Hadia Ötanö ba Dödöu zi No Tesura?
”Duma-duma daʼö . . . famangelama yaʼita, wa tebeʼe ia ba zura, yaʼita si fakhamö amozua götö danö andre.”—I KORINDRO 10:11.
1, 2. Hana wa tadunö-dunö duma-duma moroi ba zi daöfa razo Yehuda andrö?
NA ÖʼILA so niha sahele ba salabu fönau, tatu manö öhaogö ödaʼi-daʼi na ötörö lala andrö. Simanö göi, na tafahaʼö ita moroi ba zala si no lafalua niha böʼö ba waʼaurira, tola tatimbagö ba wamalua sala simane daʼö. Duma-dumania, tola tahalö wamahaʼö moroi ba zala niha si no tesura ba Zura Niʼamoniʼö.
2 Ba wamahaʼö migu silalö, no tatutunö zi daöfa razo Yehuda samosumange Yehowa soroi ba dödö. Hizaʼi, lafalua göi zala sebua. Waö-waö waʼaurira no tesura ba Zura Niʼamoniʼö enaʼö tola taʼangerönusi ba tafahaʼö ita. Hadia wamahaʼö si sökhi si tola tahalö ba zalua khöra, ba hewisa enaʼö lö tafalua zala simane daʼö?—Baso Roma 15:4.
TOLA TOBALI DEʼALA NA TAʼODALIGÖ WAʼATUA-TUA NIHA
3-5. (a) Hewaʼae na ifosumange Yehowa Asa soroi ba dödö, hadia zala nifaluania? (b) Hana wa iʼodaligö niha gulidanö Asa me fasuwö ia ba wolawa Mbaʼesa?
3 Si oföna tadunö-dunö yaʼia daʼö Asa. Iʼodaligö Yehowa me tohare sazuta ndrawa Gaitiofia ba wanuwö Yehuda. Hizaʼi, lö iʼodaligö Yehowa me ilawa razo Gizaraʼeli sotöi Mbaʼesa. Omasi Asa na iböhöli Mbaʼesa ba wangaroʼö Rama, sambua banua si tohude ba Gizaraʼeli börö me ahatö ia ba mbanua Yehuda. (II Ngaʼötö 16:1-3) Ihalö gangetula Asa ba wosogo razo Siria ba wanolo yaʼia. Me lasuwö mbanua Gizaraʼeli ira niha Siria, ’iböhöli Mbaʼesa wangaroʼö Rama, iʼetuʼö halöwönia’. (II Ngaʼötö 16:5) Te so ba dödö Asa wa atulö gangetula nihalönia.
4 Hizaʼi, hewisa dödö Yehowa? Lö omuso dödö Yehowa börö me lö iʼodaligö ia Asa, ba ifatenge zamaʼelöʼö sotöi Hanani ba wangotuʼö Asa. (Baso II Ngaʼötö 16:7-9.) Imane Hanani khö Asa, ”Iʼotarai daʼe sa, ba lö aefa-aefa khöu wasuwöta!” Ba gafuriata, Asa zamatörö mbanua Rama. Hizaʼi, sagötö faʼaurinia ha si fasuwö-suwö manö ia hegöi ono mbanuania.
5 Ba wamahaʼö migu silalö, tafahaʼö ita wa omuso dödö Yehowa khö Asa. Hewaʼae lö moʼahonoa Asa, iʼila Lowalangi wa lö mamodombua dödö Asa khönia. (I Razo 15:14) Me ihalö gangetula si lö sökhi, itemaʼö lua-lua ba gangetulania andrö. Hana wa iʼodaligö samösa ia Asa hegöi niha böʼö moroi na iʼodaligö Yehowa? Tola manö so ba wangera-ngera Asa wa tola möna ia na iʼogunaʼö lala niʼogunaʼö ndra saradadu ba wasuwöta. Mazui, no ifondro-ndrongo mene-mene si lö sökhi moroi ba niha böʼö.
Gofu hadia zalua, moguna taʼodaligö Yehowa tenga fangera-ngerada samösa
6. Hadia wamahaʼö si tola tahalö moroi ba zala nifalua Asa? Beʼe sambua duma-duma.
6 Hadia wamahaʼö si tola tahalö moroi ba zala nifalua Asa? Gofu hadia zalua, moguna taʼodaligö Yehowa tenga fangera-ngerada samösa. Moguna taʼandrö khönia wanolo, gofu hadia ia gabula dödö nirasoida, he sebua mazui side-ide. Sökhi na taʼangeraigö daʼa: Hadia taʼodaligö wangera-ngerada samösa ba wangasiwaisi gabula dödö? Mazui, hadia oföna taʼalui mene-mene moroi ba Zura Niʼamoniʼö ba taʼogunaʼö daʼö ba wangasiwaisi gabula dödöda? Duma-dumania, lö latehe khöu ira ösi nomou ba weʼamöi ba gangowuloa mazui ba kebaktian. Hadia öʼandrö wanolo moroi khö Yehowa enaʼö öʼila hadia zinangea öfalua ba ginötö simane daʼö? Mazui no ara öʼalu-alui halöwömö, hizaʼi samuza inötö so niha zameʼe khöu halöwö. Hadia lö ataʼuʼö wamatunö khönia wa hasambalö möiʼö ba gangowuloa ero migu, hewaʼae na lua-luania lö itema ndraʼugö wohalöwö? Gofu hadia gabula dödö salua, moguna tatörö tödöda mene-mene moroi khö zanura sinunö, ”Beʼe balazi Yehowa nitörömö andrö, ba döna-döna khönia, ba yaʼia zamaigi lala.”—Zinunö 37:5.
HADIA ZALUA NA FARIAWÖ ITA BA NIHA SI LÖ SÖKHI?
7, 8. Hadia zala nifalua Yozafati, ba hadia lua-luania? (Faigi gambara ba wamobörö wamahaʼö.)
7 Iadaʼa, datatutunö duma-duma moroi khö Yozafati, ono Asa. Oya mbua-bua si sökhi somasi Yehowa khönia. Ba me iʼodaligö Yehowa, oya zi sökhi nifaluania. Hizaʼi, ihalö göi gangetula si lö sökhi. Duma-dumania, iʼalui lala enaʼö mangowalu nononia matua khö nono alawe Razo Ahabi, niha si lö sökhi. Aefa daʼö, falulu fohalöwö Yozafati khö Gahabi ba wanuwö niha Siria, hewaʼae no ifangelama ia samaʼeleʼö sotöi Mikha enaʼö lö ifalua daʼö. Ba wasuwöta, lalawa Yozafati ira niha Siria, arakhagö labunu ia. (II Ngaʼötö 18:1-32) Me mangawuli ia ba Yeruzalema, imane khönia samaʼeleʼö sotöi Yehu, ”Hadia, sanolo sebua horö ndraʼugö ba somasi si faʼudu khö Yehowa?”—Baso II Ngaʼötö 19:1-3.
8 Hadia ifahaʼö ia Yozafati ba zi no alua khönia hegöi ba wamangelama nibeʼe zamaʼelöʼö? Löʼö. Hewaʼae na lö aetu omasi ia ba wangomasiʼö hegöi ba wangomusoiʼö tödö Yehowa, hizaʼi ifuli fahuwu ia ba niha si lö mamosumange Yehowa. Fahuwu ia khö Razo Gahaseya, ono Gahabi. Falulu fohalöwö ira ba wangehaogö göfa. Hizaʼi, adudu daʼö fefu fatua lö laʼogunaʼö.—II Ngaʼötö 20:35-37.
9. Hadia zalua na sala wamilida niha si fariawö khöda?
9 Hadia wamahaʼö si tola tahalö ba zalua khö Yozafati? Ifalua hadia zatulö Yozafati ba iʼalui Yehowa ”soroi siʼaikö ba dödö”. (II Ngaʼötö 22:9) Hizaʼi, ifili ba wangogunaʼö ginötönia ba wariawösa ba niha si lö mangomasiʼö Yehowa, irege oya gabula dödö sebua salua ba waʼaurinia. No irai arakhagö mate ia. Datatörö tödöda gamaedola Zura Niʼamoniʼö andre, ”Si fao-fao ba zatua-tua, ba atua-tua dania; ba si möi awö zi lö tödö, ba falukha wamunu.” (Gamaedola 13:20) Omasi ita fahuhuo ba niha böʼö sanandrösa khö Yehowa. Hizaʼi, böi tabaliʼö si fahuwu khöda niha si lö mamosumange Yehowa, börö me sambua deʼala daʼö.
Hadia faduhu dödömö wa iʼameʼegö tödö Lowalangi zoguna khömö ba wangomasiʼö hegöi ba wariawösa?
10. (a) Na omasi ita mangowalu, hadia wamahaʼö si tola tahalö moroi khö Yozafati? (b) Hadia zinangea tatörö tödöda?
10 Duma-dumania, na omasi ita mangowalu, hadia wamahaʼö si tola tahalö moroi khö Yozafati? Tola manö ibörögö tumbu ba dödöda waʼomasi ba niha si lö mangomasiʼö Yehowa. Te so ba wangera-ngerada wa lö hadöi ba gotalua nono mbanua Lowalangi si tefaudu khöda. Mazui so zi fahatö khöda zangoʼou yaʼita enaʼö mangowalu fatua lö atua ita. Atulösa wa iwöwöi ita Yehowa enaʼö tola taʼomasiʼö ba laʼomasiʼö ita niha böʼö. Hizaʼi, hadia zinangea tafalua na lö tasöndra niha si tefaudu? Tola taʼangerönusi hadia zalua khö Yozafati. Si toʼölönia iʼandrö wanuturu lala moroi khö Yehowa. (II Ngaʼötö 18:4-6) Hizaʼi, itimbagö wamangelama moroi khö Yehowa me fariawö ia khö Gahabi, niha si lö mangomasiʼö Yehowa. Sinangea menaʼö itörö tödö Yozafati wa ’ihörö-hörögö sa gulidanö maʼasagörö Yehowa, enaʼö iʼabölöʼö wanolo si no adölö tödö khönia’. (II Ngaʼötö 16:9) Tola göi tatörö tödöda wa omasi Yehowa ba wanolo yaʼita. Aboto ba dödönia hadia zalua khöda ba iʼomasiʼö ita. Hadia faduhu dödömö wa iʼameʼegö tödö Lowalangi zoguna khömö ba wangomasiʼö hegöi ba wariawösa? Tola faduhu dödömö wa hasambalö ibeʼe khöu daʼö Yehowa!
Böi so dödöu ba niha si tenga samosumange Yehowa (Faigi ngenoli si-10)
BÖI TEHEGÖ TUMBU BA DÖDÖU WAʼASILIAWA
11, 12. (a) Hadia nifalua Hisikia sangoromaʼö hewisa dödönia? (b) Hana wa iʼefaʼö Yehowa zala nifalua Hisikia?
11 Hadia wamahaʼö si tola tahalö moroi khö Hisikia? Itolo Hisikia Yehowa enaʼö iʼila hewisa zindruhu dödönia. (Baso II Ngaʼötö 32:31.) Me abölö-bölö wökhö Hisikia, iwaʼö khönia Lowalangi wa hasambalö döhö ia ba ibeʼe khönia dandra enaʼö faduhu dödönia. Iwuwu fulu bosi lumö andrö Yehowa. Ba gafuriata, omasi laʼila ira samatörö Mbabilona hadia geluaha dandra daʼö, ba lafatenge niha weʼamöi khö Hisikia ba wanofu dandra andrö khönia. (II Razo 20:8-13; II Ngaʼötö 32:24) Lö ifatunö Yehowa khö Hisikia hadia zinangea ifalua. Imane Sura Niʼamoniʼö wa ”ilulu” manö Hisikia andrö Yehowa ba wamaigi hadia nifaluania. Iforomaʼö Hisikia fefu gokhötania ba niha Mbabilona. Daʼa zangoromaʼö hadia zi so ba dödönia. Hadia geluahania?
12 Tumbu waʼasiliawa khö Hisikia. Lua-lunia, ”lö isulöni Hisikia nilau khönia, faʼakhakhö dödö andrö”. Lö itutunö Sura Niʼamoniʼö hana wa tobali asiliawa ia. Te börö me no möna ia wolawa Asiria mazui börö me no ifadöhö ia Yehowa. Mazui börö me no kayo hegöi tehöngö ia. Hewaʼae ifosumange Yehowa soroi ba dödö, hizaʼi no irai so khönia waʼasiliawa ba lö omasi Yehowa nifaluania andrö. Ba gafuriata, ”mangalulu Hisikia” ba iʼefaʼö zalania Yehowa.—II Ngaʼötö 32:25-27; Zinunö 138:6.
Moroi ba nifaluada na lasuno ita niha böʼö, tola oroma hadia nösi dödöda
13, 14. (a) Ba ginötö hadia manö tola oroma nösi dödöda? (b) Hadia zinangea tafalua na lasuno ita niha böʼö?
13 Hadia wamahaʼö si tola tahalö moroi khö Hisikia hegöi ba zala nifaluania? Törö tödöu wa tumbu waʼasiliawa khö Hisikia me no aefa itolo ia Yehowa ba wolawa Asiria hegöi me ifadöhö wökhönia. Andrö, ba ginötö tatema hadia zi sökhi mazui na lasuno ita niha böʼö, hadia nifaluada? Moroi ba nifaluada, tola oroma hadia nösi dödöda. Duma-dumania, so samösa dalifusöda sangodödögö ba wamaʼanö huhuo nifaʼemania ba niha sato. Ba me no awai ifaʼema huhuo daʼö, ato zangandrö saohagölö khönia ba lasuno ia. Hadia zinangea ifalua?
14 Böi aetu tatörö tödöda hadia niwaʼö Yesu, ”Na no ahori miʼoʼö hadia ia niwaʼö khömi, ba mimane: ’Sawuyu si lö guna ndraʼaga, hadia gömöma halöwö, daʼö nihalöma.’” (Luka 17:10) Törö tödöu wa tola asiliawa Hisikia börö me lö iʼandrö saohagölö ba wanolo Yehowa yaʼia. Andrö, ba ginötö lasuno ita niha böʼö ba huhuo nifaʼemada, hadia zanolo yaʼita enaʼö so khöda wangide-ngideʼö? Tola taʼangerönusi hadia nifalua Yehowa khöda. Tola göi fahuhuo ita sanandrösa khönia ba hewisa wanolonia yaʼita. Yaʼia zameʼe khöda Sura Niʼamoniʼö ba ehehania niʼamoniʼö irege tola tafaʼema huhuo andrö.
TEHEGÖ YEHOWA ZAMEʼE FANUTURU LALA BA GINÖTÖ ÖHALÖ GANGETULA
15, 16. Hadia nifalua Yosia irege mate ia?
15 Safuria, hadia wamahaʼö si tola tahalö moroi khö Yosia? Hewaʼae razo si sökhi Yosia, hizaʼi ifalua zala irege mate ia. (Baso II Ngaʼötö 35:20-22.) Hadia zalua? Isuwö razo Miserai sotöi Nekho, hewaʼae lö hadöi dani wa ifalua daʼö. Sindruhunia, no iwaʼö khönia Nekho wa lö omasi ia fasuwö khö Yosia. Imane Sura Niʼamoniʼö wa ”niwaʼö Lowalangi” wehede Nekho. Hizaʼi, lö ifondro-ndrongo daʼö Yosia. Möi ia fasuwö ba tebunu ia. Hana wa ilau fasuwö ba wolawa Nekho? Lö itutunö Sura Niʼamoniʼö.
16 Sinangea menaʼö iʼalui Yosia hadia sindruhu-ndruhu moroi khö Yehowa wehede Nekho andrö. Hewisa lalania? Tola isofu khö Yeremia, samösa samaʼeleʼö khö Yehowa. (II Ngaʼötö 35:23, 25) Moguna göi iʼalui hadia zindruhunia zalua. Möi Nekho ba Garikemi ba wanuwö mbanua böʼö, tenga ba wanuwö Yeruzalema. Lö göi niʼoʼaya Nekho Yehowa mazui ono mbanuania. Lö iʼangeraigö fefu daʼa Yosia fatua lö ihalö gangetula. Hadia wamahaʼönia khöda? Ba ginötö so gabula dödöda mazui na tahalö gangetula, si oföna sibai taʼangeraigö yaʼia daʼö hadia zomasi Yehowa tafalua.
17. Na so gabula dödöda, hewisa wa tola tatimbagö ba wamalua zala simane nifalua Yosia?
17 Ba ginötö tahalö gangetula, si oföna sibai taʼangeraigö yaʼia daʼö hadia goi-goi Zura Niʼamoniʼö si tola manolo yaʼita ba hewisa wamaluada daʼö. Na abua zalua, tola tafalua riset ba publikasida mazui taʼandrö mene-mene khö zi samösa zatua sokubaloi. Tola itolo ita enaʼö taʼila hadia goi-goi Zura Niʼamoniʼö tanö böʼö. Khalaigö zalua andre: So samösa dalifusöda ira alawe sangowalu ba niha si tenga Samaduhuʼö Yehowa. Ba zi sambua inötö, omasi ia möi manuriaigö. (Halöwö Zinenge 4:20) Hizaʼi, ba ginötö daʼö, lö omasi woʼomonia na möi ia manuriaigö. Iwaʼö wa no ara lö si fao-fao ira, ba omasi ia iʼohe dalifusöda andre ba zi sambua nahia. Talifusöda ira alawe andre, ihaogö iʼangeraigö ayati ba Zura Niʼamoniʼö si tola manolo yaʼia ba wangai angetula si sökhi. Iʼila wa moguna iʼoʼö niwaʼö Lowalangi hegöi Yesu ba weʼamöi manuriaigö. (Mataiʼo 28:19, 20; Halöwö Zinenge 5:29) Hizaʼi, itörö göi tödönia wa foʼomo ira alawe moguna iʼoʼö li ndra matuania, ba niha samosumange Lowalangi, laʼila hadia zinangea lafalua. (Efeso 5:15, 22-24) Hadia sindruhu-ndruhu lö omasi woʼomonia ira matua na möi ia manuriaigö mazui ifalua daʼö ha enaʼö fao ira ba zi maʼökhö andrö? Börö me yaʼita andre ono mbanua Yehowa, omasi ita tahalö gangetula si tefaudu ba sangomusoiʼö tödönia.
BÖI AETU OʼSAMBUAʼÖ BA OWUA-WUAʼÖ DÖDÖMÖ
18. Hadia wamahaʼö si tola tahalö na taʼangerönusi duma-duma zi daöfa razo Yehuda andre?
18 Itaria, tafalua zala simane nifalua fazamösa moroi ba zi daöfa razo Yehuda andre. Tola manö (1) taʼodaligö wangera-ngerada, (2) tafili niha si fasala si tobali si fahuwu khöda, (3) so khöda waʼasiliawa, mazui (4) lö taʼangeraigö hadia zomasi Lowalangi fatua lö tahalö gangetula. Hewaʼae simanö, böi irai so ba dödöda wa tebai taʼomusoiʼö dödö Yehowa. Ifaigi ba iʼameʼegö tödö hadia zi sökhi niʼokhögöda, simane wamaiginia hadia zi sökhi niʼokhögö zi daöfa razo andre. Iʼila Yehowa hawaʼebua waʼomasida khönia hegöi faʼomasida ba wamosumange yaʼia soroi ba dödö. Andrö, ibeʼe khöda duma-duma si tola manolo yaʼita enaʼö lö tafalua zala sebua. Dataʼangerönusi hadia zi no tesura ba Zura Niʼamoniʼö ba taʼandrö sibai saohagölö khö Yehowa ba zi no ihenaigö khöda andre!