Ko e Kautu Fakahiku a Mekaeli, ko e Iki ne Mua
“Ko e vaha ia to tu ki luga a Mekaeli, ko e iki ne mua, ko ia ne tu ha ko e tau tagata he hau a motu.”—TANIELU 12:1.
1. Ko e heigoa e aga manamanatu ne fakakite he tau pule tokologa he lalolagi ke he pule katoatoa a Iehova, mo e nakai kehe fefe e patuiki he fahi tokelau?
“KO HAI kia a Iehova kia fanogonogo ai au ke he hana tau kupu, mo e toka e au a Isaraela ke o?” (Esoto 5:2) Ko e tau kupu paleko a Farao a nei ki a Mose. He nakai talia ke mailoga ko e Atua mua ue atu e tuaga ha Iehova, ne kua loto pauaki na Farao ke toka a Isaraela ke fakatupa. Kua fakakite foki he falu pule e loto vihiatia pihia ki a Iehova, mo e nakai kehe foki e tau patuiki he perofetaaga a Tanielu. (Isaia 36:13-20) Moli, kua tomuatua atu foki e patuiki he fahi tokelau. Kua pehe e agelu: “Mo e fakatokoluga e ia a ia, mo e eke e ia ke mua a ia ke he tau atua oti; to vagahau fakahakehake foki a ia ke he Atua he tau atua, . . . To nakai manatu e ia ke he tau atua he hana tau matua, to nakai manatu e ia ke manako ke he tau fifine, to nakai manatu foki a ia ke he taha atua; ha ko e mena to eke e ia ke mua a ia ke he tau mena oti.”—Tanielu 11:36, 37.
2, 3. Ke he puhala fe ne nakai talia he patuiki he fahi tokelau e “atua he hana tau matua,” he loto pauaki ke tapuaki ke he taha “atua” foki?
2 He fakamoli e tau kupu he perofetaaga nei, ne nakai talia he patuiki tokelau e “atua he hana tau matua” (po ke, “tau atua he hana tau tupuna,” The New English Bible), pete ni ko e tau atua pouliuli a Roma po ke Tolu Taha fakaatua a Kerisitenitome. Ne fakaaoga e Hitler a Kerisitenitome ma e tau mena hana, ka e kitia moli ni, ko e fakafualoto ke hukui aki e lotu fou a Sihamani. Ka ko ia ne kautu mai ia ia ne omoi katoatoa e manatu nakai talitonu atua. Ti kua taute ai he patuiki he fahi tokelau a ia ni mo atua, ha kua “eke e ia ke mua a ia ke he tau mena oti.”
3 Kua matutaki atu e perofetaaga: “Ka to fakalilifu atu e ia ke he atua he tau taue ke he mena kua nofo ai a ia; ko e atua foki nakai iloa e tau matua hana to fakalilifu a ia ki ai, mo e uta ki ai e auro, mo e ario, mo e tau maka uho, mo e tau mena fulufuluola.” (Tanielu 11:38) Kua moli ni, kua tuku he patuiki he fahi tokelau hana falanakiaga ke he tau kanavaakau fakakautau he vaha fou fakasaiene, ko e “atua he tau taue.” Mai he vaha fakahiku katoa, kua kumi fakamouiaga na ia ke he “atua” nei, he poa e tau maukoloa lahi mahakitoili ke he hana fatapoa.
4. Ko e heigoa e kautuaga ne moua he patuiki he fahi tokelau?
4 “To [“lauia mitaki e tau gahua totoko hana ke he,” NW] tau taue ne mua he uka, he fakalataha a ia mo e atua kehe, ne talahau ai e ia mo e fakalahi ai e ia hana lilifu; to tuku atu foki e ia kia lautolu e pule ke he tau tagata tokologa, to tufatufa foki e ia e kelekele ke moua ai e palepale.” (Tanielu 11:39) Kua falanaki ke he hana “atua kehe” fakakautau, ne “lauia mitaki” lahi e mena ne taute he patuiki he fahi tokelau, ti kua fakakite moli ko e malolo fakakautau matakutakuina he “tau aho fakamui.” (2 Timoteo 3:1) Kua age ki a lautolu ne lagomatai hana tau foliaga, e palepale fakapolitika, tupe, mo e he falu magaaho ko e lagomatai fakakautau.
“Ke he Vaha ke Fakahiku Ai”
5, 6. ‘Ne taupoka’ fefe e patuiki he fahi toga, mo e fefe e mena ne taute he patuiki he fahi tokelau?
5 Kua totou ai ia Tanielu 11:40a: “Ka hoko ke he vaha ke fakahiku ai ti tau ai mo ia e patuiki he fahi toga.” Ko e mena nei mo e tau kupu ne mui mai ne fa onoono ki ai ko e fakamoli la he vaha i mua ha tautolu. Ka e pete ni ia, kaeke kua tatai e kakano he “vaha ke fakahiku” nai, ke tuga ia Tanielu 12:4, 9, kua lata na tautolu ke onoono ke he vaha katoa he tau aho fakahiku ma e fakamoliaga he tau kupu nei. ‘Ne taupoka’ nakai e patuiki he fahi toga ke he patuiki he fahi tokelau he vaha nei? E, kua moli. He mole e felakutaki fakamua he lalolagi, kua ‘taupoka’ moli ni e maveheaga fakamatematekelea pauaki, ko e fakalagalaga kumi tau. He mole hana kautuaga ke he felakutaki ke ua aki he lalolagi, ne fakahaga atu pauaki he patuiki he fahi toga e tau kanavaakau niukilia matakutakuina ke he hana fetoko mo e fakatokatoka foki e kautaha fakamatakautau malolo lahi, ko e NATO. He mole atu e tau tau, ko e ‘taupoka’ hana kua lafi atu ki ai e tau iloilo muatua fakatufuga ke toko mo e pihia foki e papale ke he tau mena fakatufono mo e fakakautau.
6 Kua fefe e mena ne taute he patuiki he fahi tokelau? “Ti tuga ne afa he oho atu kia ia e patuiki he fahi tokelau mo e tau kariota, mo e tau tagata heke solofanua, katoa mo e tau foulua loga; to hohoko atu foki a lautolu ke he motu, mo e feoho ki ai, mo e o age ai.” (Tanielu 11:40e) Ko e fakamauaga tuai he tau aho fakahiku ne fakakite mai e poakiaga ke fakalaulahi e tau atu motu he patuiki he fahi tokelau. He vaha he felakutaki ke ua aki, ne malualua atu e “patuiki” Nasi he tau katofia hana ke he motu ne takai ia ia. He fakahikuaga he felakutaki ia, kua talaga ai he “patuiki” kua hukui a ia e pule atu motu malolo lahi i fafo he hana tau katofia. He vaha he Felakutaki Taufetului, kua tau e patuiki he fahi tokelau ke he hana fetoko he lago e felakutaki he motu ne nakai lago he hana fetoko ki ai mo e kau ke he tau totokoaga ke hiki e fakatufono he tau motu i Aferika, Asia, mo Latini Amerika. Ne favale a ia ke he tau Kerisiano moli, kua fakakaupa (ka e nakai fakaoti) ha lautolu a tau gahua. Mo e tamai he totokoaga fakakautau mo e fakapolitika hana, e falu he tau motu ki lalo he hana pule. Ko e mena taha ia ne perofeta mai he agelu: “To hoko atu foki a ia ke he motu fulufuluola, [ko e motu fakaagaga he tau tagata he Atua], to fakaoti foki e ia e tau motu loga.”—Tanielu 11:41a.
7. Ko e heigoa e fakakaupaaga ke he fakalaulahi atu motu he patuiki he fahi tokelau?
7 Pete ni, kua eke he mogoia—ke he onoonoaga he fetoko hana—kua tuga ne malumalu fakamatakutaku e patuiki he fahi tokelau, ka kua nakaila pule katoa a ia ke he lalolagi. “Ka to hao mai he lima hana e tau motu nai, ko Etoma, mo Moapi, katoa mo lautolu ne mua he fanau a Amoni.” (Tanielu 11:41e) He tau vaha i tuai, ne tutu a Etoma, Moapi, mo Amoni he vahaloto a Aikupito mo Suria. Kua maeke ai ke pehe ko lautolu ia ne hukui ai he tau motu mo e tau fakatokatokaaga he vaha nei ne lali pauaki e patuiki tokelau ka e nakai maeke ke popoka hifo ke he hana pule.
‘To Nakai Hao a Aikupito’
8, 9. Kua eke ke logona fefe e malolo he patuiki he fahi tokelau, ke he hana matapatu fetoko foki?
8 Kua fakaholo atu e agelu ke pehe: “To fakaolo atu foki e ia hana lima ke he tau motu, to nakai hao foki e motu ko Aikupito. Ka to pule a ia ke he tau koloa, ko e tau auro, mo e tau ario katoa mo e tau mena fulufuluola oti a Aikupito; to mumui atu foki kia ia e tau tagata Lipua, mo e tau tagata Aitiope.” (Tanielu 11:42, 43) Kua eke foki e patuiki he fahi toga, ko “Aikupito,” ke nakai hao mai he lauia foki he poakiaga fakalaulahi atu motu he patuiki tokelau. Ne matematekelea a ia, ke fakatai ki ai, he kaumahala lahi i Vieteneme. Mo e ka e kua e “tau tagata Lipua, mo e tau tagata Aitiope”? Ko e tau katofia nei a Aikupito i tuai ne kua liga ata mitaki mai ai he tau motu, ka vagahau fakafahi motu, ne katofia mo “Aikupito” he vaha fou nei, mo e he falu magaaho kua mumui ‘ki a ia’ ko e patuiki he fahi tokelau.
9 Kua pule nakai e patuiki he fahi tokelau ki luga he ‘tau koloa galo a Aikupito’? Kua nakaila fakakaumahala moli e ia e patuiki he fahi toga, mo e kua hoko mai ke he tau 1993 kua eke ni e tutuaga he lalolagi ke tuga ko e to nakai taute pihia e ia. Ka e ha ha ia ia e malolo lahi ke he puhala ne fakaaoga he patuiki he fahi toga hana tau koloa tupe. Kakano ha kua matakutaku ke he fetoko hana, ne lahi mahaki e tau tupe ne tuku moli he patuiki he fahi toga he tau tau takitaha, ke leveki aki e matakautau matakutakuina, matakautau manuao mo e matakautau vakalele. Ke he mena nei kua maeke ai ke pehe, ‘ne pule,’ ne takitaki e malolo he tau maukoloa he patuiki he fahi toga.
Matagahua Fakahiku he Patuiki he Fahi Tokelau
10. Fefe e fakamaamaaga he agelu ke he fakahikuaga he vahaloto fetoko he tau patuiki ua?
10 To fakatumau kia e vahaloto fetoko he tau patuiki ua ke nakai fai kaupaaga? Nakai. Ne tala age he agelu ki a Tanielu: “Ka to fakaatukehe ai a ia [ko e patuiki he fahi tokelau] ha ko e tau ogo mai he fahi uta, mo e fahi tokelau; ti fina age a ia mo e ita lahi kia fakaoti ai e ia mo e kelipopo ai e tau tagata tokologa. To fakatu e ia e tau fale ie he hana fale iki ke he vaha he tahi mo e mouga fulufuluola mo e tapu; ka to hoko atu ke he hana fakahikuaga, to nakai ha i ai taha ke lagomatai kia ia.”—Tanielu 11:44, 45.
11, 12. Ko e heigoa e tau mena tutupu fakapolitika he magaaho ku kua mole ne kua fai matutakiaga mo e vahaloto fetoko he patuiki he fahi tokelau mo e patuiki he fahi toga, mo e heigoa ne nakaila iloa e tautolu?
11 Kua ha ha agaia i mua e tau mena tutupu nei, ti kua nakai maeke ia tautolu ke talahau fakamatafeiga ko e to fakamoli fefe e perofetaaga. He magaaho ku kua mole, kua hiki e tutuaga fakapolitika ne hagaao ke he tau patuiki ua. Kua hahau hifo e fetoko konakuiti he vahaloto he tau Fahi Kaufakalataha mo e tau motu he Fahi Uta a Europa. Ke lafi ki ai, ne mavehevehe e Kautaha Soviete he tau 1991 mo e nakai tuai fai mena pihia.—Kikite ke he fufuta tohi he Kolo Toko, ia Mati 1, 1992, tau lau tohi 4, 5.
12 Ti ko hai e patuiki he fahi tokelau he magaaho nei? To kitia fakalataha moli kia a ia mo e taha mai he tau motu ko e tau vala he Kautaha Soviete tuai? Po kua hiki katoatoa kia hana higoa, tuga ne fa mahani a ia he falu magaaho fakamua? Kua nakai maeke a tautolu ke talahau. Ko hai e patuiki tokelau he magaaho ka fakamoli ai a Tanielu 11:44, 45? To liu foki kia e fetoko he vahaloto he tau patuiki ua ke lupa hake? Mo e ka e kua e tau tanakiaga niukilia lalahi ne ha ha i ai agaia he tau motu loga? Ko e mena ni mo e magaaho ka foaki mai e tau tali ke he tau huhu nei.
13, 14. Ko e heigoa ne iloa e tautolu hagaao ke he vaha i mua he tau patuiki ua?
13 Taha e mena kua iloa e tautolu. To nakai leva, to taute he patuiki he fahi tokelau e matagahua vale kua kamata he “fakaatukehe ai a ia ha ko e tau ogo mai he fahi uta, mo e fahi tokelau.” Ko e matagahua nei ka taute agataha ato hoko e “fakahikuaga” hana. Kua loga e tau mena kua maeke a tautolu ke ako ke he “tau ogo” nei kaeke kua manamanatu a tautolu ke he falu perofetaaga he Tohi Tapu.
14 Ke fakamua aki mogoia, kia mailoga la ko e tau gahua nei he patuiki he fahi tokelau, kua nakai pehe mai ko e tau totokoaga ke he patuiki he fahi toga. Ne nakai hoko hana fakahikuaga ke he tau lima he fetoko muaatu hana. Ke tuga e mena ia, nakai ko e patuiki he fahi tokelau ka fakaoti e patuiki he fahi toga. Ko e patuiki he fahi toga (i loto he falu perofetaaga ne kua hukui he hoe fakahiku ne mafuta hake he manu favale) ne fakaoti he Kautu he Atua, ka e ‘nakai mo e lima [he tagata].’ (Tanielu 7:26; 8:25) Kua moli to fakaoti he Kautu he Atua e tau patuiki oti he lalolagi ke he tau ia Amaketo, mo e ko e mena nei moli ka tupu ke he patuiki he fahi tokelau. (Tanielu 2:44; 12:1; Fakakiteaga 16:14, 16) Ne fakamaama mai ia Tanielu 11:44, 45 e tau mena tutupu kua takitaki atu ke he tau fakahiku ia. Ti kua nakai fakaofo ai “to nakai ha i ai taha ke lagomatai kia ia” he magaaho ka feleveia e patuiki he fahi tokelau mo e hana fakahikuaga!
15. Ko e heigoa e huhu kua aoga lahi ne nakaila fakatutala ki ai?
15 Ti ko e heigoa mogoia a falu perofetaaga ne kua fakakikila mai e maama ke he “tau ogo” ne kua omoi aki e patuiki he fahi tokelau ke kamata ke “kelipopo ai e tau tagata tokologa.” Mo e ko hai e “tokologa” ka manako a ia ke fakaoti?
Hake Mai e Ogo he Hakeaga La
16. (a) Ko e heigoa e mena tutupu muaatu kua lata ke tupu fakamua ato hoko a Amaketo? (e) Ko hai e “patuiki mai he fahi kua hake ai e la”?
16 Fakamua ato hoko e tau fakahiku, ia Amaketo, kua lata ne fi mua atu he tapuaki moli ke fakaoti—ko Papeloni Lahi ne tuga e fakataka, ko e kautu he lotu fakavai he lalolagi katoa. (Fakakiteaga 18:3-8) Ko e fakaotiaga ia hana ne ata mai tuai he tau kapiniu ono he ita he Atua ne liligi ke he vailele Eufirate fakatai. Kua mamiti e vailele ke “tauteute ai e puhala he tau patuiki mai he fahi kua hake ai e la.” (Fakakiteaga 16:12) Ko hai e tau patuiki nei? Kua nakai fai foki ni ka ko e Atua ko Iehova mo Iesu Keriso!a
17. (a) Ko e heigoa ne tala mai he Tohi Tapu ki a tautolu ne hagaao ke he fakaotiaga a Papelonia Lahi? (e) To eke moli ni ko e heigoa e ogo “mai he fahi uta”?
17 Ko e fakaotiaga a Papelonia Lahi ne kua fakamaama mai he vagahau fakatino he tohi a Fakakiteaga: “Ko e tau hoe foki ne hogofulu ne kitia e koe [ko e ‘tau patuiki’ kua pule he vaha fakahiku] ke he manu favale [ko e manu favale kula momoho, ne hukui ai he tau Motu Kaufakalataha], to fakavihia e lautolu e fifine fakataka mo e moumou a ia, mo e uta kehe hana tau tapulu, to kai foki e lautolu hana tino, mo e huhunu a ia ke he afi.” (Fakakiteaga 17:16) Kua moli ni, ko e tau motu ‘kua fakaoti e tau tino loga’! (Tanielu 7:5) Ko e ha to eke e tau pule ne kua fakalataha ki ai foki e patuiki he fahi tokelau, ke fakaoti a Papelonia Lahi? Kakano ha kua “tuku atu he Atua ke he tau loto ha lautolu ke eke hana finagalo.” (Fakakiteaga 17:17) Ko e ogo “mai he fahi uta” ne kua liga hagaao ai ke he gahua nei a Iehova, he magaaho, ke he puhala kua fifili e ia, he tuku e ia ke he tau loto he tau tagata takitaki ke kelipopo e lotu fakataka lahi mahaki.—Tanielu 11:44.
Ko e Ogo Mai he Fahi Tokelau
18. Ko e heigoa foki falu mena ne fakahaga atu e patuiki he fahi tokelau ki ai, mo e kua tuku he mena nei a ia i fe he magaaho ne hoko a ia ke he hana fakaotiaga?
18 Ka kua fai mena foki ka fakahaga ki ai e ita he patuiki he fahi tokelau. Kua pehe e agelu ko e to “fakatu e ia e tau fale ie he hana fale iki ke he vaha he tahi mo e mouga fulufuluola mo e tapu.” (Tanielu 11:45) He vaha a Tanielu, ko e Metiteraneani e tahi homo atu, mo e ko Siona e mouga tapu, ko e matatepu ne tu fakamua e faituga he Atua. Ti ko e fakamoliaga he perofetaaga, kua taute he patuiki he fahi tokelau ne ita e matagahua fakakautau ke totoko ke he tau tagata he Atua! Ke he kakano fakaagaga he vaha nei, kua tuku ai a ia he “vaha he tahi mo e mouga fulufuluola mo e tapu” ko e motu fakaagaga he tau fekafekau fakauku he Atua, ne kua o mai he “tahi” he tau tagata nakai fai fakatonuaga mo e kua moua e amaamanakiaga ke pule fakalataha mo Iesu he Mouga ko Siona i luga he lagi.—Isaia 57:20; Heperu 12:22; Fakakiteaga 14:1.
19. Ke tuga he fakakite mai he perofetaaga a Esekielu, kua maeke fefe ia tautolu ke kitia moli e ogo ne kua fakalagalaga aki a Koku ke taute e keli fakahaupo? (Kikite matahui tala.)
19 Ko Esekielu, ne moui he magaaho a Tanielu, ne kua perofeta foki to keli fakahaupo e tau tagata he Atua “ke he vaha fakamui.” Ne pehe a ia to kamata e Koku a Makoku e tau mena vale, ko e hukui ha Satani ko e Tiapolo. (Esekielu 38:16) Mai he fahi fakataiaga fe, ne kua hau ai a Koku? Kua talahau mai e Iehova ia Esekielu: “Ti hau ai ni a koe he hau a mena kua nofo ai ke he fahi tokelau.” (Esekielu 38:15) Ti kua ogo ‘mai he fahi tokelau’ kua liga ni ko e fakaohoohoaga na Satani ke fakalagalaga aki e patuiki he fahi tokelau mo e falu patuiki oti ke keli fakahaupo e tau tagata a Iehova.b—Fakatatai Fakakiteaga 16:13, 14; 17:14.
20, 21. (a) To fakalagalaga he ha e Koku e tau motu, fakalataha mo e patuiki he fahi tokelau, ke keli fakahaupo e tau tagata he Atua? (e) Ti kautu nakai hana a keli fakahaupo?
20 Ne fakatokatoka e Koku e keli fakahaupo katoatoa nei, kakano ha ko e monuina lahi ha “Isaraela he Atua,” ha kua eke a lautolu, fakalataha mo e moto tagata tokologa he falu mamoe kehe, ke nakai ko e vala he lalolagi nei. (Kalatia 6:16; Ioane 10:16; 17:15, 16; 1 Ioane 5:19) Kua onoono fakateteki a Koku ke he “motu foki kua fakapotopoto mai he tau motu kehe, ha ha ia lautolu e tau manu [fakaagaga] mo e tau koloa.” (Esekielu 38:12; Fakakiteaga 5:9; 7:9) Ke he fakamoliaga he tau kupu nei, kua monuina e tau tagata a Iehova he vaha nei tuga kua nakai pihia he vaha fakamua. Ke he tau motu loga i Europa, Aferika, mo Asia ne kua pa a lautolu fakamua, ka e tokanoa a lautolu he magaaho nei ke tapuaki. He magahala he tau 1987 mo e 1992, kua molea e taha miliona he “tau mena kua manako ki ai” ne kua o mai he tau motu ke he fale tapuaki moli a Iehova. Ke he tau mena fakaagaga, kua muhukoloa lahi a lautolu mo e kua mafola lahi.—Hakai 2:7; Isaia 2:2-4; 2 Korinito 8:9.
21 He onoono ke he motu fakaagaga Kerisiano tuga ko e “tau māga kua nakai nonofo taue” ti kua liga mukamuka lahi ke fakakaumahala, to lali fakalahi mahaki a Koku ke holoholo kehe e mena fakalavelave nei ke he hana pule katoatoa ke he tau tagata. (Esekielu 38:11) Ka kua kaumahala a ia. He magaaho ka keli fakahaupo he tau patuiki he lalolagi e tau tagata a Iehova, to eke na lautolu ke ‘hohoko atu ke he fakahikuaga.’ Ko e ha?
Ko e Patuiki ke Tolu Aki
22, 23. He magaaho ka keli fakahaupo e Koku, ko hai ka tu hake ma e tau tagata he Atua, mo e heigoa e fua?
22 Kua pehe a Esekielu ko e keli fakahaupo ha Koku ko e fakamailoga ke he Atua ko Iehova ke tu hake ke lalago hana tau tagata mo e fakaoti e tau kau malolo a Koku “ke he tau mouga a Isaraela.” (Esekielu 38:18; 39:4) Kua fakamanatu mai he mena nei ki a tautolu e mena ne tala age he agelu ki a Tanielu: “Ko e vaha ia to tu ki luga a Mekaeli, ko e iki ne mua, ko ia ne tu ha ko e tau tagata he hau a motu; to hohoko mai foki e tau aho ke matematekelea ai; nakai kitia ha vaha pihia tali he fakatoka eke e tau motu ke hoko mai ke he vaha ia; ko e vaha foki ia to laveaki ai hau a tau tagata, ko lautolu oti kua tohi ke he tohi.”—Tanielu 12:1.
23 He tau 1914, ko Iesu—ko e toa i luga he lagi ko Mekaeli—kua eke mo Patuiki he Kautu he Atua i luga he lagi. (Fakakiteaga 11:15; 12:7-9) Tali mai he mogoia, kua tu hake a ia ‘ha ko e tau tagata he motu a Tanielu.’ To nakai leva mogoia, to “tu ki luga” a ia ma e higoa a Iehova, tuga e Patuiki-Toa nakai mahala, kua tamai ai e ‘taui ki a lautolu kua nakai iloa e Atua, mo lautolu kua nakai omaoma ke he vagahau mitaki he Iki ha tautolu ko Iesu Keriso.’ (2 Tesalonia 1:8) Ko e tau motu oti he lalolagi, fakalataha mo e tau patuiki he perofetaaga a Tanielu, ka “tagi tatuki ai.” (Mataio 24:30) Fakalataha mo e tau manamanatu kelea ne toka agaia he tau loto ha lautolu ke he ‘tau tagata he motu a Tanielu,’ to mahakava tukulagi a lautolu mai he tau lima a ‘Mekaeli, ko e iki ne mua.’—Fakakiteaga 19:11-21.
24. Kua lata a tautolu ke lauia fefe he fakaakoaga nei ke he perofetaaga a Tanielu?
24 Kua fia loto nakai a tautolu ke kitia e fakahekeaga homo ue atu ia ha Mekaeli mo e hana Atua ko Iehova? Ko e kakano he kautuaga ia ko e “laveaki” mo e fakahao ma e tau Kerisiano moli. (Fakatatai Malaki 4:1-3.) He pihia, kua onoono ke he vaha i mua fakalataha mo e amaamanaki lahi, kia toka loto e tautolu e tau kupu he aposetolo ko Paulo: “Kia fakamatala atu e koe e kupu, kia fakamalolo a koe ke he tau aho kua mitaki ai, mo e tau aho kua kelea ai.” (2 Timoteo 4:2) Kia eke a tautolu ke taofimau e Kupu he moui mo e kumi fakamakutu e tau mamoe a Iehova he vaha kua mitaki agaia e tau aho. Kua ha ha ia tautolu he magahala fakahiku he poitufi ma e moui. Kua kitia mai e palepale. Ati kia mauokafua e tau loto oti ke fakauka ato hoko ke he fakahikuaga mo e eke ai ke ha ha ia lautolu ka hao mai.—Mataio 24:13; Heperu 12:1.
[Tau Matahui Tala]
a Kikite Revelation—Its Grand Climax At Hand! ne fakailoa he Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., tau lau tohi 229-30.
b Ke feutaaki mo e mena ia, ko e ogo ‘mai he fahi tokelau’ kua liga kamata moli mai ia Iehova, ka onoono ke he tau kupu hana ki a Koku: “[“To taute moli e au,” NW] . . . mo e tui ai e au e tau matau ke he tau kauloa hāu, mo e takitaki atu e au a koe.” “To . . . ta hake e au a koe mai he fahi tokelau, mo e ta mai e au a koe mai he tau mouga a Isaraela.”—Esekielu 38:4; 39:2; fakatatai Salamo 48:2.
Maama Nakai e Koe?
◻ Ne poka fefe he patuiki he fahi toga e patuiki he fahi tokelau he vaha fakahiku katoa?
◻ Ko e heigoa kua nakaila iloa e tautolu, hagaao ke he fakahikuaga he vahaloto fetoko he tau patuiki ua?
◻ Ko e heigoa e tau mena ua ka tutupu ato hoko a Amaketo kua putoia moli ne patuiki he fahi tokelau ki ai?
◻ To puipui fefe e ‘Mekaeli, ko e iki ne mua,’ e tau tagata he Atua?
◻ Kua lata ke fefe e tau gahua ha tautolu, ha ko e fakaakoaga ha tautolu ke he perofetaaga a Tanielu?
[Tau Fakatino he lau 28]
Ne tapuaki e patuiki he fahi tokelau ke he tau atua kua kehe mai he atua he tau tupuna hana
[Credit Line]
Fahi hema i luga mo e lotoga: UPI/Bettmann; fahi hema i kelekele: Reuters/Bettmann; fahi matau i kelekele: Jasmin/Gamma Liaison