Nga Petero, isiwaleka erikolera Yehova

1. Petero abere alangira ekitiko-tiko ky’erihamba esyosamaki nyingyi, mwayiwata ati?

OBUTUKU mubwakya Petero inyanemusoha esyosamaki, aliwe mwatahamba kindu. Mwasweka Yesu akamubwira ati: “Muye ahali omutobero, mutogerayeho ebisohi byenyu, musohe.” (Luka 5:4) Petero mwayibulya ng’anemwendihamba esamaki n’enguma, aliwe mwakola ebyo Yesu amubwira. Petero n’abalume ababya bakakola haghuma naye, mubahamba esyosamaki nene n’obutimba mubwatsuka eritsutsangika. Babere balangira ekitiko-tiko ekyo, Petero n’ababya haghuma naye “mubasweka.” Petero mwabugha ati: “Mukama ulue hakuhi nage, kusangwa indi mundu mubi.” (Luka 5:6-9) Petero mwalangira nibya nga syatolere eribya embere sya Yesu.

2. Busanaki ni ky’endundi okw’itwe erighira oko ky’erileberyako kya Petero?

² Petero abya asingene, kundi kwenene abya “mundu mubi” kutse mukola nabi. Amasako akatubwira ngoko mwanabugha kutse erikola emyatsi eyaleka inyayikubya b’omo. Naghu ukanayowa nga Petero? Hane omutsye mulebe ogho wanzire erileka kutse obulema bulebe obo unemulwa nabo oko mughulu muli? Byamabya iko biri bitya, erigha eky’erileberyako kya Petero, lyanganakusikya mutima. Liti? Terilengekania oko kino: Yehova anganabulire erihandikisya amalolo wa Petero omo Biblia. Aliwe mwahandikisyagho tutoke erighira kugho. (2 Tim. 3:16, 17) Erighira oko mulume oyo wabya n’obulema n’amalengekania awali nga wetu, kyanganaleka itwalangira ngoko Yehova syalitulindirirako erihika-hikana. Nomo tunawite obulema, anzire itwalola embere erimukolera n’eriyikasa erikola tutya.

3. Busanaki siritolere itwabunika mutima?

³ Busanaki siritolere itumbya erikolera Yehova? Bakanasimako ambu kakalya omuhatikani. Tuhireho eky’erileberyako: Oyukawata ebyombo by’omuzike, akalabaya endambi nene akayifunza eriwatabyo. Oko mughulu oyo akabya inyanemutaluka eriwata, aliwe amabiyitsinga, inyakendisyatoka. Nibya nomo angabya inyabiribya muwati oyukalire, hakanabya endambi inyataluka. Aliwe syalileka. Akalola embere eriyikasa. Netu kutya, nibya n’omughulu tukabya nga twabirilekana n’omutsye mulebe, hakanabya endambi itwatasyasubiragho. Aliwe situlileka eriyikasa tutoke eryuwania emyatsi. Itwe bosi tukabugha kutse erikola emyatsi eyikaleka itwayikubya b’omo; aliwe twamatendibunika mutima, Yehova inyakendituwatikya eryuwania emyatsi. (1 Pet. 5:10) Muleke tulebaye ngoko Petero mwataleka eriyitsinga. Nomo Petero anabya akakola amakosa, Yesu mwamughanyira. Eriminya ekyo lyanganatuhiramo omuhwa w’eritendileka erikolera Yehova.

ERIYIKASA LYA PETERO N’EMIYISA EYO ABANA

4. Omo Luka 5:5-10, Petero mwayahula ati, aliwe Yesu mwamusikya mutima ati?

⁴ Amasako syalitubwira ekyaleka Petero inyayahula mo “mundu mubi” nga niki, kutse ng’abya akalengekania oko makosa wahi omughulu abugha atya. (Soma Luka 5:5-10.) Aliwe kitokekene mwakola amakosa mangyi. Yesu mwalangira ngoko Petero ali n’obuba, kwamuhwa kundi mwayilangira mo mundu oyutatolere. Aliwe kandi Yesu mwalangira ngoko Petero akendisyabya mutaleghula. Neryo Yesu mwabwira Petero ati “sigubahe.” Kundi Yesu mwayiketera Petero, ekyo mukyaleka engebe ya Petero iyabinduka. Enyuma, Petero na mughala wabo ye Andrea mubasigha omubiri wabo w’erisoha esyosamaki, neryo bamabya bakakwama Yesu mughulu wosi. Ekyo mukyaleka ibabana emiyisa mingyi kutsibu.​—Mar. 1:16-18.

5. Petero mwataleka amalengekania mabi awabya nagho okw’iyuwene-wene amukakirye erikwama Yesu; busana n’ekyo mwabana emiyisa yahi?

⁵ Busana n’eribya akakwama Kristo omo mubiri wiwe, Petero mwayilangirira emyatsi mingyi eyuwene. Mwayilangirira Yesu akalamya abakoni, akahigha esyombinga n’erilubukya abaholi.b (Mat. 8:14-17; Mar. 5:37, 41, 42) Kandi, Petero mwayilangirira enzoli y’olukengengerwa lw’Obwami bwa Yesu b’omo biro ebikasa. Omwatsi oyo mwatula oko ngebe yiwe ko kutsibu! (Mar. 9:1-8; 2 Pet. 1:16-18) Petero mwayilangirira emyatsi eyo syangalangire kw’atakwama Yesu. Ahate eritika-tika, Petero mwatsema kutsibu kundi mwatabunika mutima busana n’amalengekania mabi awabya nagho okw’iyuwene-wene, kandi mwatsema akayilangirira emiyisa yosi eyi!

6. Petero mwanalw’inyakinda obulema bwiwe? Kanaya.

⁶ Nomo Petero analangira n’eryowa emyatsi mingyi, abya inyakinalwa n’obulema bulebe. Tukanaye oko myatsi milebe iyikakanganaya ekyo. Omughulu Yesu abugha ng’akendighalwa ati n’erihola ati busana n’eriberererya obuminyereri bw’eBiblia, Petero mwamukunga. (Mar. 8:31-33) Kangyi-kangyi, Petero n’abandi bakwenda ibakakuba obuhaka omukulu omw’ibo nga nindi. (Mar. 9:33, 34) Omo kiro ky’ekiro ky’embere Yesu ahole, Petero mwatwa okutu k’omulume mulebe. (Yoa. 18:10) Busana n’obuba, omo kiro kighumerera ekyo, Petero mwaghana Yesu y’engendo isatu. (Mar. 14:66-72) Busana n’ekyo Petero mwayikya omo kiriro.​—Mat. 26:75.

7. Yesu abere abilubuka, mwaha Petero y’akanya kahi?

⁷ Yesu mwatalekerania omukwenda wiwe oyo wabya abunikire mutima kutsibu. Yesu abere alubuka, mwaha Petero y’akanya k’erikangania ngoko akinamwanzire. Yesu mwabwira Petero ati alisaye esyombuli siwe. (Yoa. 21:15-17) Petero mwaligha. Busana n’ekyo omo kiro ky’ePentekote, abya inyane e Yerusalema; neryo mwabya omo kati-kati k’abandu b’erimbere abahirawako amaghuta erilabira ekirimu kibuyirire.

8. E Antiokia, Petero mwakola ekosa yahi?

⁸ Nibya n’enyuma sy’eribya Mukristo oyuhirirweko amaghuta, Petero mwalola embere erilwa n’obulema bwiwe. Oko mwaka 36 M.W., Petero abya inyaneho omughulu Kornelio, oyutabya Muyahudi, ahirawako amaghuta erilabira ekirimu kibuyirire. Ekyo mukyakangania ngoko “oMungu syawite [akasololo]” kandi ngoko abate Bayahudi nabo, bakendingira omo ndeko y’eKikritso. (Emib. 10:34, 44, 45) Enyuma syaho, Petero mwatsuka eribya akalya n’abate Bayahudi. Abya isyangatakola omwatsi oyo n’ahake embere syaho. (Gal. 2:12) Aliwe Abakristo Bayahudi balebe mubalengekania bati Abayahudi n’abate Bayahudi sibatolere eribya bakalya haghuma. Abakristo balebe ababya n’amalengekania ng’ayo, babere bahika e Antiokia, Petero mumbya erirya n’abaghala betu abate Bayahudi. Alinga mwakola atya, akasagha erihitania Abakristo Bayahudi. Omukwenda Paulo mwalangira ekyo Petero akola, neryo mwamukunga embere sy’abandu. (Gal. 2:13, 14) Nomo anakola ekosa eyi, Petero mwatabunika mutima, mwayitsinga. Ekyamuwatikaya niki?

EKYAWATIKAYA PETERO ERITENDIBUNIKA MUTIMA NIKI?

9. Erisako lya Yoane 6:68, 69 likakanganaya liti ngoko Petero abya mutaleghula?

⁹ Petero abya mutaleghula; mwataleka ekindu kyosi-kyosi kimukakiraye erikwama Yesu. Mwakangania obutaleghula bwiwe omughulu Yesu abugha omwatsi mulebe owakala oko bigha biwe eryowa. (Soma Yoane 6:68, 69.) Abangyi mubaleka erikwama Yesu nibya isibebasondya amaana w’ebinywa ebyo kutse eribulya nga bikasonda eribugha bitiki. Petero iye mwatakola atya. Mwaminya ngoko Yesu musa yuwite “ebinywa by’engebe y’erikota.”

10. Yesu mwakangania ati ngoko ayiketere Petero? (Ulebaye n’epitsa.)

¹⁰ Yesu mwatalekerania Petero n’ahake. Omo kiro ky’ekiro kiwe ky’omwiso oko kihugho, Yesu mwaminya ngoko Petero n’abandi bakwenda bakendimusigha. Aliwe Yesu abya inyanikirirye ngoko Petero akendisyayisubako n’erisighala mutaleghula. (Luka 22:31, 32) Yesu abya inyanasi ngoko “omutima anzire, nikwa omubiri ni molo.” (Mar. 14:38) Neryo n’enyuma sya Petero erimughana, Yesu mwatalekerania omukwenda wiwe. Yesu abere abilubuka, mwahulukira Petero. Kitokekene Petero abya iyuwene. (Mar. 16:7; Luka 24:34; 1 Kor. 15:5) Alinga ekyo mukyahira omo Petero mw’akaghala kundi abya n’obulighe bunene busana n’ebyo akola!

11. Yesu mwakangania Petero yo ndeke-ndeke ati ngoko Yehova syangabula erimuha ebyo alaghireko?

¹¹ Yesu mwakangania Petero yo ndeke-ndeke ngoko Yehova syangabula erimuha ebyo alaghireko. Yesu abere abilubuka, mwakolera Petero n’abandi bakwenda b’ekindi kitiko-tiko ky’erihamba esyosamaki nyingyi. (Yoa. 21:4-6) Ahate eritika-tika, ekitiko-tiko ekyo mukyakangania Petero yo ndeke-ndeke ngoko Yehova anganamuha bweghu-bweghu ebyo alaghireko kinya-mubiri. Alinga ekyo mukibukya Petero y’ebinywa bya Yesu ebikakanganaya ngoko Yehova syangabula eriwatikya abakahira “erisonda Obwami” ly’embere. (Mat. 6:33) Busana n’ekyo, Petero mwahira embere omubiri w’eritulira butsira ow’erisoha esyosamaki. Oko Pentekote y’oko mwaka 33 M.W., Petero mwatulira n’omuhwa; n’ekyo mukyawatikya abandu bangyi eriligha engulu mbuya. (Emib. 2:14, 37-41) Enyuma syaho, mwawatikya Abasamaria n’abandu abate Bayahudi eriligha Kristo. (Emib. 8:14-17; 10:44-48) Kwenene, Yehova mwakolesya Petero omo nzira ey’eriswekya erileta abandu b’emihanda yosi omo ndeko.

TWAMIGHAKI?

12. Twamabya itunemulwa n’obulema bulebe bw’omughulu muli, litolere itwibukaki erikwamana n’eky’erileberyako kya Petero?

¹² Yehova anganatuwatikya eriyitsinga. Erilola embere erikolera Yehova lyanganatukalako, kutsibu-tsibu twamabya itunemulwa n’obulema bw’omughulu muli. Ndambi silebe, obulema obo tukalwa nabo bwanganalangirika nga bukalire kulenga obwa Petero. Aliwe Yehova anganatuha akaghala k’eritendibunika mutima. (Esy. 94:17-19) Ng’eky’erileberyako, embere omughala wetu mughuma aminye ekwenene, inyakakola emyatsi y’engyingo n’abandu b’olubuto lughumerera n’olwiwe. Mwayisogha erilekana n’omubere mubi oyo. Aliwe, hakanabya endambi esyongumbu nyibi esyo isyamuhikira. Ekyamuwatikaya eritendibunika mutima niki? Akabugha ati: “Yehova akatuha akaghala.” Akatasyatomekako ati: “Erilabira obuwatikya bw’ekirimu kya Yehova . . . , nabirigha ngoko kinatokekene eritendileka erikwama ekwenene . . . Yehova abirinikolesya, kandi nomo ninawite obulema, akabya inyanemumba akaghala.”

13. Ngoko kiri omo Emibiri 4:13, 29, 31, twangigha Petero yo tuti? (Ulebaye n’epitsa.)

¹³ Ngoko twanabirilangira, Petero mwakola amakosa wo ngendo nyingyi busana n’eryubaha abandu. Aliwe kundi mwabya akasaba obutubaha, mwatoka eribya mutubaha. (Soma Emibiri 4:13, 29, 31.) Netu twanganakinda obuba bwetu. Tukanaye oko ekyahikira mughala wetu Horst omo bulwana bwiwe, omo butabali bw’Obujeremani obw’Abanazi. Ngendo nyingyi ekalasi, busana n’erihatikanwa mwabugha ati “Hitler Apipawe!” Omo mwanya w’erimutsumanga, ababuti ba Horst mubasaba haghuma naye, bakasaba Yehova bati amuwatikaye abye mutubaha. Busana n’obuwatikya bw’ababuti biwe n’eriyiketera Yehova, Horst mwatoka eritendibya akubaha. Mwabugha ati: “Yehova syalyatanisighania n’ahake.”c

14. Abalisya abatutsomene bangawatikya ababunikire mutima bo bati?

¹⁴ Yehova na Yesu sibangatulekerania n’ahake. Enyuma sy’erighana Yesu, lyabya litolere Petero inyakola eriyisogha erikalire. Lyabya litolere inyayisogha ng’akendileka eribya mwigha wa Yesu kutse ng’akendilola embere. Yesu mwasaba Yehova ati obwikirirya bwa Petero sibumbaye. Yesu mwakanirya Petero oko musabe oyo, kandi abya ikirirye ngoko Petero akendisyatoka erisikya abaghala babo bo mutima. (Luka 22:31, 32) Omughulu Petero abya akalengekania oko binywa bya Yesu, alinga ekyo kyabya kikamusikya mutima kutsibu! Omughulu litolere eriyisogha oko myatsi y’omughaso omo ngebe yetu, Yehova anganakolesya abalisya abatutsomene eritusikya mutima tutoke erisighala bataleghula. (Efe. 4:8, 11) Mughala wetu Paul oyo wabiribugha emyaka mingyi ini musyakulu w’endeko, akayikasa erikola atya. Akasaba ababunikire mutima erilengekania oko nzira eyo Yehova abawatikayamo eryasa omo kwenene. Neryo akabakanganaya ndeke-ndeke ngoko busana n’olwanzo lwiwe oluteleghula, Yehova syangabalekerania n’ahake. Akabugha ati, “Nabirilangira abangyi ababya babunikire mutima bakayitsinga erikolera Yehova erilabira obuwatikya bwiwe.”

15. Eky’erileberyako kya Petero n’ekya Horst bikakanganaya biti ngoko ebiri omo Matayo 6:33 ni by’ekwenene?

¹⁵ Ngoko Yehova anawatikaya Petero n’abandi bakwenda eribana ebyo balaghireko kinya-mubiri, netu twamabihira erikolera Yehova ly’embere omo ngebe yetu, inyakendituha ebyo tulaghireko. (Mat. 6:33) Enyuma sy’Amalwa w’akabiri w’ekihugho, Horst oyo tulyakanayako, mwanza eribya mupainia. Aliwe abya mwera, kandi abya akayibulya ng’anemwenditoka obupainia n’eribya akabana ebyo alaghireko. Lyabya litolere inyakolaki? Mwabugha ati akendilebya Yehova ng’anemwendimuwatikya eribana ebyo alaghireko. Neryo omo yenga y’erilendererwa n’omulebya w’omutimbo, mwalabya eyenga yosi omw’itulira. Eyenga yabere yahwa, mwasweka kutsibu omulebya w’omutimbo akamuha ekilope ekyabyamo esyofranga. Aliwe mwatamubwira nga kikalua hayi. Ekilope ekyo kyabyamo esyofranga nyigyi sy’erimuwatikya omo mubiri w’obupainia omo misi mingyi. Ekihembo ekyo mukyaleka Horst inyikirirya ngoko Yehova akendibya akamuwatikya eribana ebyo alaghireko. Enyuma syaho, omo ngebe yiwe yosi mwabya akahira Obwami bw’embere.​—Mal. 3:10.

16. Busanaki ni ky’endundi okw’itwe erigha bingyi oko Petero n’oko myatsi eyo ahandika omo syobaruha siwe?

¹⁶ Petero mwasaba Yesu ati alue aho ali, aliwe Yesu mwatamusighania n’ahake. Alinga ekyo mukyatsemesya Petero yo kutsibu! Kristo mwalola embere eriwatikya Petero atoke eribya mukwenda mutaleghula, n’eribya ky’erileberyako kibuya oko Bakristo. Ebyo Yesu akola akabegherya Petero bikatwighisaya esyosomo esyangatuwatikya itwe bosi. Petero mwakania oko syosomo silebe sya kusyo omo syobaruha ibiri esyasondolawa n’ekirimu ky’oMungu, esyo atumira esyondeke sy’oko karne k’erimbere. Omwatsi owakwamire akenditwibukya emyatsi milebe y’omo syobaruha esyo kandi nga twangakolesyasyo tuti munabwire.