Ko e Fakamouiaga ha Iehova Haia
“Ko e ha tautolu a Atua ko e Atua he fakamouiaga ia.”—SALAMO 68:20.
1, 2. (a) Ko e ha kua maeke ia tautolu ke talahau ko Iehova ko e Punaaga he fakamouiaga? (e) To fakamaama fefe e koe e Tau Fakatai 21:31?
KO IEHOVA ko e Fakamoui he tau tagata ne fakaalofa ki a ia. (Isaia 43:11) Ne iloa he patuiki mahuiga a Isaraela ko Tavita e mena nei mai he tau mena ne tutupu ki a ia, ati lologo ai e ia mo e loto katoa: “Ha ha ia Iehova e fakamouiaga.” (Salamo 3:8) Ne fakaaoga foki he perofeta ko Iona e tau kupu ia he liogi fakamakamaka i loto he manava he ika lahi.—Iona 2:9.
2 Iloa foki he tama tane ha Tavita ko Solomona ko Iehova ni e Punaaga he fakamouiaga, he talahau e ia: “Kua taute e solofanua ma e aho ke tau ai; ka ko e fakamouiaga, ha ha ia Iehova haia.” (Tau Fakatai 21:31) He Loto Uho he Fahi Uta i tuai, ne toho palao e povi, fua kavega e asini, heke i luga he tau falata e tau tagata, mo e fakaaoga e tau solofanua he tauaga. Ka e fakamua to huhu atu e tau Isaraela ke he Motu he Maveheaga, ne poaki age he Atua ke “aua neke fakaloga [he patuiki he vaha i mua ha lautolu] e tau solofanua māna.” (Teutaronome 17:16) Kua nakai fakaaoga e tau solofanua kakano to fakamoui e Iehova hana tau tagata.
3. Ko e tau huhu fe kua lata a tautolu ke manamanatu ki ai?
3 Ko e Iki Pule Katoatoa ko Iehova ko e “Atua he fakamouiaga ia.” (Salamo 68:20) Kua fakamafana ha e manatu ia! Ka ko e heigoa e “fakamouiaga ia” ne kua taute e Iehova? Ti ko hai ne kua fakamoui e ia?
Fakamoui e Iehova a Lautolu ne Tonu
4. Iloa fefe e tautolu na fakamoui e Iehova e tau tagata mahani Atua?
4 Ko lautolu oti ne fakatumau ke he puhala tonu ha ko e tau fekafekau tukulele he Atua, kua lata ke moua e mafanatia mai he tau kupu he aposetolo ko Peteru: “Kua fioia he Iki ke laveaki e tau tagata mahani Atua mai he kamatamata, ka e taofi e tau tagata mahani hepehepe ke hoko ke he aho fakafiliaga ke fakahala ai a lautolu.” Ke fakamoli e manatu nei, ne talahau e Peteru ne “nakai toka foki [he Atua] e lalolagi tuai, ka e laveaki a Noa kua tokovalu aki, ko e ogo he tututonu, ka e ta mai e fakapuke ke he lalolagi matahavala.”—2 Peteru 2:5, 9.
5. I lalo he tau tutuaga fefe ne eke a Noa mo “ogo he tututonu”?
5 Manamanatu la ko koe foki he vaha a Noa. Ha ha he lalolagi e tau temoni ne fakafaliu tino tagata. Kua fakamamahi he tau fanau he tau agelu liuliu nei e tau tagata, “ti puke ni e lalolagi ke he favale.” (Kenese 6:1-12) Ka kua nakai mafai a Noa ke tiaki e fekau a Iehova. Ka ko e “ogo he tututonu” a ia. Ne ta e ia mo e hana a magafaoa e vaka, mo e nakai fakauaua to uta kehe e mahani kelea he vaha ha lautolu. Ne fakahala he tua ha Noa e lalolagi ia. (Heperu 11:7) Ne tatai e tau tutuaga he vaha nei ke he vaha a Noa, kua fakakite ai ko e tau aho fakahiku he fakatokaaga kelea he tau mena nei. (Mataio 24:37-39; 2 Timoteo 3:1-5) Ke tuga mogoia a Noa, to fakamoli nakai a koe ko e ogo he tututonu ne fekafekau fakalataha mo e tau tagata he Atua, he fa e fakatalitali a koe ke he fakamouiaga ha Iehova?
6. Fakakite fefe he 2 Peteru 2:7, 8 na fakamoui e Iehova a lautolu ne tonu?
6 Ne fakakite foki e Peteru e falu fakamoliaga na fakamoui e Iehova a lautolu ne tonu. Ne pehe e aposetolo: “Ne laveaki foki [he Atua] a Lota ko e tagata tututonu, ne oti e manava hana he tau mahani matahavala he tau tagata hemu. (Ha ko e tagata tututonu ia, ne fakamamahi e ia hana loto tututonu he nofo a ia fakalataha mo lautolu, he kitekite atu mo e fanogonogo atu ke he taha aho mo e taha aho ke he tau mahani hemu ha lautolu.)” (2 Peteru 2:7, 8; Kenese 19:1-29) Kua eke e mahani feuaki mo puhala moui ma e tau miliona he vaha fakahiku nei. Ke tuga a Lota, kua ‘oti nakai e manava hau he tau mahani matahavala’ he tokologa he vaha nei? Kaeke kua pihia a koe, mo e kaeke ke taute e koe e tututonu, liga to ha ha a koe mo lautolu ka fakamoui e Iehova he magaaho ka fakaotioti e fakatokaaga kelea nei.
Ne Fakamoui e Iehova Hana Tau Tagata Mai he Tau Tagata Favale
7. Fakamoli fefe he tau fehagaiaga a Iehova mo e tau Isaraela i Aikupito na laveaki e ia hana tau tagata mai he favaleaga?
7 He tuleva e fakatokaaga tuai nei to fakatumau ni e tau fekafekau a Iehova ke moua e favale mai he tau fi. Ka kua lata ni ke mauokafua to laveaki e Iehova a lautolu, ha kua fakamoui e ia hana tau tagata kua favale ki ai he vaha kua mole. Kia fakatai la, ko e Isaraela a koe ne favale ki ai e tau Aikupito he vaha a Mose. (Esoto 1:1-14; 6:8) Ne fakahoko takilagataha he Atua e malaia ki Aikupito. (Esoto 8:5–10:29) He magaaho ne tamate he malaia ke hogofulu aki e tau tama uluaki he tau Aikupito, ne fakaata e Farao a Isaraela ke o ka e he mogo fakamui ne fakatoka hana tau kautau ke tutuli a lautolu. Ka e nakai leva, ne mahaikava a ia mo e hana tau tagata i loto he Tahi Kula. (Esoto 14:23-28) Kia fakalataha a koe ki a Mose mo Isaraela katoa ke he lologo nei: “Ko Iehova ko e toa a ia, ko Iehova ko e hana higoa ia. Ko e tau kariota a Farao mo e hana tau kau kua liti e ia ke he tahi; ko e hana tau toa fifili foki kua tomo ke he tahi Kula. Kua ufitia a lautolu he moana, kua hifo a lautolu ke he mena hokulo tuga ne maka.” (Esoto 15:3-5) Ti fakatali pihia foki e matematekelea ke he tau tagata ne favale ke he tau tagata he Atua he tau aho fakahiku nei.
8, 9. Mai he tohi he Tau Fakafili, kia talahau taha fakafifitakiaga ke fakamoli na fakamoui e Iehova hana tau tagata mai he tau tagata favale.
8 He mole e tau tau ne huhu atu e tau Isaraela ke he Motu he Maveheaga, ne foaki he tau ikifakafili e tonu ki a lautolu. Ne fa mahani e tau tagata ke matematekelea ke he tau favale he tau motu kehe, ka e fakaaoga he Atua e tau ikifakafili tua fakamoli ke laveaki a lautolu. Pete ni kua ‘tauoi pihia a tautolu ha ko lautolu ne favale mai mo e fakamamahi ki a tautolu,’ to fakamoui foki e Iehova a tautolu ko e hana tau fekafekau fakamoli. (Tau Fakafili 2:16-18; 3:9, 15) Ti kua fakamoli mai he tohi Tohi Tapu he Tau Fakafili e mena nei ki a tautolu mo e ke he fakamouiaga mua atu ka foaki he Atua he kakano he hana Ikifakafili kotofa, ko Iesu Keriso.
9 Kia liliu atu a tautolu ke he vaha he Ikifakafili ko Palako. Ha ko e tapuakiaga fakavai mo e nakai fiafia e Atua, ne 20 e tau tau ne pule kelea e Patuiki ko Iapino i Kanana ke he tau Isaraela. Ko Sisera ko e takitaki he tau kautau i Kanana. Ka kua nakai ‘kitia e akau punuti po ke tao ke he tau tagata fagofulu e afe ke he motu a Isaraela,’ pete ni kua liga katoa e fa e miliona he motu. (Tau Fakafili 5:6-8) Ati tagi fakatokihala ai e tau Isaraela ki a Iehova. Tuga ni ne tala age he Atua he puhala he perofeta fifine ko Tapora, ne fakapotopoto e Parako 10,000 tagata ke he Mouga ko Tapora, ti taute e Iehova e tau fi ke o hake ke he pahua i lalo he mouga tokoluga ko Tapora. Ne tolopaku mai e tau lekeona mo e 900 he tau kariota tau ha Sisera he taha fahi he pahua mo e vailele kua mamiti a Kisona. Ka e to mahaki e uha i Kisona ti puke ai. He o hifo pouli a Palako mo e hana kau he Mouga ko Tapora ha ko e afa, ne kitia e lautolu e fakatulakiaga ne mai he ita a Iehova. Ne keli he tau tagata a Parako e tau Kanana ne fehola he matakutaku, ti nakai fai ne toe. Ko e hataki ha ia ma lautolu ne favale ki a tautolu mo e tumau ke totoko ke he Atua!—Tau Fakafili 4:3-16; 5:19-22.
10. Iloa moli fefe e tautolu to fakamoui he Atua hana tau fekafekau he vaha nei mai he tau tagata ne favale ki a lautolu?
10 To fakamoui e Iehova hana tau fekafekau he vaha nei mai he tau fi favale ha lautolu, tuga ni ne fakamoui e ia e tau Isaraela matakutaku Atua he tau vaha matematekelea. (Isaia 43:3; Ieremia 14:8) Ne laveaki he Atua a Tavita “mai he tau lima ha lautolu oti kana kua fai fi kia ia.” (2 Samuela 22:1-3) Ti ane mai ke favale ki a tautolu ha ko e tau tagata a Iehova, kia fakamalolo a tautolu, ha ko e mena to fakatokanoa he hana Patuiki faka-Mesia a tautolu mai he favale. E, “to fakamoui e ia a lautolu kua nonofogati. To laveaki e ia a lautolu mai he favale mo e mahani kelea.” (Salamo 72:13, 14) Kua tata moli mai e laveakiaga ia.
Fakamoui e Iehova a Lautolu ne Falanaki ki a Ia
11. Ko e heigoa e fakafifitakiaga he falanakiaga ki a Iehova ne foaki he fuata ko Tavita?
11 Ke kitia e fakamouiaga a Iehova, lata ia tautolu ke falanaki fakalahi ki a ia. Ne fakakite e Tavita e falanaki malolo ke he Atua he magaaho ne fina atu a ia ke fehagai mo e tupua ko Koriato. Kia fakatino la e Filisitia tokoluga ia ne tu i mua he fuata ko Tavita, ne hea atu: “Kua hau a koe kia au mo e pelu, mo e tao mo e tao leoleo; ka ko au, kua fina atu au kia koe ke he higoa a Iehova Sapaota, ko e Atua he tau kau a Isaraela ne fakafiu a koe ki ai. To tuku mai e Iehova a koe ke he haku lima ke he aho nai, ti keli e au a koe, mo e uta kehe ai e au hau a ulu ia koe; ti foaki atu foki e au e tau tino mamate he kau he tau tagata Filisitia ke he aho nai ke he tau manu lele he pulagi, mo e tau manu favale he vao; ke iloa ai he lalolagi oti, ha ha ia Isaraela e Atua. Ke iloa ai foki he fakapotopotoaga oti nai, nakai fakamoui ai e Iehova ha tagata ke he pelu mo e tao; ha ko e mena ha ha ia Iehova e pule ke he tau.” Ne mate agataha a Koriato, mo e kaumahala kelea e tau Filisitia. Kitia ai, kua fakamoui e Iehova hana tau tagata.—1 Samuela 17:45-54.
12. Ko e ha kua lagomatai ai ke manatu e tagata malolo ha Tavita ko Eleasaro?
12 Ka fehagai mo lautolu ne favale mai, lata ia tautolu ke “fakatagata lahi” mo e falanaki katoatoa ke he Atua. (Isaia 46:8-13; Tau Fakatai 3:5, 6) Kia mailoga la e mena ne tupu ke he matakavi ne fakahigoa ko Fesatamima. Ne fakapepeke a Isaraela ha ko e tau kau Filisitaia. Ka e nakai fakakulikuli he matakutaku a Eleasaro, ko e taha he tau tagata malolo ne tolu ha Tavita. Ne tu a ia he fonua karite mo e keli tokotaha e ia e tau Filisitaia aki e pelu. Ti kua ‘eke e Iehova kia Isaraela e fakamouiaga lahi.’ (1 Nofoaga he Tau Patuiki 11:12-14; 2 Samuela 23:9, 10) Nakai amanaki ha tagata ke tau takitokotaha atu a tautolu ke he tau kautau. Ka e, liga tokotaha ni a tautolu he falu mogo ti peehi mai e tau fi. To falanaki mo e liogi nakai a tautolu ki a Iehova, ko e Atua he fakamouiaga? To kumi nakai e tautolu e lagomatai hana ke nakai fakailoa e tau matakainaga talitonu ha tautolu ke he tau tagata favale mai?
Fakamoui e Iehova e Tau Tagata ne Fakatumau ke Loto Fakamoli
13. Ko e ha ne uka ai ke fakatumau e loto fakamoli ke he Atua he kautu he magafaoa hogofulu i Isaraela?
13 Ke fakamoui e Iehova, lata ia tautolu ke fakatumau ke loto fakamoli ki a ia ke he tau mena oti. Ne fakafita e tau tagata he Atua he vaha i tuai ke he tau kamatamata kehekehe. Manamanatu la ke he mena ka fehagai mo koe kaeke ko koe he kautu magafaoa hogofulu a Isaraela. Ne taute he pule kelea a Ierepoama e tau magafaoa hogofulu ke fakaoti e lagomatai ki a ia mo e ke fakatu e kautu he fahi tokelau a Isaraela. (2 Nofoaga he Tau Patuiki 10:16, 17; 11:13, 14) Mai he hana tau patuiki loga, ko Iehu ni ne laukauka, ka e kua eke foki a ia ‘ke nakai fano ke he tau fakatufono a Iehova mo e hana loto katoa.’ (2 Tau Patuiki 10:30, 31) Pete ni ia, kua fai agaia he kautu magafaoa hogofulu ne fakatumau ke loto fakamoli. (1 Tau Patuiki 19:18) Ne fakagahuahua e lautolu e tua ke he Atua, ati fakamoli ai a ia ke fakatumau mo lautolu. Ha ko e tau kamatamata he hau a tua, kua fakatumau nakai e loto fakamoli hau ki a Iehova?
14. Ko e heigoa e fakamouiaga ne taute e Iehova he vaha he Patuiki ko Hesekia, mo e ko e heigoa ne takitaki atu ke tapaki e Papelonia a Iuta?
14 Ha kua tupu holofa e holitu ke he Fakatufono he Atua ati takitaki atu ai ke he fakamatematekelea he kautu ha Isaraela. He magaaho ne kautu e tau Asuria ki ai he 740 F.V.N., ne fehola atu e tau tagata he tau magafaoa hogofulu ke he kautu magafaoa ua i Iuta, ka tapuaki ai a lautolu ki a Iehova he hana faituga. Fa mai he tau patuiki 19 a Iuta he laini a Tavita—ko Asa, Iehosefata, Hesekia, mo Iosia—kua talahaua e fakamoli ha lautolu ke he Atua. He vaha he tagata fakatumau ke loto fakamoli ko Hesekia, ne totoko atu e kautau malolo a Asuria ki a Iuta. He tali atu ke he tau olelalo a Hesekia, ne fakaaoga he Atua taha ni e agelu ke fakaotioti e 185,000 he tau Asuria he po taha ni, kua age ai e fakamouiaga ke he Hana tau tagata tapuaki! (Isaia 37:36-38) He mogo fakamui, ha ko e kaumahala he tau tagata ke omaoma ke he Fakatufono mo e ke he tau hatakiaga he tau perofeta he Atua, ne takitaki atu ke tapaki e Papelonia a Iuta mo e moumou e maaga lahi i ai, ko Ierusalema, mo e he faituga he 607 F.V.N.
15. Ko e ha kua lata e tau Iutaia ne fakapaea i Papelonia ke fakauka, mo e fakahiku a Iehova ke fakahoko fefe e laveakiaga?
15 Kua lata ke fakauka e tau Iutaia ne fakapaea ke maeke ke fakatumau e loto fakamoli ke he Atua, he nonofo ai i Papelonia ke kavi ke 70 e tau tau ne mamahi ai. (Salamo 137:1-6) Taha e tagata kitia maali foki ne fakatumau ke loto fakamoli ko e perofeta ko Tanielu. (Tanielu 1:1-7; 9:1-3) Manamanatu la ke he fiafia hana he magaaho ne hufia e fekau he Patuiki ko Kuresa i Peresia he 537 F.V.N., ke fakaata e tau Iutaia ke liliu ki Iuta ke fakafou e faituga! (Esera 1:1-4) Kua fakauka a Tanielu mo e falu ke he tau tau loga, ka kua fakahiku ni ke kitia e lautolu e kaumahala a Papelonia mo e laveakiaga he tau tagata ha Iehova. To lagomatai he mena nei a tautolu ke fakakite e fakauka he fa e fakatalitali a tautolu ke he moumouaga a ‘Papelonia Lahi,’ ko e kautu he lotu fakavai he lalolagi.—Fakakiteaga 18:1-5.
Fakamoui Tumau e Iehova Hana Tau Tagata
16. Ko e heigoa e fakamouiaga ne ta mai he Atua he vaha he Patuiki Fifine ko Eseta?
16 Ne fakatumau a Iehova ke fakamoui hana tau tagata ka fakamoli a lautolu ke he hana higoa. (1 Samuela 12:22; Isaia 43:10-12) Lalaka la ki tua ke he vaha he Patuiki Fifine ko Eseta—ko e senetenari ke 5 aki F.V.N. Ne kotofa he Patuiki ko Ahasueru (Xerxes I) a Hamanu mo alagavaka ne mua. Ita lahi ai he ai mahalo a Moretikai ko e Iutaia ke fakafohifo ki a ia, ne pulega a Hamanu ke tamate a ia katoa mo e tau Iutaia he Kautu Peresia. Ne tukupau e ia a lautolu ko e tau holitu fakatufono, ti fakaohooho e puhala fakatupe, mo e kua fakaata ke fakaaoga e mama ke pili aki e tohi ne poaki e fakaotiaga ha lautolu. Ne loto toa a Eseta ke fakailoa ke he patuiki ko ia ko e Iutaia mo e tala age e pulega kelipopo ha Hamanu. Ati tautau agataha ai a Hamanu he akau ia ni ne taute e ia ke fakatautau aki a Moretikai. Ne eke ai a Moretikai mo alagavaka ne mua, fakalataha mo e pule malolo ke fakaata e tau Iutaia ke puipui ni e lautolu a lautolu. Ne kautu a lautolu ke he tau fi ha lautolu. (Eseta 3:1–9:19) Kua lata he mena nei ne tupu ke fakamalolo ha tautolu a tua, to taute e Iehova e fakamouiaga ma e tau fekafekau omaoma hana he vaha nei.
17. Maeke fefe he mahani omaoma ke laveaki e tau Kerisiano Iutaia ne nonofo i Iuta he senetenari ke fakamua aki?
17 Taha kakano foki ne fakamoui he Atua hana tau tagata ha kua omaoma a lautolu ki a ia mo e hana Tama. Kia fakataitai la koe ke he tau tutaki Iutaia a Iesu he senetenari ke fakamua aki. Ne tala age a ia ki a lautolu: “Ka kitia e mutolu kua pātakai a Ierusalema he tau kau, ti iloa ai e mutolu ke he vaha ia kua tata hana moumouaga. Ko e vaha ia, kia fehola a lautolu ha i Iutaia ke he tau mouga.” (Luka 21:20-22) Molea ai e tau tau, ti manatu a koe to fakamoli a fe e tau kupu nei. Ti hoko mai e totokoaga he tau Iutaia he 66 V.N. Ne patakai he tau kau Roma i lalo ia Cestus Gallus a Ierusalema mo e feoho hake ke he tau kaupa he faituga. Ati amanaki ni e tau Roma ti o kehe ka e ai iloa e kakano. Ko e heigoa ka taute he tau Kerisiano Iutaia? Ne talahau e Eusebius i loto he hana a Ecclesiastical History (Tohi III, veveheaga V, 3), ne fehola a lautolu mai i Ierusalema mo Iuta. Kua hao ni a lautolu kakano he omaoma a lautolu ke he hatakiaga fakaperofeta a Iesu. Kua mafai pihia nakai a koe ke fakatatai ke he tau takitakiaga faka-Tohiaga Tapu ne foaki he puhala he “fekafekau fakamoli mo e loto matala” ne kotofa ke leveki e “tau mena oti” ha Iesu?—Luka 12:42-44.
Fakamouiaga ke Moui Tukulagi
18, 19. (a) Ko e heigoa e fakamouiaga ne maeke ha ko e matulei a Iesu, mo e ma hai? (e) Ko e heigoa ne amanaki lahi e aposetolo ko Paulo ke taute?
18 Ko e omaoma ke he hatakiaga a Iesu ne fakahao e tau momoui he tau Kerisiano Iutaia i Iuta. Ka ko e matulei ni ha Iesu ne taute ai e fakamouiaga ke maeke ke moui tukulagi e “tau tagata oti.” (1 Timoteo 4:10) Kua lata ai e tau tagata ma e lukutoto he magaaho ne hala a Atamu, ti galo e moui ma hana ni mo e fakafua e puke tagata ke he fakatupaaga he hala mo e mate. (Roma 5:12-19) Ko e tau manu ne poa i lalo he Fakatufono faka-Mose ko e fakamailoga ni a ia ke ufitia aki e hala. (Heperu 10:1-4) He kua nakai fai matua tane lalolagi a Iesu mo e kitia moli e “fakamalu hifo” he agaga tapu he Atua a Maria mai he magaaho ne fakafua tama ai ato fanau a Iesu, kua fanau a ia mo e ataina mai he ha agahala po ke nakai mitaki katoatoa. (Luka 1:35; Ioane 1:29; 1 Peteru 1:18, 19) He magaaho ne matulei a Iesu ko e tagata ne mitaki katoatoa e loto fakamoli, ne foaki e ia hana ni a moui mitaki katoatoa ke fakatau mo e fakatokanoa e tau tagata. (Heperu 2:14, 15) Ne “foaki noa e [Keriso] a ia ke eke mo lukutoto ma e tau tagata oti kana.” (1 Timoteo 2:5, 6) To nakai mailoga he tau tagata oti e foakiaga nei ma e fakamouiaga, ka e fiafia e Atua ke he fakagahuahuaaga he aoga he lukutoto ki a lautolu ne talia ai mo e tua.
19 He foaki e aoga he hana a poa lukutoto ke he Atua he lagi, ne fakatau he Keriso e tau fanau ha Atamu. (Heperu 9:24) Ati moua ai e Iesu e Kitofaitane, kua mai he hana a tau tutaki fakauku ne 144,000 ne tutu hake ke he moui he lagi. (Efeso 5:25-27; Fakakiteaga 14:3, 4; 21:9) Ne eke foki a ia ko e “Matua Tukulagi” ki a lautolu ne talia e poa hana mo e moua e moui tukulagi he lalolagi. (Isaia 9:6, 7; 1 Ioane 2:1, 2) Kua mitaki ha e fakaholoaga ia! Kua kitia e loto fakaaue a Paulo ke he mena nei, i loto he tohi omoi he agaga ke ua aki hana ke he tau Kerisiano i Korinito, tuga ka fakakite mai he vala tala ka mui mai. Ka kua amanaki lahi a Paulo ke nakai toka ha mena ke fakalavelave aki a ia mai he lagomatai e tau tagata ke mailoga ni e lautolu e foakiaga homo ue atu ha Iehova ma e fakamouiaga ke moui tukulagi.
To Tali Fefe e Koe?
◻ Fakakite he kupu Tohi Tapu fe na fakamoui he Atua hana tau tagata kua tonu?
◻ Iloa fefe e tautolu na fakamoui e Iehova a lautolu ne falanaki ki a ia mo e fakatumau e loto fakamoli ha lautolu?
◻ Ko e heigoa e foakiaga ne taute he Atua ma e fakamouiaga ke moui tukulagi?
[Fakatino he lau 8]
Ne falanaki a Tavita ki a Iehova, ko e “Atua he fakamouiaga ia.” Pihia nakai a koe?
[Fakatino he lau 11]
Fakamoui tumau e Iehova hana tau tagata, tuga ne fakakite e ia he vaha he Patuiki Fifine ko Eseta