Opwindend verslag uit de Sovjet-Unie

Vreugdevolle climax van honderd jaar getuigenis geven

„TER registratie van het Charter van het Bestuurscentrum van de religieuze organisaties van ’Jehovah’s Getuigen in de USSR’.”

Dit is de vertaling van de eerste woorden van het in het Russisch opgestelde document dat op deze bladzijde is afgedrukt. Deze woorden vertegenwoordigen werkelijk het antwoord op vele gebeden. Het document werd in Moskou ondertekend en verzegeld door een hoge ambtenaar van het Ministerie van Justitie van de RSFSR (Russische Socialistische Federatieve Sovjet-Republiek). Het betekent dat Jehovah’s Getuigen een erkende religieuze organisatie in de USSR zijn. Aldus is er een keerpunt bereikt in hun honderdjarige geschiedenis in dat uitgestrekte land.

Een heel klein begin

Honderdjarige geschiedenis? Ja. De eerste persoon van wie bekend is dat hij aan het eind van de vorige eeuw het goede nieuws in dat land predikte, was Charles Taze Russell, die er naar verluidt in 1891 een bezoek bracht. In de uitgave van september 1891 van Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence vertelt hij dat hij tijdens een tocht door Europa naar Kisjinev (Rusland) reisde. Daar ontmoette hij een zekere Joseph Rabinowitch, die in Christus geloofde en tot joodse families in het gebied probeerde te prediken. Russell geeft een uitvoerig verslag van zijn bezoek aan Rabinowitch en hun diepe, interessante gesprekken over het Koninkrijk.

Het goede nieuws wordt weer gehoord

Na Russells bezoek wordt er weinig gehoord over getuigenis geven in wat nu de USSR is, maar dat wil niet zeggen dat er niets tot stand werd gebracht. In 1927 zonden drie gemeenten in de Sovjet-Unie een bericht naar het Genootschap over hun bijeenkomst voor de Gedachtenisviering. Maar tot aan de Tweede Wereldoorlog schijnen er geen snelle vorderingen te zijn gemaakt. Die oorlog resulteerde in dramatische dislocaties van veel mensen in Europa. Eén onvoorzien gevolg van deze verhuizingen van hele bevolkingsgroepen was dat er grote aantallen Koninkrijkspredikers in de Sovjet-Unie terechtkwamen.

In de Watchtower-uitgave van 1 februari 1946 stond bijvoorbeeld het volgende verslag: „Meer dan duizend verkondigers die vroeger in het oosten van Polen in het Oekraïens predikten, zijn nu naar het binnenland van Rusland overgebracht. . . . Verder zijn ook honderden broeders die in Bessarabië woonden, dat vroeger tot Roemenië behoorde, nu inwoners van Rusland geworden, en zij zetten hun werk dat erin bestaat onder alle natiën discipelen te maken voort.”

Bovendien hebben tijdens de Tweede Wereldoorlog veel Sovjet-burgers geleden in nazi-concentratiekampen. Voor sommigen heeft deze moeilijke ervaring tot onverwachte zegeningen geleid. Eén verslag vertelt over een aantal jonge Russische vrouwen die in Ravensbrück gevangenzaten. Daar kwamen zij in contact met Jehovah’s Getuigen, reageerden gunstig op de waarheid en maakten dusdanige vorderingen dat zij werden gedoopt. Soortgelijke dingen gebeurden in andere kampen. Toen deze pasgedoopte Getuigen na de oorlog werden vrijgelaten, namen zij het goede nieuws van het Koninkrijk mee terug naar de Sovjet-Unie. Op deze manier resulteerde de Tweede Wereldoorlog in een snelle toename in het aantal Koninkrijkspredikers in het Sovjet-gebied. In 1946 waren er naar schatting 1600 actieve verkondigers in de Sovjet-Unie.

In de gevangenis prediken

Gevangenissen bleven een belangrijke rol spelen in de verbreiding van het goede nieuws in de Sovjet-Unie. Na de oorlog beschouwden de autoriteiten de Getuigen ten onrechte als een bedreiging, en vele werden gevangengezet. Maar dit maakte geen eind aan hun prediking. Hoe zou dit ooit kunnen, als zij werkelijk geloofden dat de boodschap omtrent Gods koninkrijk het beste nieuws voor de mensheid is? Voor velen van hen werd de gevangenis dus hun gebied, en talrijke gevangenen die naar hen luisterden, reageerden gunstig. Een verslag uit 1957 luidt: „Van al degenen van wie men weet dat zij thans in Rusland in de waarheid zijn, concludeert men dat 40 procent de waarheid in gevangenissen en in kampen heeft vernomen.”

Waren de Getuigen ontmoedigd door deze voortdurende dreiging van gevangenzetting? Beslist niet! Een verslag uit 1964 luidt: „Er zijn in die kampen getuigen van Jehovah die daar voor de tweede of de derde keer zijn, omdat zij er na hun vrijlating niet mee ophielden de boodschap te prediken.” Anderen, zo vervolgt het verslag, waren misdadigers die in de gevangenis of het kamp werden opgesloten en terwijl zij daar waren, met de Getuigen in contact kwamen. Zij aanvaardden de waarheid en maakten dusdanige vorderingen dat zij vóór hun vrijlating werden gedoopt.

De druk vermindert

In het midden van de jaren zestig werd de houding van de autoriteiten jegens de Getuigen soepeler. Blijkbaar beseften zij dat Jehovah’s volk geen enkele bedreiging voor de openbare wet en orde vormde. Dus hoewel de activiteiten van deze nederige christenen nog steeds niet legaal waren, vonden er minder arrestaties en huiszoekingen plaats, en zij waren dankbaar voor deze vermindering van druk. Hun voornaamste wens was om, voor zover het van hen afhing, hun christelijke leven en werk op een rustige, kalme en vreedzame wijze voort te zetten. — Romeinen 12:17-19; 1 Timotheüs 2:1, 2.

In 1966 werden allen die lange tijd in Siberië verbannen waren geweest, vrijgelaten en mochten zij naar elke plaats in het land gaan waar zij wilden. Velen keerden na lange jaren van afwezigheid naar huis terug, maar sommigen verkozen in dat vruchtbare veld te blijven. En niet allen die terugkwamen, verkozen te blijven. Eén zuster die als jong meisje met haar familie naar Siberië was gedeporteerd, was met haar ouders naar West-Rusland teruggekeerd. Maar zij bleef slechts een korte tijd. Zij hield zo veel van de nederige, gastvrije bevolking van Siberië dat zij haar familie verliet en weer naar het oosten trok om tot die ontvankelijke mensen te blijven prediken.

Een typerende ervaring gedurende die tijd betrof een broeder die naar een andere stad verhuisde. Na een poosje ontdekte hij twee andere Getuigen. Met hun drieën baden zij om hulp en kwamen weldra in contact met een jonge vrouw die een Grieks-orthodoxe achtergrond had. Zij aanvaardde al snel de waarheid en bracht de broeders bij twee andere geïnteresseerden — haar moeder en haar jongere zuster. Het verslag besluit als volgt: „Thans zijn veertig mensen met deze broeders verbonden, van wie er dertig in de afgelopen zes maanden de waarheid hebben leren kennen.”

Niettemin werden Jehovah’s Getuigen belemmerd in hun activiteiten omdat zij geen wettelijke erkenning genoten. Vergaderingen werden omzichtig gehouden. De prediking werd behoedzaam verricht. De kans bestond nog steeds gevangengezet te worden, en de openlijke van-huis-tot-huisprediking was onmogelijk. In weerwil hiervan gingen deze trouwe Sovjet-christenen er getrouw mee voort hun God te dienen en bleven zij goede burgers van hun land (Lukas 20:25). Als een weerspiegeling van hun houding schreef een van hen: „Het is een groot voorrecht alle beproevingen te verduren en Jehovah God trouw te blijven, God te allen tijde in ons leven te loven teneinde door bemiddeling van Jezus Christus eeuwig leven van Jehovah te ontvangen.” Wat een voortreffelijke voorbeelden van volharding en getrouwheid zijn deze Sovjet-Getuigen!

Eindelijk gelegaliseerd!

In 1988 begonnen zich in landen die met de Sovjet-Unie verbonden waren, veranderingen voor te doen. Er ontwikkelde zich een klimaat van grotere vrijheid en landen die de activiteiten van Jehovah’s Getuigen aan banden hadden gelegd, begonnen nieuwe gedragslijnen aan te nemen. In Polen, Hongarije, Roemenië en andere landen werd deze oprechte christenen wettelijke erkenning verleend, zodat zij in het openbaar konden optreden zonder bang te hoeven zijn voor represailles. Wat zijn de afgelopen drie jaren gelukkige jaren geweest in Oost-Europa! Hoe hebben de daar wonende broeders profijt getrokken van hun pasverworven vrijheid om de vredige boodschap van het Koninkrijk te verbreiden! En hoezeer hebben Jehovah’s Getuigen in de rest van de wereld zich met hen verheugd!

De Sovjet-Getuigen hebben reeds voordeel getrokken van hun toenemende vrijheden. Duizenden — van wie sommigen helemaal van de Aziatische kust van de Grote Oceaan kwamen — bezochten in 1989 en nogmaals in 1990, toen 17.454 Getuigen uit de Sovjet-Unie in Warschau aanwezig waren, de baanbrekende congressen in Polen. Wat een herinneringen namen zij mee naar huis! De meesten hadden nooit met meer dan een handjevol medechristenen aanbeden. Nu hadden zij zich onder menigten van tienduizenden bevonden!

Zij keerden terug naar een Sovjet-Unie die steeds verdraagzamer werd. Getuigen over de hele wereld keken toe en vroegen zich af: Wanneer zullen Jehovah’s Getuigen in de Sovjet-Unie gelegaliseerd worden? Welnu, dat gebeurde in 1991 — precies honderd jaar na het bezoek van Charles Taze Russell aan dat land! Op 27 maart 1991 werd het „Bestuurscentrum van de Religieuze Organisaties van Jehovah’s Getuigen in de USSR” geregistreerd in een document dat in Moskou door de minister van Justitie van de RSFSR werd ondertekend. Wat voor vrijheid werd de Getuigen verleend?

Het wettelijke charter van de pasgeregistreerde rechtspersoon omvat de volgende verklaring: „Het doel van de Religieuze Organisatie is, het religieuze werk te verrichten dat erin bestaat de naam van Jehovah God en zijn liefdevolle voorzieningen voor de mensheid door middel van zijn hemelse koninkrijk onder Jezus Christus bekend te maken.”

Hoe moet hierbij te werk worden gegaan? De vermelde manieren omvatten onder meer het prediken in het openbaar en het bezoeken van de huizen van de mensen; het onderwijzen van bijbelse waarheden aan mensen die bereid zijn te luisteren; het leiden van gratis bijbelstudies bij hen met behulp van publikaties voor bijbelstudie; en het treffen van regelingen voor het vertalen, invoeren, uitgeven, drukken en verspreiden van bijbels.

Het document omschrijft ook de onder leiding van het Besturende Lichaam functionerende organisatie van de Getuigen, met inbegrip van gemeenten met lichamen van ouderlingen, een uit zeven leden bestaand leidinggevend [bijkantoor]comité voor het land, en kring- en districtsopzieners.

Klaarblijkelijk kunnen Jehovah’s Getuigen nu in de Sovjet-Unie net zo vrij en openlijk optreden als in vele andere landen. Denkt u zich de vreugde eens in van vijf van de zeven leden van het leidinggevende comité en de vijf gemeenteouderlingen met een lange staat van dienst die het voorrecht hadden dit historische document te ondertekenen en te zien hoe het door het hoofd van het Departement voor Registratie van Openbare en Religieuze Verenigingen werd verzegeld! Terecht waren Milton Henschel en Theodore Jaracz van het Besturende Lichaam van Jehovah’s Getuigen eveneens aanwezig om getuige te zijn van deze gedenkwaardige gebeurtenis. Van de groepen die door de RSFSR werden goedgekeurd, waren Jehovah’s Getuigen de eersten die hun officiële registratiedocument ontvingen. Wat een beloning voor die getrouwe Russische broeders en zusters na zo veel jaren geduldig te hebben volhard!

Jehovah’s Getuigen wereldwijd zijn de Sovjet-autoriteiten die deze legalisatie hebben verleend, dankbaar. Vooral danken zij Jehovah met heel hun hart voor de nieuwe vrijheid van hun Sovjet-broeders. Zij verheugen zich met mede-Getuigen in de USSR en in de andere Oosteuropese landen die Jehovah God nu zo veel openlijker kunnen dienen. Moge Jehovah hen rijkelijk zegenen terwijl zij deze vrijheid ten volle gebruiken om zijn heilige naam te loven.

[Illustratie op blz. 9]

Het Kremlin in Moskou

[Illustratie op blz. 10]

Russische afgevaardigden op een congres in 1990 buiten de Sovjet-Unie