Jongeren, zonderen jullie je af?

Onder de mensen of alleen op je kamer — wat wil je het liefst?

De gitaarpartij aan het begin van het muziekstuk stijgt tot een juichende wilde hoogte. De vloer van mijn kamer dreunt van het gestadige ritme van de diepe bastonen. De zanger wil een vrij leven kunnen leiden, wil niet lastig gevallen worden. Ik weet precies hoe hij zich voelt. Het zijn ook mijn gevoelens. Alles is oké wanneer ik naar mijn platen zit te luisteren. Het is alsof de musici mij begrijpen, en ik hen.

Met pa en ma heb ik dat niet — die weten niet hoe ik denk. Of op school — de leraren zijn constant zelf aan het woord. Ze luisteren nooit naar ons. Ze zouden zich heel erg verbazen als ze wisten hoe ik werkelijk denk.

Daarom gaat het iedere dag hetzelfde. Uit school kom ik direct naar huis.

„Dag jongen!”

„Hallo ma.”

„Wat heb je vandaag geleerd?”

„Niks.”

Zo, dat is afgehandeld. Nu naar boven, met twee treden tegelijk, naar mijn kamer. Mijn muziek. Ik sluit de deur. Hier is mijn wereld. De meeste tijd breng ik hier door, terwijl ik naar mijn platen luister en gedachten en gevoelens deel met de zangers en musici. Soms raken we helemaal opgeladen en willen we de wereld veranderen; soms zijn we diep in de put omdat alles er zo hopeloos uitziet.

Wij bekijken de wereld zoals ze werkelijk is, maar de wereld kijkt niet om te zien hoe wij in werkelijkheid zijn. Ze noemen ons kinderen, maar van binnen voelen we ons veel ouder dan we werkelijk zijn. Onrecht, vrijheid, liefde, druk, samen iets aan het milieu doen — dat zijn de zaken die ons bezighouden. Maar volwassenen nemen ons niet serieus en daarom kunnen wij ons alleen maar op onze eigen manier in onze eigen wereld uiten.

Ben jij nog jong en zijn dit ook ongeveer jouw gevoelens? Koken en zieden emoties en sterke gevoelens in jouw binnenste? Ben je gefrustreerd omdat je denkt dat volwassenen maar weinig belangstelling tonen voor je werkelijke gevoelens? Hoe heb je deze frustratie verwerkt? Misschien heb je je verward gevoeld en heb je je daarom van de volwassenen in je leven teruggetrokken en ben je vele uren in afzondering met je muziek en misschien met een hele goede vriend gaan doorbrengen. Waarom denk je dat het zo moeilijk is voor vele volwassenen en jonge mensen om samen over hun werkelijke gevoelens te praten?

Opgroeien: niet alleen in lichamelijk opzicht

Je verandert. Je bent geen kind meer. Je lichaam is al een heel eind op weg om zijn uiteindelijke vorm als volwassen man of vrouw te krijgen. Het schijnt wel alsof je bijna van de ene dag op de andere met centimeters gegroeid bent. Je kreeg extra lichaamsbeharing, en je ontwikkelde je plotseling in seksueel opzicht. Enorme lichamelijke veranderingen zijn plotseling opgetreden.

Tijdens deze spurt in je lichamelijke ontwikkeling heeft wellicht een van je ouders of een andere volwassene met wie je vertrouwelijk kunt praten, je verteld over de bijzonderheden van de menselijke voortplanting. Het was nuttig om deze dingen te weten te komen. Je moest weten dat deze hele ontwikkeling een gewone zaak is en dat je niet de enige bent die dit meemaakt.

Maar hoe opvallend deze uiterlijke veranderingen ook zijn, er zijn jou minstens zo grote of nog grotere veranderingen overkomen die jouw persoonlijkheid beïnvloeden. Ongeveer tegelijkertijd ben je ook begonnen in emotioneel opzicht te rijpen. Deze soort van groei is even werkelijk en verloopt vaak even snel, maar het is een groei die zich onder de oppervlakte afspeelt en voor anderen niet zichtbaar is.

Terwijl mensen jouw uiterlijke groei opmerken en dat ook misschien vaak genoeg tegen je zeggen, maakt datgene wat er van binnen met je gebeurt, jou werkelijk tot een andere persoon. Als anderen niet van je willen vervreemden terwijl je opgroeit, zullen zij er tijd aan moeten besteden om met je te praten, en jij zult dan niet gesloten mogen zijn. Mensen laten vaak na een evenredige hoeveelheid aandacht te besteden aan de innerlijke ontwikkeling van een jong persoon.

Emotioneel naar een andere versnelling overschakelen

In deze levensperiode kolkt en bruist in jonge harten een hele stroom van nieuwe, intens beleefde interesses op, zaken waar zij als kind zelden over nadachten. De betekenis en het doel van het leven, vragen ten aanzien van de toekomst, belangstelling voor het andere geslacht, een heel sterk rechtvaardigheidsgevoel, mededogen met hen die in deze wereld de misdeelden zijn. Gisten deze kwesties ook in jou?

Heb je beseft dat deze kwesties ook bij vele anderen in hun tienerjaren beginnen te dagen, en op overeenkomstige wijze als bij jou? Het is echt waar. Voor jou zijn het heel persoonlijke gevoelens, maar vele anderen van jouw leeftijd voelen precies wat jij ook van binnen voelt. Dit emotioneel ontwaken is als verschijnsel net zo algemeen als de lichamelijke veranderingen tijdens de puberteit. Heb je daar wel aan gedacht? Of geloofde je dat deze nieuwe gevoelens uitsluitend jouw ervaring waren?

Wel, laten we kijken of dit je logisch lijkt:

Als een jonge man zich voor het eerst scheert, is dat voor hem niet zo maar iets. Waarschijnlijk beschouwt hij het als een keerpunt in zijn leven en wordt hij volledig door die handeling in beslag genomen. Hij vindt het een hele gebeurtenis. Maar moet hij, omdat het voor hem zo veel betekent, nu denken dat niemand anders ooit heeft gekend wat hij nu van binnen voelt? En dat ook niemand anders die gevoelens ooit zal ervaren? Iedere man die zich scheert, heeft dat ook eens voor de eerste keer gedaan, is het niet? En alle kleine broertjes zullen zich op een dag voor het eerst scheren. Ongetwijfeld is het een speciaal moment voor ieder, maar het is echt geen nieuwe ervaring voor het mannelijke geslacht. Kun je deze illustratie nu ook toepassen op de manier waarop een jong persoon zijn eigen emotionele ontwikkeling realistisch kan bezien?

Is het goedbeschouwd niet redelijk dat wij mensen in het algemeen dezelfde fundamentele groeifasen doormaken als wij van kind volwassene worden? Onze gevoelens gedurende die jaren waarin wij opgroeien kunnen heel persoonlijk zijn, maar ze zijn niet uniek in de zin dat alleen wij zulke gevoelens hebben; ze horen gewoon bij de menselijke ontwikkeling in deze levensperiode.

Betekent jouw emotionele groei dat je nu een volwassene bent?

Je emoties hebben dus een sprongsgewijze ontwikkeling doorgemaakt en je interesses zijn die van een volwassene. Betekent dat nu dat je volledige rijpheid hebt bereikt? Wel, het zou juist zijn als volwassenen erkennen en waarderen dat je vorderingen hebt gemaakt, maar mag je verwachten dat zij jou nu als compleet volwassen beschouwen, als een gelijke in ieder opzicht?

In werkelijkheid is jouw ervaring in het leven nog steeds heel beperkt. Hoewel je begint te voelen op de manier van volwassenen, kun je nog niet altijd denken als een volwassene. Je hebt nog niet zo lang geleefd en dus heb je nog niet de tijd gehad om achtergrondkennis te verwerven met betrekking tot veel van wat er in het leven zo komt kijken.

Het zal er niet altijd zo voor staan. Dit hoofdstuk van je leven heeft maar een paar bladzijden. Je levenservaring en de wijsheid die daarvan het resultaat zal zijn, zullen die vroege emotionele spurt inhalen en zelfs passeren, net zoals de schildpad uiteindelijk de haas voorbijging. Maar tot dat moment zul je er goed aan doen om te herkennen hoe sterk de invloed is die dit emotionele ontwaken op je kan hebben.

Emoties en het communicatieprobleem

Als iemand jong is, raken zijn gevoelens snel bij een zaak betrokken zodat hij zich in de kwestie door zijn gevoelens zal laten leiden. Hij is geneigd zijn reactie meer op gevoel dan op denken te baseren. Jongeren willen vaak al heel snel dingen veranderen. Omdat zij niet alle complexe factoren kennen die met een bepaalde kwestie samenhangen, hebben zij dikwijls een te sterk vereenvoudigde kijk op de zaak. Dat wil niet zeggen dat iedere jongere zo maar keurig in een vakje ingedeeld kan worden, maar dit is een trek die in het algemeen kan worden waargenomen. Jongeren hebben soms weinig geduld met een gang van zaken die zij langzaam of ouderwets vinden en raken dan snel geërgerd.

Een dergelijke denkwijze kan hen het juiste respect voor ouders, onderwijzers en andere volwassenen doen verliezen. Zij trekken zich dan van de werkelijke wereld terug in een wereld die hun meer aanstaat — een droomwereld. Kun je zien waarom dit in je nadeel zou zijn als jij jong bent? Als jij je juist op het moment dat je klaar bent om wijsheid te gaan verwerven in het leven, isoleert van degenen die wijsheid bezitten en in staat zijn om je te helpen, hoe kun je er dan beter van worden?

Meer dan dat, je ouders zijn niet alleen in staat om je te helpen maar zij wìllen je graag helpen. Zij houden van je zoals zij altijd van je hebben gehouden. Zij zijn niet aan het veranderen; jij verandert. Zij hebben niet het verlangen zich van jou te isoleren. Waren het je ouders die je hebben weggestuurd om op je kamer achter een gesloten deur naar platen te zitten luisteren, of heb je zelf verkozen je af te zonderen?

Je weer aansluiten

Als je er eens over nadenkt, zie je misschien ook in jouw geval dat er enigszins een kloof is ontstaan tussen jou en je ouders. Niet dat wie ook van jullie dat zo heeft bedoeld — het is gewoon gebeurd. Maar kun je het weer ongedaan maken? Wel, dat moet feitelijk niet zo moeilijk zijn. Het is geen kwestie van proberen vrede te sluiten met een vijand.

Begin een gesprek met een van je ouders, je vader bijvoorbeeld. Vertel hem wat je op school doet. Vraag zijn opinie over een bepaalde aangelegenheid en deel dan jouw zienswijzen met hem. Of toon belangstelling voor zaken waarvan je weet dat ze voor hem belangrijk zijn. Doe iets samen. Vraag hem om jou te helpen een bepaald karwei af te krijgen of bied aan hem bij een van zijn karweitjes te helpen. Wend je tot je ouders met de vragen die je over het leven hebt.

Nu zul je het echt niet altijd eens zijn met de beslissingen die je ouders nemen, maar houd in gedachte dat je op een punt bent aangeland waar je sterk op gevoel bent ingesteld maar nog te kort schiet in ervaring. Zij hebben enige tijd geleden in jouw schoenen gestaan, maar nu zijn zij veel verder gevorderd dan alles wat jij tot op dit tijdstip hebt gedaan of gevoeld. Hopelijk kunnen zij jou helpen verstandig te worden en je goede raad geven terwijl je een goed persoonlijk oordeel opbouwt. Herinner je je dit spreekwoord: „Hij die met wijzen wandelt, zal wijs worden”? Probeer in nauwe omgang met je ouders te ’wandelen’ en zie of dat je ertegen kan behoeden om te sterk op je emotionele onrust en impulsen te reageren. — Spr. 13:20.

In deze kritieke tijden hebben niet alle ouders werkelijke bezorgdheid voor hun kinderen. Hopelijk is dat met jouw ouders wel het geval en hebben zij jou graag thuis. Wellicht zorg jij voor een vonk die hen helpt geïnteresseerd te blijven in het leven. Je kunt nog steeds genieten van jouw muziek — maar laat dat je er niet toe brengen jezelf terug te trekken van prettige omgang met je ouders.

Platenmaatschappijen weten heel goed dat jonge mensen gevoelig zijn. Zij weten welke soort van songs zij moeten brengen om jouw aandacht te trekken en, hopen zij, jouw geld binnen te halen. Laat je niet op deze manier manipuleren. Wees jezelf. Weet waar je de streep trekt. Isoleer jezelf niet. „Wie zich afzondert”, zegt de bijbel, „zal zijn eigen zelfzuchtige verlangens zoeken; tegen alle praktische wijsheid zal hij losbarsten.” — Spr. 18:1.

Als je er een gewoonte van hebt gemaakt je van je ouders terug te trekken, waarom dan niet een betere manier van omgang met elkaar gezocht? Probeer het. Kijk of het leven er op deze manier fijner op wordt. De volgende keer dat je de verleiding voelt om stilletjes weg te glippen naar je kamer en je platen, moet je juist in de huiskamer blijven en je niet overal buiten houden. Draag bij tot gezamenlijke activiteiten. Zul je blij zijn dat je de moeite hebt gedaan? Zullen je ouders zich verheugen? Misschien zullen jullie het allemaal fijn vinden. Als jij teruggetrokken bent geweest, zullen zij jou waarschijnlijk wat graag er weer bij betrekken.