu yopamhepo.

Va xupifwa okudja momilaulu nomomaudjuu

17, 18. Ekondjifafano linene lilipi la li po mefelemudo lotete pokati kovashikuli vaJesus nosho yo ovo va li ve li omhinge nelalakano laKalunga, noidjemo oya ka kala ngahelipi keengudu odo dopavali?

¹⁷ Konima yefyo laJesus, ovahongwa ova dulika nouladi kelombwelo laye lokuyandja oundombwedi u na sha naye “muJerusalem nomuJudea ashishe nomuSamaria nofiyo okominghulo dounyuni.” (Oilonga 1:8) Nonande opa li omahepeko a kwata moiti efimbo nefimbo, Jehova okwa nangeka noupuna eongalo lopaKriste olo opo la li la totwa, moku li pa ouyelele wopamhepo nokuweda ko komuvalu wovahongwa.—Oilonga 2:47; 4:1-31; 8:1-8.

¹⁸ Mepingafano naasho, etimaumbwile laavo va li ve li omhinge nonghundana iwa ola enda tali kana po. Omayeletumbulo 4:19 otaa ti: “Ondjila yovahenakalunga oyo ngaashi omulaulu: vo inava shiiva apa tava ka pundukila.” “Omulaulu” oo owa ka kala wa kwata moiti mo 66 O.P. eshi omatanga ovakwaita Ovaroma a li a kondeka Jerusalem. Konima yokuxulifa po pakafimbo ekondekelo olo netomheno li he shiivike, Ovaroma ova ka aluka mo 70 O.P. okuhanauna po oshilando osho. Pamunandjokonona Omujuda Josefus, Ovajuda ve dule pemiliyona limwe ova kanifa eemwenyo davo. Ndele Ovakriste ovadiinini ova li va xupa. Omolwashike mbela? Omolwaashi eshi ekondekelo lotete la xulifwa po, ova dulika kelombwelo laJesus lokufaduka po.—Lukas 21:20-22.

19, 20. (a) Omolwashike oshiwana shaKalunga shi he na etomheno lokukala sha tila eshi exulilo longhalelo yopaife tali ehene popi? (b) Eudeko likonekwedi lilipi Jehova a pa oshiwana shaye momido omilongo odo da tetekela 1914?

¹⁹ Onghalo yetu nayo oya faafana. Oudjuu munene oo tau uya otau ka tya exulilo longhalelo yaSatana aishe youkolokoshi. Ndele oshiwana shaKalunga inashi pumbwa okukala sha tila, molwaashi Jesus okwa udaneka a ti: “Tala, Ame ndi li pamwe nanye omafiku aeshe fiyo okexulilo lefimbo lounyuni.” (Mateus 28:20) Opo Jesus a pameke eitavelo lovahongwa vaye vonale noku va longekidila oinima yokomesho, okwa li e va pa euliko lopaxunganeko li na sha noshinge shomeulu osho a li ta ka kala nasho ngeenge a ninga Ohamba yopaMessias. Ongahelipi kunena? Mo 1914, euliko olo lopaxunganeko ola wanifwa. Ewanifo olo kala li tuu la pameka eitavelo loshiwana shaKalunga! Otali ka tya onakwiiwa iwa elela, nomokweendela ko kwefimbo ovapiya vaJehova ova kala tava pewa ouyelele muhapu u na sha nOuhamba wopaMessias. Nonande ounyuni wokunena ou li momilaulu da kwata moiti, “elila lovayuki [oli] li ngaashi eluwa tali tende, lo tali eta ouyelele tau hapupala fiyo omutenya tau tu.”—Omayeletumbulo 4:18.

²⁰ Nokuli nokomesho yo 1914, okangudu kOvakriste ovavaekwa oka hovela okuuda ko eeshili da fimana di na sha nokwaaluka kwOmwene. Pashihopaenenwa, ova li va mona kutya otaku ka kala ku he wetike, ngaashi sha ulikwa kovaengeli vavali ovo va li va holokela ovahongwa mo 33 O.P. ofimbo Jesus a li ta i meulu. Konima eshi oshilemo sha yelula po Jesus opo ovahongwa va kale ve he mu wete vali, ovaengeli ova ti: ‘Jesus tuu ou e mu kufwa a ya meulu, osho tuu ngaha ta aluka ko, ngaashi mwe mu mona a ya meulu.’—Oilonga 1:9-11.

21. Oshike tashi ka kundafanwa moshitukulwa tashi landula?

²¹ Okuya kwaJesus okwa li ashike kwa monika kovashikuli vaye ovadiinini. Ngaashi yo sha li shi na sha neshituluko, kapwa li euliko lomoipafi; ovanhu mounyuni kava li ve shii eshi sha ningwa po. Naasho osho sha li ngaho shi na sha nokwaaluka kwaye eshi a pewa eenghono dOuhamba. (Johannes 14:19) Ovahongwa vaye ovadiinini ovavaekwa ovo ashike va li va didilika okukala po kwaye e li Ohamba. Moshitukulwa tashi landula, ohatu ka tala nghee eudeko olo la li le va kuma neenghono, nola etifa opo ku ongelwe omamiliyona aavo ve li ovapangelwa vaJesus vokombada yedu.—Ehololo 7:9, 14.

[Omashangelo opedu]

Oto dimbuluka?

• Eshi Jesus a li a lundilwa kutya okwa nyona Eshabata nonokutya okwa sheka Kalunga, oumbangi ulipi a yandja opo a ulike kutya oye a li Messias?

• Ongahelipi ovahongwa vaJesus vonale va li va mona ouwa meshituluko?

• Jesus okwa li a hala okutya shike eshi a ti kutya Johannes ota ka kala po fiyo te uya?

• Euliko lopaxunganeko lilipi la wanifwa mo 1914?

[Efano pepandja 3]

Jesus okwa yandja oumbangi kutya oye a li Messias

[Efano pepandja 5]

Emoniko leshituluko ola li tali pameke eitavelo

[Efano pepandja 6]

Johannes okwa li ta ka kala po fiyo Jesus te “uya”