Veveheaga 123

“Kitiala e Tagata!”

NE NAVA ke he mahani ha Iesu mo e mailoga hana nakai agahala, ne kumi foki e Pilato e taha puhala ke vevete aki a ia. “Ka ko e mahani ha mutolu,” he tala age e ia ke he moto tagata, “ke vevete atu e au kia mutolu taha tagata ke he paseka.”

Ko Parapa, ko e tagata talahaua he kelipopo tagata ne lili foki ko e pagota, ti huhu a Pilato: “Po ko hai kua loto a mutolu ki ai ke vevete atu e au kia mutolu? Ko Parapa kia? Po ko Iesu ne higoa ko Keriso?”

Ne fakaohooho he tau ekepoa ne mua a lautolu, ti ole he tau tagata ke vevete a Parapa ka e kelipopo a Iesu. He nakai toka pihia, ti tali a Pilato, he liu huhu: “Ko hai taha ia laua ke loto a mutolu ki ai ke vevete atu e au kia mutolu?”

“Ko Parapa,” he tauhea e lautolu.

“Ti ko e heigoa e mena ke eke e au kia Iesu ne higoa ko Keriso?” he huhu e Pilato mo e matakutaku.

Mo e tau leo lalahi, ne tali atu a lautolu: “Kia fakatautau a ia!” “Kia fakatautau! Kia fakatautau a ia!”

Ne mailoga ai ko e fakamakamaka ke tamate e tagata nakai hala, kua olelalo a Pilato: “Ka ko [e] heigoa e mena kelea ne eke e ia? Nakai moua e au ia ia ha mena ke fakahala ai a ia kia mate; hanai to fahi e au a ia, ti vevete atu ai.”

Pete ni he taute hana tau laliaga, kua ita lahi mahaki e moto tagata ha kua omoomoi foki he tau takitaki lotu ha lautolu, ti matutaki e tauhea: “Kia fakatautau a ia!” Ne ita heketia ha ko e tau ekepoa, kua manako e moto tagata ke he toto. Ka e manamanatu la, ko e lima aho fakamua ni, ko e falu ia lautolu ne liga fakafeleveia fiafia a Iesu he fano ki Ierusalema ko e Patuiki! Ko e tau magaaho oti ia, ko e tau tutaki ha Iesu, ka pehe kua ha ha i ai a lautolu, ne fakanono mo e fakamumuli.

Ko Pilato, ne mailoga kua nakai gahua hana a tau ole, ka e au atu ni he tupu e go, ne toto e magavai mo e holoholo hana tau lima ki mua he moto tagata mo e pehe: “Kua mea na au he toto he tagata tututonu nai; pule na mutolu.” Ko e mena ia ne tali he tau tagata: “Kia toka i luga ia mautolu, mo e tau fanau ha mautolu hana a toto.”

Ke lata mo e ha lautolu a tau ole fakamakamaka​—mo e manako ke fakalotomafola e moto tagata ka e nakai taute e mena ne iloa e ia kua hako​—ti vevete e Pilato a Parapa ki a lautolu. Ne uta e ia a Iesu mo e aki e lautolu hana tau tapulu ti fahi. Nakai ko e fahi ne mahani ki ai a nai. Ne fakamaama mai he The Journal of the American Medical Association e mahani he fahi he tau Roma:

“Ko e mena ne fa mahani ki ai, ko e fahi ku (ko e flagrum po ke flagellum), ne ha ha i ai e tau kala leta takitaha po ke kua fili kehekehe e tau loloa, kua tui fakavahavaha ki ai e tau tepu lapatoa ikiiki po ke tau polohui mao matila he tau mamoe. . . . Ha ne fahi lagaloga fakalahi he tau kautau Roma e tua he tagata ne fakahala, ti ko e tau teputepu lapatoa ka fakaunoko, mo e tau kala leta mo e tau polohui mamoe ka mahelehele e kili mo e tau vala kakano. Ka fakatumau e fahi, ti ko e tau kalavalava mogoia ka hokulo hifo e mahehe ke he tau fuafua ne tautau he tau polohui mao mo e mavehevehe ko e tau vala kakano toto.”

Ne oti e keli fakakikiveka nei, ti uta a Iesu ke he fale he iki, mo e fakapotopoto auloa e tau kau oti. He mena ia, ne au atu foki he fakakikiveka he tau kautau a ia he fili e foufou fotofoto mo e fakahu aki hana ulu. Kua tuku e kaho ke he lima matau hana ti fakatui e lautolu a ia aki e tapulu kula uhi, ko e vahega ne fa tui he tau patuiki. Ko e magaaho ia ne fakafiufiu e lautolu a ia: “Fakaalofa, ko e Patuiki he tau tagata Iutaia na e!” Ne tauanu foki e lautolu a ia, mo e poki hana tau mata. Ne uta e kaho mao mai he lima hana ti ta aki hana ulu, mo e ta huki atu taha ki loto he ulu hana tau fotofoto matila he “foufou” fakama hana.

Ko e lilifu kehe lahi ha Iesu, mo e malolo ke he eke fakakelea nei ne ofo lahi a Pilato ti fakalagalaga a ia ke lali foki ke laveaki a ia. “Kitiala, kua takitaki mai e au a ia ki fafo kia mutolu, kia iloa e mutolu, nakai moua e au ha mena ke fakahala ai a ia,” he tala age e ia ke he moto tagata. Liga he manamanatu e ia, liga ka kitia e fakakikiveka he tino ha Iesu to fakamolu ha lautolu a tau loto. Kua tu a Iesu ki mua he tau tagata nakai fai loto fakaalofa mo e tui e foufou fotofoto mo e tapulu kula uhi mo e fofoga toto hana kua uhu mo e mamahi, ti fakapuloa e Pilato: “Kitiala e tagata!”

Pete ni he unoko mo e motete, hanai kua tu e tagata mua ue atu he tau fakamauaga tala tuai oti, ko e moli ni ko e tagata kua mua ue atu ne moui tali mai i tuai! E, fakakite e Iesu e lilifu mo e fakahautoka ne talahau e mua ue atu he mailoga foki e Pilato, ha ko e tau kupu hana kua fio ua e fakalilifu mo e fakaalofa. Ioane 18:39–19:5; Mataio 27:15-17, 20-30; Mareko 15:6-19; Luka 23:18-25.

▪ Ko e puhala fe ne lali a Pilato ke vevete a Iesu?

▪ Lali fefe a Pilato ke ataina mai a ia he kotofaaga?

▪ Ko e heigoa ne putoia ke he fahi?

▪ Fefeua fefe a Iesu he oti e fahi?

▪ Ko e heigoa foki e laliaga ha Pilato ke vevete a Iesu?