Is wraak verkeerd?
Op een autoweg in de Verenigde Staten ging een auto niet snel genoeg opzij om een andere te laten passeren. De bestuurder van de tweede auto nam wraak door op het voertuig waaraan hij zich ergerde te schieten, waarbij hij een onschuldige passagier doodde.
Een tienermeisje raakte haar rol in een toneelstuk op school kwijt aan een ander meisje. Zij zette het haar betaald door tegen de vriend van het meisje te zeggen dat het meisje met een jongen van een andere school uitging. Zo maakte zij de vriendschap van het meisje met haar vriend kapot.
VEEL mensen vinden dat zij het recht hebben om iets betaald te zetten wanneer zij denken dat hun onrecht is aangedaan. Op de een of andere manier volgen zij het devies: „Maak je niet kwaad, zet het gewoon betaald.” In deze tijd staat liefde voor de naaste op een laag peil en krijgt de geest van wraakzucht steeds meer de overhand. — Mattheüs 24:12.
Hoe denkt u echter over wraak? Als u in de bijbel gelooft, bent u wellicht van mening dat wraak in principe verkeerd is. Maar aangezien wij in een goddeloze wereld leven, vindt u misschien dat vergevensgezindheid, het tegenovergestelde van wraakzucht, vaak onrealistisch is. Hoe zou u reageren wanneer u bedrogen of beroofd werd? Voelt u wraakgevoelens opkomen wanneer iemand u negeert of tegenover anderen geringschattend over u spreekt? Bent u wraakzuchtig of vergevensgezind?
Een wraakzuchtige houding schaadt
Er zijn natuurlijk verschillen in de ernst van de overtreding. Maar de meeste mensen die iemand iets betaald willen zetten, zijn niet beroofd of gewelddadig aangevallen. De „overtredingen” die aan het begin van dit artikel werden aangehaald, waren nogal onbeduidend, hoewel ze in de geest van degenen die besloten wraak te nemen, groot leken.
De bijbel zegt dat wij geen wraakzuchtige houding moeten aankweken. In Spreuken 24:29 wordt de raad gegeven: „Zeg niet: ’Net als hij mij gedaan heeft, zo zal ik hem doen.’” Waarom niet? In de eerste plaats is zo’n houding in emotioneel en fysiek opzicht schadelijk. Wraakzuchtige gedachten beroven iemand van zijn gemoedsrust en verhinderen een gezonde redenering. Bekijk het volgende nieuwsbericht eens: „Twee boeren die op een parkeerterrein vanaf hun open bestelwagen op elkaar schoten, hebben elkaar gedood, waarmee een einde kwam aan een veertig jaar durende vete, die was begonnen toen zij kinderen waren.” Stelt u zich eens voor hoe het denken van deze twee mannen hun leven lang vergiftigd werd door een verterende, wraakzuchtige geest! — Spreuken 14:29, 30.
Nog een reden om geen wraakzuchtige geest aan te kweken is dat mensen die kwaaddoen — zelfs ernstig kwaad — kunnen veranderen. De apostel Paulus bijvoorbeeld heeft eens ’zijn goedkeuring gehecht aan de moord’ op de discipel Stefanus en ’dreiging en moord geademd tegen de discipelen van de Heer’. Maar hij veranderde. Jaren later noemde de apostel Petrus — die vroeger in levensgevaar had verkeerd wegens Paulus — hem „onze geliefde broeder Paulus” (Handelingen 8:1; 9:1; 2 Petrus 3:15). Christenen hadden kunnen proberen wraak te nemen op Paulus, vooral toen hij in Damaskus zat te wachten en blind was (Handelingen 9:3-15). Wat zou dat een tragische vergissing geweest zijn!
Daarom kon Paulus in Romeinen 12:20 heel goed de raad geven: „Indien uw vijand honger heeft, geef hem te eten; indien hij dorst heeft, geef hem iets te drinken.” Waarom? Omdat wanneer wij ons op een vijand wreken, wij zijn houding verharden en de vijandschap die er tussen ons bestaat, versterken. Maar als wij goeddoen jegens iemand die ons beledigt of krenkt, verzachten wij wellicht zijn houding en maken wij een vroegere vijand misschien tot een vriend.
Het erkennen van onze eigen zwakheden is ook een hulp om de verbitterde gevoelens kwijt te raken die tot een verlangen naar wraak leiden. De psalmist vroeg: „Indien gij op dwalingen zoudt letten, o Jah, o Jehovah, wie zou stand kunnen houden?” (Psalm 130:3) Wij hebben allemaal wel eens anderen beledigd of gekrenkt. Waren wij niet blij dat zij niet met gelijke munt terug probeerden te betalen? Zouden wij dan niet net zo’n zelfbeheersing aan de dag moeten leggen? Jezus gaf de raad: „Alle dingen dan die gij wilt dat de mensen voor u doen, moet ook gij insgelijks voor hen doen.” — Mattheüs 7:12.
Het is waar dat de bijbel zegt: „Haat het slechte” (Psalm 97:10; Amos 5:15). Maar de bijbel zegt niet dat wij degene die het slechte doet, moeten haten. Jezus gaf ons zelfs het gebod: „Blijft uw vijanden liefhebben en blijft bidden voor hen die u vervolgen” (Mattheüs 5:44). Als wij onrecht met onrecht vergelden, bootsen wij de houding van de kwaaddoener na. De oude spreuk luidt: „Zeg niet: ’Ik wil kwaad vergelden!’ Hoop op Jehovah, en hij zal u redden” (Spreuken 20:22). Wat een verstandige houding! Het is beslist veel beter ons overwinnaars te betonen door niet te zwichten voor de verleiding om kwaaddoeners na te bootsen. — Johannes 16:33; Romeinen 12:17, 21.
Bestraffing — Door wie?
Natuurlijk zijn sommige daden ernstiger dan persoonlijke beledigingen of krenkingen. Stel dat wij het slachtoffer zijn van een misdrijf. Dan zijn wij vanzelfsprekend van mening dat er ter wille van de gerechtigheid iets gedaan moet worden. Maar wat? In sommige samenlevingen was het niet ongebruikelijk de kwestie persoonlijk af te handelen en wraak te nemen. Maar vaak liep het erop uit dat die samenlevingen door bloedveten werden verscheurd. Tegenwoordig staan Gods wetten, en in de meeste gevallen ook menselijke wetten, niet toe dat men persoonlijk wraak neemt wegens een misdrijf, en terecht. Zulk een persoonlijk geweld brengt alleen maar meer geweld voort.
Moet iemand die het slachtoffer is van een misdrijf dan passief blijven en zich onrecht laten aandoen? Niet noodzakelijkerwijs. Wanneer ons persoonlijk geweld wordt aangedaan of onze bezittingen worden geschonden, zijn er autoriteiten waartoe wij ons kunnen wenden. Wellicht wenst u de politie te bellen. Als het op uw werk gebeurt, ga dan naar de opzichter of de chef. Als je op school bent, wil je misschien met het schoolhoofd spreken. Dat is één reden waarom zij er zijn — om het recht te handhaven. De bijbel vertelt ons dat regeringsautoriteiten „Gods dienares [zijn], een wreekster voor het tot uitdrukking brengen van gramschap jegens degene die het slechte beoefent” (Romeinen 13:4). Gerechtigheid vereist dat de regering haar autoriteit uitoefent, een eind maakt aan kwaaddoen en de kwaaddoeners straft.
Het is waar dat het soms lang kan duren voordat er recht verschaft wordt. Een schrijver die de wereld moe was, zei: „Gerechtigheid is als een trein die bijna altijd te laat is.” En soms komt de trein zelfs nooit aan. Degenen die onrecht bedrijven, kunnen zo machtig zijn dat de autoriteiten niet in staat zijn hen te beteugelen. Toch is het verstandig om zelfbeheersing te oefenen. „Heel zijn geest laat een verstandeloze de vrije loop, maar wie wijs is, houdt die tot het laatst toe kalm”, zegt de bijbel. — Spreuken 29:11.
Wraak — Door wie?
Het zal ons dus tot voordeel strekken wanneer wij ons van wraak weerhouden, en wij kunnen kalm afwachten omdat wij weten dat als er recht verschaft moet worden, God dit op de juiste tijd zal doen. Jehovah is zich ervan bewust dat onbeteugeld kwaaddoen tot onrechtvaardigheid leidt (Prediker 8:11). Hij zal niet toelaten dat de verharde goddelozen de mensheid voor eeuwig onderdrukken. Daarom gaf de apostel Paulus ons de raad: „Wreekt uzelf niet, geliefden, maar geeft plaats aan de gramschap; want er staat geschreven: ’Aan mij is de wraak; ik wil vergelden, zegt Jehovah’” (Romeinen 12:19). Ja, de bijbel spreekt over een dag van wraak van de zijde van de Schepper. Wat zal deze dag van wraak zijn? En wie zullen het voorwerp van Gods wraak zijn? Dit zullen wij in het volgende artikel bespreken.
[Kader op blz. 4]
Om wraakgevoelens te beheersen, moet u in gedachte houden dat
□ God zich om gerechtigheid bekommert
□ het aankweken van een wraakzuchtige houding schadelijk is
□ vriendelijkheid vaak problemen met anderen vermindert
□ anderen veel van onze overtredingen hebben voorbijgezien
□ kwaaddoeners kunnen veranderen
□ wij de wereld overwinnen door haar wegen te weerstaan