PERPUSTAKAAN ONLINE Manuriaigö
PERPUSTAKAAN ONLINE
Manuriaigö
Nias
ö
  • ö
  • Ö
  • ŵ
  • Ŵ
  • ʼ
  • SURA NI'AMONI'Ӧ
  • PUBLIKASI
  • ANGOWULOA
  • ia faza 3 nga’örö 25-32
  • ”Tobali Tua Zamati”

Lö nihenaigö video nifili

Bologö dödöu, so zi fasala irege tebai teboka video

  • ”Tobali Tua Zamati”
  • Miʼohiaʼö Wamatira
  • Tuho sigide-ide
  • Tuho si Fagölö
  • Mamosumange Yehowa Me No Aefa Anönö Danö Idanö
  • ”Hetaʼö ba Danömi”
  • Laʼötö Idanö Oiferati
  • Hadia Mbörö Wa Ifalalini Döi Gaberamo hegöi Saraʼi Yehowa?
    Faʼauri Niha Keriso ba Fanuriaigö—Waö-Waö Halöwö ba Gangowuloa—2020
  • Tuho-Tuho 1 Moze
    Buku Niʼamoniʼö Famoʼeluaha Gulidanö si Bohou
Miʼohiaʼö Wamatira
ia faza 3 nga’örö 25-32
Aberahamo, ama zamati

FAZA TÖLU

”Tobali Tua Zamati”

1, 2. Hadia zalua si faböʼö-böʼö iʼotarai me götö Noakhi, ba hadia lua-luania khö Gaberamo?

IFAKHÖLÖ ia Aberamo, no itöngö malige salawa sibai ba mbanuania sotöi Guri.a Oya li niha si kali-kaliru, ba ebua zimbo ba daʼö. Ira ere sanömba lowalangi baŵa lafaʼema zumange. Khalaigö atö, ibaliʼö ia Aberamo wamaigi ba ifalikhö-likhö högönia, ifakuru röngö-röngönia. Me itörö gotalua niha sato ba wangawulinia, te mangera-ngera ia me itugu monönö wanömba adu ba mbanua Guri. Fanömba adu si lö sökhi andre sindruhu-ndruhu no iʼanöröi fefu mbanua me götö Noakhi!

2 Mate Noakhi dua fakhe fatua lö tumbu Gaberamo. Me no aefa Anönö Danö Idanö, möi baero Noakhi hegöi ösi nomonia moroi ba nowo. Ibeʼe zumange khö Lowalangi Yehowa, sangoromaʼö dumi. (I Moz. 8:20; 9:12-14) Me luo daʼö, ha sambua wamosumange sindruhu ba gulidanö yaʼia daʼö famosumange satulö. Iadaʼa, me no tefazawili ngaʼötö si mewulu moroi khö Noakhi ba zi sagörö ulidanö, ibörögö lö hadöi famosumange satulö. Dozi niha lasömba lowalangi niha baero. Ama Gaberamo manö sotöi Tara, te ifazökhi nadu. No fao ia göi ba wanömba adu.​—Yos. 24:2.

Hewisa wa tola tobali duma-duma si sökhi khöda Gaberamo?

3. Me itugu ebua-bua Gaberamo, hana wa faehu ia moroi ba danö böʼö, ba hadia wamahaʼönia khöda?

3 Faböʼö Gaberamo moroi khöra. Me itugu ebua ia, oroma wa faehu ia börö wamatinia. Ba gafuriata, ifotöi ia Faulo ”tobali tua zamati”! (Baso Roma 4:11.) Datafaigi hewisa waʼatedou wamati Gaberamo enaʼö tola tafahaʼö ita hewisa lala wondrouʼö famati.

Mamosumange Yehowa Me No Aefa Anönö Danö Idanö

4, 5. Haʼökhö ifomaha ia Aberamo sanandrösa khö Yehowa, ba hana wa tola tawaʼö daʼö?

4 Hewisa wa tola aboto ba dödö Gaberamo Lowalangi Yehowa? Taʼila wa so zamosumange Yehowa si lö faröi ba gulidanö me luo daʼö. Samösa moroi ba gotaluara yaʼia daʼö Semi. Hewaʼae tenga ono siaʼa ia moroi khö Noakhi, hizaʼi yaʼia zi oföna latötöi börö me so khö Zemi wamati saro.b Ara me no aefa Anönö Danö Idanö, imane Noakhi wa Yehowa andrö ”Lowalangi Zemi”. (I Moz. 9:26) Semi andrö iʼalawaʼö Yehowa hegöi famosumange satulö.

5 Hadia faʼila Gaberamo khö Zemi? Te yaʼia. Khalaigö me ide-ide Gaberamo. Ahöli-höli dödönia me iʼila wa so ndra tuania sauri nasa si töra öfa abad ndröfinia! No iʼila Semi hewisa waʼalösökhi gulidanö fatua lö alua Molö sebua, aefa daʼö Anönö Danö Idanö ba wangehao ulidanö, famasindro ngawalö soi me itugu oya niha ba gulidanö, ba famadaö Nimerodi ba Malige Mbabeli. Lö faröi Semi ba lö fao ia ba wamadaö andrö. Tobali, me ifawukaisi Yehowa li niha sangotomosi malige andrö, lö ibato Semi hegöi ösi nomonia wangogunaʼö li sindruhu yaʼia daʼö li niʼogunaʼö Noakhi. Tefarahu göi Gaberamo ba nösi nomo Zemi. Tatu manö iʼotarai me ide-ide Gaberamo, ifosumange Zemi. Töra-töra nasa, arakhagö sandrohu faʼauri Gaberahamo lö si mate Zemi. Te moroi khö Zemi ifomaha ia Aberamo sanandrösa khö Yehowa.

Iheta ia Aberamo moroi ba wanömba adu ba danö Guri

Itimbagö Aberamo wanömba adu salua ba danö Guri

6. (a) Hewisa wangoromaʼö Gaberamo wa ihalö khönia wamahaʼö si sökhi me Anönö Danö Idanö? (b) Hewisa waʼauri Gaberamo hegöi Saraʼi?

6 Tatu manö, no ihalö wamahaʼö si sökhi khönia Aberamo moroi ba wa Anönö Danö Idanö. Iʼodödögö wanörö lala Lowalangi, simane Noakhi itörö lala Lowalangi. Daʼö mbörö wa itimbagö wanömba adu ba faböʼö ia moroi ba niha Guri, te göi simanö ia ba nösi nomonia. Hizaʼi ba gafuriata, isöndra woʼomonia si sökhi. Mangowalu ia khö Zaraʼi, samösa ndra alawe si baga-baga ba sebua famati khö Yehowa.c Hewaʼae lö onora, oya lasöndra waʼomuso dödö börö me faoma lafosumange Yehowa. Laʼebuaʼö göi nono mbeneʼö Gaberamo si lö ama si lö ina sotöi Loti.

7. Hewisa ndra nifahaʼö Yesu woloʼöra duma-duma Gaberamo?

7 Lö irai faröi Gaberamo khö Yehowa ha börö wamosumange adu ba Guri. Laforomaʼö wa faböʼö ira moroi ba niha sanömba adu ba daʼö. Na omasi ita tadouʼö wamatida, moguna göi tafalua zimane daʼö. Tafaehusi ita moroi ba niha böʼö. Imane Yesu khö ndra nifahaʼönia me ”tenga awö niha gulidanö ami” andrö wa fatuwu niha khömi. (Baso Yohane 15:19.) Na no irai abu dödöu börö me lö omasi nösi nomou mazui niha si fasui yaʼugö ba gangetula nihalömö ba wamosumange Yehowa, törö tödöu wa tenga ha yaʼugö. No öʼoʼö duma-duma si sökhi moroi khö Gaberamo ba Saraʼi börö me lafosumange Lowalangi si fao famati.

”Hetaʼö ba Danömi”

8, 9. (a) Hadia zalua khö Gaberamo si tebai iʼolifugö? (b) Hadia goroisa Yehowa khö Gaberamo?

8 Samuza inötö, so zalua khö Gaberamo si tebai iʼolifugö. Itema goroisa moroi khö Lowalangi Yehowa! Ha maʼifu ifatunö Sura Niʼamoniʼö, hizaʼi imane wangumaʼö wa iforomaʼö ia ”Lowalangi lakhömi” föna ndra matua si so famati andre. (Baso Halöwö Zinenge 7:2, 3.) Te iʼodela ndra malaʼikania irege iʼila Aberamo lakhömi sahöli-höli dödö andrö moroi khö Wondrege Zalawa ba gulidanö. Tola takhalaigö hewisa dödö Gaberamo me iʼila waʼafaehu Lowalangi moroi ba nadu nifosumange niha me luo daʼö.

9 Hadia goroisa Yehowa khö Gaberamo? ”Hetaʼö ba danömi, ba ba dalifusöu ba ae ba danö niʼoromaʼögu khöu dania.” Lö nifatunö Yehowa hezo danö niwaʼönia—hizaʼi iforomaʼö dania khö Gaberamo. Si oföna, iröi mbanuania hegöi talifusönia ba waʼaniha. Si toʼölö ba Timur Tengah me föna, moguna sibai nifotöi ösi nomo. Na so ndra matua sondröi talifusönia ba waʼaniha ba findra ba mbanua saröu, lawaʼö daʼö niha si lö harazaki. So zangumaʼö, abölö lö sökhi ia moroi ba waʼamate!

10. Hadia mbörö wa abua ba afökhö gangetula nihalö Gaberamo hegöi Saraʼi ba wondröi omora ba danö Guri?

10 Tatu abua khö Gaberamo wondröi banuania. Banua Guri si rami niha ba si kayo. (Faigi kotak ”Banua Niröi Gaberamo ba Saraʼi”.) Me no laʼosisiʼö, lasöndra dandra-tandra wa oya nomo si baga-baga ba Guri me föna; so ösa nomo ngafulu mbateʼe soguna ba nösi nomo hegöi sohalöwö khöra, no ifasui golayama tanö bakha si no teʼoli kara taluzalonia. Si toʼölönia dozi omo hele-hele, naha wemondri, ba naha waniboʼö si taʼunö mazui sasao. Baero daʼö, törö tödöu wa no atua Gaberamo ba Saraʼi; te 70-an ndröfi Gaberamo, ba 60-an Zaraʼi. Omasi Gaberamo na ohahau dödö Zaraʼi—daʼö gohitö dödö woʼomo ira matua si sökhi khö ngambatönia. Khalaigö wamatunö-tunöra halöwö daʼa, oya wanofu hegöi faʼaombö-aombö dödöra. Omuso dödö Gaberamo me tola ifalua fefu daʼa Saraʼi! Simane Aberamo, itehegö iröi nomonia si sökhi.

11, 12. (a) Hadia nifaʼanö hegöi angetula nihalöra fatua lö laröi mbanua Guri? (b) Hewisa wokhalaigöda me mofanö ira ba zihulö wongi?

11 Me no lahalö gangetula, oya zinangea ifalua Aberamo hegöi Saraʼi. Oya zinangea labukusi ba lafaʼanö. Hadia niʼohera ba nahia si lö irai laʼila, ba hadia zinangea laröi? Sabölö moguna, hewisa göi niha sato ba waʼurira? Hadia zinangea lafalua khö Tara börö me no atua ia? Lahalö gangetula wolohe hegöi fondrorogö yaʼia gasa-gasa waʼaurinia. Me no mututunö waö-waö Tara si no tobali furugö ba iʼohe nösi nomonia moroi ba Guri, tola tawaʼö fao dödönia wefao khöra. Tatu manö no iröi saʼae wanömba adu. Ono mbeneʼö Gaberamo sotöi Loti, fao ia göi weʼamöi mukoli.​—I Moz. 11:31.

12 Irugi inötö wofanöra sihulö wongi. Khalaigö zato si fao khöra no owulo baero göli. No labeʼe gama-gamara yawa ba dete gondra hegöi ba hulu galide, no laʼowuloi fefu gurifö, ösi nomo ba sohalöwö khöra no owulo ba zingara.d Iadaʼa terou dödöra wofanö. Te labalo-baloi hawaʼaratö imane Aberamo mofanö ita. Fozunia, mofanö ira ba laröi mbanua Guri sagötö faʼara.

13. Hewisa nono mbanua Yehowa ba ginötö andre laforomaʼö waʼowölö-ölö simane Aberamo ba Saraʼi?

13 Iadaʼa, ato nono mbanua Yehowa zomasi findra ba soi böʼö si lö ato sanuriaigö. So göi, lafahaʼö ira ba li böʼö enaʼö ebolo halöwö fanuriaigö. Mazui, lahalö gangetula wamalua fanuturu lala ba wanuriaigö si lö irai latandraigö ba si lö omasi ira. Oya nitehegöra ba gangetula simane daʼö, laröi gokhötara ndrege zi tola ira. Hawaʼasökhi gamuata simane daʼö, ba sindruhu-ndruhu fakhili ira nifalua Gaberamo ba Saraʼi! Na taʼoromaʼö wamati simane daʼö, faduhu dödöda wa ibeʼe khöda Yehowa töra moroi ba zi no tabeʼe. Lö olifu ia wameʼe howu-howu ba zamati khönia. (Heb. 6:10; 11:6) Hadia daʼö nifaluania khö Gaberamo?

Laʼötö Idanö Oiferati

14, 15. Tutunö hewisa wofanö iʼotarai Guri numalö ba Harana, ba hana wa ihalö gangetula Aberamo toröi ba Harana gasa-gasa?

14 Toʼölö ira saʼae ba wofanö-fanö. Tola takhalaigö me latörö tanö ira Aberamo hegöi Saraʼi ba fataria latörö gondra. Ba ginötö fahuhuo ira, larongo-rongo riti-riti nitawi ba mbagi gurifö. Arara manö, toʼölö ira wekoli ba onekhe ira ba wamasa hegöi ba wamokai tendra, ba latolo göi Tara si no atua enaʼö ohahau dödönia wedadao ba gondra mazui ba galide. Latohugö wofanö numalö ba gaekhula ba laʼosisi Nidanö Oiferati. Falali ngaluo tobali migu, ba faböʼö-böʼö manö niʼilara ba lala.

15 Me no mofanö ira mato 960 kilometer, ofeta ira ba nose-ose simane azuni wani ba Harana, banua si kayo si so ba sifa numalö ba Timur Barat sasese latörö niha sogale. Tebato ira ba daʼö, ba toroi ira gasa-gasa ba mbanua andrö. Te marase Tara na latohugö wofanö.

16, 17. (a) Hadia mbuʼusa li somuso dödö Gaberamo? (b) Hewisa Yehowa wamahowuʼönia Aberamo me so ia ba Harana?

16 Ba gafuriata, mate Tara me 205 fakhe ndröfinia. (I Moz. 11:32) Terara dödö Gaberamo me mate namania börö me ifuli fahuhuo khönia Yehowa. Ifuli itötöi goroisania ba Guri ba itugu toʼele zi no ifabuʼu. Tobali ”soi sebua” Gaberamo ba fefu zongambatö ba gulidanö latema howu-howu börö ia. (Baso I Moze 12:2, 3.) Omuso sibai dödö Gaberamo wamondrongo nifabuʼu Lowalangi khönia ba aboto ba dödönia wa iadaʼa inötö ba wanohugö fofanöra.

17 Tobali, sakali daʼa abölö oya nifaʼanöra börö me no ifahowuʼö Gaberamo Yehowa sagötö feʼasora ba Harana. Waö-waönia zanutunö wa ”fefu nibabayara, si so khöra, awö niha andrö (sangai halöwö) nisöndrara ba Harana”. (I Moz. 12:5) Enaʼö tobali si sambua soi, moguna khö Gaberamo gefe hegöi sohalöwö khönia—sambua fongambatö sebua. Lö ero-ero ibeʼe waʼakayo Yehowa ba nono mbanuania, hizaʼi ibeʼe ngawalö zoguna khöra ba wamalua ohitö dödönia. Börö me no itema wamarou dödö, andrö iʼohe Aberamo zi fao khönia ba nahia si lö niʼilania.

Laröi haratora ira Aberamo hegöi Sara’i

Oya wanandraigö salua khö Gaberamo ba Saraʼi börö me laröi danö Guri nahia sohahau dödöra

18. (a) Hamega alua khö Gaberamo zi tebai iʼolifugö ba sejarah wahuwusa Lowalangi ba nono mbanuania? (b) Hadia zalua sabölö moguna me 14 Nisana? (Faigi kotak ”Tanggal si Tebai Olifu ba Sejarah Zura Niʼamoniʼö”.)

18 Me no hauga hari mofanö-fanö ira iʼotarai Harana, larugi Garikemi, nahia si toʼölö latörö-törö niha sato na laʼötö Oiferati. Te ba daʼa alua khö Gaberamo sejarah si tebai iʼolifugö ba wahuwusa Lowalangi ba nono mbanuania. Iʼohe fefu zato andrö Aberamo, laʼötö nidanö ba ngaluo si-14 ba mbaŵa nifotöi Nisana me 1943 SM. (II Moz. 12:40-43) Tanö raya, oroma danö si no ifabuʼu Yehowa khö Gaberamo. Me luo daʼö, ibörögö alua mbuʼusa li Lowalangi khö Gaberamo.

19. Hadia nitötöi Yehowa ba mbuʼusa linia khö Gaberamo, ba hadia zi möi famasugi ba dödönia?

19 Ifadege ia Aberamo tanö raya soi daʼö, ba tebato ira ahatö ba geu sebua nifotöi More, sahatö ba Zikhema. Ba daʼö zui itema Aberamo goroisa Yehowa. Nifabuʼu Lowalangi andre sanandrösa ba danömö mazui ngaʼötönia dania zangokhögö soi andrö. Hadia itörö tödö Gaberamo wamaʼeleʼö niwaʼö Yehowa si no irai iwaʼö ba kabu Edena sanandrösa ba ”maʼuwu”, mazui ngaʼötö, wa samuza inötö dania tola teʼorifi niha gulidanö? (I Moz. 3:15; 12:7) Tola manö. Ibörötaigö iʼila, hewaʼae ambö aboto ba dödönia wa fakhai ia ba gohitö dödö Yehowa.

20. Hewisa Gaberamo wangandrönia saohagölö ba döi sebua nibeʼe Yehowa khönia?

20 Iʼameʼegö tödö Aberamo döi sebua nibeʼe Yehowa khönia. Me itöröi mbanua andrö—mangelama ia börö me so niha Ganaʼana ba daʼö—ifazökhi Aberamo naha wameʼe sumange khö Yehowa, si oföna sahatö ba döla geu More, aefa daʼö sahatö ba Mbetieli. Muʼao ia ba döi Yehowa, te ba wangandrö saohagölö khö Lowalangi ba iʼangeraigö göi ngaʼötönia ba zi so miföna. Te manuriaigö ia göi ba niha Ganaʼana. (Baso I Moze 12:7, 8.) Tatu manö, oya wanandraigö salua ba waʼauri Gaberamo. Lö itörö tödönia zi no numalö, omo hegöi nahania waʼohahau dödö me so ia ba danö Guri. Imane ba Heberaiʼo 11:10 sanandrösa khö Gaberamo, ”Ibaze-bazeʼö sa mbanua andrö, saro dane-dane, ba zi no möi tuka ba sotomo Lowalangi.”

21. Hawaʼoya zaboto ba dödöda sanandrösa ba Mbanua Lowalangi moroi khö Gaberamo, ba hadia zadöni dödöu sinangea öfalua?

21 Yaʼita si no mangai halöwö khö Yehowa iadaʼa, tatu manö abölö oya taʼila moroi khö Gaberamo sanandrösa ba zi no amaedola mbanua andrö—Banua Lowalangi. Taʼila wa no mamatörö Mbanua Lowalangi ba zorugo ba lö aratö iheta fefu ngawalö waʼalösökhi ba gulidanö andre, ba taʼila göi zi no ifabuʼu wa no mamatörö Maʼuwu Gaberamo sotöi Yesu Keriso iadaʼa ba Mbanua Lowalangi. Sindruhu-ndruhu no sambua töi sebua khöda na taʼila dania tesusugi Gaberamo ba iʼila fefu zi no mufabuʼu andrö! Hadia omasiʼö öʼila fefu zi no ifabuʼu Yehowa? Moguna sibai öfalua zimane nifalua Gaberamo. Oromaʼö wa so khöu waʼaohagölö, foloʼö, ba fangandrö saohagölö ba döi sebua nibeʼe Yehowa khöu. Oʼö wamati Gaberamo. Börö zimanö ’ama fefu niha samati’ tola göi tobali amamö!

Banua Niröi Gaberamo ba Saraʼi

Ba gotalua Teluk Persia faoma kota Bagdad, so sambua nahia gakhökhöla batu bata si lö ami dödöda famaigi. Na tafaigi hulö niha sanarogö tanö si mate sebolo si lö niha-niha. Ibözi angi ba akhozi ba hola-hola zino saukhu, adudula sahakhö dödöda andrö lö nini-nini ba waʼokafu-kafu, itaria terongo li gurifö samuʼi ba zi bongi. Hatö daʼa zi toröi ba mbanua sebua nifotöi Guri me föna.

Hizaʼi, khalaigö me öfa ribu fakhe silalö. Ba zinga Nidanö Oiferati tanö ba gatumbukha, ba daʼö so mbanua Guri sebua! Oya nomo si no afusi ba si takile hegöi toko si no teʼoli ba lala sahiwö-hiwö. Ato zogale ba sowöli ba fasa, faoma laʼetuʼö mböli gamawaö. So zohalöwö bongi maʼökhö, latagu mbana sawuzi-wuzi moroi ba wol. So zawuyu sameʼe tou noro moroi ba göfa, no lakökö ira wonoro bara si tohare sebua böli.

Fefu höngö-höngö daʼa alua ba narö lumö-lumö malige salawa sibai sasese lafaigi-faigi niha ba mbanua andrö. Ato niha zangondrasi malige andre ba wanömba adu sotöi dewa bulan Nanna mazui Sin, si no lafaduhusi tödö daʼö zameʼe khöra faʼakayo.

Hizaʼi, so samösa ndra matua sanuzu tödö ba zumange nibeʼe yawa ba dete piramida sebua andrö. Ira matua daʼö töinia Aberamo.

Tanggal si Tebai Olifu ba Sejarah Zura Niʼamoniʼö

Tanggal me iʼötö Nidanö Oiferati Aberamo moguna waö-waönia ba Zura Niʼamoniʼö. Oya danö böʼö salua me tanggal daʼö ba ndröfi aefa daʼö. Tefaudu me 430 fakhe aefa daʼö, tanggal 14 Nisana 1513 SM, iʼefaʼö ndraono Gizaraʼeli Yehowa ba wangosawuyu ba danö Miserai enaʼö mangawuli ira ba laʼokhögö danö nifabuʼu Lowalangi khö Gaberamo. (II Moz. 12:40, 41; Gal. 3:17) Ba tanggal si fagölö me döfi 33 M, iʼowuloi zinengenia Yesu ba lafalua wawuʼusa li börö me fao ira wamatörö ba zorugo si lö aratö mangeheta ngawalö gabula dödö ba gulidanö. (Luk. 22:29) Irugi iadaʼa, owulo ndra Samaduhuʼö Yehowa ero röfi ba wanörö tödö Bongi Watomesa Zoʼaya ba tanggal si fagölö ba kalender Yahudi—14 Nisana.​—Luk. 22:19.

a Hauga fakhe aefa daʼö, ifaböʼöni döi Gaberamo Lowalangi tobali Aberahamo, eluahania ”Ama Niha Sato”.​—I Moz. 17:5.

b Simanö göi, moroi ba gotalua ndraono Tara, töi Gaberamo zi oföna latötöi hewaʼae tenga ono siaʼa ia.

c Ba gafuriata, ifaböʼöni Lowalangi döi Zaraʼi tobali Sara, eluahania ”Ono Alawe khö Razo”.​—I Moz. 17:15.

d So pakar zi lö fao tödö wa no mufaliaro gondra ba götö Gaberamo. Tobali, lö dane-dane saro khöra wangumaʼö daʼö. Hauga kali iwaʼö Sura Niʼamoniʼö wa gondra sambua ngawalö moroi ba harato Gaberamo.​—I Moz. 12:16; 24:35.

SINANGEA MUʼANGERAIGÖ . . .

  • Hewisa Gaberamo wangoromaʼönia famati me so ia ba gotalua zanömba adu?

  • Hadia zahöli-höli dödöu me aoha gölö Gaberamo ba wondröi tanö Guri?

  • Hadia howu-howu ba töi sebua nitema Gaberamo börö me mamati ia?

  • Hewisa lala woloʼöu famati Gaberamo?

    Publikasi ba Li Nias (2013-2025)
    Log Out
    Log In
    • Nias
    • Fa'ema Misa
    • Pengaturan
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Lala Wangoguna'ö
    • Si Tebai La'ila Niha Bö'ö
    • Pengaturan si Tebai La'ila Niha Bö'ö
    • JW.ORG
    • Log In
    Fa'ema Misa