Kia Tokamau a Iehova ki Mua Haau
“To tuku atu e au a Iehova ki mua haku nakai noa.”—SALA. 16:8.
1. Lauia fēfē a tautolu mai he tau tala he Tohi Tapu?
KUA toka i loto he Kupu ha Iehova ne tohia e tau tala homo ue atu he tau fehagaiaga he Atua mo e tau tagata. Ne talahau ai e tau tagata tokologa ne fai vala ke he gahuaaga he finagalo he Atua. Mooli, ko e tau kupu mo e tau gahua ha lautolu kua nakai tohi noa i loto he Tohi Tapu ke eke mo tau tala fakafiafia ma tautolu. Ka ko e tau fakamauaga pihia kua maeke ke fakatata fakalahi atu a tautolu ke he Atua.—Iako. 4:8.
2, 3. Maeke fēfē ia tautolu ke maama e tau kupu he Salamo 16:8?
2 Maeke ia tautolu oti ke ako fakalahi mai he tau tagata iloa lahi he Tohi Tapu—ko Aperahamo, Sara, Mose, Ruta, Tavita, Eseta, ko e aposetolo ko Paulo, mo e falu. Pete ia, ko e tau tala hagaao ke he tau tagata nakai talahaua kua aoga foki ki a tautolu. Ko e manamanatu fakahokulo ke he tau tala he Tohi Tapu ka lagomatai a tautolu ke fakalagotatai mo e tau kupu he salamo: “To tuku atu e au a Iehova ki mua haku nakai noa; ha ko e mena ha he tapa matau haku a ia, nakai fagahuatia ai au.” (Sala. 16:8) Maeke fēfē ia tautolu ke maama e tau kupu nei?
3 Fa mahani e kautau ke ili e pelu haana he lima matau, to tokanoa e faahi ia nakai puipui he pāpātau ne tōtō he lima hema. Ka e, ne puipui a ia ka tau e kapitiga he tapa matau haana. Ka tokaloto e tautolu a Iehova mo e taute e finagalo haana, to puipui e ia a tautolu. Kia kitekite la tautolu ke he puhala kua maeke he tau tala he Tohi Tapu ke fakamalolō e tua ha tautolu ke maeke ia tautolu ke ‘tuku atu a Iehova ki mua ha tautolu nakai noa.’
Tali e Iehova e Tau Liogi ha Tautolu
4. Talahau e fakafifitakiaga faka-Tohi Tapu ne fakakite kua tali he Atua e tau liogi.
4 Ka tokamau a Iehova ki mua ha tautolu, to tali e ia e tau liogi ha tautolu. (Sala. 65:2; 66:19) Fai fakamooliaga a tautolu he mena nei ne tupu ke he fekafekau ne mua atu e motua ha Aperahamo, liga ko Elisara. Ne fakafano e Aperahamo a ia ki Mesopotamia ke kumi e hoana matakutaku Atua ma Isaako. Ne liogi a Elisara ma e takitakiaga faka-Atua mo e mailoga ai e mena ia he magaaho ne fakainu e Repeka e tau kamela haana. Ha kua liogi a ia, ne moua e Elisara a ia ne eke mo hoana fakahele a Isaako. (Kene. 24:12-14, 67) Ko e matagahua pauaki anei ma e fekafekau ha Aperahamo. Ka e nakai kia lata ia tautolu ke mauokafua pihia to logona e Iehova e tau liogi ha tautolu?
5. Ko e ha kua talahau ai e tautolu ko e liogi kū nakai fai lea ki a Iehova ka maeke ke lauia mitaki foki?
5 He falu magaaho, kua liga lata ia tautolu ke liogi fakamafiti ma e lagomatai he Atua. He taha magaaho, ne mailoga he patuiki Peresia ko Aretaseta kua mata momoko e tagata taute uaina haana. “Ko e heigoa kia e mena kua manako a koe ki ai?” he hūhū he patuiki. “Ti liogi ai a [Nehemia] ke he Atua he lagi.” Ne nakai toho loa e Nehemia e liogi nakai fai lea. Ka e, tali ai he Atua, ti kua lalago he patuiki a Nehemia ke liu atihake e tau kaupā ha Ierusalema. (Totou Nehemia 2:1-8.) E, ko e liogi kū nakai fai lea foki kua maeke ke lauia mitaki.
6, 7. (a) Hagaao ke he liogi, ko e heigoa e fakafifitakiaga ne fakatoka e Epafara? (e) Ko e ha kua lata ia tautolu ke liogi ma e falu?
6 Kua tomatoma ki a tautolu ke “liogi ko e taha ma taha,” pete ne nakai kitia mafiti tumau e tautolu e tau liogi pihia kua tali. (Iako. 5:16) Ko Epafara ko e “fekafekau fakamoli a Keriso,” ne liogi fakamakutu ma lautolu ne fakalataha mo ia ke he tua . He tohi mai i Roma, ne pehē a Paulo: “Ko Epafara, ko e ha mutolu [tau Kolose] foki a ia, fakaalofa a ia kia mutolu, ko e fekafekau a ia a Keriso, kua fakamakamaka a ia nakai noa ke he tau liogi ma mutolu; kia tumau a mutolu, mo e katoatoa e mitaki, mo e puke ke he finagalo oti he Atua. Ha kua talahau e au a ia kua lahi hana fakamakutu ma mutolu, katoa mo lautolu ha i Laotikaia, mo lautolu ha i Iarapoli.”—Kolo. 1:7; 4:12, 13.
7 Ko Kolose, Laotikaia, mo Iarapoli ko e tau taone he matakavi taha ia i Asia Tote. Ko e tau Kerisiano ne nonofo i Iarapoli fakalataha mo e tau tagata tapuaki ke he atua fifine ko Sipele, ne takatakai a lautolu i Laotikaia he tau tagata velevelekoloa, mo e hagahagakelea e tau Kolose ha ko e pulotu fakatagata. (Kolo. 2:8) Ko e mena ia ha Epafara, mai i Kolose, ne “fakamakamaka a ia nakai noa ke he tau liogi” ma e tau tagata talitonu he taone ia! Ne nakai fakamaama he Tohi Tapu e puhala ne tali ke he tau liogi ha Epafara, ka e nakai oti e liogi haana ma e tau matakainaga talitonu haana; ti kua lata ke pihia foki a tautolu. Pete he nakai “ahiahi teao e [tautolu e] tau mena he falu a tagata,” liga kua iloa e tautolu kua lauia e tagata he magafaoa po ke kapitiga he kamatamata lahi he tua. (1 Pete. 4:15) Ko e latatonu ha ia ke liogi tokotaha ma haana! Ko e tau liogi he falu kua lagomatai ki a Paulo, ti lahi pihia foki e mitaki he tau liogi ha tautolu.—2 Kori. 1:10, 11.
8. (a) Iloa fēfē e tautolu ko e tau patu mai i Efeso ne loto fakaaue ke he aoga he liogi? (e) Ko e heigoa e aga kua lata ia tautolu hagaao ke he liogi ke he Atua?
8 Kua onoono nakai e falu ki a tautolu ko e tau tagata liogi? He mole e feleveia ha Paulo mo e tau patu mai i Efeso, “ati fakatokotui ai a ia, kua liogi fakalataha mo lautolu oti.” Ti “tagi lahi a lautolu oti kana, mo e peka kia Paulo, mo e taufigita kia ia. Kua mua foki he hukia a lautolu ke he kupu ne tala atu ai a ia, nakai tuai kitia e lautolu hana mata.” (Gahua 20:36-38) Ne nakai iloa e tautolu e tau higoa he tau motua oti ia, ka e kitia kua loto fakaaue a lautolu ke he aoga he liogi. Mooli kua lata ia tautolu ke tokiofa e fakamonuinaaga he liogi ke he Atua ti kua lata ke “nikiti ki luga e tau lima kua nakai hala” he tua to tali mai he ha tautolu a Matua he lagi a tautolu.—1 Timo. 2:8.
Omaoma Katoatoa ke he Atua
9, 10. (a) Ko e heigoa e fakafifitakiaga ne fakatoka he tau tama fifine ha Selofeata? (e) Liga maeke fēfē he omaoma he tau tama fifine a Selofeata ke lauia e onoonoaga he tau Kerisiano nonofo tokotaha ke he aga he fakamauaga?
9 Ko e tokamau a Iehova ki mua ka lagomatai a tautolu ke omaoma ki a ia, mo e to helehele mai e tau monuina. (Teu. 28:13; 1 Samu. 15:22) Kua lata e mena nei ma e aga omaoma. Manamanatu la ke he aga he tau tama fifine tokolima ha Selofeata, ko e tau lafu, ne momoui he vahā a Mose. Ke he tau Isaraela, ko e aga fakamotu ke moua he tau tama taane e tufaaga mai he tau matua taane ha lautolu. Ne mate a Selofeata ka e nakai fai tama taane, ti tala age a Iehova to moua he tau tama fifine tokolima nei e tufaaga katoa—ka e taha e poakiaga. Lata ia lautolu ke mau e tau tama taane a Manase ke toka hifo ni e tufaaga he magafaoa taha ia.—Nume. 27:1-8; 36:6-8.
10 Ne ha ha he tau tama fifine a Selofeata e tua to fua mitaki ai kaeke ke omaoma a lautolu ke he Atua. “Ti eke ni he tau tamafifine a Selofeata, tuga ne poaki mai ai e Iehova kia Mose,” he talahau he Tohi Tapu. “Ha ko Maala, mo Tiresa, mo Haketa, mo Meleka, mo Noa, ko e tau tama fifine a Selofeata, ne fai taane a lautolu ke he tau tama taane he matakainaga he ha lautolu a matua tane. Ne faitaane a lautolu ke he magafaoa he fanau a Manase, ko e tama a Iosefa, ti mau ai ha lautolu a tufaaga ke he magafaoa he faoa he ha lautolu a tau matua.” (Nume. 36:10-12) Ne taute he tau fifine omaoma ia e poakiaga a Iehova. (Iosua 17:3, 4) Mo e tua pihia, kua omaoma ke he Atua e tau Kerisiano momotua fakaagaaga ne nakaila mau ia ke fai tokoua ni “kia lata mo e Iki.”—1 Kori. 7:39.
11, 12. Fakakite fēfē e Kalepa kua mauokafua a ia ke he Atua?
11 Kua lata ia tautolu ke omaoma katoatoa ki a Iehova, tuga ne taute e Kalepa ko e Isaraela. (Teu. 1:36) He mole e fakahaoaga a Isaraela mai i Aikupito he senetenari 16 aki F.V.N., ne fakafano e Mose 12 e tagata taane ke toko a Kanana, ka e tokoua ni e toko—Kalepa mo Iosua—ne fakamalolō e tau tagata ke falanaki katoatoa ke he Atua mo e huhū atu ke he motu. (Nume. 14:6-9) Kavi ke he fā e hogofulu tau ki mui, ne momoui agaia a Iosua mo Kalepa mo e muitua katoatoa ki a Iehova, ti fakaaoga he Atua a Iosua ke takitaki e tau Isaraela ke he Motu he Maveheaga. Ka e, fakahiku e tau toko ne nakai tua ke mamate he ō he tutakale ke he 40 e tau.—Nume. 14:31-34.
12 Ko Kalepa, ko e fuakau ne hao mai he mena ne tupu ki Isaraela he tutakale, ne maeke a ia ke tū ki mua a Iosua mo e pehē: “[Kua] mui atu fakaoti ni au kia Iehova haku a Atua.” (Totou Iosua 14:6-9.) Ne ole a Kalepa ne valugofulu ma lima e tau he moui ke foaki ki a ia e atu mouga ne mavehe he Atua ki a ia, pete ne nonofo ai e tau fī he tau taone malolō lahi ha lautolu.—Iosua 14:10-15.
13. Pete ne tau kamatamata ha tautolu, to fakamonuina a tautolu ka taute e heigoa?
13 Tuga a Kalepa ne tua fakamooli mo e omaoma, to moua e tautolu e lalagoaga faka-Atua kaeke ke ‘mumui atu fakaoti a tautolu ki a Iehova.’ Kaeke ke fehagai a tautolu mo e tau mena vihi lalahi, to fakamonuina a tautolu he ‘mumui atu fakaoti a tautolu ki a Iehova.’ Ka ko e taute pihia he moui katoa, tuga ne taute e Kalepa, kua maeke ke paleko. Pete he kamata mitaki e Patuiki ko Solomona, ne fakaliu kehe he tau hoana haana e loto haana ke tapuaki ke he tau atua fakavai he vahā motua haana, ti “nakai ni mui atu a ia kia Iehova tuga e matua hana ko Tavita.” (1 Patu. 11:4-6) Pete ne tau kamatamata ne fehagai e tautolu, kia tumau a tautolu ke omaoma katoatoa ke he Atua mo e tokamau a ia ki mua ha tautolu.
Falanaki Tumau ki a Iehova
14, 15. Mai he tau mena ne tutupu ki a Naumi, ko e heigoa ne ako e koe he lata ke falanaki ke he Atua?
14 Kua lata ia tautolu ke falanaki ke he Atua mua atu ka fakaatukehe a tautolu he tuga ke nakai fai amaamanakiaga e vahā anoiha ha tautolu. Manamanatu la ke he fuakau ko Naumi, ne galo e taane mo e tau tama taane tokoua haana ha ko e fī ko e mate. He magaaho ne liu a ia ki Iuta mai i Moapi, ne tagi a ia: “Ua ui e mutolu au ko Naumi [“Haku Fulufuluola,” matahui tala NW], ka e ui e mutolu au ko Mara, [Kona]; ha kua kona lahi ni e tau mena kua eke kia au [e] ia hana e malolo oti kana. Ne muhu mena au he fano, ti liuaki mai e Iehova au mo e nofogati, ti ui e mutolu au ko Naumi he ha? ha kua fakamamahi mai e Iehova au, ti matematekelea au ia Ia hana e malolo oti kana.”—Ruta 1:20, 21.
15 Pete ne maanu a Naumi, ko e totou fakamatafeiga he tohi a Ruta kua fakakite ne fakatumau a ia ke falanaki ki a Iehova. Ati hiki lahi mahaki e moui haana! Ko e figona ha Naumi ko Ruta ne kua takape ne eke mo hoana a Poasa ti fanau ai e tama taane. Ne eke a Naumi mo leveki tama, ti pehē e tala: “Ko e tau fifine foki ne katofia mo ia ne fakahigoa e lautolu e tama, kua pehe; kua fanau mai e tama tane ma Naumi, ti ui ai e lautolu hana higoa ko Opeta, ko e matua a ia a Iese, ko e matua a Tavita.” (Ruta 4:14-17) Ka liu tu mai a Naumi ke he moui he lalolagi, to iloa e ia ko Ruta, ka haia i ai foki, ne eke mo tupuna fifine a Iesu, ko e Mesia. (Mata. 1:5, 6, 16) Tuga a Naumi, kua nakai iloa mooli e tautolu e fakahikuaga ka tupu mai he tuaga kelea. Ko e mena ia, kia falanaki tumau a tautolu ke he Atua, tuga ni he tomatoma ia Tau Fakatai 3:5, 6: “Kia tua a koe kia Iehova mo e hāu a loto katoa; ka e aua neke falanaki a koe ke he hāu a pulotu. Kia manatu e koe a ia ke he hāu a tau puhala oti, ti fakahakohako ai e ia hāu a tau puhala.”
Falanaki ke he Agaaga Tapu
16. Lagomatai fēfē he agaaga tapu he Atua e falu patu i Isaraela i tuai?
16 Ka tokamau e tautolu a Iehova ki mua ha tautolu, to takitaki e ia a tautolu he agaaga tapu haana. (Kala. 5:16-18) Ko e agaaga tapu he Atua i luga he tau patu ne 70 ne fifili ke lagomatai a Mose ke ‘tauloto e kavega he motu’ ha Isaraela. Ko Elitato hokoia mo Metato ni ne fakahigoa, ka e fakamalolō he agaaga a lautolu oti ke taute e tau matagahua ha lautolu. (Nume. 11:13-29) Nakai fakauaua ai, kua lotomatala, matakutaku Atua, falanaki, mo e mahani fakamooli a lautolu tuga a lautolu ne fifili fakamua. (Esoto 18:21) Ko e tau mahani pihia kua fakatātā he tau motua Kerisiano he vahā nei.
17. Ko e heigoa e matagahua he agaaga tapu ha Iehova ke he talaga he faituga?
17 Ko e matagahua aoga e agaaga tapu a Iehova ke he talagaaga he faituga he tutakale. Ne kotofa e Iehova a Pesaleli ko e tagata tufuga pauaki mo e tagata talaga he faituga, ne mavehe ke ‘fakapuke a ia ke he [a]gaga he Atua, ke he iloilo, mo e pulotu, mo e maama, mo e tufuga ke he tau gahua oti.’ (Esoto 31:3-5) Ne gahua e tau tagata ‘kua makai e loto’ mo Pesaleli mo e hagai haana ko Aliavu he taute e matagahua homo ue atu ia. Lafi ki ai, ne fakalagalaga he agaaga ha Iehova e tau tagata kua makai e loto ke taute e tau foakiaga fakamokoi. (Esoto 31:6; 35:5, 30-34) Kua fakalagalaga he agaaga ia e tau fekafekau he Atua he vahā nei ke taute e tau mena oti kua maeke ia lautolu ke fakaholo ki mua e tau mena he Kautu. (Mata. 6:33) Kua liga ha ha ia tautolu e tau lotomatala pauaki, ka kua lata ia tautolu ke liogi ma e agaaga tapu mo e fakaatā ai ke takitaki a tautolu kaeke ke fakakatoatoa e tautolu e gahua a Iehova ne tuku age ke he tau tagata haana he vahā ha tautolu.—Luka 11:13.
Fakalilifu Tumau ki a Iehova Sapaota
18, 19. (a) Ko e heigoa e aga ne fakatupu he agaaga tapu i loto ha tautolu? (e) Ko e heigoa ne ako e koe mai he tau fakafifitakiaga ha Simeona mo Ana?
18 Kua fakatupu he agaaga tapu i loto ha tautolu e aga fakalilifu kua tokamau a Iehova ki mua ha tautolu. Ne tala age ke he tau tagata he Atua: “Ko Iehova Sapaota, kia tapu a ia kia mutolu.” (Isaia 8:13) Tokoua e tagata momotua fakalilifu he senetenari fakamua i Ierusalema ko Simeona mo Ana. (Totou Luka 2:25-38.) Ne tua a Simeona ke he tau perofetaaga faka-Mesia mo e “talifaki atu a ia ke he fakamafanaaga a Isaraela.” Ne liligi he Atua e agaaga tapu ki luga ha Simeona mo e fakamafana ki ai to moui a ia ke kitia e Mesia. Ti ko e mena ia ni ne tupu. Taha aho he tau 2 F.V.N., ne tamai e Maria mo Iosefa, ko e tau matua hiki, a Iesu ke he faituga. He fakalagalaga he agaaga tapu, ne talahau e Simeona e tau kupu fakaperofeta hagaao ke he Mesia mo e talahau tuai e maanu ha Maria, he magaaho ne fakamamahi a Iesu he akau fakakikiveka. Ka e manamanatu la ke he olioli lahi ha Simeona he magaaho ne lukuluku e ia a ‘Keriso ha Iehova’! Ko e fakafifitakiaga mitaki ha ia he fakalilifu ha Simeona ne fakatoka ma e tau fekafekau he Atua he vahā nei!
19 Ko Ana ko e takape lilifu ne 84 e tau he moui ne “nakai fano kehe a ia he faituga.” Ne taute e ia e gahua tapu ki a Iehova he aho mo e pō he “fakakanopogi mo e liogi.” Ko Ana foki i ai he magaaho ne tamai e tama mukemuke ko Iesu ke he faituga. Ko e fakaaue ha ia haana ke kitia e Mesia ma e anoiha! Mooli, ne “fakaaue atu ke he [Atua], mo e vagavagahau kia ia ke he tau tagata oti kana ne talifaki ke he lukutoto i Ierusalema.” Ne omoomoi a Ana ke talahau e tala mitaki ke he falu! Tuga a Simeona mo Ana, ko e tau Kerisiano momotua he vahā nei hane fiafia kua maeke agaia ke fekafekau ki a Iehova ko e Tau Fakamoli haana.
20. Pete ne tau tau moui ha tautolu, ko e heigoa kua lata ke taute e tautolu, ti ko e ha?
20 Pete ne tau tau moui ha tautolu, kua lata ia tautolu ke tokamau a Iehova ki mua ha tautolu. Mo e to fakamonuina e ia e tau laliaga fakatokolalo ha tautolu ke talahau atu ke he falu e tuaga patuiki mo e tau gahua homo ue atu haana. (Sala. 71:17, 18; 145:10-13) Ke fakatokoluga e tautolu a Iehova, mogoia, kua lata ia tautolu ke fakatātā e tau mahani Atua. Ko e heigoa kua ako e tautolu hagaao ke he tau aga pihia he kumikumi fakalaulahi atu e tau fakamauaga he Tohi Tapu?
To Tali Fēfē e Koe?
• Iloa fēfē e tautolu kua logona e Iehova e tau liogi?
• Ko e ha kua lata ke omaoma katoatoa a tautolu ke he Atua?
• Pete ni he fakaatukehe a tautolu, ko e ha kua lata ke falanaki tumau a tautolu ki a Iehova?
• Lagomatai fēfē he agaaga tapu he Atua e haana tau tagata?
[Fakatino he lau 4]
Ne lauia mitaki e liogi ha Nehemia ki a Iehova
[Fakatino he lau 5]
He manatu e tau mena ne tupu ki a Naumi ka lagomatai a tautolu ke falanaki ki a Iehova