Houd uw kijkgedrag onder controle!
ONDER goede controle gehouden, kan televisie informatief, opvoedkundig en ontspannend zijn, en een stuk aan onze levensvreugde toevoegen. Maar zonder goede controle kan ze ons leven verwoesten. Leer daarom uw tv te beheersen voor ze u — en uw kinderen — beheerst.
Dr. S. Kapel schreef in de New York Daily News: „De tijd om aan de onderzoeken te twijfelen, ligt reeds lang achter ons. Het is voor ouders nu de tijd om ernaar te aan handelen . . . en er meer aandacht aan te gaan besteden hoeveel en wat voor soort van tv-programma’s hun kinderen bekijken.” Hetzelfde kan gezegd worden over het kijkgedrag van de volwassenen zelf.
Bent u een tv-verslaafde?
Het zou goed zijn eens eerlijk te beschouwen hoeveel tijd u en uw gezin aan het kijken naar de televisie besteden. U zou daarvoor zelfs een stukje papier en een pen naast het toestel kunnen leggen om gedurende een week elke dag op te schrijven hoe lang en door wie er is gekeken. De uiteindelijke uitkomst zal u wellicht schokken.
Of u bezig bent aan de tv verslaafd te raken, kunt u ook vaststellen door uzelf vragen te stellen als:
1. Zie ik uit naar het eind van de dag zodat ik mijn favoriete programma’s kan bekijken?
2. Houd ik de televisie aan nadat mijn favoriete programma’s voorbij zijn en blijf ik dan andere programma’s bekijken?
3. Doe ik het bovenstaande (1 en 2) avond aan avond?
4. Kijk ik liever tv dan omgang te hebben met vrienden of dingen samen met het gezin te doen?
5. Houd ik het toestel ook aan wanneer ik niet werkelijk kijk?
6. Ben ik geïrriteerd als ik ’s avonds geen tv kan kijken?
7. Ga ik in de verdediging als men mij ervan beschuldigt te veel naar de tv te kijken?
8. Bedenk ik excuses wanneer ik te veel kijk?
9. Besteed ik meer uren aan het kijken naar de televisie dan aan al mijn andere vormen van vrijetijdsbesteding bij elkaar?
Als u op een aantal van deze vragen „Ja” hebt moeten antwoorden, geeft dit te kennen dat er zich reeds een mate van verslaving bij u heeft ontwikkeld.
Controle verwerven
Hoe kan buitensporig tv-kijken binnen de perken worden gehouden? Ten eerste dient men te beseffen dat bijna elk „teveel” voor een mens schadelijk is.
Goed voedsel eten is gezond, maar geldt dat ook voor overmatigheid? Alcoholische dranken kunnen vreugde schenken, maar doet alcoholisme dat ook? Slaap is onontbeerlijk voor een goede gezondheid, maar te veel ervan kan geest en lichaam schaden.
Soms is het echter makkelijker van iets de gevaren in te zien, dan werkelijk stappen te ondernemen om er iets aan te doen. En dit geldt voor velen ook in verband met televisie-kijken.
Een goede beheersing van het eigen kijkgedrag is alleen mogelijk met zelfdiscipline. En zelfdiscipline is alleen mogelijk met een goede motivatie.
Wellicht vormt het een hulp wanneer u het probleem net zo benadert als wanneer uw dokter u had gezegd dat u een gewoonte moet laten varen die gevaarlijk is voor uw gezondheid. En te veel tv-kijken is een gewoonte die zowel uw geestelijke als lichamelijke gezondheid kan schaden. Deze wetenschap zal sommigen wellicht de nodige motivatie verschaffen om zelfdiscipline te ontwikkelen en hun kijkgedrag te matigen.
Om de baas te blijven over hun tv, hebben sommigen het toestel op een plaats gezet waar het niet prettig is uren achtereen te vertoeven. Anderen hebben het toestel in een kast weggeborgen, zodat het enige moeite en tijd kost om de tv voor het kijken in gereedheid te brengen. En omdat vooral een slaapkamer erg uitnodigend is om lange uren achtereen kijkend door te brengen, willen velen daar geen tv hebben.
Sommige gezinnen hebben een schema en kijken slechts naar bepaalde programma’s. Andere activiteiten in het schema opnemen, kan ook helpen — bijvoorbeeld door bepaalde avonden opzij te zetten voor gezinsbesprekingen, lezen of andere vormen van ontspanning die met het hele gezin kunnen worden gedaan.
Natuurlijk kan zelfs matigheid haar uitwerking missen wanneer in de bekeken programma’s verkeerde gedachten de boventoon voeren. Aandacht voor de programma-inhoud is dus ook onontbeerlijk.
Het kijkgedrag van kinderen onder controle houden
Ouders hebben de ernstige verantwoordelijkheid leiding te geven aan het kijkgedrag van hun kinderen. Sommige ouders zullen een ferm „Nee” laten horen wanneer hun kind op een drukke straat wil spelen, waar het erg gevaarlijk is. Maar wanneer hun kinderen naar de tv willen kijken, laten ze dat onbeperkt toe. Zij moeten daarom leren hun „Nee” werkelijk nee te laten zijn. De meeste kinderen zullen ophouden met zeuren wanneer ze eenmaal beseffen dat hun ouders voet bij stuk houden.
Natuurlijk kan niemand regels stellen voor hetgeen ouders in dit verband moeten doen. Toch kan het interessant zijn te vernemen wat anderen met succes hebben toegepast. Sommigen hebben bijvoorbeeld het aantal uren dat hun kinderen doordeweeks — wanneer ze school hebben — mogen kijken, beperkt tot één of een half uur per dag en tot een uur of twee tijdens de weekeinden. Andere ouders ontzeggen hun kinderen tijdens schooldagen helemaal het gebruik van de tv en laten tijdens de weekeinden en vakanties een beperkte gelegenheid tot kijken toe.
Veel ouders staan niet toe dat iemand van het gezin tijdens de maaltijden naar de tv kijkt en evenmin wanneer het tijd is om te studeren of klusjes te doen, of als het tijd is om naar bed te gaan. En zij verbieden ook dat hun kinderen een eigen tv op de kamer hebben.
Sommigen bemerken echter dat al hun pogingen om de kijkgewoonten van hun kinderen binnen bepaalde perken te houden, niet de gewenste uitwerking hebben. Eén moeder kwam tot de ontdekking dat ze het kijkgedrag van de kinderen na een tijdje „steeds minder onder controle had, en dat het niet lang duurde of ze waren weer constant aan het kijken”. Aangezien ze niet stevig de hand kon houden aan beperkte periodes kijken per dag, kwam ze tot de slotsom dat de enige oplossing was de kinderen door de weeks wanneer ze naar school gaan, een volledig „kijkverbod” op te leggen.
En behalve de tijd dienen ouders ook de soort van programma’s zorgvuldig voor hun kinderen uit te zoeken. Enkele vragen die in dit verband zouden kunnen worden gesteld, zijn:
1. Is het programma voor kinderen van hun leeftijd geschikt?
2. Toont het programma problemen en conflicten die een kind kan begrijpen en biedt het positieve manieren om ze op te lossen?
3. Geeft het programma een gezonde en positieve kijk op de moraal, het gezin, huwelijk en verhouding tussen de seksen?
4. Wanneer een kind die tekenfilm bekijkt, wat zal hij dan waarschijnlijk leren?
5. Moedigt het programma aan tot constructieve activiteiten, of zal het op zijn minst de kwaliteit van het spel van een kind vergroten?
Voordelen
Een Amerikaanse moeder die haar tv een groot deel van de dag aanhield „enkel voor de gezelligheid”, bemerkte dat haar zoontje van anderhalf ongeregeld sliep en vaker ziek en rusteloos was dan normaal. Daarom deed ze de tv uit en het gedrag van haar kind onderging een grote verbetering. Hij sliep beter, was minder snel geïrriteerd en kon zich veel beter op zijn eigen spel concentreren.
Nadat de tv van een Japans gezin stuk was gegaan, schreef de moeder het volgende aan een krant: „Het levenspatroon van mijn twee kinderen, een jongen van zeven en een jongen van vijf, heeft sindsdien een opmerkelijke verandering ondergaan. Voordat de tv stuk was, keken mijn zoons na het eten alleen maar naar de tv. Nooit sloegen ze acht op mijn suggestie een boek te gaan lezen. Maar nu de tv stuk is, mogen ze tamelijk graag boeken lezen.” Veel andere Japanse ouders schreven over soortgelijke verbeteringen in het gedrag en schoolwerk van hun kinderen nadat ze controle waren gaan uitoefenen op hun kijkgedrag.
Gewetensvolle ouders letten er vooral op dat niets het onderwijs van hun kinderen thuis in de weg staat. Het intelligentieniveau en de bekwaamheden van kinderen nemen sterk toe wanneer ouders hen al voordat ze naar school gaan, helpen lezen te leren en in contact brengen met opvoedkundig materiaal. Men heeft ontdekt dat zelfs een kort gezinsprogramma van dien aard reeds een groot verschil uitmaakt. Ja, hoe meer oefening de jonge geest krijgt, des te beter deze later van dienst zal zijn.
Daarom krijgen ouders die getuigen van Jehovah zijn, ook de aanmoediging al hun kinderen, ongeacht hun leeftijd, te betrekken in leerzame activiteiten rond de bijbel. Velen van hun kinderen ontwikkelen zich daardoor tot bekwame lezers, wat van groot nut is bij hun schoolwerk en ook in hun latere leven. Zulk ouderlijk onderricht thuis, gevoegd bij kinderlectuur waarin de hoge morele beginselen van de bijbel worden uiteengezet, verschaft een bijzonder waardevol fundament, een tegenwicht tegen de slechte invloeden waar deze wereld vol van is.
Aangezien Jehovah’s Getuigen de bijbel als het Woord van God aanvaarden, aanvaarden zij bovendien het feit dat dit boek van christenen „zelfbeheersing” vraagt, en dus ook beheersing ten aanzien van tv-kijken. Ja, een dergelijke zelfbeheersing levert het bewijs dat zij Gods actieve kracht, zijn heilige geest, in hun leven werkzaam laten zijn, aangezien zelfbeheersing een „vrucht” of produkt is van die geest. — Gal. 5:22, 23.
Ouders doen er daarom goed aan niet alleen het kijkgedrag van hun kinderen te beperken, maar ook alles te doen om daar opbouwende activiteiten voor in de plaats te stellen. En datzelfde beginsel is natuurlijk ook van toepassing op het leven van de ouders zelf, want dan zullen zij hun kinderen een goed voorbeeld stellen.
Ja, televisie kan nuttig zijn; ze kan onderwijs, informatie en ontspanning verschaffen. Maar ze kan ook veel afbreken en bederven, en iemand aanzetten tot immoreel gedrag, vijandigheid, geweld en zelfs atheïstische gedachten. Verstandige personen werken er derhalve aan hun kijkgedrag onder controle te houden, zodat niet het omgekeerde gebeurt, dat de tv hen onder controle krijgt.
[Illustratie op blz. 19]
Door het kijken naar de tv onder controle te houden, kunnen ouders meer met hun kinderen praten en hen helpen hun geestelijke vermogens te ontwikkelen