Hulpacties zijn een weerspiegeling van christelijke liefde
„HEBT liefde voor de gehele gemeenschap van broeders”, was de aansporing die de apostel Petrus zijn medechristenen gaf (1 Petrus 2:17). Die liefde moest raciale, sociale en nationale grenzen overschrijden en mensen in een ware broederschap bijeenbrengen. Toen er onder de vroege christenen materiële behoeften rezen, werden velen door liefde gemotiveerd de apostelen bijdragen te geven om onder de behoeftigen te verdelen. Het verslag zegt dat zij „alle dingen gemeenschappelijk [hadden]”. — Handelingen 2:41-45; 4:32.
Zo’n liefde trad duidelijk aan het licht toen het Besturende Lichaam van Jehovah’s Getuigen eind 1991 verschillende bijkantoren van het Wachttorengenootschap in West-Europa uitnodigde om hun behoeftige broeders en zusters in Oost-Europa, inclusief delen van de voormalige Sovjet-Unie, van voedsel en kleding te voorzien. Hier volgt een reeks verslagen van enkele van de betrokken bijkantoren.
Zweden
Op 5 december 1991 werd naar alle 348 gemeenten in Zweden een brief gestuurd waarin werd uiteengezet waaraan behoefte was. Er werd prompt gereageerd. Binnen een paar dagen was de eerste vrachtwagen met oplegger, geladen met 15 ton meel, bakvet, ingeblikt vlees, melkpoeder, enzovoort, op weg naar Sint-Petersburg (Rusland). Plaatselijke getuigen van Jehovah laadden de vrachtwagen uit en verdeelden de 750 pakketten snel onder de behoeftigen. Later brachten nog twee vrachtwagens met oplegger voedsel naar Rusland. Bij elkaar werd meer dan 51,5 ton vanuit Zweden verzonden.
De bereidheid om kleren en schoeisel te geven, ging alle verwachtingen te boven. In de Koninkrijkszalen groeiden de stapels kledingpakketten snel. Veel christenen gaven kleren uit hun eigen garderobe. Anderen kochten nieuwe spullen. Een broeder kocht vijf kostuums. Toen de verbaasde winkelier hoorde waar ze voor waren, schonk hij nog vijf kostuums. Een andere broeder kocht een doos vol sokken, handschoenen en sjaals. Toen hij uitlegde wat het doel ervan was, bood de eigenaar hem dertig nieuwe kostuums voor de prijs van twee aan. Een eigenaar van een sportwinkel gaf honderd paar nieuwe schoenen en laarzen.
Dit alles werd toen naar het bijkantoor gebracht om gesorteerd, opnieuw verpakt en ingeladen te worden. Grote gedeelten van het bijkantoor lagen vol met een hoeveelheid kleding die wel 40 opleggers zou kunnen vullen! Broeders en zusters werkten wekenlang om de kleding te sorteren in stapels voor mannen, vrouwen en kinderen, en in dozen te verpakken. Er werden vijftien verschillende vrachtwagens gebruikt om de kleding veilig naar Rusland, Oekraïne en Estland te brengen.
Een broeder die achtmaal met een van de vrachtwagens van het Genootschap naar de voormalige Sovjet-Unie is gereden, zei: „De ontvangst die onze broeders ons op de plaats van bestemming gaven, was een grote beloning. Zij omhelsden en kusten ons, en ondanks hun karige middelen van bestaan gaven zij ons een schitterende les in christelijke edelmoedigheid.”
Finland
In weerwil van de zware recessie, de wijdverbreide werkloosheid en de economische problemen in Finland is onder de ongeveer 18.000 Finse Getuigen de bereidheid om hun broeders en zusters in de voormalige Sovjet-Unie te helpen, groot geweest. Zij stuurden meer dan 58 ton voedsel, in 4850 dozen verpakt, naar Sint-Petersburg, Estland, Letland, Litouwen en Kaliningrad. Ook vulden zij de lege ruimten in de vrachtwagens op met 12 kubieke meter kleding. Tevens werden zo’n 25 tweedehands auto’s en busjes geschonken om in het Koninkrijkswerk te gebruiken.
Enkele voedselpakketten bereikten een gemeente van veertien verkondigers in Slantsy, in de omgeving van Sint-Petersburg. Zij brachten hun grote waardering in een brief tot uitdrukking. „Wij hebben tien oudere zusters in onze gemeente. Velen van ons zijn ernstig ziek en kunnen niet urenlang in de rij staan om aan voedsel te komen. Onze hemelse Vader geeft ons echter geen reden om in deze moeilijke tijden ontmoedigd te zijn maar vult ons hart met vreugde. Wij leiden 43 huisbijbelstudies.” Toen een zuster in Sint-Petersburg haar pakket hulpgoederen ontving, was zij zo ontroerd dat zij twee uur lang heeft gehuild voordat zij het opende.
Denemarken
In dit kleine land aan de ingang van de Oostzee brachten ongeveer 16.000 getuigen van Jehovah 64 ton voedsel en een grote hoeveelheid kleding en schoeisel bijeen en verzonden dit alles in 19 vrachtwagens die 4200 voedselpakketten, 4600 dozen met kleding van zeer goede kwaliteit en 2269 paar nieuwe schoenen bevatten, naar Oekraïne. Een broeder in Duitsland stelde het bijkantoor vijf vrachtwagens beschikbaar, die hij daarna aan de broeders in Oekraïne schonk. Bij thuiskomst zei een van de chauffeurs: „Wij ontdekten dat wij meer mee terugbrachten dan wij hadden meegenomen. De liefde en zelfopofferende geest van onze Oekraïense broeders hebben ons geloof zeer versterkt.”
De chauffeurs moesten oppassen voor rovers langs de wegen in de voormalige Sovjet-Unie. Een paar dagen voordat een van de Deense vrachtwagens een bepaalde route reed, had daar een overval plaatsgevonden. Een konvooi van vijf vrachtwagens met voedsel van een andere relieforganisatie was aangehouden door rovers die helikopters en lichte mitrailleurs gebruikten. Zij namen de vijf vrachtwagens mee en lieten de chauffeurs langs de weg achter. Ondanks zulke gevaren kwam de hele zending van het Deense bijkantoor veilig bij de broeders aan. Als dank lieten zij een chauffeur het volgende, met heel veel moeite in het Engels geschreven briefje, mee terugnemen: „Geliefde Deense broeders en zusters: Wij hebben jullie hulp ontvangen. Jehovah zal jullie belonen.”
Nederland
Het Nederlandse bijkantoor stuurde 52 ton voedsel in 2600 pakketten. Ze werden in twee verschillende konvooien naar Oekraïne gebracht. Beide keren werden de zes vrachtwagens achtergelaten als geschenk van de broeders in Duitsland voor het Koninkrijkswerk in het oosten. De Oekraïense broeders stuurden het meeste voedsel door naar Moskou, Siberië en andere plaatsen waar veel gebrek was. Bovendien werd door de Nederlandse Getuigen 736 kubieke meter kleding en schoeisel geschonken. Dit alles werd door een met een personenwagen begeleid konvooi van elf vrachtwagens naar Lviv in Oekraïne gebracht.
Na een lange reis door Duitsland en Polen passeerde het konvooi probleemloos de Oekraïense douane en bereikte om 3.00 uur ’s morgens de buitenwijken van Lviv. De chauffeurs berichten: „In korte tijd was er een ploeg van 140 broeders op de been om de vrachtwagens uit te laden. Voordat deze nederige broeders met het werk begonnen, toonden zij hun vertrouwen in Jehovah door een gezamenlijk gebed op te zenden. Toen het werk geklaard was, kwamen zij opnieuw bij elkaar voor een dankgebed aan Jehovah. Na genoten te hebben van de gastvrijheid van de plaatselijke broeders en zusters, die van het weinige dat zij hadden, overvloedig gaven, werden wij naar de hoofdweg begeleid, waar zij, voordat zij afscheid van ons namen, langs de kant van de weg een gebed opzonden.
Gedurende de lange thuisreis hadden wij veel om over na te denken — de gastvrijheid van de broeders in Duitsland en Polen, en die van onze broeders in Lviv, hun sterke geloof en gebedsvolle houding, hun gastvrijheid door voor logies en voedsel te zorgen terwijl zij zelf in behoeftige omstandigheden verkeren, hun demonstratie van eenheid en gehechtheid, en hun dankbaarheid. Wij dachten ook aan onze geloofsgenoten thuis, die zo edelmoedig hadden gegeven.”
Zwitserland
Het verslag van het Zwitserse bijkantoor begint met een aanhaling uit Jakobus 2:15, 16: „Indien een broeder of een zuster zich in een naakte toestand bevindt en het toereikende voedsel voor de dag ontbeert, doch iemand van u tot hen zegt: ’Gaat heen in vrede, houdt u warm en goed gevoed’, maar gij geeft hun niet wat zij voor hun lichaam nodig hebben, wat heeft dat voor nut?” Dan vervolgt het verslag: „Wij moesten aan deze schriftplaats denken toen het Besturende Lichaam van Jehovah’s Getuigen ons uitnodigde om in materiële hulp voor onze behoeftige broeders te voorzien.
Iedereen ging onmiddellijk aan de slag! In slechts twee dagen werd er 12 ton voedsel, in 600 pakketten, met 3 vrachtwagens uit Duitsland naar Oekraïne gestuurd. De vrachtwagens waren een geschenk voor het werk daar. Het nieuws dat alles veilig was aangekomen, veroorzaakte grote vreugde onder de broeders en zusters hier. Ondertussen zamelden de gemeenten kleding in, en al gauw werd ons bijkantoor bedolven onder de dozen, koffers en zakken! Bij de zakken met kinderkleding zat ook wat speelgoed van Zwitserse kinderen voor onbekende vriendjes in het verre noorden. Ook heel wat chocoladerepen waren overal tussen de kleding gestopt.”
Hoe zou dit allemaal bezorgd worden? In het verslag staat: „Het bijkantoor in Frankrijk kwam ons te hulp door ons twee vrachtwagens met oplegger en vier chauffeurs ter beschikking te stellen. Daarnaast waren er een vrachtwagen van ons bijkantoor en nog vier vrachtwagens van plaatselijke broeders nodig om de 72 ton naar Oekraïne te vervoeren.” Het 150 meter lange konvooi kwam veilig aan op het depot in Lviv, waar ongeveer honderd plaatselijke broeders stonden te wachten om de vrachtwagens uit te laden. De chauffeurs berichtten dat de taalbarrière geen belemmering was omdat op hun gezicht diepe waardering te lezen stond.
Oostenrijk
De Oostenrijkse broeders en zusters stuurden 48,5 ton voedsel, 5114 dozen met kleding en 6700 paar schoenen naar Lviv en Oezjgorod in Oekraïne. Zij stuurden ook 7 ton voedsel, 1418 dozen met kleding en 465 paar schoenen naar Belgrado, Mostar, Osijek, Sarajevo en Zagreb in het voormalige Joegoslavië. In het verslag van het bijkantoor staat: „Wij hadden twaalf propvolle opleggers, die samen 34.000 kilometer hebben afgelegd. Dit transport werd grotendeels verzorgd door een broeder en zijn zoon die een transportbedrijf hebben.”
Over geschonken kleding vervolgt het verslag: „Wij gebruikten een congreshal als centraal depot. Vrachtwagenlading na vrachtwagenlading bleef binnenstromen, totdat er geen ruimte meer was. Net als in de dagen van Mozes moesten de mensen ervan afgehouden worden nog meer te brengen (Exodus 36:6). Zelfs enkelen die geen getuigen van Jehovah zijn, gaven geld ’omdat’, zo zeiden zij, ’wij op deze manier weten dat het terecht zal komen bij de mensen die het nodig hebben’. Ook kregen wij van wereldse bedrijven de hard nodige lege dozen gratis.” De broeders en zusters die alles sorteerden en verpakten, waren tussen de 9 en 80 jaar oud. Zij hebben zelfs geprobeerd bij elk kostuum een passende stropdas en een passend overhemd te vinden.
Het verslag zegt: „De autoriteiten in Oostenrijk en aan de grenzen zijn erg behulpzaam geweest bij het mogelijk maken van de verschillende transporten van hulpgoederen en bij het verstrekken van de benodigde papieren zodat er minder problemen waren bij het afleveren van de goederen.”
Italië
Vanuit Rome werd maar liefst 188 ton voedsel met twee grote konvooien vrachtwagens dwars door Oostenrijk, Tsjechoslowakije en Polen naar de voormalige Sovjet-Unie gestuurd. Elk konvooiteam bestond uit zes chauffeurs, een monteur, een elektromonteur, een tolk, een expediteur, een kok, een arts, iemand die in een jeep het konvooi vooropreed en een broeder met een camper.
Het voedsel werd bij zeven leveranciers gekocht. Het bijkantoor bericht: „Toen onze leveranciers de reden voor het initiatief hoorden, wilden sommige eraan meedoen. Een paar honderd pond pasta en rijst, en ook de verpakkingsdozen, werden door wereldse leveranciers geschonken. Weer anderen schonken sneeuwbanden voor de vrachtwagens, of boden aan geld bij te dragen.
De broeders in Italië waardeerden deze gelegenheid om hulp te bieden. Ook kinderen wilden iets geven. Een vijfjarig jongetje stuurde een kleine bijdrage waarmee, naar hij hoopte, ’een blik tonijn zo hoog als de hemel voor de broeders en zusters in Rusland’ gekocht zou kunnen worden. Een meisje kreeg voor haar goede cijfers op school geld van haar grootouders om een cadeautje voor haar ouders te kopen. ’Maar’, schreef zij, ’toen ik besefte dat veel van mijn broeders en zusters niet alle goede dingen om te eten hebben die ik heb, dacht ik dat het beste cadeau dat ik voor mijn ouders zou kunnen kopen, het helpen van die broeders en zusters was.’ Zij deed een aanzienlijk geldbedrag in de bijdragenbus. ’Ik hoop dat ik goede cijfers blijf halen, zodat ik nog meer geld zal kunnen sturen’, zei ze.” Het verslag van het bijkantoor besluit met te zeggen dat de warme dankbrieven van de broeders in Oekraïne, de vele woorden van waardering van de Italiaanse broeders en de schitterende ervaringen bij het voorbereiden en afleveren van de voorraden ontroerend en aanmoedigend waren en een verenigend effect hadden.
Voedsel voor duizenden afgevaardigden
Het eerste internationale congres van Jehovah’s Getuigen in de voormalige Sovjet-Unie werd van 28–30 juni 1992 in het Kirovstadion in Sint-Petersburg (Rusland) gehouden. Dit congres dat een mijlpaal was en het thema „Lichtdragers” had, werd door meer dan 46.200 afgevaardigden uit 28 landen bijgewoond. Het bood nog een gelegenheid om van christelijke liefde „voor de gehele gemeenschap van broeders” blijk te geven. — 1 Petrus 2:17.
Er werden tonnen voedsel uit Denemarken, Finland, Zweden en andere landen in West-Europa gratis aan duizenden congresafgevaardigden uit de voormalige USSR uitgedeeld, om tijdens het congres te nuttigen. Toen zij na de laatste zitting het congres verlieten, kregen zij ook een voedselpakket met proviand voor hun thuisreis.
De verslagen die hier vermeld zijn, laten zien dat het geven niet slechts in één richting — naar het oosten — is gegaan. Er is een uitwisseling van geven geweest. Voedsel en kleding naar het oosten, maar naar het westen ontelbare hartverwarmende uitingen van liefde en geloofversterkende ervaringen die de volharding en getrouwheid van duizenden aanbidders van Jehovah gedurende tientallen jaren van onderdrukking en ontberingen weerspiegelen. Zo hebben beide zijden de waarheid ervaren van Jezus’ woorden: „Het is gelukkiger te geven dan te ontvangen.” — Handelingen 20:35.
[Illustratie/Diagram op blz. 21]
1. Uit Finland: Sint-Petersburg (Rusland); Tallin en Tartoe (Estland); Riga (Letland); Vilnjoes en Kaoenas (Litouwen); Kaliningrad (Rusland); Petrozavodsk (Karelië)
2. Uit Nederland: Lviv (Oekraïne)
3. Uit Zweden: Sint-Petersburg (Rusland); Lviv (Oekraïne); Nevinnomyssk (Rusland)
4. Uit Denemarken: Sint-Petersburg (Rusland); Lviv (Oekraïne)
5. Uit Oostenrijk: Lviv (Oekraïne); Belgrado, Mostar, Osijek, Sarajevo, Zagreb (in voormalig Joegoslavië)
6. Uit Zwitserland: Lviv (Oekraïne)
7. Uit Italië: Lviv (Oekraïne)
[Illustraties op blz. 23]
Dozen met kleding in het Zweedse bijkantoor
Hulpgoederen inladen
Levensmiddelen in één pakket
Bacon en ham uit Denemarken
Konvooi van 11 vrachtwagens en 1 personenwagen
Pakketten en koffers op het Oostenrijkse bijkantoor
Een vrachtwagen uitladen in Lviv (Oekraïne)