Geweld is overal

DE AUTOMOBILIST zat in zijn auto te wachten tot het verkeerslicht op groen zou springen, toen hij plotseling een grote man op hem af zag komen die obscene taal uitsloeg en met zijn vuist zwaaide. De automobilist deed snel zijn deuren op slot en zijn ramen dicht, maar de grote man bleef op hem af komen. Hij boog voorover, schudde de auto heen en weer en rukte aan het portier. Ten slotte hief hij uit frustratie zijn grote vuist op en liet hem met volle kracht neerkomen op de voorruit, waardoor die versplinterde.

Is dit een scène uit een actiefilm? Nee! Dit was een verkeersruzie op het eiland Oahu (Hawaii), dat bekendstaat om zijn kalme, ontspannen sfeer.

Dit hoeft ons niet te verbazen. Sloten op deuren, tralies voor ramen, beveiligingspersoneel in gebouwen, zelfs bordjes op bussen met „Chauffeur heeft geen geld” — het wijst allemaal op één ding: Geweld is overal!

Geweld in huis

Iemands thuis is lange tijd gekoesterd als zijn veilige haven. Dit idyllische beeld is echter snel aan het veranderen. Geweld in het gezin, waaronder kindermishandeling, slaan van de huwelijkspartner en moord, haalt over de hele wereld de krantekoppen.

In de Manchester Guardian Weekly wordt bijvoorbeeld gezegd dat „minstens 750.000 kinderen in Engeland last kunnen krijgen van een langdurig trauma doordat zij zijn blootgesteld aan huiselijk geweld”. Het bericht was gebaseerd op een onderzoek waaruit tevens bleek dat „drie van de vier ondervraagde vrouwen zeiden dat hun kinderen getuige waren geweest van gewelddadige voorvallen, en dat bijna twee derde van de kinderen had gezien dat hun moeder werd geslagen”. Evenzo schat de Amerikaanse Adviesraad voor Kindermishandeling en -verwaarlozing volgens U.S.News & World Report dat „elk jaar 2000 kinderen, van wie de meeste jonger zijn dan vier jaar, door toedoen van ouders of verzorgers sterven”. Dit overtreft het aantal sterfgevallen tengevolge van verkeersongelukken, verdrinkingen of valpartijen, zegt het rapport.

Huiselijk geweld omvat ook mishandeling van de huwelijkspartner, hetgeen varieert van een duw of stoot geven tot slaan, schoppen, de keel dichtknijpen, afranselen, met een mes of vuurwapen bedreigen of zelfs vermoorden. En tegenwoordig maken beide partners zich schuldig aan deze vorm van geweld. Uit een onderzoek blijkt dat van de gerapporteerde gevallen van geweld tussen huwelijkspartners ongeveer een kwart door de man wordt begonnen, een kwart door de vrouw, en de rest van de gevallen het beste omschreven kan worden als vechtpartijen waarvoor beiden verantwoordelijk zijn.

Geweld op het werk

Weg van huis is de werkplek van oudsher de plaats geweest waar iemand orde, respect en fatsoen kon vinden. Maar dat schijnt niet langer het geval te zijn. Cijfers die door het Amerikaanse Ministerie van Justitie zijn gepubliceerd, laten bijvoorbeeld zien dat elk jaar meer dan 970.000 mensen het slachtoffer worden van een geweldsmisdrijf op het werk. Met andere woorden, „werknemers hebben wellicht een kans van een op vier om het slachtoffer te worden van de een of andere vorm van geweld op het werk”, zo wordt in een rapport in Professional Safety — Journal of the American Society of Safety Engineers gezegd.

Wat de meeste zorgen baart, is dat geweld op het werk niet beperkt is tot woordenwisselingen en verdachtmakingen. „Specifiek tegen werkgevers en werknemers gericht geweld door andere werknemers is nu de snelst groeiende categorie van doodslag in de Verenigde Staten”, zegt hetzelfde rapport. In 1992 was een op de zes sterfgevallen op het werk een geval van doodslag; voor vrouwen was het cijfer bijna een op twee. Het valt niet te ontkennen dat een golf van geweld de eens ordelijke werkplek overspoelt.

Geweld in sport en amusement

Sport en amusement worden gebruikt als afleiding of ontspanning om zich te verkwikken voor de serieuzere inspanningen van het leven. Tegenwoordig is amusement een miljardenindustrie. Om zoveel mogelijk uit deze lucratieve markt te halen, zijn de amusementsfabrikanten er niet afkerig van alle middelen te gebruiken die hun ter beschikking staan. En een zo’n middel is geweld.

In het zakentijdschrift Forbes wordt bijvoorbeeld bericht dat een fabrikant van videospelletjes een populair oorlogsspelletje verkoopt waarin een vechtersbaas het hoofd van zijn tegenstander met ruggegraat en al afscheurt terwijl toeschouwers roepen: „Maak hem af! Maak hem af!” Een versie van hetzelfde spelletje dat voor een concurrerend bedrijf is gemaakt, bevat die bloedige scène echter niet. Het gevolg? Van de gewelddadiger versie is vijftig procent meer verkocht dan van het spelletje van de concurrent. En dat vertegenwoordigt heel veel geld. Toen de huiskamerversies van deze spelletjes op de markt kwamen, bracht dat de bedrijven in de eerste twee weken op internationale schaal 65 miljoen dollar op! Wanneer er winst bij komt kijken, is geweld gewoon een van de vele manieren om consumenten te lokken.

Geweld in sport is een heel andere kwestie. De spelers gaan er vaak prat op hoeveel schade zij kunnen aanrichten. Tijdens een hockeywedstrijd in 1990 werden er bijvoorbeeld 86 strafslagen gegeven — een niet eerder bereikt record. De wedstrijd werd drie en een half uur onderbroken door chaotische toestanden. Eén speler werd behandeld wegens een gebroken aangezichtsbeen, een beschadigd hoornvlies en een diepe wond. Vanwaar dit geweld? Een speler legde uit: „Wanneer je een echt emotionele wedstrijd, met veel vechtpartijen, wint, ga je naar huis en voel je je iets dichter bij je teamgenoten. Ik vond dat het door de vechtpartijen echt een geestelijke strijd werd.” Bij veel sporten in deze tijd lijkt geweld niet slechts het middel te zijn geworden tot een doel, maar het doel op zich.

Geweld op school

De school is altijd beschouwd als een toevluchtsoord waar jonge mensen al hun andere zorgen van zich af kunnen zetten en zich kunnen concentreren op het ontwikkelen van hun geest en lichaam. Tegenwoordig is de school echter niet meer zo’n veilige en zekere plek. Uit een in 1994 gehouden Gallup-opiniepeiling bleek dat geweld en benden het voornaamste probleem waren op openbare scholen in de Verenigde Staten, en daarmee wonnen ze het van de financiële problemen, die het jaar daarvoor boven aan de lijst stonden. Hoe ernstig is de situatie nu precies?

Op de vraag „Ben je ooit het slachtoffer geweest van een gewelddaad die in of rond school plaatsvond?” antwoordde in een onderzoek bijna een op de vier leerlingen met ja. Meer dan een tiende van de leerkrachten antwoordde eveneens bevestigend. Hetzelfde onderzoek bracht aan het licht dat dertien procent van de leerlingen, jongens en meisjes, toegaf soms een wapen mee naar school te hebben genomen. De meesten van hen beweerden dat zij dit alleen hadden gedaan om indruk te maken op anderen of om zichzelf te beschermen. Maar een zeventienjarige leerling schoot zijn leraar in de borst toen deze probeerde hem zijn vuurwapen af te nemen.

Een cultuur van geweld

Het valt niet te ontkennen dat geweld in deze tijd overal is. Thuis, op het werk, op school en in het amusement hebben wij te maken met een cultuur van geweld. Doordat men er dagelijks aan wordt blootgesteld, zijn velen het als iets normaals gaan aanvaarden — totdat zij het slachtoffer worden. Dan vragen zij zich af: Zal er ooit een eind aan komen? Zou ook u graag het antwoord willen weten? Lees dan het volgende artikel.