Ogunaʼö Wamati ba Wangai Angetula si Sökhi!
”Ba yafaduhu dödönia, ba wangandrö, böi mangiwa.”—YAKOBO 1:6.
1. Hadia mbörö wa ihalö gangetula si fasala Kaʼino, ba hadia lua-luania?
MOGUNA ihalö gangetula sebua Kaʼino. Moguna ifili ba wotimbagö tödönia si lö sökhi, si tola mangaʼasogö mbua si sökhi. Mazui itehegö ifatörö ia tödönia ba wangai angetula ba nifaluania, si tola mangaʼasogö abula dödö. Itutunö khöda Sura Niʼamoniʼö wa ihalö gangetula si fasala Kaʼino. Lua-lua gangetula nihalönia yaʼia daʼö mate dalifusönia sotöi Habeli, ba tekiko wahuwusania khö Zomböi yaʼia.—I Moze 4:3-16.
2. Hana wa moguna sibai tahalö gangetula si sökhi?
2 Simanö göi ita fefu, moguna tafili ba tahalö gangetula ba waʼauri. So ösa gangetula sabölö moguna, ba tanö böʼönia löʼö. Hizaʼi, oya gangetula nihalöda sangaʼasogö lua-lua sebua ba waʼaurida. Ba ginötö tahalö gangetula si sökhi, te ha maʼifu gabula dödö nitaögöda ba tola abölö ohahau dödöda. Hizaʼi, na tahalö gangetula si lö sökhi, afönu gabula dödö ba faʼafatö dödö waʼaurida.—Gamaedola 14:8.
3. (a) Ba wangai angetula si sökhi, hadia zinangea tafaduhusi tödö? (b) Hadia wanofu-nofu nitutunöda?
3 Hadia zi tola manolo yaʼita ba wangai angetula si sökhi? Moguna mamati ita khö Lowalangi, faduhu dödöda wa omasi ia itolo ita ba ibeʼe khöda waʼatua-tua ba wangai angetula si sökhi. Moguna göi mamati ita ba Daromalinia, tafaduhusi tödö mene-menenia. (Baso Yakobo 1:5-8.) Na tahatöʼö ita khö Yehowa ba na itugu taʼomasiʼö Daromalinia, daʼa zanolo yaʼita irege faduhu dödöda wa iʼila hadia zi sökhi khöda. Aefa daʼö, moguna tafareso Daromalinia fatua lö tahalö gangetula. Hizaʼi, hewisa enaʼö tola tedou waʼatua-tuada ba wangai angetula si sökhi? Hadia moguna tabulöʼö gangetula si no tahalö?
FEFU ITA MOGUNA TAHALÖ GANGETULA
4. Hadia gangetula nihalö Gadamo, ba hadia lua-luania?
4 Iʼotarai ba wamobörö waö-waö waʼauri, moguna lahalö gangetula si sökhi niha. Niha siföföna sotöi Adamo, moguna ihalö gangetula hadia ifondro-ndrongo woʼomonia Khawa mazui Somböi yaʼia, Yehowa. Ifili Adamo ba wamondro-ndrongo Khawa, sondrönisi yaʼia ba wangai angetula si lö sökhi. Lua-luania, ifofanö Gadamo Yehowa moroi ba kabu Edena, ba gafuriatania mate ia. Iadaʼa, tataögö göi wamakao börö gangetula si fasala nihalö Gadamo.
No ibeʼe khöda Daromalinia Yehowa, samahaʼö yaʼita ba wangai angetula si sökhi
5. Hewisa zinangeania wamaigida noro dödö niʼokhögöda ba wangai angetula?
5 So ösa zangumaʼö wa itugu aoha waʼaurira na lö lahalö gangetula. Te simanö göi nirasoimö. Hizaʼi, sökhi na tatörö tödöda wa ifazökhi niha Yehowa tenga simane robot si lö fangera-ngera mazui si tebai mangai angetula. No ibeʼe khöda Daromalinia, samahaʼö yaʼita ba wangai angetula si sökhi. Omasi Yehowa na tahalö gangetula, ba daʼa zi tola manolo yaʼita. Angeraigö duma-duma andre.
6, 7. Hadia gangetula nihalö ndraono Gizaraʼeli, ba hana wa abua khöra ba wangai angetula? (Faigi gambara ba wamobörö wamahaʼö.)
6 Ba ginötö toröi ira ba Danö Gamabuʼula, moguna lafili iraono Gizaraʼeli hadia Yehowa nifosumangera mazui lowalangi böʼö. (Baso Yosua 24:15.) Hulö angetula saoha sibai daʼa. Hizaʼi, angetula nihalöra zotatugöi faʼauri ba faʼamatera. Ba götö Zanguhuku, asese lafili iraono Gizareʼeli ba wamalua si lö sökhi. Laböhöli wamosumange Yehowa ba ibörögö lafosumange lowalangi faya. (Zanguhuku 2:3, 11-23) Ba götö zamaʼeleʼö sotoi Elia, moguna lahalö gangetula ono mbanua Lowalangi hadia Yehowa nifosumangera mazui lowalangi faya Mbaʼali. (I Razo 18:21) Aoha sibai wangai angetula daʼö börö me famosumange Yehowa no sabölö sökhi. Niha satua-tua lö omasi ira lafosumange lowalangi si lö noso. Hizaʼi, lö laʼila lahalö gangetula. Imane Sura Niʼamoniʼö wa dua-dua dödö ndraono Gizaraʼeli ba wamosumange Yehowa. Si fao faʼatua-tua, ifarou ira Elia enaʼö lafili ba wamosumange Lowalangi satulö, Yehowa.
7 Hana wa abua ba ndraono Gizaraʼeli ba wangai angetula si sökhi? Si oföna, lö mamati ira khö Yehowa, ba lö lafondro-ndrongo niwaʼönia. Lö faduhu dödöra khö Yehowa, ba lö labeʼe ginötöra ba wamahaʼö yaʼira sanandrösa khönia mazui faʼatua-tuania. Na lafalua menaʼö daʼö, hadia zi no lafahaʼö ira tola möi fanolora ba wangai angetula si sökhi. (Zinunö 25:12) Si dua, tedönisi dödö ndraono Gizaraʼeli ba niha si so ba mbanua böʼö. Ladönisi wangera-ngera ndraono Gizaraʼeli, ba lahalö gangetula khöra. Lua-luania, ibörögö laʼoʼö niha baero ba lafosumange lowalangi faya. Ba zi hauga fakhe silalö, no ifangelama ira Yehowa ba zalua andre.—II Moze 23:2.
HADIA MOGUNA NIHA BÖʼÖ ZANGAI ANGETULA KHÖDA?
8. Hadia wamahaʼö si sökhi si tola tahalö ba ndraono Gizaraʼeli?
8 Duma-duma ndraono Gizaraʼeli zamahaʼö yaʼita wa na tahalö gangetula, moguna taʼogunaʼö Daromali Lowalangi. Ifangelama ita Galatia 6:5 wa fefu niha laʼonorogö tödö zamösana hadia gangetula nihalöra. Ba daʼa aboto ba dödöda wa böi tabeʼe noro dödö niha böʼö ba wangai angetula khöda. Moguna tafahaʼö ita hadia zindruhu niwaʼö Lowalangi ba tafili wamalua daʼö.
Ba ginötö tatehegö niha böʼö zangai angetula khöda eluahania tahalö gangetula ba woloʼö yaʼira
9. Hana wa tobali deʼala na tatehegö niha böʼö zangai angetula khöda?
9 Hewisa wa tola tatehegö niha böʼö zangai angetula khöda? Na tatehegö lafarou dödöda ba wangai angetula si lö sökhi. (Gamaedola 1:10, 15) No sambua deʼala daʼa. Hizaʼi, moguna taʼonorogö tödö ba woloʼö dödöda side-ide si no ifahaʼö Sura Niʼamoniʼö. Ba ginötö tatehegö niha böʼö zangai angetula khöda eluahania tahalö gangetula ba woloʼö yaʼira. Daʼa no angetula si tola mangaʼasogö abula dödö.
10. Hadia wamangelama nibeʼe Waulo ba niha Galatia?
10 Sinenge sotöi Faulo, ifangelama niha si so ba Galatia enaʼö lö latehegö niha böʼö zangai angetula khöra. (Baso Galatia 4:17.) So ösa ndra talifusöda ba Galatia, latandraigö ba wangai angetula ba niha böʼö ba mbanua niha Keriso. Hadia gohitö dödöra? Niha sangalui tana khöra andre, omasi ira na yaʼira niʼoʼö ndra talifusöra tenga ira sinenge. Lö khöra fangide-ngideʼö, ba lö laʼameʼegö tödö ndra talifusöra ba wangai angetula samösa.
11. Hewisa wanoloda niha böʼö ba ginötö lahalö gangetula?
11 Tola tahalö wamahaʼö ba duma-duma si sökhi nibeʼe Waulo. Aboto ba dödönia wa tola lahalö samösa gangetula ira talifusönia, ba iʼameʼegö tödö daʼö. (Baso II Korindro 1:24.) Iadaʼa, laʼoʼö duma-duma daʼa ira satua sokubaloi ba ginötö labeʼe mene-mene soʼamakhaita ba wangai angetula samösa. Omuso dödöra ba wameʼe mene-mene si teʼodane-dane ba Daromali Lowalangi khö ndra talifusöra. Hizaʼi, moguna laʼangenanöi ira satua sokubaloi enaʼö böi lahalö gangetula ba niha böʼö, börö me niha daʼö samösa dania zanema mbuania ba waʼauri. Famahaʼö si sökhi ba daʼa yaʼia daʼö: Tola tatolo niha böʼö enaʼö aboto ba dödöra mene-mene Zura Niʼamoniʼö soguna ba zalua khöra. Hewaʼae simanö, moguna lahalö samösa gangetula ira talifusöda ba laʼonorogö tödö daʼö. Ba ginötö lahalö gangetula si sökhi, tola latema mbuania. Aboto ba dödöda wa böi irai so ba wangera-ngerada wa yaʼita zinangea mangai angetula khö ndra talifusöda.
Ira satua sokubaloi si so faʼomasi, latolo niha böʼö enaʼö lafahaʼö ira ba wangai angetula samösa (Faigi ngenoli si-11)
BÖI TEHEGÖ TÖDÖU ZANGAI ANGETULA
12, 13. Hana wa tobali deʼala na tahalö gangetula ba ginötö mofönu mazui afatö dödöda?
12 Iadaʼa, ato niha zoloʼö niwaʼö dödöra ba ginötö lahalö gangetula. Hizaʼi, tola möi deʼala daʼa. Ifangelama ita Sura Niʼamoniʼö wa böi taʼodaligö dödöda si lö moʼahonoa ba wangai angetula khöda. (Gamaedola 28:26) Tebai taʼodaligö dödöda börö me ”no tefuyu dödö niha, moroi ba danö böʼö fefu, ba si lö sökhi”. (Yeremia 17:9) Oya duma-duma ba Zura Niʼamoniʼö sangoromaʼö lua-lua si lö sökhi börö me laʼodaligö dödöra si lö moʼahonoa. (I Razo 11:9; Yeremia 3:17; 13:10) Hadia zalua na taʼoʼö dödöda ba ginötö tahalö gangetula?
13 Ifarou ita Yehowa enaʼö taʼomasiʼö ia soroi ba dödö ba taʼomasiʼö göi nawöda simane fangomasiʼöda yaʼita samösa. (Mataiʼo 22:37-39) Hizaʼi, moguna tahaogö taʼangenanöi. Ba ngenoli moroi yawa, so ayati Zura Niʼamoniʼö sangoromaʼö hadia deʼalania na taʼodaligö dödöda ba wamalua hadia niʼera-erada hegöi nifaluada. Duma-dumania, abua sibai ba niha sofönu-fönu wangai angetula si sökhi. (Gamaedola 14:17; 29:22) Abua göi ba niha safatö tödö ba wangai angetula si sökhi. (IV Moze 32:6-12; Gamaedola 24:10) Moguna tatehegö goi-goi Lowalangi ba wameʼe fanuturu lala ba wangera-ngerada. (Roma 7:25) Ba ginötö tahalö gangetula sabölö tohude, böi taʼodaligö dödöda ba wamalua hadia ia.
BA GINÖTÖ ÖBULÖʼÖ GANGETULAMÖ
14. Hewisa wa tola taʼila wa lö fasala na tabulöʼö gangetulada?
14 Moguna tahalö gangetula si sökhi. Niha satua-tua iʼila wa itaria moguna ifatimbaisi gangetula si no ihalö ba zilalö ba tola manö ibulöʼö daʼö. Ibeʼe khöda duma-duma si sökhi Lowalangi Yehowa. Angeraigö hadia nifaluania ba niha Niniwe ba götö Yona. ”Ba me iʼila wolaura Lowalangi, wa laböhöli mbua-buara si lö sökhi andrö, ba aröu-röu ba dödö Lowalangi wamakiko andrö niwaʼönia, fametaʼu yaʼira, ba lö ifalua.” (Yona 3:10) Ba ginötö iʼila Yehowa wa labulöʼö waʼaurira niha Niniwe ba labato wamalua si lö sökhi, ibulöʼö gangetulania. Daʼa zangoromaʼö wa iʼokhögö wangera-ngera satulö, fangide-ngideʼö, ba faʼakhakhö dödö. No aröu faehu ia moroi ba niha gulidanö. Tola ihalö gangetula si sökhi Yehowa, hewaʼae ba ginötö mofönu ia.
Ba ginötö iʼila Yehowa wa labulöʼö waʼaurira niha Niniwe ba labato wamalua si lö sökhi, ibulöʼö gangetulania
15. Hana wa itaria moguna tabulöʼö gangetulada?
15 Itaria moguna tafuli tafatimbaisi gangetula si no tahalö, simane na tebulö zalua khöda. Törö tödöu wa itaria ibulöʼö gangetulania Yehowa. (I Razo 21:20, 21, 27-29; II Razo 20:1-5) Tola manö samuza inötö moguna tabulöʼö gangetulada ba ginötö tatema wamohouni sibou. Angeraigö duma-duma Razo Dawido. Ihalö gangetula sanandrösa khö Meribaʼali maʼuwu Zaulo moroi ba duria si sala nibeʼe khönia. Ba me itema duria satulö Dawido, ibulöʼö gangetulania. (II Zamueli 19:24-29) Itaria, sökhi göi na tafalua zimane daʼö.
16. (a) Hadia wanuturu lala si tola manolo yaʼita ba ginötö tahalö gangetula? (b) Hana wa moguna tafuli taʼangeraigö gangetula si no irai tahalö, ba hewisa wamaluada daʼö?
16 Imane Sura Niʼamoniʼö wa böi aösö-aösö manö tahalö gangetula si tohude. (Gamaedola 21:5) Moguna taʼogunaʼö ginötö ba woʼangeraigö hadia zindruhunia zalua enaʼö tola tahalö gangetula si sökhi. (I Tesalonika 5:21) Högö yomo ba nomo, moguna iʼogunaʼö ginötönia ba wamalua riset ba Zura Niʼamoniʼö hegöi ba publikasida fatua lö ihalö gangetula. Sökhi göi na ifondro-ndrongo mbua gera-era nösi nomonia. Törö tödömö wa ifarou Gaberahamo Lowalangi enaʼö ifondro-ndrongo waʼomonia. (I Moze 21:9-12) Moguna laʼogunaʼö ginötöra ira satua sokubaloi ba wamalua riset. Ba ginötö latema wamohouni si bohou ba moguna labulöʼö gangetula si no irai lahalö, lö ataʼu ira na so zi lö mamosumange yaʼira. Ira satua sokubaloi si so fangera-ngera satulö hegöi fangide-ngideʼö, hasambalö labulöʼö wangera-ngerara hegöi gangetulara ba ginötö moguna daʼö. Ba sökhi göi na taʼoʼö duma-dumara andre. Daʼa zi tola mangaʼasogö faʼowua-wua dödö ba so wahasara dödö ba mbanua niha Keriso.—Halöwö Zinenge 6:1-4.
FALUA HADIA GANGETULA SI NO ÖHALÖ
17. Hadia zi tola manolo yaʼita enaʼö tola tahalö gangetula?
17 So ösa gangetula sabölö ebua moroi ba danö böʼö. Duma-dumania, hadia mangowalu ita, haʼökhö mangowalu ita, mazui ba wamörögö wamalua halöwö safönu inötö. No angetula sabölö ebua daʼa. Fatua lö tahalö gangetula sabölö tohude, moguna tahaogö taʼangeraigö ba taʼandrö wanolo moroi khö Yehowa. Te lö iʼanemai tatema wanema li, hizaʼi na omasi ita tahalö gangetula si sökhi, moguna faduhu dödöda khö Yehowa, tafondro-ndrongo wanuturu lala hegöi mene-mene nibeʼenia. (Gamaedola 1:5) No ibeʼe khöda Yehowa wanuturu lala si sökhi ba Daromalinia. Andrö wa moguna tafalua riset ba taʼandrö wanuturu lala moroi khö Yehowa. Tola ibeʼe khöda mbua-bua sinangea taʼogunaʼö irege tola tahalö gangetula si sökhi ba lala somasi ia. Fatua lö tahalö gangetula sabölö tohude, moguna tasofu khöda samösa: ’Hadia oroma ba gangetulagu wa uʼomasiʼö Yehowa? Hadia tola mangaʼasogö faʼowua-wua dödö hegöi fahasara dödö yomo ba nösi nomogu daʼö? Ba hadia daʼö zangoromaʼö wa so khögu waʼebolo dödö ba faʼebua dödö?’
18. Hana wa omasi Yehowa na yaʼita samösa zangai angetula?
18 Lö ifaso ita Yehowa ba wangomasiʼö yaʼia hegöi ba wamosumange yaʼia. Ibeʼe khöda mbuala ba wangai angetula samösa. Iʼameʼegö tödö gangetula nihalöda, hadia tafili ba wamosumange yaʼia mazui löʼö. (Yosua 24:15; Zangombakha 5:4) Hizaʼi, omasi ia na tafalua gangetula si no tahalö si teʼodane-dane moroi ba Daromalinia. Na mamati ita ba wanuturu lala moroi khö Yehowa ba tafalua goi-goi nibeʼenia khöda, tola tahalö gangetula si sökhi. Ba taforomaʼö wa lö mangiwa ita ba ngawalö nifaluada.—Yakobo 1:5-8; 4:8.