Muhiye wi Yehova Alipihe Nave Akhapelele Othela Wanyu
“Áhikhapelela muchetche Yehova, mulipa-olipelela onalipelela mahaléne.”—SAL. 127:1b.
MUNANWERYA WAAKHULA?
Ntakhara heeni oryaaya woochuneya olipelela murima ahu?
Ntakhara heeni nnaphwanelaahu otitelela omwaacamela Muluku?
Mukhalelo taani wa olocihana onalipiha othela?
1, 2. (a) Ntakhara heeni Aisarayeli 24.000 yaayeleela mareeliho ootikhiniha? (b) Ntakhara heeni yaweereya yeela yakhalai ti yoochuneya wa hiyo?
NLOKO na Isarayeli nihaakumve ovolowa mu Elapo ya Nlakano, macikhwi macikhweene a alopwana “yàpatxerya okumanela ni athiyana o Mowabi.” Ntoko yookhumelela achu 24.000 yaahiiphiwa ti Yehova. Mwaanyiherye—Aisarayeli yaahala vakhaani wi yaakhele yamahala yaawehereryaaya, naamwi hiiha awo yaayeleela mareeliho aya ootikhiniha nthowa na ohipwacha yaweeha.—Nam. 25:1-5, 9, BNM.
2 Yootakiherya yeela yawoopiha yaarempwa ntoko “son’lopola, nave sárepwenle on’lopola hiyo, yehu makutchuwelo a elukuluku ya vathi vano ephiyalaya va hiyo.” (1 Akor. 10:6-11) Vano mmakupa oomaliherya a “m’mahiku ókutchula,” alapeli a Muluku ari va munlaano wa elapo evyaani yeekhaikhai. (2 Tim. 3:1; 2 Pet. 3:13) Moohiciha, alapeli akina a Yehova aahiya olipelela waya. Awo annamorela mmeecelo oonanara nave annahooxeya ni sookhumelela sa meecelo oonanara. Achu yaala anahaala oyeleela mareeliho oohimala.
3. Ntakhara heeni atheli annachuna ohoolela ni waakiha wa Yehova? (Moone eruku yoopacerya.)
3 Nthowa na onanara wa meecelo amutano, atheli annachuna ohoolela ni waakiha wa Yehova wi wiilipixerya waya okhapelela othela ohikhale mahaleene. (Mwaalakhanye Salmo 127:1.) Nnahaala othokororya ti mwawiihai atheli anahaalaaya olipiha othela waya moorweela wa olipelela murima aya, waataana ni Muluku, owara omuchu ovyaani, okhalano olocihana waphaama ni weerano yeeyo enaphwanelela wa atheli.
MULIPELELE MURIMA ANYU
4. Tiheeni eweerinhe Akiristu akina omorela mu yoocheka?
4 Onaweryeya hai Mukiristu wuuwela mmeecelo oonanara? Mphiro onakeriha o meecelo oonanara onapacerya ni miitho. Yesu aathariha: “Yowo óweha muthiana ni omukhalela nrima vavo arimraruwano hihano m’murimani mwawe.” (Mat. 5:27, 28; 2 Pet. 2: 14) Akiristu ancipale yaawo yuuwenle mu yoocheka yaahiya wiilipelela moorweela wa woona epwitikiri, waalakhanya soolaleeryiwa soonanara naari woona michaka soohiphwanelela mu interneti. Akina yaaheemererya ohakalaliha muupuwelo aya ni iviitiyu soocapaheya naari marehereryo a televisau. Akina yaanaphiya mmapuro a wiina ohiyu naari waalakhanya michaka inatannya soochuna sa mwiikho.
5. Ntakhara heeni oryaaya woochuneya olipelela murima ahu?
5 Akina annamorela mu yoocheka moorweela wa omuthokororya moohiphwanelela muchu mukina a mwiikho woohiyana. Mu elapo ehiniiwelela malamulo ni yoosareya ocapaheya, ti wookhweya muchu wooniherya nchuno noohiphwanelela wa mukina opwaha oothelana awe. (Mwaalakhanye Yeremiya 17:9, 10.) Yesu aaloca: “M’murimani vanarwa maupuwelo ónanara, sawipha, soraruwa, sochapaheya.”—Mat. 15:19.
6, 7. (a) Murima woonanara onanwerya omukeriha muchu mu ephiro taani yoocheka? (b) Opahuwa wa meecelo onahaala osepiwa mwawiihai?
6 Vaavaa soochuna soonanara iniithipelaaya mmirimani mwaya, achu apiili yaawo anachunana mukina ni mukhwaawe annapacerya othokororya miyaha seiyo yaaphwanelaaya othokororya pahiru ni oothelana aya. Moohilekela, annaavya ikari sa okhala vamoha, nave ochekula woohilakelela yoowo onakhala ntoko ti waphaama, onneereya wiiliwiili. Vaavaa nchuno naya nnakhalaaya noolipa, sawaakiha saya sa meecelo sinnaceecheya. Vaavaa anatitelelaaya ochara ephiro ya yoocheka, onakhala woovila ohiya, naamwi esuwelaka wi yeeyo aneeraaya ti yoonanara.—Masi. 7:21, 22.
7 Sawaakiha soomunepani sinnaceecheya vakhaani vakhaani, nave soochuna saya soonanara ni masu sinaweeriha opharelana matata, onuulana, waapapela, okhupaarela ni mikhalelo mikina sa wooniherya osivela, soothene seiyo yaaphwanelaaya weeraka ni oothelana aya. Vookuchulani, awo ‘annehiwa vava minkhela saya inarérelaya sawoka.’ Yoochuna yunnuwa, “ennarúha sónanara [soocheka]”—mararuwo. (Yak. 1:14, 15) Ela ti yoothananiha! Opahuwa yoola wa meecelo waahaala osepiwa waakhanle wi oopiili aamuhiya Yehova wi alipihe ocicimiha waya weela wa othela. Nyenya mwawiihai?
MUTITELELE OMWAACAMELA MULUKU
8. Onthamwene ni Yehova onavaha hai naakiho mmeecelo?
8 Mwaalakhanye Salmo 97:10. Onthamwene ni Yehova ehime yoochuneya ya naakiho mmeecelo. Vaavaa nnahuseryaahu makhalelo a Muluku nave nniilipiserya ‘okhala ótakiherya Muluku, ntoko anamwane ósiveliwa; nave nnecha musivela,’ nnahaala olipiheya okhooca “ochapaheya ni yoripiha ekina.” (Aef. 5:1-4) Atheli esuwelaka wi “achapaheya ni alipa-oraruwa Muluku anarwa-áthoriha,” anniilipixerya wi othela waya okhale woocicimiheya ni woohiriipiheya.—Ahe. 13:4.
9. (a) Yoosefe aasempe hai yaweeha? (b) Tiheeni nnahuseryaahu orweela wa yootakiherya ya Yoosefe?
9 Alapeli akina a Muluku yaananariha sawaakiha saya sa meecelo moorweela wa okhala ni asinthamwene aya a muteko ahiri Anamoona emanle olapa. Ophiyerya tho mu elukuluku ya muteko, saweeha inanwerya okhumelela. Waari o nipuro nawe na muteko weiwo mmiravo mmoha oophwaneliwa awiichaniwa Yoosefe onneiye wi mwaara a pwiyawe aanasiveliwa ni yoowo. Nihiku nnihiku, muthiyana owo aaneererya omulekecha. Nihiku nimoha, “mwàra a pwiya awe ole àpatxerya ophariwa murima ti Yosefe ni àhi wa yowo: ‘Orwe, okone ni miyano!’” nyenya Yoosefe aamuchawa. Tiheeni yaamukhavihenrye Yoosefe okhapelela sawaakiha sawe soomunepani variyari va yaweeha yeele? Yaamukhavihenrye waari olakelela wawe ohinanariha onthamwene ni Muluku yoowo waakhapelela ororomeleya wawe. Ntoko yookhumelela ya olakelela wawe, aayeleela muteko awe nave aawaleliwa ahirino nthowa, nyenya Yehova aamureeliha. (Map. 39:1-12; 41:38-43) Moohipwacha omutekoni naari mwawiipitheya, Akiristu anaphwanela osepa wiihela mmukhalelo waweeha ni muchu mukina ohiya oothelana aya.
MUWARE OMUCHU OVYAANI
10. Naakiho taani omuchu ovyaani onavahaaya?
10 Nthowa nawi omuchu ovyaani ‘opachushiwe ntoko mwa Muluku, mwikhaikhai ni muwéla wa eparipari,’ nlo nikupa noochuneya na naakiho noomunepani na mutheli. (Aef. 4:24) Yaale anawara omuchu yoola ovyaani ‘anniphiha’ sa mmwiilini saya ntakhara “ochapaheya, onyala, yotchuna yawuliha-muru, minkhela yoonanara ni okhalela nrima.” (Mwaalakhanye Akolose 3:5, 6.) Nsu ‘wiphiha’ nnooniherya wi nnaphwanela wiilipixerya owaniha soochuna soonanara sa mwiili. Nnahaala osepa echu vyakala enahaala otannya soochuna sa mwiikho ni muchu mukina ohiya oothelana ahu. (Yupu 31:1) Vaavaa nniiwananihaahu okumi ahu ni yoochuna ya Muluku, ninnahuserya ‘wichanano yonanara’ ni ‘wakélelanano yaphama.’—Arom. 12:2, 9.
11. Omuchu ovyaani onalipiha hai othela?
11 Omuchu ovyaani onnatakiherya “yophwaniherya” ya yoowo opatunxe, Yehova. (Akol. 3:10) Annakhumelela mareeliho awaaca vaavaa atheli analipihaaya sawaakiha saya moorweela wa owara “murima wa ikharari, epewe, wirora, witchachala, ovilela!” (Akol. 3:12) Awo annapuha wiiwanana mu othela vaavaa aneemereryaaya wi “murechele wa Kristu olamuleleke m’mirima [mwaya].” (Akol. 3:15) Ti ya mphurelo atheli okhalano “osivela weparipari” wa mukina ni mukhwaawe! Ela ennaweeriha ‘oholana’ naari opacerya “ochichimihana mukina ni mukhwawe.”—Arom. 12:10.
12. Mikhalelo taani munoonaanyu okhala soochuneya wi othela okhale woohakalaliha?
12 Vaavaa Sid aakohiweiye makhalelo taani anakhaviherya ohakalala wa othela waya, owo aahaakhula: “Osivela mukhalelo wasisapo nniilipixeryaahu okhalano. Nave nohoona tho wi ikharari ti soochuneya.” Mwaariye, Sonja, onneemererya, nave onnaaceererya: “Epewe chiryene mukhalelo woochuneya. Nave tho ninnawetha wooniherya wiiyeviha, naamwi wiiliwiili ehiri yookhweya.”
MUKHAPELELE OLOCIHANA WAPHAAMA
13. Teevi eri yoohulela ya othela wootikitheryeya, nave ntakhara heeni?
13 Masu aphaama moohikhwa minikwa eri yoohulela ya othela wootikitheryeya. Yaahaala okhala yoothananiha wakhala wi atheli anooniherya ncicimiho vaavaa analocaaya ni muchu mukina ophitaanyerya mwaaxinama ohiya vaavaa analocaaya wa mukina ni mukhwaawe! Vaavaa mutheli onooniheryeiye “ewáwelo yothene, ni esara, ni oshimwa, ni nlala, ni opwalu,” owo onaviihavo yawaakiha yoomunepani ya othela waya. (Aef. 4:31) Ohiya woopopiha othela waya ni malocelo ookacakaca naari esara, atheli anaphwanela olipiha onthamwene aya ni masu eepewe, ni opixa murima.—Aef. 4:32.
14. Saweera taani nnaphwanelaahu osepa?
14 Piipiliya onnaloca wi yookhala “elukuluku yomàla.” (Ekle. 3:7, BNM) Ela henataphulela wi nnaphwanela owala eyano, ni omaliha olocihana woochuneya. Muthiyana mmoha o Alemanya onnaloca: “Mmukhalelo yoola, omaala onahaala omuukhula oothelana anyu.” Nyenya onnaaceererya: “Naamwi hori wookhweya okhala oomaaleleya variyari va makacamiho, tahi yaphaama weemoona oloca. Nave moohupuwelela muchu onnaloca naari onneera yeeyo enamuthananiha oothelana awe, nave eyo pahiru ennaaceererya miyaha.” Mweeparipari, atheli hanamaliha makacamiho aya moorweela wa osama naari moorweela wa ocharuwa olocihana. Opwaha yeeyo, annalipiha othela waya moorweela wa oheemererya wi ohiiwanana okhale yookhovelela naari waaceereryeya ophiyerya waakhulana.
15. Olocihana waphaama onalipiha hai othela?
15 Wiiwanana wa othela onnalipa vaavaa atheli anamalihaaya elukuluku wi yuuke moonelo ni muupuwelo aya. Ti yaphaama othokororya mukhalelo nnalocaahu ntakhara ti woochuneya ntoko yeeyo nnalocaahu. Mwawiihiiha, naamwi mmikhalelo sookacamiha, mwiilipixerye wi muloce mweepewe, mu ovuwa wa nsu nanyu ni othanla masu. Mwawiihiiha onahaala okhala wookhweya oothelana anyu woowiriyanaani. (Mwaalakhanye Akolose 4:6.) Atheli anahaala olipiha othela waya ni olocihana waphaama moorweela wa oloca mwaha “worera wotchukelela ntoko mokhweleya, wi ovahe ikharari” wa oothelana aya.—Aef. 4:29.
MWEERENO YEEYO ENAPHWANELELA WA ATHELI
16, 17. Ntakhara heeni ti woochuneya achu oothelana wiiwexexa soothowa sa mmuupuwelo ni sa mwiikho sa mukina ni mukhwawe?
16 Atheli tho anahaala olipiha wiiwanana wa othela vaavaa anaakhwanihaaya soochuna sa oothelana aya, ehelaka ohoolo soochuna sa oothelana aya ohiya sawaya. (Afil. 2:3, 4) Alopwana ni athiyana anaphwanela wiiwexexa soothowa sa mmuupuwelo ni sa mwiikho sa oothelana aya.—Mwaalakhanye 1 Akorinto 7:3, 4.
17 Moohiciha, atheli akina aaceecheya moorweela wa ohiya okhala oosivela naari ohiya weerano yeeyo enaphwanelela wa atheli, nave alopwana akina anoona wi okhala eepewe tahi olopwana. Piipiliya onnaloca: “Alopwana nyu mukhalekeno ntoko mwa wisuwelela, ni omuchichimiha muthiana.” (1 Pet. 3:7) Mulopwana onaphwanela wiiwexexa wi weerano yeeyo enaphwanelela wa atheli enavolowela sincipale ohiya pahiru okumanela. Muthiyana onnapuha wiiwanana wa othela wakhala wi iyawe toosivela mu ilukuluku ikina ohiya pahiru mu elukuluku ya okumanela. Vaavaa oopiili anooniheryaaya ncicimiho, awo anahaala owerya waakhwaniha soothowa sa mmuupuwelo ni sa omwiilini sa mukina ni mukhwaawe.
18. Atheli enii elipihe hai wiiwanana wa othela waya?
18 Naamwi ehirivo mathowa oophwanelela a okhala oohiroromeleya, oheerano yeeyo enaphwanelela wa atheli enahaala weeriha wi mmoha aavye onthamwene ni muchu mukina. (Masi. 5:18; Ekle. 9:9) Mwawiihiiha, Piipiliya onnaalopola atheli: “Muhiványaneke, [weerano yeeyo enaphwanelela wa atheli] nyenya ni wemyereryana wanyu wa elukuluku.” Ntakhara heeni? “Wi Satana anáwéheni ntakhara a ohíhíha wanyu.” (1 Akor. 7:5) Epahu etokweene wakhala wi mutheli onneemererya wi Satana apharihele “ohíhíha” ni omweeriha mmoha a yaawo ohipwacha yaweeha ni opaka mararuwo. Moohiyana, vaavaa muchu ti muchu, ‘ohinatchuneiye sa yowo mekhiye, nyenya sa mukhwawe’ ni weerano yeeyo enaphwanelela wa atheli ntoko eneneeryo ya osivela ohiya ntoko murici, okumanela onahaala olipiha wiiwanana wa othela.—1 Akor. 10:24.
MUTITELELE OKHAPELELA OTHELA WANYU
19. Tiheeni nnaphwanelaahu olakelela weera, nave ntakhara heeni?
19 Hiyaano nri va munlaano wa elapo yahiihaano yeekhaikhai. Ti nthowa nene wuuwela mu soochuna sa mwiili eraaya yawoopiha ntoko yeeren’yaaya ni Aisarayeli 24.000 va Mureyareya wa Mowaape. Emanle othariha yaweereya yeela yoothananiha, Masu a Muluku annalopola: “Yowo onera wi ori sololo, íweherye wi anáthowe.” (1 Akor. 10:12) Ti woochuneya olipiha othela wahu moorweela wa wiikhalelaru oororomeleya wa Tiithi ahu a wirimu ni wa oothelana ahu. (Mat. 19:5, 6) Hiihaano opwaha khalai, ti woochuneya okhala ‘amvai wi niphwanyiwe ni Yowo m’murecheleni, óhikhalano nthepa ni óhikhalano murala.’—2 Pet. 3:13, 14.