Tienerhuwelijken — Vreugde of verdriet?
HET was een prachtige bruiloft. De knappe bruidegom zag er zo volwassen uit voor zijn negentien jaar, en zijn achttienjarige bruid straalde gewoon in haar schitterende met roze afgezette witte jurk. Don en Maureen vormden een „volmaakt paar” — hij aanvoerder van het voetbalelftal, zij een gevierd actrice op schooltoneelavonden. In een klein kapelletje wisselden zij de geloften uit, omringd door haar ouders en veel goede vrienden.
Zo schaarde Maureen zich in de rijen van de bijna een half miljoen tienerbruiden die alleen al in de Verenigde Staten jaarlijks in het huwelijk treden. Evenals de anderen hoopte zij op huwelijksgeluk. „Maar diep in mijn hart was ik bang”, onthulde Maureen. „Hoewel dit de mooiste dag van mijn leven had moeten zijn, voelde ik mij onbehaaglijk en vroeg ik mij af of ik wel echt gelukkig zou zijn.” Vanwaar die bezorgdheid?
Waarom zo jong trouwen?
Maureen was zwanger. Zij en Don hadden verkering gehad sinds zij zestien was en geleidelijk aan waren zij intiemer geworden in hun liefdesbetuigingen. „Wij hadden het over trouwen gehad, maar dan ergens in de toekomst. Ik wilde verder studeren en Don was net gevraagd voor het sportteam van de universiteit”, verklaarde Maureen. „Maar wij woonden in een klein stadje en mijn ouders hadden veel vrienden, dus dachten wij dat het ter wille van hen maar het beste was als wij trouwden. En wij hielden heel veel van elkaar.”
Ja, een buitenechtelijke zwangerschap drijft menige tiener het huwelijk in. De angst van een jonge aanstaande moeder dat zij zonder echtgenoot een kind zal moeten grootbrengen, kan verschrikkelijk zijn. Dr. F. F. Furstenberg kwam echter na de studie die hij in 1976 van meer dan 400 tienermoeders maakte, tot de conclusie: „Het doet er nauwelijks iets toe of de moeder trouwt. Na een tijdje loopt zij haast evenveel kans als de ongehuwde moeder om de grootste, zo niet de gehele verantwoordelijkheid voor het grootbrengen van haar kind te moeten dragen.” Eenvoudigweg trouwen om een voorechtelijke zwangerschap legaal te maken, is dus een wankele basis voor een huwelijk.
Hoewel er bij een derde tot de helft van alle tienerhuwelijken sprake is van voorechtelijke zwangerschap, is dit beslist niet de enige reden waarom er jong getrouwd wordt. Het verlangen om te trouwen is iets natuurlijks. Het huwelijk is een geschenk van onze Schepper, die dit verlangen in ons heeft geplant. Ook hoeft een huwelijk op jeugdige leeftijd niet automatisch verkeerd te zijn. Nog in deze tijd zijn in bepaalde streken tienerhuwelijken de gewoonte. In die gebieden helpen de hechte steun van de familie en een stabielere, minder veeleisende maatschappijvorm het echtpaar echter dikwijls bij de aanpassing.
Niettemin doen velen die jong trouwen dit om een akelige situatie thuis te ontvluchten. Maar is het huwelijk dan de remedie voor alle problemen? Vicky, die als tiener getrouwd is, had het thuis erg moeilijk. Zij gaf toe: „Communicatie was thuis mijn probleem. Het was ook het probleem dat mijn man met zijn familie had. En wat denk je dat ons probleem is, nu wij getrouwd zijn? Communicatie!” Dit tienerechtpaar heeft er echter aan gewerkt dit probleem te overwinnen. De verbetering kwam pijnlijk langzaam tot stand. Toch deden zij hun best trouw te blijven aan bijbelse maatstaven en hebben zij hun huwelijk in stand gehouden.
Sommige anderen trouwen jong om zich te onttrekken aan een nare toestand op school of in de gemeenschap. Veel jongeren sturen op het huwelijk aan omdat zij volwassen willen lijken, terwijl anderen hun pasgetrouwde vrienden willen nadoen. Zowel overdreven rooskleurige voorstellingen van het huwelijk als seksueel prikkelend materiaal worden met gulle hand geleverd door het hedendaagse tv- en filmscherm en de literatuur. Voor velen lijkt het huwelijk een manier om al die romantische fantasieën te verwezenlijken.
Dr. Lee Burchinal, een vooraanstaande autoriteit op het gebied van huwelijken op jeugdige leeftijd, vestigde de aandacht op iets dat als een van de grondoorzaken wordt beschouwd, iets dat meer gewicht in de schaal legt dan al de eerder genoemde redenen. Hij vestigde de aandacht op een studie waaruit bleek dat meisjes die als tiener trouwden, „jonger waren begonnen met afspraakjes maken, . . . vaker verkering hadden gehad, veelvuldiger ’verliefd’ waren geweest, op jongere leeftijd al regelmatiger afspraakjes hadden gehad”.
Dit bleek in Maureens geval op te gaan. „Ik begon met jongens uit te gaan toen ik veertien was en had op mijn vijftiende een vaste vriend”, bekende zij. „Ook had ik een hoop moeilijkheden thuis. Mijn moeder en ik konden helemaal niet met elkaar overweg. Ik kon het niet uitstaan dat zij mij vertelde wat ik doen moest, dus toen ik achttien was ging ik de deur uit om met twee andere meisjes te gaan samenwonen. Ten slotte heb ik Mams het nieuws verteld dat Don en ik gingen trouwen. Maar nooit zal ik vergeten wat er gebeurde nadat wij één dag getrouwd waren.”
„Ik voelde mij doodongelukkig”
„Het leek wel of ik van de ene dag op de andere veranderde”, onthulde Maureen. „Ik was kwaad op Don omdat ik zwanger was. Ik wilde helemaal geen baby en voelde mij in de val gelokt. Ik bleef maar denken: ’Dit heb jij mij aangedaan! Jij hebt mij ertoe gebracht tegen mijn geweten in te gaan. Ik wist dat het verkeerd was!’ Van het allereerste begin af begon ik mijn respect en liefde voor hem te verliezen.” Hoewel Don probeerde aardig te zijn en begrip te tonen, zat hij toch opgescheept met de taak om te proberen een mokkende, humeurige vrouw te behagen, zijn baan te houden en zijn eigen vurige verlangen om aan sport te doen de baas te blijven. Die druk werd hem te machtig en hij zocht verlichting door te gaan drinken en uren — en ten slotte dagen — achtereen van huis weg te blijven.
„Ik bleef maar op hem vitten en kwetste hem voortdurend door tegen hem te schreeuwen en te krijsen”, bekende Maureen. „Maar ik voelde mij doodongelukkig. Ik voelde mij zo schuldig door wat wij voor ons huwelijk gedaan hadden. Toen de baby kwam, werd alles alleen nog maar erger. Alles wat Don deed, irriteerde mij — zelfs de manier waarop hij smakte als wij zaten te eten. Op het laatst konden wij er allebei niet meer tegenop.” Maureen en Don werden een schrijnend statistisch gegeven — gescheiden na één jaar en negen maanden. Hun situatie is weliswaar extreem, maar niet zeldzaam.
„Eén onbetwist gegeven”
Marcia Lasswell heeft veel onderzoek gedaan op het gebied van het huwelijk. In 1974 schreef zij als hoogleraar in de gedragswetenschappen aan de California State University: „Als wij over één onbetwist gegeven beschikken met betrekking tot de vraag of een huwelijk al dan niet zal standhouden, is het wel dat zij die erg jong zijn als zij trouwen, met een flinke handicap beginnen.” De grafieken links tonen de resultaten van meer dan 19.000.000 eerste huwelijken die tussen 1950 en 1970 werden voltrokken. In 1975 waren vele daarvan alweer ontbonden. Welke waren het minst stabiel? Kijk eens naar de verhouding van het aantal echtscheidingen en scheidingen van tafel en bed op basis van de leeftijd bij het eerste huwelijk. Een man die als tiener trouwde, liep ruim tweemaal zo veel kans op een echtscheiding of scheiding van tafel en bed als een man die met trouwen tot zijn vijfentwintigste had gewacht. Voor de vrouwelijke tiener was die kans driemaal zo groot!
[Tabellen]
(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)
RESULTATEN VAN ALLE EERSTE HUWELIJKEN IN DE VERENIGDE STATEN 1950-’70
Stand in juni 1975
VROUWEN
Percentage Leeftijd
echtscheiding bij eerste
of scheiding huwelijk
van tafel en bed
100
90
80
70 14-19
60
50
40
20-24
30
25-29
20 30+
10
0
RESULTATEN VAN ALLE EERSTE HUWELIJKEN IN DE VERENIGDE STATEN 1950-’70
Stand in juni 1975
MANNEN
Percentage Leeftijd
echtscheiding bij eerste
of scheiding huwelijk
van tafel en bed
100
90
80
70
60
50
14-19
40
30
20-24
20
25-29
30+
10
0
[Verantwoording]
Bron: Current Population Survey, juni 1975.
Echtscheiding en scheiding van tafel en bed zijn niet de enige aanwijzingen voor een ongelukkig huwelijk. De grafieken in de rechterkolom van de volgende bladzijde geven de resultaten weer van diepgaande interviews met meer dan tachtig echtparen. De helft van hen was getrouwd toen een van de echtelieden nog geen negentien jaar was en nog op de middelbare school zat, terwijl de anderen op een leeftijd tussen de 21 en 26 jaar waren getrouwd. Hun werd gevraagd: ’Als u uw leven over kon doen, zou u het huwelijk dan uitstellen?’ en: ’Voelde u zich niet voorbereid op wat het huwelijk behelsde?’ In welke groep zaten de meeste personen die wensten dat zij gewacht hadden? Andere onderzoekingen hebben aan het licht gebracht dat een derde tot meer dan de helft van de jonge mannen en vrouwen te kennen gaven dat zij spijt hadden van het tijdstip waarop zij waren getrouwd!
[Tabellen]
(Zie publicatie voor volledig gezette tekst)
ZOU U UW HUWELIJK UITGESTELD HEBBEN?
Percentage Echtparen waar Echtparen
dat met „Ja” een van beiden getrouwd
antwoordde nog geen 19 was tussen
21 en 26
100
90
80
70
60
50
40
Vrouw
Man
30
20
10
Man
Vrouw
0
VOELDE U ZICH NIET VOORBEREID OP WAT HET HUWELIJK BEHELSDE?
Percentage Echtparen waar Echtparen
dat met „Ja” een van beiden getrouwd
antwoordde nog geen 19 was tussen
21 en 26
100
90
80
70
60
50
40
Vrouw
30
Man
20
10
Man
Vrouw
0
[Verantwoording]
Bron: Social and Psychological Factors Associated With High School Marriages, door Rachel M. Inselberg.
Maar als je nu eenmaal een tienerhuwelijk bent aangegaan? Is het dan gedoemd te mislukken? Beslist niet! Te weten wat de gevaren van een vroeg huwelijk zijn, kan juist het omgekeerde effect hebben. Veel tieners gaan des te meer hun best doen om een succes van hun huwelijk te maken en bezien de handicap als een uitdaging. En wanneer zij oprecht om hulp bidden tot de Insteller van het huwelijk, kunnen zij verzekerd zijn van ’een meer dan normale kracht’ om hen bij te staan. Dat hebben Vicky en Mark ondervonden. — 2 Korinthiërs 4:7.
Ja, er zijn uitzonderingen op de regel dat tienerhuwelijken alleen maar verdriet brengen. James en Ann bijvoorbeeld zijn als tieners getrouwd. Maar na elf jaar goed huwelijksleven antwoordde James op de vraag of zij weer zo zouden handelen, zonder enige aarzeling: „Vast en zeker! Ik heb geen enkele bedenking tegen ons huwelijk.” Ann, die achttien was toen zij met hem trouwde, voegde eraan toe: „Hoewel wij net als ieder ander echtpaar problemen hebben gehad, hebben wij die altijd rustig samen kunnen uitpraten.”
Waarin zat het verschil tussen het huwelijk van James en Ann en dat van Maureen en Don? Hoe komt het dat een op jeugdige leeftijd gesloten huwelijk de een verdriet en de ander vreugde brengt? Het volgende artikel zal deze vragen beantwoorden.
[Inzet op blz. 13]
’Zij die erg jong zijn als zij trouwen, beginnen met een flinke handicap.’ Weet deze gezinsadviseur iets dat u zou moeten weten?